ROTTERDAM EEN STAD VAN
SCHRILLE TEGENSTELLINGEN
8
Zaterdag 1 Maart 1941
Tijd om te verduisteren
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
EERSTE BLAD
93ste Jaargang
No. 22720
POSTREKENING 3311
Weer vele dooden bij bomaanvallen; Een
ziekenhuis getroffen.en toch
bouwt men door
Dültsch Landgerecht
Van valsche aanklacht
vrijgesproken
Naar een nieuwe C.A.O.
het «neubileeringsbedrijf
in
VANDAAG: 19.19 UUR
MORGEN: 19.21 UUR
MAANDAG: 19.22 UUR
ZONSOPGANC MORGEN: 8.23UUR,
MAANDAG: 8.23 UUR.
De. maan komt op om 10.04 uur en gaat
ónder te 0.10 uur d.a.v, en komt Maandag
op te 10.29 uur.
Het luisteren naar verboden
zenders
Het Rotterdamsche" boek in da
Kleine Comedie
W
ëi:
Deie coarist venchijnt tUgdijk», met uitzondering
van Zon- en Foeitdagea.
Priji per kwertial f 2.—üranoö per poit 2.50
Prijs per week: IS ets, r Afzonderlijke nummers
5 ets. Abonnementen worden degelijks aangenomen.
Advertent]ftn toot het eerstvolgend nummer moeten
vóór OU UUT aan het Bureau besorgd rijn. 's Zater
dags vóór 0 UUT. Een bepaaltfi plaats van
advcrtenliën wordt niet gewaarborgd.
Priji der •dvertentiëa: van 25 regels f l.SJf
iedere regel meer f 0.30; in bet Zaterdagnommet
regeu f 1.80, iedere reg
regeh
ts. Tarieven van adverteotiün
regel meer f "0.35
Incassokosten 5 els.;
15 regds f 1.80, iedere
Reclames f 0.7S per
post kwitanties 15 ets.
bij abonnement rijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klein*
Adverteatiën opgenomen f 0.50 t/m 15 woorden,
f 0.75 t/m 25 woorden. Elk wobrd meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
's Wocndags: Kleine Advertentiën tot 23 woorden
f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
Zaterdags: Kleine Ad verten tien f 1.00. sndies»
nier vóór Vrijdagavond 0 uur bezorgd.
iRoUeïaam'is én blijft de stad „van de grópte. tegenstellingen. In alle felheid
hebboii wij dat weer rnet trieste gevolgen dezer dagen beleefd. De com
binatie voITe.'frïaari, holder weer, weinig wind'beeft weer de noodige verschrik
king gebracht in de" Maasstad. EenigV malen moest jde 'stad' weer de beproe
ving vjm' bomaanvaUen' doorstaan, ;wa,arbij "het dien Zaterdagtot een tra
gisch treffen Van- een ziekenhuis - is™ gekomen.
Hef was een' uroeve" tocht, dién mea de
zer dagen aan hét gehavende St. Francis-
gasthuis'k~<m g'acMIaanrVgfgisten werden
uilgedragen. Vjjf jonge levens, die in dienst
gestaan hadden ran de'menschheid, ziju
nauw en wreed afgesneden. Beklehimend
-was de stilte, dieper heerschte in de-,por
talen ran het groote ziekenhuis, toen die
kisten naar buiten werden gedragen, Vijf
verpleegsters waren om het leren geko
men; tailooze zusters en verpleegsters ke
ken zwijgend toe, de ontroering nauwelijks
meester, toen ae stoffelijke omhulsels van
die vijf vrouwen, allen in den bloei van
het leven, gebracht werden naar do ouder-
lijke woningen. .Verslagen standen zij daar,
die' zusters en zij verzonken in een vroom
gebed, toen de kisten het verlaten 'deken;
huis.uitgedragen werden. Hier en daar een
onderdrukte snik, een nerveus trommelen
der vingers, overigens een beklemmend
niets. Strakke, bij sommige strak starende
oogen en verder een vrome stilte, een be
rusten in wat geschied is, ook al ontgaat
het het bevattingsvermogen van den
mensch zoo vaak.
v Ziekenhuisgeëvacueerd.
Veriaten ligt daar. het .St. Francpiscus-,
gasthuis. .Vier' 'treffers heeft bet gehad,
waarvan"''één. voltreffer;; dié eén deel van
s I-hety*zus£erficus Vin""éèn,"xm^ "lierschiepl*
Meer onheil nog- zou de bom stichten/ want
ér ontstond een nachtelijke brand door,
die zoo snel om "zich heen greep, dat een
snelle ontruiming van het ziekenhuis ge
boden was. Er werd dien hellenacht niet
gedacht aan een uitgaansverbod. Er werd
hulp verkend door jongen oud. Duizen
den waren op de been. -Duizenden zagen
met ontzetting, hoe de vlammen hoog op
laaiden uit bet ziekenhuis. Lang tijd tot
toekijken was er evenwel niet. Spoedig
reden de auto's' af en aan om de verpleeg
den naar veiliger oorden te brengen. Par
ticuliere wagons, postauto's, autobussen, al
les wat maar rijden kon werd er voor ge
bruikt. iedereen stakde handen uit de
mouwen. Patiënten werden weggedragen,
-bemoedigend toegesproken, meubilair naar
een veiliger gedeelte van het gebouw ge
bracht.. Midderwijl tastte de brandweer, bet
vuur zeer krachtig aan, zoodat het mocht
gelukken den brand te- beperken. Slechts
één bovenverdieping alsmede een groot ge
deelte van het dak gingen in vlammen op.
Voor het overige liep het geheele gebouw
alsmede vele woningen in den omtrek aan
zienlijke glasschade op..
Ook in dien omtrek heeft men den
mooien nacht duur moeten bekoopen. Op
één dag waren er, 'behalve de dooden in
het ziekenhuis, negen slachtoffers te be
treuren, ongerekend nog de vele gewon
den én den zenuwschok, dien.-handerden
bewoners te verduren .hebben gekregen.
Een arts, uit de omgéving, dr. Groeneveld,
is üen-geheelea nacht'doende geweest om
hulp te verkenen. Het was tamelijk don
ker..en hét was daardoor moeilijk zoeken
in den warwinkel van hout en puin, die
er overgebleven was. Maar ook hier be
toond-en do omwonenden, toen zij eenmaal
van den eersten-schrik bekomen waren,
den noodigen burgerzin. Ook hier werd
onmiddellijk krachtdadig hulp verleend.
Men droeg verbandmiddelen aan, hielp de
menschen onder het puin vandaan, bracht
de ongedeerde slachtoffers tot bédaren met
koffie, waarbij de distributiezorgen tot een
onlieduidendbeid werden.
Harder en grimmiger wordt de Rotter
dammer ander wat nog steeds met zijn
dierbare stad. gebeurt. Grimmiger wordt
hij er door, nog meer dan vroeger ver
knocht aan die stad, die nog steeds nieuwe
offers moet. brengen. Moeilijk,, ontzaglijk
moeilijk is het leven van den .Rotterdam
mer, maai hij zet de tanden opeen én
slaat er zich doorheen. Zoo heftig" kan de
stom. niet beuken, of de Rotterdammer
zal bet stuur; vast in. de banden .geklemd
weten te houden. Een zwarte, week ging
voorbij;'; maar reeds den Maandag daarop
wérd de 'wederopbouw met verdubbelden
'ijver:a^gepakjK;l^;{TOrst5was;uit"déngrmd
én honder Ion 'mannen konden:*weer 'aan*
den slag om de fundeeringen der vroe
gere huizen op te ruimen, do puinresten
te verwijderen en om nieuwe,, breede stra
ten man te leggen. Opnieuw klonk bet ge
klop en gebik in vele dèeeleri van do
stad. Rotterdam bouwt voort, wat er ook
gebeurt Er liggen plannen klaar voor de
verrijzing van een grootsche wereldstad,
welnu, die wereldstad zal er komen, bin
nen den kortst mogelijken tijd en dagelijks
zal incn een stapje nader komen tot die
wereldstad. Reeds groeien er, voorloopig
nog huizenloos, nieuwe straten aan den
Goudscliesingel, bij de Meent en in de om
geving van de Kruiskade. Aan de randen
der stad naderen niet alleen tijdelijke,
maar ook permanente huizen de
voltoo-iïng. Rotterdam bouwt voort. He'
is de stad van de schrille tegenstellingen
en het zet 'zich na eiken slag met nog
meer werkkracht aan' de groots; taak van
den wederopbouw.
Literatuurprijs 1941.
Parallel met dit alles loopt de cul
ture© Ie. wedergeboorte van de stad. Ook
op dit gebied beleefde men toevallig
eveneens onmiddellijk na de zwarte ge1
beurtenissen van dien 21aterdag een be
langrijke symptoom in den vórm van de
toewijzing voor de -eerste maal van een
Rotterdamscben Literatuurprijs, waartoe
bét initiatief genomen was door de Kunst-
commissie van i dé Stichting Rotterdam
1939. Een commissie, bestaande uit de
beerea Anton- van Duin-kérken, dr. K.
Heeroma, Johan de Moester, Jan Prins e:i
nu'. F. J.. Brevet, heeft een drietal ma
nuscripten uitgekozen uit een aantal van
niet minder dan 70'inzendingen, best.aa.ntle
uit korte tooneelst ukken ot voord neb ten,
welke voldeden aan de eischcn, dat er
niet meer dan zés personen in mochten
medespelen en dat .de speeltijd niet meer
bedroeg dan een uur. De bekroonde stuk
ken leverden aan schrijfsters en schrij
vers een prijs opvan f 200.
In een openbare voorstelling zou een
commissie, bestaande nit dr. F. K, H.
Kossmann, optred«ndé_ voor den burge
meester, mr. K, P.- van der Mandele, voor
zitter van-de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Rotterdam, dr. M. J. Pat-
tistj Rector van Rét Erasmiaansch Gym
nasium, mej. van Bullernen, di
rectrice van de Qéröeentelijk-a H.B.Su voor
meisjes, mr. J. &krs> optredende voor de
Rottérdamscbe Pérs,-"mevr. H. Havelaar—
Koch, rnovr. fi-. Kraayvanger—Dt-foer,
Aug. Reiitsma en^ P. J; Boutman, vervol
gens den oexstenj;pr^, bestaande uit oen
geldprijs van 'f300^,aaai wijzen. Die openbare
voorstelling,; is "jiaSfid^g :jj.gehouden en
de jury heeft .-'jhet gmiet moeilijk gehad,
want een dér drié bSkrooade werken blonk
ver uit boven- dé; béid© andere. Dat was
de frjngeestigevsdMfe^-jyan: mevr. mr. E.
F. V-erkatle—Cartiér Aran Diessel uit Kreu
kelen, „Help toc&^ea beetje, -vaders'.',
die uitmiudtejj; dppr;.^v]otie actie, vaart,
lenren'dige dialpog éë^obra! door de scherp
zinnige, Sbbw-acbti^jbuinor. Leden van
het Céiifxaal-toóuhééyjfnet Éduard Verkade
als gast in hunjmpJden, brachten hel op
uitmuntende wSjlzeJfete'tooriee'e -zoodat een
uur van kostélijk kunstgenot groeide, dat
den geheel-én' Ayodd^góedbmaal-rie, - ook al
bleven de-bmdé"andore" bekroonde- wérken
in kwaliteit; eén.' heel "eind b§ dat vnh
mevrouw Verkade .ten achter.
De Rotterd.amsché^LateialnuipirqB is be
doeld als eenjaarijiksch© prijs te stimu-
teering vazi. héL-.kunstiev-eiiL Het eerste jaar
van dien krmstprijs, .i s een succes geworden
en 'de. -eerste' pirijis hééft betrekking gekre
gen o$>, een werk, .jiefdoel waardig. Kunst-
rinnig- Rottedam-te, de duistern's en bet
puin - ten spijt;'.gretig komen kijken naar:
de beide voorsfellngra, die van de-5her
'fcroohctóstokkén- «ijnr gegeven ;-er>'~déi"öp.
avóni-en, onmiddellijk na een ,woek van
verschrikking voor do MaasstadWaarijjik,
Een deel van de vijftig afgedankte Amerikaansehe torpedobootjagers wordt door
Engeland, overgenomen, :":V
(Associated Press, Zander).
Voor bet Dvdteciie Landgierecht beeft gis
teren. terécht gestaan de slager D, uit Velp,
die in beroep was gekomen omdat hem
naar. rijln .verklaring ten onrechte een geld
boete, vain 10 gulden was opgelegd wegens
beleediglng .van. de .Duitsche weermacht.
Tom op Zaterdag 11 Mei van het. vorig
jaar Nedèrlandscbe -krijgsgevangenen' door
Duitsche soldaten door Velp werden ge
leid, heeft de slager door zijn knecht M.'
aan de Nederlandsche militairen worst la
ten uitdeelen. Toen de knecht- hem vroeg
-of hij ook worst aan de Duit sobers mocht
geven, zou beklaagde gezegdhebben„Dat
is goed,-, maar dan moet je de worst eerst
vergiftigm'-'. Althans zoo luidde de a.m-
kl.acnt -van den knecht tegen zijn patroon,
welke/aanklacht' bij' de politie door een
„vroegeren - knecht »;al s getuige werd cmder-
steimd;i=- -
De behandeling 'vau bet'Landgerecht stel
de déze zaak échter in eén geheel and-ér
Rotterdam is een stad van sohrille tegen- j daglicht.
stellingen op het oogenblik, een stad. waar
van de bevolking aan moeilijkheden het
hoofd to bieden heeft en biedt di-a
groofer zijn dan waar ook in .den lande.
ROTTERDAMMER.
Ohitles i Portal (midden), die «enigen tijd geleden benoemd werd tot chef van de
Royal Air, Force. h-:""
(Associated Press, Zander).
Re-eds geruimen tijd voerden de vier
landelijke patroonsbonden en de drie ar
beidersvakbonden i-n de meubelindustrie be
sprekingen over het afsluiten van een nieu
we collectieve arbeidersovereenkomst. In
.de laatste-conferentie,, die op 21 Februari
heeft plaats gehad, is een volledigaccoord
verkregen.
In de nieuwe C. A. 0. zïjn de Ioonen en
alle overige arbeidsvoorwaarden voor alle
takken van het meubileeringsbedrijf geke
geld. De. bodoebng is, het college van rrjiks
bemiddelaars te verzoeken,de C. A. O.
voor het geheele bedrijf en. in het geheé«e
land bindend te verklaren. Zoodr.a de re
dactie van -de nieuwe C. A. 0. nader z'al
zijn vastgesteld, zal dit verzoek aan hét
college van rijlksbemiddelaars worden 'toe
gezonden'.
Komt de bindend verklaring tot stand,
dan zal dit voor het geheele bedrijf van
zeer groote beteekenis zijn.
Bezoek van dr. Ringers aan Albiassordam
en Bleskensgraaf.
De algemeen gemachtigde voor dén
wederopbouw, dr. ir. J. A. Ringers, heeft
dézerdagen een bezoek gehracht aan ,A1-
blasserdlam en Bleskensgraaf, ten einde
zich op dé hoogte té stéllen van dé vor
deringen van het herbouwwerk-in deze
gemeenten. In Alblasserd'ain is men bezig
met d'e uitvoering van openbare werken,
voor dén wederopbouw en in Bleskensgraaf
is de herbouw zelf reed's in gang.
Dir. Ringers besprak met dé burgemees
ters die verschillend© vraagstukken, welke
zich bij dén wed'eropbouw voordoen.
Beklaagde -ontkende ten stelligste de hem
ten laste-gel-egde woorden te hebben ge
bezigd, en zei-de, dat het hier e -n wraak
neming betrof van den kn-echt M. die eind
Juni wegens herhaalde fraude door hem
is ontslagen en die deswege veroordeeld
is tot een voorwaardelijke gevangenisstraf
van vier maanden en tot een geldboete.
De knecht M.; als getuige gehoord, gaf
dit laatste toe en eveneens, dat het van
zijn kant wel «enigszins een wraakneming
was. Hij bleef échter volhouden, dat be
klaagde de gewraakte woorden wel degelijk
gebezigd heeft, zooals ook de vroegere
knecht P. bij de politie heeft verklaard.
Maar toen kwam deze P. als getuige naar
voren en liet de verbijsterende medecPe'ing
hoorén, dat* hij dien dag'in het geheel niét
in den winkel van beklaagde was geweest
en. dat zijn verklaring hij de p-olitie ge
logen was. Hij had medelijden gehad met
M. over het ontslag on op verzoek van
Ï1L had hij zich bereid verklaard eén valsch
getuigenis af te leggen.
Deze woorden'ontlokten' rechter Joppich
woorden van afkeuring en de vraag hoe
do getuige toch tot .zoo'n lage daad kon
komen.
Getuige zeide, dat hij zijn medewerking
geheel uit medelijden met kL bad toege
zegd, ten einde den sla-ger op deze wijlze
te nopen om M. toch' zijn werkgeld door te
betalen. Toen dit met een bedreiging met
een aanklacht niet gelukte, is de aanklacht
gevolgd, waarbijl hij zijn valselio verklaring
heeft afgelegd. Bij de politie had hij dit niet
zoo erg 'gevonden, maar nu hij een eed
zou'moeten afleggen wilde hij zijn geweten
daarmede niet bezwaren.
Niettegenstaande deze lha,p.s eerlijke ge
tuigenis blééf de ontsla,gen knecht' M. vol
houden, dat P. wel in den winkel was' en
de uitlating van den slager eveneens ge
hoord had:
Overeenkomstig den eisch' vah um Slaafs-
anwalt heeft daarop de.réchter'den slager
vrijgesproken,- aangezien' hef hier een wraak
neming betreft,iterwijl de.telagerskneeht -bo
vendien Ischuldig is aan uitlokking' tot
meineed: -
De lechteT noemde hét ongeloofplijk wat
hiér is: gebeurd. :-'
Wat M. heeft' gedaan,i is fn, hooge mate
ergerlijk en 'afkeurenswaardige terwijl P.;
die zich' lichtzinnig bereid heeft verklaard
er toe mede té wérken, dat ietnand onschul
dig wordt "veroordeeld; -'eveneens- een zéér
té misp-rijlzéh lage handeling heeft verricht.
Naar ;wij vernemen zal deStaatsanwalt;
die aanvankelijk onmiddellgke gerangehine-
ming van M.had-willen vragen^ dit 'geval
aan de Nederlandsch'e justitie voorleggen
ter vervolging wegens' hét uitlokken tot
meineed.
Vervolgens stond terecht het eehtpoan
Van H. uit Zv/olle, dat een zaak iri radio-
artikelen drijft. Aan den man was ten
laste gelegd, dat hij herhaaldelijk naar 'den
Engelschen zender heeft'geluisterd en daar
over met anderen hoeft gesproken; én
aan zijn echtgénoote, dat hij heeft mee
geluisterd.-
Voor het hooren van eenige getuigen!
werd de z.aak van den man uiigesteld.
Tegen de vrouw, die bekende, dat zij
wel eens had geluisterd, als zij toevallig
in de kamer was, doch noodt zelf da
radio had aangezet, vorderde de Staats
anwalt vier maanden gevangenisstraf met
aftrek van het voorarrest, dat drie maan
den en; tien dagen heeft geduurd.
De rechter vérmihderde-dé straf' tof. drié
maanden entwee-, weken, omdat".hefhier
niet zoo'n ernstig gevai: betrof.jln het al-
gémeen voegde hij aan ziju vonnis de op
merking toe, dat hel nu eindelijk uit moest
zijn met het luisteren naar verboden zen
ders. Iedereen weet, dat het verbod een
onderdeel, is van de oorlogsmaatregelen en'
dat overtreding daarvan niet straffeloos kam
worden toegelaten. De rechter gaf daaroml
nogmaals de waarschuwing, dat ieder, die
zich aan dit verbod niet stoort, zich aam
strenge straffen blootstelt.
De boekenweek is voor voor de af-
deeling Rotterdam van' dén Nederland-
schen Bcckverkoopersverbond een gereed-al
aanleiding geworden om dit jaar een ex
positie te organiseeren, waarin speciaal
het Rotterdamsche boek naar voren wordt
gebracht Boeken van Rotterdammers en
boeken over Rotterdam zijn hier door de
goede zorgen, van de afdeeling bijeenge
bracht en het zou te ver voeren een vol
ledig overzicht van deze expositie, die
overigens niet volledig kon zijn, te geven.
Vermelding verdient wel, dat behalve.boek-
werken, ook tentoongesteld zijn foto's van
schrijvers en hun oorspronkelijke manus
cripten. Veel curiosa van Johan do Mees
ter treft men aan en voorts de oorspron
kelijke briefwisseling tusscljen Brusse em
zijn „boefje". Ook aan -tooneelen mu
ziek is de noodige aandacht geschonken.
Bijeen' vindt men hier literatuur van het
jaar 1900 af en voor den liefhebber van
het hoek valt hier zeer veel - te; genieten.
Deze expositie is ingericht in - de ten
toonstellingsruimte van de Kleine Comedie
in het Beursgebouw' én' wordt." héél- toë-
passelijk geflankeerd dóor'een aantal wer
ken van jónge Rotterdamsche beeldende
kunstenaars.
Non-fe-rro 'metalen.
De secretaris-generaal van het départe»-
ment van handel, nijverheid1 en scheep
vaart maakt bekend',..dat in de Nedérlandf-
sche Staatscourant van 28 Februari 1941!
is gepubliceerd); dé prijzenbeschikldng non-
ferro metalen no: 1.
Voor dé voornaamste "oude en nienwa
soorten aluminium, lood', koper, koper-
legeéringen, nikkel, zink en tin' vermeldt
déze beschikking dé prijzen, waartegen
déze metaalsoorten déor groothandelaren
aan verbruikers" ten hoogste "mogen wer
dén te koop aangeboden ot verkocht.
