STILLE NO 9
WAAROM WE AFVALSTOFFEN
BEWAREN
Grondstoffen voor de industrie; oud
wordt nieuw
Duitsche luchtaanval
op Engeland
- -I
Pog. 1 - No. 22752 TWEEDE BLAD DER SCHIEDAMSCHE COURANT Dinsdag 8 April 1941
BUITENLANDS)
Aanvulling op het weermachts-
bericht
De strijd in Albanië
Kroatische nationalisten in actie
De oorlog in Npord-Afrika
De ontruiming van Addis Abeba
Hoogere belastingen in Engeland
Metaalafvallen
'^S^S9f:
éiWtOÖBsaWüateaéi^^ ■ascw<&»:sr:u:'i
ÏS~-^W»
^'.{V?as
OAT IS 'T LAATSTE GOUD. JON
GENS LATEN WE GAAN EUN
w|. DE HUMMEN r.
1^ ÜHDE? JJ
DAT ZIET EE OU
ALS DE PYTH1A
EH ZIJN TWEE
SCHEPEN I x*
K.UNX U EK
NIET BOVEN
KOMENf
J ALLES KL AAK.
binnen TIEN
MINUTEN iS EK NI EIS
MEEK VAN DIT SCHIP
OVER l
KUK
J 'T IS TB
^Mpkoöeerkn
GKSCHRKVEN DOOR
SCHIET OP
EN LOSMAKEN WAT
•T OOK IS. WL) MOETEN
HIEK VANDAAN I
DACHT IK WEL
EK HEEN1
ÏICISKKN1NGEN VAN
ALEXANDER
RAYMOND
worden en dit geschiedt tlialns door de op
richting van „ophaaldiensten".
In de steden met een aantal inwoners
hoven 20.000, zal nu eetn wijkverdeeling
voor de inzamelaars worden Ingevoerd door
het rijksbureau voor oude materialen en af
valstoffen in overleg dn in samenwerking
niet de directeuren, der plaatselijke reigings-
dienslen. Iedere „leurder" zal een bepaald©
wijk toegewezen krijgen en zal dan ook ver
plicht zijn die wijk regelmatig en intensief
zoo mogelijk iedere week, te bewerken^ en
huis aan huis te vragen, of er iets mee t©
geven is.
In Utrecht, Gouda en Voorburg is met
de invoering v,aln deze Wij'kverdcelmg reeds
begonnen en de bedoeling is, daartoe ook
elders oip korten termijn 'over te gaan,, ter
wijl ook in die kleinere gemeenten en op
het platteland een meer stelselmatige in
zameling zal worden georganiseerd.
Er zullen natuurlijk nog enkele maan
den noodig zijn om deze organisatie over
hot gelieele land tot stand te brengen, maar
daarna zal dan ook het geheele apparaat
voltooid zijn, dat dieifen moet om alles,
wal uit het consumplieproces afvalt, voor-
zoover het behoort onder het begrip „oud©
materialen en afvalstoffen" van de bo
venbedoelde beschikkingen, en wat nog
als grondstof voor onze nijverheid dienen
lean, op de meest snelle en economische
wijze naar de industrie:,te leiden.
Het komt daarbij echter niet alleen aan
op een goed (apparaat, maar ook op de
medewerking van het i publiek. Op ieder
rust de plicht ertoe méde te werken, dat
de industrie de zoo' móodige grondstotfen
krijgt. Indien men zich rekenschap geeft
hoeveel er van afhangt, voor nu envoor
de toekomst, dal de industrie kan doorwer
ken en in stand blijven;: kan men niet an
ders dan dien plicht met ijver vervullen.
Bovendien heeft de geheele bevolking er
belang bij, dat de industrie kan blijven
voorzien in haar behoefte. Wij kunnen ook
de producten, die uit afvalstoffen gemaakt
werden, niet missen.
Vooral diegenen onder de huisvrouwen,
die de zeer. loffelijke zuinigheid wel wat
al le ver drijven door allerlei dingen, die
zij zeker nimmer meer, zuilen gebruiken,
toch maar op zolder Of' in een kast of
schuur te bewaren, zutïen goed doen, de
bergplaatsen eens door te kijken en weg
te doen, wat daarvoor in aanmerking komt.
Het geldt hier inderdaad een levensbe
lang vow ons geheele volk, waartoe ieder
kan bijdragen. - j
Mei nadruk zij er tenslotte neg de aan
dacht op gevestigd, dar afvallen van le
vensmiddelen gehéél huilen de .bemoeiin
gen vallen van hel rijksbureau voor,oude
materialen etc alralstoffcn.én nie! - aan de
hierboven bedoelde ©pbaaMién'steii, doch
aan in het bizon der met ,Iïe(:> verzamelen
van die afvallen betaste personen moeien
worden afgeleverd.
Sterke formaties van het Duitsche lucht
wapen zijii gisteravond sinds het vallen der
duisternis opgestegen, om een aanval op
Engeland te doen. De aanval was, naar
het D.N.B verneemt, opeen aantal be
paalde belangrijke militaire doelen gericht,
welke zich ever het gelieele gebied van
"het Britsche eiland uitstrekken.
Het D.N.B. meldt nader:
-Het Duitsche luchtwapen heeft met
eenige honderden vliegtuigen voor den oor
log belangrijke doelen in verschillende dee-
leri van hel Britsche eiland aangevallen.
Volgens de eerste berichten van terugge
keerde formaties is in verscheidene havens
en industrieplaatsen groote schade aange
richt aan militair belangrijke installaties.
In aanvulling op het Duitsche weer-
machtsbericht van gisteren wordt 'nog het
roigende gemeld:
De strijd aan het Zuidoostelijk front is
aan den gang. Stoottroepen van het Duit
sche leger hebben na hardnekkige gevech
ten, hierbij krachtig ondersteund door aan
vallen van het luchtwapen op vijandelijke
stellingen, colonnes en- spoorwegknooppun-
ten, de vijandelijke grensverslerkingen ge
nomen. Ondanks de veelvuldige terrein
moeilijkheden, die door straatversperringen
en vernielingen nog verzwaard werden, zijn
do Duitsche troepen 040 den eersten dag
reeds tot een diepte van dertig tot veertig
Aankomst vau een schip met vluchtelin
kilometer in liet" vijandelijke gebied doorge
drongen. Stukken geschut werden buitge-
maakt. Volgens "de tot dusver gedane waar
nemingen hebben' de Duitsche luchtaanval
len op Belgrado behalve do vernielingen
van versterkingen en de militaire installa
ties, het geheele verkeersapparaat en de
berichtendienst vatn de hoofdstad en zoo
doende van het geheele land dood dijk ge
troffen. Het vijandelijke luchtwapen verloor
op den eersten dag bijna honderd vlieg
tuigen. -
Op het Afrikaansolie oorlogstooneel heb
ben de verslagen troeprin van het Engel-
sche Nijlleger den terugtocht, voortgezet.
Op de van Benghazi naar liet Noorden en
Zuidoosten loopende wegen werden Engel-
sche achterhoeden door Duitsche en Itali-
aansche gemotoriseerde afdeelingeo na een
geveclit teruggeworpen. Een tegenaanval
van Engelsche pantserwagens mislukte. De
buit neemt voortdurend toe.
De speciale correspondent van- Sterani
in Albanië meldt, dat de Grieken aan
vallen hebben gedaan op eenige punten
in de zone van het negende leger, op
de plaatsen, waar de Grieken de verbin
ding met de Zuid-Slavische troepen lot
stand hoopten te brengen De aanval werd
door de Italiauische infante.ie
De Griekscl£v:di vjs e werd veri
strooi.ï,-de .overblijfsel© i werdén terugge
trokken. Bij een. Ivevigeu tegenaanval vie
len talrijke gevangenen en veel oorlogstuig
den 'Italianen in handen. Drie Grieksche
regiiwenh-r: werden ve:n'et*gi.
Her D.N.B meldt uit .Presburg:
De Kroatische nationalistenleider, dr.
Ante Pawelitsj heef! door middel van een
Kroalisilien vrijheidszender der Oeslasja
(Burgerwacht), gisteren een oproep tot het
Kroatische volk gericht, waarin hij hedn-
nert aan de jarenlange onder Irukking door
de Serviërs. Gèduiende twint'g jaar, .aldus
de oproep, heeft het Kroatische volk de
ergste onderdrukking ondergaan en dui-,
zenden Kroaten, die hun volk niet wil
den verraden, hebben dit met den dood
moeten betalen.
Iri een andere uitzending wordt ge
zegd
„Matsjel. is niet langer onze leider en
heeft niet meer het recht uit naam van
het Kroatische volk le spreken". De zen
der maande de Kroaten vervolgens aan,
de Duitschers niet te ontvangen als vijan
den, maar als vrienden en bevrijders.
De Kroaten, die voor de terreur der
Serven naar de Oostmarjc zijn gevlucht,
hebben den Führer telegrafisch om hulp
verzocht. In het telegram wordt gezegd,
dat de ondraaglijke Servische tyrannic
moe! vallen en dat oen vrij Kroatië moei
ontslaan, dat trouw is jegens Duilschland.
De veroeniging ter verdedigmg van den
Kroalischen haard „Hrvatski Domobran",
heeft uit naam van 200.000 in Zuid-Ame-
rika levende Kroaten, den Führer per
telegram om hulp gevraagd tol het herslol
van oen vrij en onafhankelijk Kroatië.
Dit telegram wordt brslote.i mot „Leve
Duitschland de Führer en een vrij, onaf
hankelijk Kroatië".
Dr. Pawelitsj heeft ook een telegram
aan Mussolini gezonden.
■n uit Joegoslavië tc "Wénnen.
adiogr. overgc-lir. foto Hoffmann, Zander)
Na do inneming van Benghazi door
Duilsclie en Ualiaansche eenheden wordt
de opmarsch in Cyrenaica tegen strijden
de achterhoeden in Noordoostelijke' rich
ting verder voortgezet. Duitsche en Ua
liaansche afdeclingen zijn tot Tokra en ge
motoriseerde afdeeüngen tot Sceleidima (70
kilomeier ten Zuidoosten van Benghazi),
opgerukt. Talrijke gevangenen zijn gemaakt.
Bovendien hebben de oprukkende Duitsche
en Italiaansche afdeelingen la'rijke gepant
serde auto's van den vijand buitgemaakt.
Du gisteren in het Ualiaansche leger-
bericlit gepubliceerde ontruiming van Ad
dis Abeba, is, naar van toonaangevende
'zijde te Rome wordl verklaard, in dn cr-
sle plaats geschied 0111 de veiligheid der
burgerbevolking van Addis Abeba te waar
borgen. I11 Addis Abeba bevindt zich n.l.
het grootste gedeelte van de. Ilaliaanfecbe
bevolking van hel geheele Oost Afrikaan-
sclie koloniale, rijk, met inbegrip van Eri
trea en Somaliland. In Addis Abeba zijn
Ita'iiaanscbe politielroepen arhlergdhl-ven,
die de bescherming der burge:bevolking op
zich genomen hebben. Over den tegen woor-
digen toestand in Addis Abeba zijn te
Rorae slechts .radioberichten ontvang n.d'e
echter, melden,, dat bed bij de bezetting van
Adiks Abeba niet tot incidenten is geko
men. Onder de burgerbevolking zijn geen
slachtoffers eevnlhn. Da tegenstand van
de Ualiaansche Oost Afrika-lro.pen duurt
ook na de bezetting van Addis Abeba
voort. Een nieuwe verdedigingslinie is
opgeworpen.
De Britsche minister van financiën, sir
Kingslev Wood, heeft, riaar uit Londen
wordt geméld, in het Lagerhuis belangrijke
verlioogingen van de inkomsten belasting
aangekondigd. Do indirecte belastingen zul
len over het algemeen niet verhoogd wor-
.den. Hei belastingpercentage is thans op
gevoerd tot tien shilling pc-r pond ster
ling. De grens van de vrijstelling wordt
van 250 tot 150 pond sterling verlaagd.
De minister merkte voorts op, dat Engeland
een aanzienlijk gebruik heeft gemaakt van
zijn reserves aan goud en dollars. Er is
een tekort van 500 millioen pond ster
ling en nieuwe belastingen zullen onont
koombaar zijn, wil men dit tekort doen
verdwijnen.
Gehavend Briisch slagschip te New York
aangekomen.
Onder de opschriften„Zeegevecht op
den Atlantisclien Oceaan. Zwaar beschadigd
slagschip le New York aangekomen",
meldt Aftonbladet" uit New York, dat
daar een zwaar beschadigd. Brilsch slag
schip der Quwn EJizabeth-klasse is aan
gekomen met een gat van acht meter in
het pantser van het voorschip. Het schip
is hij Slate Island voor anker gegaan.
Petroleum in Spanje.
In geboet Spanje zijn boringen naar petro
leum verricht. Dit boren leverde succes op
bij Cadiz, op een diepte van 700 meter, ver
der bij Sevilla op een diepte van 300 meter,
bij Burgos op een diepte van G00 en 1000
meter, In de provincie Navarra op een diepte
van 1G00 meter, bij Santander op een diepte
van 700 meter en bovendien nog in de pro
vincie Soria en Lerida. De voorbereidingen
voor de pelruieumpvoductie zijn reeds aan den
gang.
vanzelf, dat, hoe langer de - huidige om
standigheden duren, des llo grooler het
aandeel wordt, dat de afvalstoffen nioeteïi
leveren voor de vervaardiging van nieuwe
producten.
Rubberafvailen
Uit rubberafvailen wordt op groote schaal
de rubber teruggewonnen door een rcger.e
ratieproces, dat de stollen, waarmee de
rubber vermengd is, verwijdert en de vul-
canisatie'-teniet doet, de aldus verkregen
geregenereerde' rubber lieeft wel niet de
eigenschappen valn nieuwe rubber, doch
kan zeer goéd met deze vermengd" worden.
De rijwielbanden, die au worden geleverd,
bestaan voor ©en groot deel uit geregene
reerde rubber.
De metaal industrie, vooral de ijzer en
staalindustrie, beeft' steeds een zeer be
langrijk deel van haar grondstoffen ge
haald uit oude materialen en afval.
Hiermede zijn slechts eenige van de voor
naamste afvalstoffen genoemd, die weer
naar de nijverheid teruggaan. Er zijn er
n-og veel meer: glasgruis, dat, nu de glas
fabrieken geen soda kunnen krijgen, voor
de glasfabricage van groote beteekenis
wordt, al wat vervaardigd is uit huiden,
leder, celluloid, hoorn, been, kurk, dierlijk
haar, borstels, veeren, dat alles kan weer
op een of andere wijze tot nieuwe pro
ducten verwerkt worden en naarmate de
huidige omstandigheden langer duren, zal
deze lijst nog-wel langer worden.
Met het oog op deze groote betee
kenis van de afvalstoffen kon het na
tuurlijk niet blijven bij de uitvaardiging
van het vernietigingsverbod alleen. Er-
moet niet alleen gezorgd worden, dat
de afvalstoffen niet verloren gaan, van
nog grooter belang is te zorgen, dat
alles wat de industrie als grondstof
kan dienen, haar zoo snel mogelijk in
bruikbaren toestand bereikt.
J Daarvoor was een doelmatige organisatie
van den handel noodig. Hoezeer die noodig
was, is wel duidelijk gebleken, in de eerste
•maanden na de aïkondiging~ran hef ver
nietigingsverbod, overal hoorde men de
klacht: ntu bewaren Wij van aGes, maar wij
blijven er mee zitten waar blijft nu de
„erkende vakliandel", aan wicn wij het
moeten leveren?
Toen de overheid in den zomer van het
vorige jaar begon met de voorbereiding
der maatregelen voor het benutten van
de groote grondstoffenreserve, die i!n de
oude materialen en afvalstoffen gelegen
is, beeft zij: een enquête doen instellen
om gegevens te verzamelen over den be-
staanden handel. Deze gegevens zijn ter
bescliikking gesteld van het te zelfder lijd
opgerichte rijksbureau voer oude materia
len en afvalstoffen, welks taak is omschre
ven in de oude materialen- en afvalstoffen,
beschikking no. 2/40.
lil deze beschikking zijn oude materialen
en afvalstoffen aangewezen als distributie-
goederen in den zin van art. 4 der distri-
butiewet. De directeur vau het rijksbureau
is belast met de uitvoering van de in deze
beschikking vervatte distributieregeling, die
als het ware de grondslagen legt voor de
•geheele regeling van den handel in oude
materialen en afvalstoffen.
Het is duidelijk, dat die geheele zaak
staat, en valt met een doelmatige en inlen-
sieve inzameling, het is echter evenzeer
duidelijk, dat het rijksbureau, voor het
de organisatie van die inzameling ter hand
kon nemen, zich eerst moest bezig houden
met het geven van de moodige voorschriften
en met het scheppen van een deugdelijke»
bovenbouw, di:o tot taak zou hebben het
ingezamelde in bruikbaren slaat aan de
nijverheid door te geven. Het heeft daarom
eerst in hoofdzaak moeten zorgen voor de
organisatie ran dein tusschen- cn groot
hand©!; die het door de inzamelaars, de
z.g .leurders, bijeengebrachte en slechts
zeer voorloopig gesorteerde materiaal ver
der moeten sorteeren cm trausporleeren.
Eerst toen de bovenbouw in hoofdzaak
gereed was, kon de organisatie van de in
zameling met kracht teir hand genomen
De directeur van hel rijksbureau voor
oude materialencn afvalstoffen heeft gis
teren op de da.gelijksclio persconferentie
ecu uiteenzetting gegeven, waaraan het vol
gende is ontleend:
In October van het vorige -jaar werd
een vër; 1 ietigingsverbod afgekondigd voor
oude materialen en afvalstoffen. Daar
door werd h^t. aan een ieder verboden al
datgene, wat onder oude materialen en af
valstoffen verslaan wordt, te vernietigen,'
weg te werpen of zoodanig te bewaren,
dat de waarde als grondstofvoor indu-
slrieele bewerking vermindert of te niet
gaat.
Onuer oude materialen en afvalstoffen
worden verstaan.: „alle geheel oif ten deel©
uit metaal, papier, carton, linnen, katoen,,
jute, wol, zijde, kunstzijde of andere ve
zelstoffen, huiden, vellen, leder, glas, rub
ber van elke soort, minerale oliën, cellu
loid, hoorn, been, kurk, dierlijk haar, bor
stel of veeren bestaande stoffen of voor
werpen, welke niet meer overeenkomstig
hun oorspronkelijke bestemming worden
gebruikt". Dit- alles valt onder het ver-
nietigingsverbod.
Dit verbod heeft voorat aan de huis
vrouwen nogal svat last veroorzaakt. En
de vraag, of al die last nu wel noodig
was, is dan ook door vele huisvrouwen
gesteld e:i besproken. Op die vraag moet
geantwoord worden, dat het inderdaad zeer
dringend noodig was. En wel omdat die
oude materialen en afvalstoffen van on
schatbare waarde zijn voor de Nederland-
sche industrie. Deze heeft, om aan den
gang te kunnen blijven, grondstoffen noo
dig en voor een belangrijk deel moeten
die in de huidige omstandigheden komen
uit de oude materialen cn afvalstoffen.
Ongeveer de. helft van de hoeveelheid
grondstoffen, die onze industrie gebruikt,
werd vroeger uit het buitenland aange
voerd. Over 1938 b.v. voor een liedrag van
f450.000.000 Nu de aanvoer uit het bui
tenland groolendeels is stopgezet, moet
zoowel mogelijk wat de nijverheid noodig
heelt uit het binnenland worden gehaald.
Vandaar de buitengewone beteekenis, die
•de- -oude.-materialen en afvalstoffen thans
bezitten. Voorzoover de vervaardiging van
nieuwe producten het gebruik noodzakelijk
maakt van grondstotfen van buitenlandschc
herkomst, die niet meer voorradig zijn en
niet meer worden ingevoerd, is men bij
uitsluiting aangewezen op dalgcne wat bij
de consumptie aan reeds eenmaal gebruikt
materiaal of afval vrijkomt.
Enkele voorbeelden mogen de groote
waarde der oude materialen en afvalstof
fen voor de nijverheid in het licht stellen.
Oud papier
Het gebruik van lompen voor de papier
fabricage is bekend., Het is d|e laatste
jaren afgenomen, doordat de lompen voor
dit doel voor het grootste gedeelte vervan
gen worden door oud papier. Volgens de
cijfers over 1938 werden in dat jaar door
onze papierindustrie 53.000 tan oud pa
pier verwerkt, tegen ruim 80.000 ton hout
slijp en cellulose. -
- In de huidige omstondighedön neemt het
percentage oud-papier, dat in de papier
fabricage gebruikt wordt, toe, zoodat naar
schatting ongeveer de helft van de hoe
veelheid grondstoffen, waaruit nieuw pa
pier gemaakt wordt, uit otid papier be
staat.
Textlelafvallen
Niet minder dan voor de papier udustrie
zijn do afvalstoffen van belang voor de
textielnijverheid. De ivolverwerkende indus
trie moet thans voor een groot doel, i'n
plaats van ruwe wol, kunstwol als grond
stof gebruiken, „kunstwol" is geen nage
maakte wol, zooals men licht zou denken,
doch het is wol, die verkregen wordt uit
afvallen van wollen stoffen, tricot en con
fectie, dus echte woi, die al eens gebruikt
cn uit lompen gehaald, opnieuw voor ver
werking geschikt wordt gemaakt.
Hetzelfde gebeurt met katoen: ook afval
len van katoen worden weer zoodanig be
werkt, dat zij opnieuw gebruikt kunnen
worde» voor de vervaardiging van katoe
nen garens en weefsels, en het spreekt
