DE TAAK VAN ZUID-OOST
EUROPA
Zaterdag 3 Mei 1941
No. 22772
Tijd om te verduisteren
eerste blad
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
94ste Jaargang
POSTREKENING 5311
De Balkan als massa-producent van
granen en oliezaden
Het Bederisndsche perskiantoor te Ber
lijn metót:
Van goed ingelichte Duitsche - rijde ver
nemen wij bet volgende:
'Het vasije land van Europa zal in de
toekonwt een economische eenheid
De 'economische chaos, die tot oog toe
heenschie waardoor b.v. in Nederland
de heerlijkste groenten onverkoopbaar wa
ren zal na den' oorlog yophouden.Wat
leder land voortbrengt, zal opgenomen wor
den en wel tegen prijzen, die den voort-
brenger een bestaan verzekeren. Dit geldt
zoowel op .het* gebied van landbouw als
op dat der nijverheid.
Het vasteland van Europa zal in de toe-
Komst dus in - zijn eigen behoeften moeten
voorzien. Daar zal althans naar gestreefd
móeten worden. De landen zullen dat moe
ten voortbrengen, waarvoor rij het meest
geschikt zajfi. Ieder volk za.1 met zijn ta
lenten hebben te woekeren. Uit den bodem
van ieder land moet worden gehaald, wat
er in zit. Kunstmatige bedrijven op bet
gebied van landbouw en nijverheid zullen
wij daarentegen kunnen' missen.
De landen van Zuidoost-Europa hadden
buiten hun schuld op verschillend gebied
een groeten achterstand. Wie gedacht had,
dat na den wereldoorlog dien achterstand
zou worden ingehaald, vergiste zich. Ten
gevolge van het dictaat van Versailles
moest in de landen van Zuidoost-Europa
b:v. een kunstmatige bowaponfngsvrfjtbeid
ja bet leven worden geroepen, waaraan
geen behoefte bestond. Met kunst en vlieg
werk werden ook andere industrie&n in die
lande» opgericht,, die in krasse tegcnstel-
ling, stonden tot het landbouw'kar akier dier
'landen. --
Na den oorlog zal -ieder land van óns
werelddeel'zich geheel aan zijn natuurlijke
bestemming hebben te wijden. Zuidoost-
Europa zal als landbouwgebied een viucht
némen, die men zich nauwelijks kan voor;
stellen. Gedurende de laatste jaren begon
men ia verschillende landen van Europa's
Zuid-Oosthoek reeds in te zien, dat de
landbouw -en veeteelt moesten worden, uit
gebreid, en werd de Duitscho hulp bierbij
gretig aanvaard.
ieder land zal na den oorlog rijm l)i-
zondere taak krijgen. De hoog ontwikkelde
Nederlandsche land- en tuinbouw en vee
teelt zullen zich op de z.g, kwaliteitsarti-
kielen hebben toe te leggen, die uit den
aard der zaak veel hoogere prijzen zullen
-opbrengen dan de massa-artikelen.. Neder
landsche poótaardappelen, vroege groenten,
veelal onder glas gekweekt, edel. fruit.' fijne
zjadeo, aiet te vergeten de beroem'e Ne
derlandsche kaas, bloembollen, boenién,
heesters en de voortbrengselen! van de
Nederlandsche. '-oomkweekerij, het stain-
boekvee, enz. en.v. zij zullen in allo hoeken-
van oias wereld deel wel'kom 'rijm.
De taak van Zuid oost-Europa zal daaren-
tegen in de massapródüctie liggen in het
bizonder de massaproductie van granen
en oliezaden.
in Zuidoost-Europa zullen na den oor
log ook agrarische fabrieken m gróoten
getale moeten worden opgericht: zuivelfa
brieken, fabrieken voor de verduurzaming
van groenten, fruit en vloesch waren, enz.
voor al die voortbrengselen zal Duitsch
land oen. goed afzetgebied zijn.
Na den oorlog zal de - wedloop ter.'vqt-
hooging der .tolmuren voor goed geëindigd
rijn. Men zal er veeleer naar, streven, die
muren af te breken. Het instandhouden
van-die muren zal nog slechts zin heb-,
ben wanneer zij twee landen yan verschil
lenden loon- en levensstandaard scheiden.
Het ideaal is natuurlijk, dat het heelé liur-o-
peesche vasteland ó'a tolgebied zal vor
men. liet verminderen der inkomende
rechten zal de onderlinge wedijver, die
zich' uit:; in móórdende prijzen want
die, prijken zullen hetzelfde zijn maar
in de verbetering van de hoedanigheid.
Duitschland zal de landen, van Zuidoost
Europa steun verleenen bij het streven,
om den landbouw en veeteelt uit te breiden
en industrieën op te richten, waaraan wer
kelijk behoefte bestaat en die in liet ka
rakter des lands passen. Duitschland streeft
hierbij niet naar politieke of economische
macht. Het wil slechts dienen. Het wil
meewerken, om een harmonisch Europa
tot stand te brengen, waarbij elk land
baas in eigen huis zal blijven.
Het wachtwoord voor ieder volksgenoot
in het nieuwe Duitschland is: „Gemeinnutz
geht vor.eigennutz". In het nieuwe Europa
zal dit het wachtwoord van ieder land van
het 'Eüropeesohe continent moeten rijin
de belangen van het Europeeschó gemeene
best "gaan voor eigen baat. Dit parool is
ni-et nationaal-altruïslisch. Integendeel, door
steeds het belang van het geheele Euro-
peesche vasteland in het oog te houden
dient ieder land tenslotte het best ook zijn
eigen volk.
Aanval op Liverpool
Liverpool, de belangrijke Engelsche ha
ven is in den afgeloopen nacht opnieuw
door Duitsche gevechtsvliegtuigen met bom
men van allerlei kaliber bestookt. Het zicht
was goed en do bemanningen -konden i'u de
aangevallen doelen groote branden en zwa
re, verwoestingen waarnemen. Andere aan
vallen waren gericht op verschillende ha
ven- eu industrieplaatsen aan de Engelsche
Zuid- en O-ostkust.
Gevechten in Irak
Naar Keuter %tne!dt, heeft de Brïtsaóé re
geering aan- de re-ge ering van trak den
eisch gesteld, de troepen rondom het vlieg
veld van Habbaniyah terug te trekken.
Tevens heeft ~de Britsche regeering do re-
geéring van Irak erop attent gemaakt,
Berlijn over de Britsche
kabinetswijziging
Ia politieke kringen van de rijkshoofd
stad had men gisteren groote belangstel
ling voor de wijziging in het Britsche ka
binet. Vocral het feit,dat juist bij de
beide belangrijkste afdeehngen ia een oor
logvoerende - staat als Engeland, nl. scheep
vaart en transport, op dit tijdstip tot een
wijziging wordt overgegaan, heeft in Berlijn
dienovereenkomstig stérk de aandacht ge
trokken. Kwmeljjkwaren de resultaten van
de beide ministers niet bevredigend ge
noeg, hoewel men -in Londen nog enkele
wekea geleden de beide betrokken staats
lieden buitengewoon geprezen had. Aan de
constructieve ontwikkeling van het Engel
sche oorlogsbedrijf moet dus, volgens de
opvatting, van Berlijn,;'iets niet, in orde
zijn. In de Wiihelmstzasse, kenmerkte men
de Engelsche regeeringswijziging als een
typisch crisisverschijnsel, dat symptoma
tisch schijnt te. zijn toor de verwarde
houding in Londen eu, voor de ontstem
ming in den boezem-wan de Engelsche
regeering. Deze gebeurtenissen in Londen
bewijzen, zoo zeide. men-verder aan Duit-
sche zijde, dhl er in Engeland en ook el
ders waargenomen 'stemming van doods
strijd heerscht.
STA DSNÏEÜWS
Extra rantsoen rijst
Passage Theater
Het nieuwe geluids- en
projectieapparaat
Do keuze van do film- voor deze week
in het Passage Theater is weinig of niet
beïnvloed door de omstandigheid, dat gis
leravond het nieuwe 'geluids- en projectie-
apparaat definitief in gebruik is .genomen.
De trouwe bezoekers van het Passage Thea
ter zullen het gemerkt hebben ,dat bedde,
zoowel geluid als projectie, veel beter zijn
geworden, dank zij het nieuwe apparaat in
de cabine; een apparaat, waarbij alles
tegen elkaar is uitgewogen eu waarop de
modernste vindingen zijn toegepast.
Een. nieuw geluids- en projectiaapparaat
moet nog wat „inloopen"; het is een inge
nieuze machine, die den eersteil tijd uog
bijgesteld moet worden, zoodat het geluid
en de projectie in de naaste toekomst nog
aan hoogere eischen zullen gaan voldoen.
Ln verhand met het in gebruik nemen
van de nieuwe machine had de directeur
van het Passage Theater, de heer J. J. H.
H. Tagke Lokenberg, voor gisteravond een
groot aantal vooraanstaande stadgenooten
uitgenoodjgd en velen hadden daaraan ge
volg gegeven.
Uitreiking persoons
bewijzen
De' secretaris-generaal van het departe
ment ran landbouw en Yisscherij maakt be
kend, dal voor het tijdvak van Zaterdag
3 Mei lot c-n met Zondag 25 Mei a.s
op bon „21" van de boter- ea vetkaart
een extra rantsoen - rijst, rijstemeel, rijsl--
gries. of grulfenmeel (gemengd me 1) vari
250 gram beschikbaar wordt gesteld., Voo.
zoover dit exira rantsoen wordt betrokken
-tegen inlevering, van 'bonnen van de vet
kaart, zullen de winkeliers aan het pu
bliek oc-n reductie van if 0.03 per 250
gram op den' normalen prijs verl-enen.
Dewinkeliers ontvangen het bedrag, waar
over zij reductie hébben' vcrle n-J, door
bemiddeling van de plaatselijke distr'buUe-
diensteri terug-ran-rile—óniddenstandsban-
ten
Nader zal. wordén bekend gemaaktop
welke wijze de detaillisten de bonnen „21
Van de boter- en vetkaart .behooren in
to leveren.
Ten einde de bij het centraal distributie
mocht er een incident voorvallen, de volle kantoor ingeschreven detaillisten in da ge
Begint Woensdag a.s.
Op a.s. Woensdag 7 Mei zal een
aanvang worden gemaakt met de uit
reiking van de Persoonsbewijzen.
Ten einde onze lezers te gerieven,
zal eiken Zaterdag door ons worden
bekend gemaakt, welke personen in de
komende weken vermoedelijk zullen
worden opgeroepen. Zij-' hebben da»
gelegenheid er voor te zorgen, dat allo
'stukken, die medegenomen dienen te
worden, tijdig worden -gereed gelegd.
Men lette nog eens goed op de foto's,
of deze aan alle eischen voldoen. Do
meeste foto's die in het najaar va»
1940 zijn gemaakt, blijkenn i e t aa»
de eischen te voldoen en zullen dus
worden afgekeurd. Er mag geen halve
m.M. aan de vereischte grootte ont
breken.
Aan de beurt van oproeping in do
komende weken zijn de geslachtsna
men A tot en met Ba.
Men denkc er aan, dat gehuwde
vrouwen en weduwen op haar eigen
(meisjes) naam worden opgeroepen.
Job Andy's orkest.
Bovendien treedt als bizondere attractie
op Joe Andy's Internationale Show Orkest,
beslaande uit G musici en een zangeres.
De leden van het orkest bespelen alle
cenige instrumenten; de leider, Joe Andy,
neemt achter den vleugel plaats. Ais hij (Kris|im. Södc-rbaum en Hermann Braun),
een nieuw nummer aankondigt, verraadt „T dw Upelaan Vcm Schigorsky
hij zijn Vlaamsche afkomst; de overige le- Wcrn r Hinz)i overigens cen prachtige rol,
den van het orkest rija Nederlanders. Erde v^reiscüfe slrakheid en felheid ge-
Heersclit een.goede, kamercuulschappelijke ,d Aeimchen is d(: onwettige dochter
geest onder de leden van het orkest, die
zich weerspiegelt in het gebodene.
van de zuster van pastoor Hoppe (Eugoa
Klbpfer), iri de pastorie liefderijk opgeno-
VANDAAG: 21.08 UUR
MORGEN: 21.10 UUR
MAANDAG: 21.11 UUR
e r ai w o-o rel e lij.ïhe i d daarvóór bij de autoii-,
*en van Irak zal berusten. Deze autori
teiten schijineh echter tot dusver nog geen
dienovereetikomslige maatregelen genomen
te hebben. Dieintengevolge heerscht er -een
min of meer gespannen toestand-.
Het D.N.B. meldt uit Stockholm:
Het heeft er allen schijln van, dat men
van Engelsche zijde streeft naar verscher
ping van het conflict met Irak. Zoo heeft
de LomJemsche radio gisteravond in het
Arabisch een oproep gericht tot het 1 rak-
sche v-olfc, waarin gez,egd wordt, dat En
geland nooit vertrouwen gesteld heeft in
Kailani, die illegaal aain dem-aolit geko
men is, maar hem tijd wil laten om te
toonen, wie. hij was. ,1
Er zou voorts een vuurgevecht geleverd
worden tusschen Iraksche troepen ende
Britsche soldaten, die op hot vliegveld Hab
baniyah zijn geconcentreerd.
De Britsche berichtendienst meldde, dat
de strijid gisteren den gehee-len dag heeft
geduurd; meii mag aannemen, dat nog
doorgevochten wordt.
De Britsche scheeps-
verliezen in
Grieksche wateren
In Berlijnsche deskundige kringen vér-
klaarde men gisteravond, dat; bij de reeds
bekend gemaakte verliezen van de Brit-
sche transporlvloot, in -welk geval hetal
tijd slechts om schepen ging, die in Griek
sche havens gelegen hadden voor het ver
voer van het Erigeisché expeditieleger, ook
die verliezen gerekend moeten worden,.d'ie
reeds op de reis haar Griekenlandvex:
nieügd of beschadigd, zjjn.' Men herinnerde
er daarbij vooral aan, dat' Duiitscho ge
vechtsvliegtuigen reeds in den tijd; Van:'. 6
Maart tot 3 April negen succesvolle aan
vallen opBritsche konvooien hebben on
dernomen, die. van Egypte 'op,- wég waren,
in de richting yan Griekenland en waar
van 54.000 h.r.t. vijandelijke scheepsruim-
te tot zinken gebracht en nog 60.000 b'.r.t
besclmdigd zijn.- Het tótide tonuagéveriies
aanEngelsche schépen; die fof ;wel Tin
G riékscho walcron of op weg naar Grie-
kenland tot zinken gebracht of beschadigd
'zijn,bedraagt., dus...9Ó0.0Ö0 bait;; lietgéen
ongeveer oveieenkonit met do riielit van
de. badrnimte, welke Duitschland 't vorige
jaar noodig had voo-r do uitvoering van
zijn oiulernéming .in Noorwegen.
legenheid-te stelten aan de v-eigroo'e .vraag
naar rijst' te voldoen, worden zij in de
gelegenheid gesteld vanaf Maandag 5 Mei
tot èn met Vrijdag 9 Mei a.s. tusschentijds
de niet ,,23" genummerde bonnen van de
„bonkaart algemeen", welke thans rec-hl
geven op 250 gram rijst, voor toewijzen
gen in te wisselen. De vaste inleverings
dagen komen daarbij te vervallen, zoolat
de l>e'angl)ebbendon onaTiankelijk; van hun
codenummer, de bonnen kunnen ink veen
De inlevering der bonnen diént te ge
schieden in vetdvouden van - tien 'stuks,
zoodar het g-fbruikëlijke minimum van 40
bónnen hierbij niet behoeft te wordein ge
handhaafd. De grossiers zullen tijdig door
de Nederlandsche meelcentrale worden be
voorraad.
Bon 30 voor thee en koffie-
surrogaat
De secretaris-generaal van bet departe
ment van landbouw en. visscherij maakt
bekend, dat de met 30 genummerde bon
van de „bonkaart algemeen" recht geeft óp
het koopen van 40 gr. thee of 250 gram
koffiesurrogaat, officieele .samenstelling. D
verbruiksperiode van den bon loopt van
Maandag 5 Mei tot en met Zondag 25
Mei a.s.
Het koopen op dezen bon is reeds van
daag geoorloofd.
De zangeres, Ella Sanson, zong o.a. 1 cn oj,geVoed, die tlians kennis maa!4
liedjes van Zaxah Leander en Lnciene den jongen student Hans, haar jeugd-
Boyer;; Tony van Hulst trad op als solo-vrjendje. Tusschen de beide jongeliedea-
guitarist; de drummer Jan Wildrom is een. hartstocht op, welke de on
een uitstekend xylopbomst; ook bet k°" gerepte liarten mwsleept lot in i de nooit
in de band vértegeawiopr--- y-énjjóeae dicpienvan de verrukking. Over
digd en- samen zingt het gezelschap leuke jmn ligt de zegenende hand vaa
.bedjes. 'den milden rnenschenkenner Hoppe, die
Als toegift vverd een Loflied op Schtedam- z„n ws(elp dajlkt aan de 'misluk-'-
vix.rgedra.gen waarin betoogd wordt. „Ja- yng_ van een jeugdliefde en die uit zija
De film jeugd
Omtrent de film Jeugd het volgende:
Veelal dringt, zich bij, films, zooals gis
teravond bij die van Vei! Harlan: „Jeugd",
de vraag op, of wij hier te maken hebben
met een werk, dat een br-paafal levenscon
flict op den voorgrond p!aa;sl om der wille
van de tendens, of dal het hier uitsluitend
te doen is om het stellen van de kwestie,
het probleem op zichzelf, zonder dat daar
aan de-consequentie van de moroele of
reh'gieuse oplossing is verbonden. Aan het
slot van deze film, waarbij de close up
van'den pastoor Hoppe aan de lijkbaar van
zijn nichtje steeds dichter op ons af komt,
zou men tot de conclusie komen, dat de
soenario-scrhijfsler Tbea von Harb-ou hier
het conflict heeft geschapen om een zekere
levenswijsheid en een bepaalde moraal te
.redrken, doch aan de verfilming Izelf,
welke toch zeer direct en soms koud-objee-
tief is, kan toch weer moeilijk de oonciu-
strijd m-et het leven en met de mensche-o.
een gelouterd, grool en rein hart behield.
Maar kapelaan Von Schigorskyperst de
gevoelens van bet gepassioneerde meisje
samen in de nauwe begrenzing van zijn
strenge godsdienstige begrippen en laat ten
slotte de vergelding van de daad harer
moeder in liaar volle zwaarte neerkomen
op het zwakke zieltje van Aénnchen, dat
niet tegen zooveel druk bestand is e»
breekt
De centrale figuur'van deze film, welke
een opvallend kleine bezetting heeft, is
wel pastoor Hoppe; Met de twee jongelui,
wier onbezonnenheid en teugelloosheid een
tragedie verwekken, die eindigt met den
zelfgekozen doodvan Aennchen, een zelf
moord waaraan pastoor Hoppe evenwel
om den kapelaan te sparen het karak
ter van oen ongeluk geeft
De drie dagen, dat 'Hans in de pastorie
van Boson au is, zijn woelige dagen, want
zijn verschijning wekt in de gemoederen-
van A-ennclren zoowel als in die van den -
•- ifi,( li 1 -kapelaan heftige beroering. Aetinchea-
ontleend worden, dat het alleen maar J nnJMhniA vatt
te doen is om tot een dergelijke zedepredi
king te geraken.
In Jeugd" is niet het conflict tusschen
opgroeiende en d<? oudere generatie "gesteld.
Ia zooverre er sprake is van oen conflict,
zou het dal moeten zijn tusschen het leven
de, bloeiende jónge, onstuimige loven en
lórrc verstarring van een blinden ijveraar,
die de rechten van hot leven ontkent, al
thans er niet de juiste plaats voor inruimt.
Deze figuur wordt gescliapen door e.eu
tweelal jongelierlen, Aennchen en Hans
"'S&Sf
Wat - er nverblcÓf van een Engelsche» pantserwagen,' die, in Near.1-Afrika door
vijandelijk 'geschut werd getroffen. - n (Seller!)
krijgt hem lief met alle onstuimigheid vat»
een jonge vrouw, wier vrouwelijk bewust-
zijn zoo plotseling wordt opgewekt. Von
Sigorsky echter trekt fel ten strijde tegen
don losbandigen aard van den jongeman,
wien hij verwijt God noch gebod te ken
nen, waarop Hans overigens géén ant
woord vermag te geven. Prachtig is op
deze-wijze de karakterzwakte van den fi>a*
gen' slud-en geteekend.
Dat tenslotte de kapelaan gelijk krijgt, is
voor eengoed deel te wijten aan zrjn on-
barmhartige „drijven", zoodat Aennchen,
met het beeld van haar moeder voor oogen,
tenslotte geen-uitweg meer weet en zich'
in bet meer verdrinkt. Ook de meid
Anuschka, een voortreffelijke rol van Eli
sabeth Finkensehildl, draagt door haar
voortdurend spionneeren en roddelen; er
toe bij, dat Aennchen in den dood gedre
ven wordt.
Pastoor Hoppe, de. eenige voluit men-
schelijke figuur, blijft tenslotte; met Hans
alleen bij de baar van .het meisje, datdo
jonge student zoo kort. na den éérsten
liefdesnacht verloor. Hoppe trekt dan do
leering uit do tragedie, maar zijn wpor-
den treffen ons niet zoozeer als de aan
blik van zijn door leed zoo scherp ge
groefde trekken van zijn apostelkop.
Ongetwijfeld 'heeft 'Passage Theater, met
deze film de goede keuze gedaan; zijl geeft
in ieder geval, stof tot overdenking en d>o-
spreking, wat, van' ménige, andere film nog
niet eens gezegd kan worden.
(Vervólg rubriek'StatTsniews pag: 2).-
Dcm courant verschijnt dagelijks, met uiUonderiag
van Z«- Feestsi^eu.
Prij, fcsrarwni f 10; franco per port f 2,60
vr*uk'. 16 Afzonderlijke nummers
^C,|i ■■■■-f worden dagelijks aangenomen
S ets.rf
T«t* ket eerstvolgend nummer moeten
vóór df i*1 ket Bureau bezorgd zijn, *a Zater-
u—P# Een bepaalde plaats van
.dvcrtcntiïn «ord« .iet gewaarborgd.
Prij» der adverlenticnvan 15 regels f 1.60
iedere regel meer f 0.31; in het Zaterdagnnmmer
ls regels f L85. iedere rege) meer f 0.36
Kecftmes f 0.77 per regel. Incassokosten 5 ets.;
postkwitanties 15 ets. Tarieven van advert en tien
bïj 'abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen voojuitbetaling Kleine
AdvertentiCn opgenome** d f 0.S2 t/m 23 woorden
f 0.77 t/m 25 Jfdorden. Elk woord meer 3 cent tot
- een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Ad verten tiCn tot 25 woorden
10.26. mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd. -
Zaterdags: Kleine Advertentiën f 1.03, indien
niet vóór VrUdasavond 6 uur bezorgd.
t S
ZONSOPGANG MORGEN 6.05 UUR
MAANDAG 6.03 UUR
De moon goot morgenochtend onder te 2.46
our er> komt morgenmiddag op te 12.37 uur
Maandag onder 3.20 uur op 13.47 uur
jem moet er zijn!"
sie