Schiedam Uw
KRUISWOORDRAADSEL
fch?
CRISIS- EN OORLOGSVOLKS
TUINDERIJ IN DEN HAAG
STILLE NO
Het rijk van Lucullus
WÖNIHB8ÜREAÜ „SClBUÜ-WESr
SlOUSSCn „EötlSEISS"
1
l
"tX
S -
f-
firma Zoetmulder, Hoogstraat III, Iet. 67510
Vei'ljoiiwcni:
RADIO MORGEN?
DASHIELL
HAMMETT
"4
x
Pag. 3
TWEEDE BLAD DER SCHIEDAMSCHE COURANT
Zaterdag 10 Mei 1.941
frr
U -
P-;-T
IRi-
Uit het Haagje
Ons menu
RADIO - ELECTRICITEIT
v. d. MÖ§T
fa. V. L. Borrani - Schiedam
Schoorsteenveger, Rookverdrijver, Metselaar
tiaoA Uw. Kod$U-7Aee-7xt&a&. naa-l
6. A. DE WINTER
Westmolenstraat 16-18 - Telef. 68519
Gebr. Huyskes - Pr. Fr. Hendrikstr. 39
Telefoon 677 S3
WAT B8EDT BE
ZONDAG 11 NE! 1941
MAANDAG 12 MEI 1941
100
Uï&F
1
i
f» i
V
}S~
ï£f
fCt-,
rJ i
(Van "on/on lïaagscben correspondent.)
jJet io bij u natuurlijk net zoo aJs bij
ons: iedereen praat telkens weer oter
liet eten. Dat is nu eenmaal een van onze
oornaamste zorgen, misschien wel de
voovnaaiusle. Daarom is het dan zeker ook
wel van pas als ik dezen brief nog maar
eens aan dit onderwerp wijd.
ln.il ci tijd, in October, heb ik al eens ge
sebreven over de gemeentelijke oorlogs-
tu»iderij, en verteld, hoe de gemeente
braakliggende terreinen aan den buiten
kant van de stad, dienstbaar had ge
maakt aan de voedselvoorziening door ze
met hulp van de werkloozen iu cultuur
te brengen. Het is een aardig succes ge
worden en heeft heel wat opgeleverd, dat
te pas kwam. Terloops heb ik toen ook
melding gemaakt van een particuliere, min
of meer geïmproviseerd0 „ontginning" op
liet terrein, dat voor den bouw van bet
nieuwe hoofdkantoor der P.T.T. in Weste
lijk Den- Haag bestemd is.
Op zichzelf was dit niets nieuws, want
evenals in de meeste andere steden waren
er in Den Haag betrekkelijk lang voor
den oorlog op verschillende plaatsen volks
tuinen, wier gebruikers bloemen en voe
dingsgewassen -verbouwden. Dat bestaat
«bemaal nog. De bloementeelt "is nu alleen
vrijwel geheel door groente- en aardappe
lenteelt verdrongen.
De volkstuinen sluiten meestal aan bij
de gemeentelijke school- en kindertuinen.
Hun gebruikers zijn voor het meerendeel
in vcreonigingen van volkstuinders geor
ganiseerd, die" de belangen van hun leden
met raad en daad behartigen en tegen
over de gemeente waarnemen. Bovendien
is er een aantal „ongeorganiseerde" volks
tuinders, die samen een hectare of twaalf
van de gemeente in gebruik hebben. In
den tijd van de economische crisis, die
aan den oorlog voorafging, heeft de ge
meente deze voikstuinderij nogal aange
moedigd.
a 1 1 De crisis volks tuinen.
Het nas een tegemoetkoming voor bet
gezin van menigen werklooze als de volks
tuin iels voor den tlisch opleverde en
het verschatte het hoofd van het gezin
tenminste een zekere bezigheid. Gaande
weg is dit zelfs een soort van instelling
geworden, de z.g. Crisisvolkstuincn. De ge
meente zorgde, dat het terrein plantklaar
gemaakt werd, iedere deelnemer kreeg 300
512., genoeg om een gemiddeld gezin te
voeden..Conditie was, dat er op de Crisis-
volkstuinen alleen v&edingsgewassen ver
bouwd mochten worden. De meeste van
deze tuintjes, in lótaal zes complexen, met
circa 730 tuintjes, zijn in het Zuiden van
de stad, een buitengedeelte, waar altijd
vee! aan tuinbouw is gedaan en de grond
er goed voor geschikt is, gelegen. Deze
voorziening is mede een succes geworden,
fk ben in dc Crisisvolkstuinen wel eens op
bezoek geweest en heb toen den .indruk
meegenomen, dat er met bizondere ani
mo gewerkt werd. De meesten wilden hun
tuintje dan volstrekt niet meer kwijt. En
de buur van een dubbeltje tot 12 ct. per
week, die de gemeente er voor vroeg,
werd trouw eu graag betaald.
Toen kwam de oorlog, die de liefheb
berij voor een tuintje (met bet oog op de
opbrengst!) nog buitengewoon deed toene
men. Vlak voor het uitbreken van den
oorlog, den Gelen 5Iei 1910, was in den
gemeenteraad het besluit gevallen een aan
tal braakliggende gemeentcferreincn met
voedingsgewassen te beplanten. Een ge
deelte daarvan heeft de gemeente in eigen
beheer genomen, met werkloozen als tui
niers (hierover heb ik het in October al
gcliad), een ander, ongeveer even groot,
gedeelte (ca. 30 hectaren) heeft zij aan
particulieren verhuurd, waardoor ca. 1103
personen een tuintje ter oppervlakte van
ca. 210 vierk, meter, hebben kunnen krij
gen. Men is hierbij ook wel eens wat ver
der gegaan dan braakliggende bouwterrei
nen. Zoo zijn de koeweide cti een ge
deelte van de speelweide in liet West-
broekpark onder Sclieveningon in de volks
tuinderij betrokken en zijn ook andere ge
schikte teireinen van speelplaatsen e.d.
voor bebouwing in orde gemaakt: Enkele
'particuliere bouw grondmaats diapj ij m volg
den bet voorbeeld van de gemeente en
gaven terreinen, die zij toch nog zoo gauw
niet noodig hadden, voor volkstuinen uit.
Dit alles te zamen genomen is er op het
oogenblik aardig wat van het open ter
rein in Den Haag in cultuur. Gezwegen
nog van dc. particulieren, die van hun
tuin of "tuintje een moestuin hebben ge
maakt. In mijn buurt, waar nogal veel tui
nen en voortuinen zijn, kau men in heel
wat tuinen, wraar men bet niet verwacht
zou hebben, .een vogelverschrikker zien
staan, die den uitzaai legen den rooflust
der vogels moet beschermen.
Een consultatie-bureau voor
oorlogsluinilers.
Wen zou zich kunnen afvragen wat van
al dat getuinier terecht moet komen, om
dat nu eenmaal niet iedereen tuinman is.
De gemeente is er dan ook op bedacht
geweest, dat erniet in 't wilde weg ge
tuinierd zou worden.
Als het gebeurde moest het tenminste min
of meer volgens 'de regels van de kunst
zijn. Gelukkig had men de uitstekende orga
nisatie hij de hand, die. over de school- en
kindertuinen van dé gemeente gaat. Aan
het hoofd daarvan staat een oud-onder
wijzer, de heer Herweyer, een man, die uit
stekend kan organiseeren, wien het tuinie-
de'oorlogstuinderij periodiek bevattelijk ge
stelde Jiandleidingen in kort bestek uit,
waarin voor allen, die in een volkstuin of
hun eigen tuin voedingsgewassen kweeken,
wenken worden verstrekt omtrent den
zaaitijd, de manier van zaaien, liet onder
houd ran den tuin en wat er vorder aan
de behandeling te pas kan komen om
goede resultaten te krijgen.
A'o. 2 van deze mededeelingon is nu ver!
schenen, het blaadje wordt in ettelijke
duizenden exemplaren gratis verspreid en
men vindt er veel in, waarmee men zijn
voordeel kan doen.
Wel te verstaan zijn liet advies en Tiet
toezicht van de gemeente volstrekt geen
verplichting. Waar de tuinder, die wat van
zijn grond wil zien, zou wel dwaas zijn als
hij er geen partij van trok'.
Ter eompleteering vermeld ik, dat in den
loop van dit jaar er aan verceenigingsvolks-
tuinen, een oppervlakte van 61.3 H.A. zal
zijn uitgegeven, waarvan, 25S0 gezinnen
kunnen profiteeren. Op de particuliere ter
reinen wekken nog een 500 diletlanttuin-
ders. En verder zal bij de gemeente een
oppervlakte van ca. 10 H.A. terrein als tuin-,
grond in exploitatie wezen, die vermoeden
lijk nog. tot het dubbele zal worden op-,
gevoerd.
XX&-S7:-"U"vh" v--
"tfïV.Vr T '.-O ■¥'- T. - 'li' f
^-*1 vy -L*v«t.'-
Kerriesoep met bruine boanea.
In de oven gebraden soepviecsrii.
Hijst op Zwitserselie manier met bruine
pikante saus.
Gebraden Brussclsch lof.
Gort pap met rabarber.
Ook dezen keer hebben wij met de moei-
ren in het bloed zit, die er verstand van i lij'kbeden van de strengere rantsoenecriiig
heeft als de beste en bovendien bizonder
de kunst verstaat de liefhebberij bij an
deren wakker te maken en aan te kweeken.
Onder zijn supervisie is de heele oorlogs
tuinderij, ook die van. de particulieren,
gesteld. Hij beeft een inlichtingendienst
rekening gehouden, on eon menu samen
gesteld, waarin we onze bonnen op sma
kelijke en voedzame wijze productief kun
nen maken.
Het menu opent met een vleeseblooze,,
doch, doör zij'n lioog eiwitgehalte, zeker
voor gelegenheidstuinders georganiseerd, J niet minder'voedzame soep, om vervolgens
waar zij allen raad kunnen krijgen, dien een recept te geven voor een smakelijke en
zij maar noodig kunnen hebben;; in ver
schillende gedeelten van de stad zijn er
„consultatiebureaus" gevestigd, waar men
op gezette tijden met zijn moeilijkheden
enz. tercht kan en die geregeld bevoegde
raadslieden uitsturen om op. de tuinen zelf
van advies te dienen.
Bovendien geelt bet hoofdkwartier van
tevens oogelijke schotel, waarin bet soep
vleesch van den vorigen dag op origineeie
wijze liet versche braadvloesch vervangt.
Nu de aardappel zoo scbaarsch geworden
is, vervangen wij deze, zoo nu en dan, door
rijst, dat door zijn neutrale smaak zoo
b'ij uitstek geschikt is zich bij de meest
uiteeuloopende gerechten aan te passen.
Oplossing in ons blad van Maandag'
Horizontaal:
1 beroep
7 knaagdier
13 misdaad
14 weretdtaal
15 eiland in N. O.-.I
16 afgemat
17 plaats in Groningen
19 godin (Lat.)
20 voegzaam
22 sukkel
23 verhalend gedicht
24 voorzetsel
27 voorzetsel
28 deelvan een mast
30 pers. voom.woord
31 dom
33 pluisje
84 kei
36 watervlakte
37 roede
39 een weinig
40 bevel
41 - kleedingstuk
42 Chineesche maat
43 dans
44 Vereenigde Staten
46 gas
47 voegwoord
0 windrichting
51 niet-dsekundige
53 beroemd lienegouwsch
ge* licht
65 muzieknoot
57 snateren
60 vogel
61 boot
63 iets wegknijpen
64 bij
65 riviertje Sumatra
66 richting
67 een soort slof
08 brompot
N.V. MELKHANDELAREN VEREENIGING
„DE LANDBOUW
Vellevest 16-18 SCHIEDAM Telefoon 68239
Vraagt Uw leverancier onze
GESTERILISEERDE MELK en HAVERMOUTPAP
ROTTERDAMSCHEDIJK 2S0 - TELEFOON 67776
Speciaal in het verbeteren van schoorsteentrek
ALLÉÉN Lange Achterweg 33, Tel. 68421
NIEUWE HAVEN 83 - SCHIEDAM - TEL. 68752
Huur en Verhuur
Koop en Verkoop
van Onroercntle Goederen
onderhoud van hulzen enz.
TIMMERLIEDEN - METSELAARS
Verticaal
1 kunstmest,
2 fraai
3 grove scherts
4 voertuig
5 Corps diplomatique (afk.)
6 versiersel
7 waaierpalm
8 nota bene -
9 bevo!
10 voorzetsel
11 ldeur, verfstol
12 hoogste ambtenaar m
Holland tijdens de Re
publiek
•17 wandeldreef
18 /.outasch
21 las boven (afk.)
25 minder dan iets.
26 titel
29 meisjesnaam
30 bewust kennen
32 Bijbelsche figuur
35 roem
37 geesten
38 huurrijtuig
45 aanslibbing
46 hiiwnnrd
48 suikerpalm
49 jongensnaam
52 waar (Lat.)
51 water in Nederland
56 rivier in Italië
58 kaar
59 plaat.
60 deel van liet hoofd
62 steen
65 werkbij
66 jongensnaam
Kerriesoep met bruine boonen
250 gram bruine boonen worden gewas-
sehen on dan een nacht te wecken gezet in
2 liter water. In dit water worden do boo
nen gekookt met 7','e gram zout. Na twee
uur zuljen de boenen gaar zijn en worden
zij stukgewreven.
.Ia 40 grain boter worden 30 gram tarwe
bloem, een Zeer lijn gesneden ui eu ij eet
lepel kerry donkerbruin gefruit. Dit wordt
steeds goed roerend, door de soep gemcDgd
tvaurna men deze nog ccn kwartier laat
doorkoken.
Dan wordt de soep gebonden met 5
gram aardappelmeel in water aangemengd.
Daarna wordt zij gezeefd en de schillen
worden verwijderd. De soep wordt opnieuw
flink verwarmd ffift opgediend met in boter
gebakken stukjes oud brood.
In de oven gebraden soepvleesch
Het soepvleesch wordt uit de soep ge
baald voor het geheel is uitgekookt. Het
wordt in redelijk dikke plakken gesneden
en in de braadpan gedaan. Dan worden er
zout, nootmuseaat, geraspte beschuit, en
een paar fijn gesnipperde uien ©ver ge
strooid en het vet, dat van de soep wordt
gcschej t, er op gelegd.
Het vteesch wordt dan in den boeten
oven gebraden. 1
Rijst op Zwitsersche manter
250 gram rijst wordt flink gewasschen
in koud water en dan in ruim koud water
opgezet en dit aan de kook gebracht. Wan
neer do Vijst even heeft doorgekookt wordt
ze o'p een vergiet gedaan en overgoten
met kokend water.
liter "bouijfou worden aan de kook ge
bracht, de rijst wordt er dan in gedaan
met 40 gram boter, een heele ui en een
weinig nootmuseaat. Dit laat men in een
gesloten pan zeer zachtjes koken geduren
de een half uur, zonder te roeren.
Voor dat de rijst droog begint te worden,
moet de ui er uit genomen worden.
Bruine pikante saus
Van 50 gram kalfsgehakt dat vermengd
wordt met zout, peper en nootmuseaat,
worden zeer kleine 1 wil et j es gemaakt, die
in 20 gram boter bruin gebraden worden.
Een uitje en een worteltje worden in
stukken gesneden en met een takje peter
selie, thym, een laurierblad en wat Spaan-
srbe peper in 50 gram boter gebakken.
Zoodra de ui bruin begint te worden,
wordt 40 gram bloem toegevoegd en die
eveneens bruin gefruit. Dan wordt lang
zamerhand en onder voortdurend roeren
liter bouillon er bij gedaan, alles nog
10 minuten gekookt, waarna de saus ge
zeefd wordt. i
Daarna worden ij d.L. madeira, een
eetlepel soja, 5 gram suiker en de ge
braden balletjes door de saus geroerd en
alles nog eens goed warm gemaakt.
Gebraden Brusselsch -lof
De" struikjes Brusselsch lof worden
schoongemaakt, gewasschen, gaar gekookt,
waarna men ze laat uitlekken.
Ecu vuurvaste schotel wordt ingesmeerd
met boter, de struikjes worden naast "el
kaar er ingeschikt met een stukje boter
op elk struikje.
Alles wordt met geraspte beschuit be
strooid en in den over mooi bruin ge
braden. 1
Haverdegortpap met rhabarber
135 gram havordegort wordt gedurende
een nacht geweekt in 1 liter water.
Daar wordt een weinig zout bijgeyoegd
en men liat het ongeveer een uur zachtjes
koken. Van tijd tot tijd roert men om aau-
branden te voorkomen.
Deze pap is heel lekker, wanneer inert
haar vermengd met wat compote, bi.ivoor-
beeld van rabarber, die nu rijkelijk oj*
de markt is. i
Hilversum I, 415,5 M.
Ned Programma.
8.00 Gewijde muziek. S30 BNO. 8 45 Grauw.
fooii. 10.00 Qualre-mains. 10 50 „De Stem
Volks" en het Rolt. Philh. 0.«..-st> 12 00 Gra-
mofoon. 12.42 Almanak. 12 15 BNO 100 Ver
volg van 10 50. 1.45 Nedeil.mdsch Verboni
voor (Sibbekunde. 2 00 De Melodi&ten. 2.3#
Sport. 2.45 Landmails Lusl. 3 30 Verzoekcon-
ceiL voor de Duitsche Weermacht. 6.00 Voor
de jeugd. 6 30 Gevarieerd progr. 7 30 Zauq
met piano en giamofoon. 8.00 BNO. 8.15 Spie
gel van den dag. S30 Het Nieuw-IIolland-.ck
strijkkwartet. 9.30 Ber. Eng. 9 15 Gramobion.
10.00—10.15 Eng. ber.
Hilversum II, 301,5 M.
Ned. Programma.
8 00 Gramotoon. 8 30 BNO. 8 45 Giaandoen.
9,00 Rondom bet orgel Christ. Piadio SlictUms.
9.30 Morgenw ijding Christ. Radio Stichting. 10 0#
liet Pliilh. kuaitet. 10.45 Gramotoon. 1130 „Do
Merels'' 12 00 „Kent gij Uw Bijbel?" Christ.
Radio Stichting. 12.15 Klarinet en piano. 12 45
BNO. 1.00 Omioeporkcst. 2.ÜJ Declamatie. 215-
Concerlgebomv-orkeSt en gramofoon, 4.00 Boe-
kenpraafjo Vrijzinnig Protestantsch Kcrkcomité.
5.30 Sportuitslagen. 5 35 Cabaret, 6.15 Orgel.
6.43 Sport. 7.00 Ensemble Bandi Balogii en
gramofoon. 7.45 Sport. 800 BNO. 8.15 Grain#-
foon. 8 30 Omroeporkest en het Omroepoperette-
koor. 9.25 Radiolooneel. 10.00 BNO, shilling.
Hilversum I, 415,5 AI.
Ned. Programma.
6.45 Gramofoon. 6.50 Gymnastiek. 7.00 Gia-
mofoon. 7.4Ó Gymnastiek. 8 00 BNO. 8.13 Dig-
ope.ning Vrijzinnig Protestantsch Kerkcomilé.
8.25 Gewijde miHek. 8.45 Gramofoon. 915 Voor
de huisvrouw. 9.20 Concertgebouw-orkest. 10.09
Ensemble iack der Kinderen. 10.20—10.40 De
clamatie. 11.15 Zang met piano ên gramofoon.
12 00 Orgel. 12.30 Gramofoon. 12.45 Almanak.
12.45 BNO. 100 Ensemble Erica lieten en
gramofoon. 2.10 Voor de vrouw, 2 30 Orkest
Howard en het Rococo-octet. 3,45 Gramofjon.
4.00 Piano. 4.30 „Guillaume Dufay", met gra
mofoon. 5.00 Gramofoon. 5.15 BNC\ 5 30 Het
Omroeporkest. S.15 „Heeft het beroep vao.
tooneelspeler in Nederland toekomst voor de
jongeren?" 6.30 Hot Omroeporkest. 7.00 Bt'f»,
7.15 Ensemble Bart Ekkers, 7.45 Politiek wet,k-
praalje. 8.00 BNO. 8.15 Spiegel van den dag.
8.30 Omroeporkest. 9.30 Ber. Eng. 9.45 Gra
mofoon. 10.00—10.15 Eng. ber.
Hilversum II, 301,5 M.
Ned. Programma.
6.45 Gramotoon. 6.5C Gymnastiek. 7.00 Gra
mofoon. 7.43 Gymnastiek. 8.00 BNO. 8.15 Gra
motoon 10.00 Morgendienst Christ. Radio Shch-
f'Hg 10.20 Orgel. 1100 Declamatie. 11 20 Gra
mofoon. 12.00 Berichten. 12.15 De Ramblers.
12.45 BNO. 1.00 Gerard Lebon en zijn orkest.
1.45 Gramofoon. 2.00 De Hanrlemsche orkest-
vereenïglng en gramofoon. 3.30 Voor de vrouw.
3.45 Ensemble Bandi Balogh. 415 Gramofoon.
4.30 Voor do jeugd. 5.00 Voor jongens ca
meisjes Christ. Radio Stichting. 5.15 BNO. 3 34
Zang met piauo en Uammoad-orget. 6.00 Ge
sprekken met luisteraars Viijz. Frolestantvh
BNO. 7.15 Viool, piatio en gramofoon. 80(1
Kcrkcomité. ^0.15 Orgel. 3.4"i Reportage. 7.00
BNO. 8.15 Spiegel van den dag of gramofoon,
8,30 Amusementsorkest. 9 30 Voor de ouders.
9.45 Gramofoon. 1000 BNO, sluiting,
GESC IT EVEN BOOR
TEEKENINGEN VAN
ALEXANDER
RAYMOND
WE KUNNEN ZE^BETeST^
IK UUNK. (JA'l liU
WAAKMBL
MOET IK Zt
MOLLEN?
EN NU GEDRAAG JlTCJJE
JK ALLEMAAL NETJES TOT
IK WEET WAl £>E „BAAS'
W1L WAAR
IS I)E TELE (cïSj
FOON?
REVOLVER HEEFT
C.41
DAT ZAL MINUEK
VLRDALHT
NEEM ZE UIT ZUN
ZAK I
va
F""gg irvün*. ly, pGjflp fthp jqeq&i
SLMmLmZ
lUkél
'"Tl
