DE GRENZEN VAN KROATIË
Tijd om te verduisteren
Woensdag 14 Mei 1941
94ste Jaargang
De nieuwe staat sluit een verdrag
met Duitschfand
Hitier spreekt tot de
Duitsche fëiders
Distributie van vieesch
De ruitersport
De Centrale keuken
No. 22781
De Duitsch-Kroatische grens
De Wederopbouw op den
Balkan
De Roode Zee tot operatiegebiec
verklaard
Het uitstel van Roosevelts rede
.Vreedzame bezetting van
Ierland?
VANDAAG: 21.26 UUR
.HORGEN: 21.28 UUR
ZONSOPGANG NORGEN: S.46 UUR
Bijeenkomst te Berlijn
Mevrouw Hess ia Duitschland
De behandeling van Hess
in Engeland
STADSNIEUWS
Bonaanwijzing
In
een impasse
Engelsche aanvalspogjngen op
Helgoland en St. Nazaïre
„De V.S. wachten nog slechts
op het marschbeveP'
Generaal-veidmaarschalk
von Witzieben in Den Haag
®rov. Staten van Zuid-Holland
Winterhulp Nederland
Ook maaltijden op Zondag?
Dot mUuuUcim.
««m Zou* on Fwstdigui.
p, X nor kwartaal f2.10; lianco per port 1 2.60
jmgo week: 16 et». - A&onlerli|kc nummer»
5 cta.Abonnementen wordt» degelijk» lengenomen
Advertent:ën voor Sast eemtvotgeud nummar moeten
vMr elf nor «en het Botean beiorgd aija, ««ter-
vóór 8 unr. Ben bepoalde plaat! vu
edvertentjén wordt niet gewearborgd.
Directie: Mr. H. A. M. Roelante
Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam
EERSTE BI AP
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
Frip der ad verten tien vac i— regels - i 60
iedere regel meer f £>.31; m het Zalerdagnommer
li-5 regel» f 1.85, iedere regel meer f 0,36
Reclame» f 0.77 per regel Incassokosten 5 eta.;
Eastkwitanties 15 ets. Tarieven van advcrtenticn
j abonnement rijn aan bet Bareaa verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advert en ti en opgenomen i f 0.52 t fm 15 woorden
i 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximnm van 30 woorden.
Woensdags: Klemt Advertent:£n tot 25 woorden
10.26, mits vóór Dinsdagavond 6 unr aan bet
Bureau bezorgd.
Zaterdags* Kleine AdverteutiSn 1 1.03. indien
wet vóór vrijdagavond trnr bezorgd.
POSTREKENING S3 tl
In liet regeeringsgebouw te Agram
hebben de gevolmachtigden van het
Duitsche rijk en den Kroatischen staat
gisteren een verdrag geslaten, waarbij
de grenzen tassen en beide - landen
worden vastgelegd. Dit is het eerste
verdrag, door Kroatië met een andere
mogendheid gesloten.
In bet Duitsch-Kroatische verdrag wordt
onder meer bepaald, dat de Duitsch-Kroa
tische grens in het algemeen overeen
komt mei de vroegere administratieve
grens tus&chen de Oostenrijksche kroon
landen Krain en Stiermarken eenerzijds
en het koninkrijk Kroatië, Slavonie en
Dalmatië anderzijds. Deze grens zal zoo
spoedig mogelijk door een Duitscb-Kroati-
sclic commissie afgebakend worden, waar
bij rekening zal worden gehouden met
de economische si^iatie. De ratificatie oor
konden zullen zoo spoedig mogelijk te
Berlijn wordei uitgewisseld. Het verdrag
werd door <ie onderteekening van kracht.
Nu. de onderteekening en de zegeling
der beide oorkonden liield de Duitsche
gezant, Kasche, een toespraak, waarin hij
zeide
Het is voor het Duitsche rijk een bi-
zond ere voldoening, dat liet vandaag dit
eerste verdrag tot vastlegging van de door
den Fuhrer bepaalde Duitsch-Kroatische
grenzen heeft gesloten. De wederzjdsche
sympathie en het begiip, dat Duitschland
en cie onafhankelijke Kroatische staat voor
elkander hebben, hebben den weg tot dit
verdrag gemakkelijk geeffend. Het is im
mers een oprechte wensch van het Duit
sche rijk den jongen Kroatischen staat
hierdoor een nieuwen grondslag te geven
voor gen snelle ordening van zijn bin-
nenlandscl.en toesthndvoor zijn buiten-
landsclie betrekkingen en voor een ge
zonden bloei. Een Kroatië, dat naar bin
nen en naar buiten krachtig is, dat natio
naal geordend is en op economisch ge
bied bloeit, is een waardevol bestand
deel van het nieuwe Europa."
Jn zijn antwoord zeide de staatssecre-
iaris Lorkowitsj onder meer:
„Het verheugt ons, dat het onafhanke
lijke Kroatië reeds een maand na zijn
stiehting door het eerste verdrag, dat het
- Kroatische volk na een lang tijdperk van
vernet)erin" weer als drager van volledige
souveremiteït en als zelfstandig subject
der volkenrechtelijke oide sluit, zijn eer
ste definitieve grenzen krijgt. Het groote
Duitsche' rijk heeft door de bepaling der
grenzen met Kroatië opnieuw een groot
moedige bijdrage tot de consolideering van
bet herrezen Kroatië geleverd. Wij geloo-
ven, dat'het oogenbiik niet ver meer is,
waarop ook "de andere Kroatische gren
zen vastgesteld zullen worden.'Met groote
dankbaarheid richten zich onze gedadh
Ion lof den Führer, Adolf Hitler."
IX;: nieuwe Duitsch-Kroatische grens is
ongeveer 103 k.m. lang Zrj begint in het
Oosten hij den drielandenhoek hij Varas
din, gaat dan in Westelijke richting, Zui
delijk voorbij Rogitsj en' Windïsch-Lanz-
bers», loopt daarna langs het riviertje do
Rulla lot de plaats, Waar die in de Save
uil mondt, vervolgens verder naar het Wes
ten over den berg Dorianci tot enkele kilo
nieters van Kalja. Daar begint de Itaiian-
sche demarcatielijn.
Iii politieke kringen te Boedapest -„ver
luidt, dat do vaststelling van de Hon-
gnarsrh-Krotiscbe grens spoedig zal ge
schieden. De invoering van het" civiele be-
stuur in de naarHongarije teruggekeerde
gebieden wordt vooibereid.
Onder het opschrift „Wederopbouw op
den Balkan" schrijft de Pester Lloyd, dat
de herbouw c,p den Balkan met dezelfde
grondigheid en hetzelfde' doorzettingsver
mogen als bij den veldtocht op den Balkan
en met medewerking van de in aanmerking
kermende volken ter hand wordt genomen.
De hinderpalen voor de scheepvaart op
den Donast zijn uit den weg geruimd. De
boofdader van het Zuidoosten is dienten
gevolge rij voor hel goederenverkeer. Met
dezelfde grondigheid is men begonnen met
den herbouw, resp. uitbreiding van de
spoorwegverbindingen. Ook de organisatie
\nn. hel economische leven maakt snel
voortgang, waarbij de stelselmatige vrij
lating van de Griek'sche soldaten van. de in
Macedonië tlruishooren.de niet-Servische le
den van het voormalige Zuid-Slavische le.
ger en alle soldaten van Kroatische natio
naliteit ertoe bij draagt, dat er geen aan.
zienlijkeidaling intreedt in de industrieele
en landbouwproductie. Ook in het eigenlijke
Oud-Servië wordt er door de Duitsche
legerleiding en het Duitsche economische
bestuur aan gewerkt om de landbouwpro
ductie te handhaven, de akkers te bezaaien
en de mijnbouwproductie weer op gan
te brengen, zoodat het tenslotte van de
oplossing van het verkeersvraagstuk af
hangt of de producten van den Balkan in
dezelfdje hoeveelheden als in het vorige
jaar naar het Westen en Noorden kunnen
worden vervoerd.
Hieruit, zoo besluit de Pester Lloyd
blijkt, dat het Engelsohe plan om door
een Balkanoorlog de benzine- en levens
middelenbases van Centraal-Europa, il
Duitschland te vernielen en de verkeers
organisatie in wanorde te brengen, mislukt
is. Duitschland gaat wat betreft de vredes
werken even snel te werk als het op de
slagvelden heeft overwonnen. In enkele
maanden, misschien reeds in enkele weken
zal het mechanisme van het goederen-ruil-
verkeer met den Balkan misschien nog vlot
ter en ongestoord functionneeren als voor
het uitbreken der vijandelijkheden in dit
gebied als gevolg van een mislukken van
de Engelsche avonturierspolitiek.
Officieel wordt te Berlijn bekend ge
maakt
Na de ohtwjlckeTirig'Van den oorlog in
het Oosten der Middellandsche Zee moe
ten in de toekomst ook gevechtshande
lingen der Duitsche strijdkrachten op de
Roode Zee verwacht worden. Ieder schip
dat dit, daarmede tot operatiegebied ge
worden, zeegebied bevaart, stelt zich bloot
aan vernietiging door mijnen en andere
oorlogsmiddelen.
De Duitscbe regeering waarschuwt der
halve dringend voor het bevaren van het
in gevaar gebrachte gebied, dat als volgt
is begrensd:
Het Noordelijke deel van de Roode Zee
met inbegrip van. de Golf van Suez en de
'Golf van Akaba tot aan den Noordelijken
keerking. Uitgezonderd blijven de territo
riale wateren van Saoedie Arabie.
Een regeling voor het bevaren van het
genoemde operatiegebied door speciaal ge
kenmerkte pelgrimschepen, blijft voorbe
houden.
Naar de correspondent van de „New York
Times" te Washington meldt, is mep van
van meening, dat de rede van Roosevelt
is uitgesteld, omdat de president in de
komende veertien dagen niet voornemens
is een belangrijke verklaring op het ge
bied der buitenlandsche politiek af te leg
gen en ten minste voor dien zelfden tijd
geen nieuwe eïschen ten aanzien van de
hulpverleening aan Engeland wil stellen. In
welingelichte kringen legt men er- den na
druk op, dat Roosevelt „zich niet tot
belangrijke stappen wil laten drijven','en
het oogenbiik volkomen ongeschikt acht
voor het afleggen van een belangrijke ver
klaring.
De vroegere Amerikaansche gezant in De
nemarken, Roemenië. en Ierland, heeft vol
gens Associated Press te Frenchlick in In
diana een rede gehouden, waarin hij de
onverwijlde „vreedzame bezetting" van Ier
land door de Amerikaansche luchtmacht,
eischte. Hij beweerde, dat de Vereenigde
Staten binnen een week konvooien zouden
samenstellen.
De moon komt vannacht op te 0,55 uur
en gaat morgenochtend onder te 10.01 uur.
De National-sozialistisch® Partei-korres-
pondenz deelt mede: „Bjj den Fuhrer is
gisteren een bijeenkomst gehouden van alle
rijksleiders en'gouwleiders der N.S.D.A.P.,
waaraan ook rijksmaarschalk Hermann
Goering deelnam. De leiders brachten den
Führer, die een toespraak hield, een over
weldigende ovatie, waarin d© vastbesloten
wil tot overwinnen tot uiting,kwam".
Van welingeliehie zijd© fe Beriijii wordt
vernomen, dat het bericht van Ofi (Havas)
als zou de echtgenoot© van Rudolf Hess te
Ankara, zijn aangekomen, eiken grond mist
en een zuiver verzinsel is. Mevrouw Hess
bevindt zich in hagf woonplaats in Duitsch
land.
In politieke kringen in de rijkshoofd
stad, aldus meldt het A.N.P., wees men
gisteravond inzake het ge'val-Rudolf Hess
in het bizonder op de passage van het
hierover van Engelsche zijde uitgegeven
communique, waaruit blijkt, dat Hess ge
bracht is naar een plaats, die streng ge
heim wordt gehouden en waar niemand
hem mag bezoeken. Men noemt in de ge
noemde kringen deze passage van het
Britsche communiqué bizonder belangwek
kend en voegde hieraan toe, dat onder
dergelijke omstandigheden natuurlijk nie
mand lean onderzoeken, hoe men Hess be
handelt en mot welke methoden men hem
eventueel zekere verklaringen ontwringen
zal Van Duitsche zijde is men dienten
gevolge niet in staat te controieeren in
hoeverre berichten, die door Londen hier
over worden uitgegeven, authentiek zijn.
Men twijfelt er echter in politieke krin
gen te Berlijn reeds thans niet aan, dat
Chorc-hiJX on _zi)n kliek _ww,ó5e„gahee!e aan-
geiegenlWn het meest euvele propagandas
tiscbe misbruik zuilen maken.
De met „15 vieesch" gemerkte bonnen
van de vleeschkaart geven gedurende het
tijdvak van Donderdag 15 Mei tot en met
Donderdag 22 Mei a.s. elk recht op het
koopen van een half rantsoen vieesch, been
inbegrepen, of een half rantsoen vleesch-
waren.
De met „15 worst, vleeschwaien" ge
merkte bon geeft in bovengenoemd tijdvak
uitsluitend recht op een half rantsoen
vleeschwaren.
Het koopen met deze bonnen blijft ge
oorloofd tot en met Zaterdag 24 Mei a.s.
Het rantsoen vieesch, dat per -twee bon
nen kan worden gekocht, bedraagt 100
gram.
Het rantsoen vleeschwaren, dat per twee
bonnen kan worden gekocht, bedraagt 75
gram voor gerookt of gekookt varkens-,
rund-, kalfs-, paarden- en schapenvleesch
en voor gerookte worstsoorten,. 100 gram
voor gekooke worstsoorten, rolpens en
knakworst, 125 gram voor leverartikelen,
tongenworst en nierbrood, 150 gram voor
bloedworst of 100 gram verduurzaamde
kip, eend, gans of kalkoen, been inbe
grepen.
Nogmaals wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat <3e met "„één rantsoen vlees >h"
gemerkte bonnen elk recht geven op 100
gram vieesch (been inbegrepen), of 1 rant
soen vleeschwaren als boven omschreven.
In de vroege avonduren van gisteren
hebben tien Engelsch© bombardements
vliegtuigen het eiland Helgoland met een
aantal brisantbommen bestookt. Er werd
slechts geringe schade aan gebouwen aan
gericht. Onder de burgerbevolking werden
zeven personen gedood en verscheidenen
gewond." Er ontstond geen militaire schade.
In den middag van denzelfden dag heb
ben zes Bristol-Blenheim-machines de
Fransche haven St. Nazaire aangevallen. Er
werd geen schade aangericht. Drie der En
gelsche bommenwerpers werden neerge
schoten.
De Amerikaansche minister .van marine,
Knox, heeft in een' rede voor den bond
van militaire 'ingenieurs verklaard, dat de
Vereenigde Staten slechts nog wachten op
het marschbevel, want de beslissing is
reeds gevallen. Over het konvooivraagstuk
te redetwisten, is woordenverspilling, zoo
meende de minister.
Misschien zijn konvooien niet eens de
juiste oplossing In ieder geval moeten de
Vereenigde Staten een methode ontwik
kelen, die de* levering van bewapenings-
materiaaJ aan Engeland waarborgt.
Op een bezichtigingsreis door de Wes
telijke "gebieden is generaal-veldmaarsclialk
Von Witzieben gisteren te 's-Gravenbage
aangekomen. De veldmaarschalk bracht bij
deze gelegenheid een bezoek aan den mi
litairen bevelhebber hier te. lande, gene
raal der vliegers, Fr. Christiansen, en aan
den rijkscommissaris voor de bezette Ne
derlaudsche gebieden, rijksminister Seyss
Inquart,
In de plaats van mr, M, M. Rost van
Tonningen, die, wegens zijn benoeming tot
president der Nederlaudsche Bank, ontslag
beeft genomen als lid van de Provinciale
Stalen van Zuid-Holland, is benoemd ver
klaard tol lid van deze stalen, de heer J.
van Hoéy Smith te Rotterdam. De heer
van Hocy Smith (N.S.B.) is reeds vroeger
een aantal jaren lid van de staten van
Zuid-Holland gen eosf.
Bijna alle takken van sport worden hier
ter stede beoefend, meestal op zeer in
tensieve wijze Wat de sport betreft, slaat
Schiedam geen slecht figuur 1
Een van de jongste takken van den
overigens krachtigen boom dreigt echter
af te sterven- de ruitersport!
In den zomer van 1937 werd op ini
tiatief van de heeren 'J. M. "de Vos èn
C G. Meijvogel de ruitersport door A.S.V.
geëntameerd Op haar terrein aan den
Vlaardingerdijk werd door deze vereeni-
ging een open manege gebouwd en later
verrees daar voor rekening van den beer
De Vos ook een paardenstal, met plaats
voor 7 paarden Aanvankelijk werden
paarden gehuurd, maar toen er eenmaal
een eigen stal was, schaften enkele rui
ters zich een eigen paard aan. In den
zomer van 1939 stonden reeds 6 paarden
op stal op hel A.S.V.-terrein.
Het Nederlaudsche leger vorderde in
Augustus van laatst genoemd jaar 3 dezer
paarden; van de 3 andere is thans nog
lén paard over, dat het eigendom is van
den -heer De Vos. De twee andere heeft
men voor de slacht moeten verkoopen
Na een periode van-snellen opgang* is
dus-een periode van snellen neergang ge
volgd En nu dreigt zelfs het geheel te
gronde gaan van wat er nog overgebleven
is van de Schiedamsche ruitersport.
Dat zou jammer zijn, omdai voor deze
edeb> tak van sport gebleken is toch wel
belangstel'ing te bestaan. Verscheidene per
sonen dames en heeren, jongeren en
ouderen hebben het genot leeren ken
nen van een wandelrit op den rug van
een paard.
De openlucht-manege van A.S.V. is in
verval geraakt, nu het A.S.V.-terrein voor
andere doeleinden in gebruik is. De stal
van den beer Do Vos is nog in goede
conditie, maar zal, als de ruitersport bier
ter sted° zal blijven leven en weer tot
nieuwen- bloei moet komen, verplaatst die
nen te worden. -
De heer De Vos, Julianalaaa 76, wil,
met uitschakeling van alle winstbejag, een
poging doen om de ruitersport voor on
dergang te behoeden, indien blijkt, dat
ook .anderen prijs stellen op het voortbe
staan van een gelegenheid om paard te
leeren rijden, om daarna met een paard
er op uit lo kunnen trekken
In de periode van 26 April tot en met
3 Mei is door de Winterhulp* Nederland
o.m, ontvangen van N.V. „Gekro" Over-
sehie f103.
Examen hoofdaele.
Het schriftelijk, examen voor de hoofd
act® zal dit jaar plaats hebben op Don
derdag 10 ..luli a.s.; de mondelinge exa
mens beginnen op 22 Juli d,a v.
Te Rotterdam woidi hel examen afge
nomen voor candidaten uit de inspeetie's
Brielle, Rpdrecht, Goes, Goiinchem, .Mid
delburg en Rotterdam. Voorzitter-van deze
examencommissie is de Ireer P. van Nes
C/n.' le 's Giavcnliage.
Naar het Rijksbureau voor de Voedsel
voorziening mededeelt, wordt overwogen
om, indien mocht blijken dat men de
behoefte gevoelt ook op Zondag maaltijden
van de Centrale keuken te betrekken,
dit mogelijk te maken.
Tot dusverre gaf men er de voorkeur
aan op Zondag zijn eigen potje te ko
ken. Maar eén verandering van gevoelen
op dit punt scfarjnt, mede ia verband met
de invoering van de aardappelenrantsoe-
aeering, mcl uitgesloten.
Velen van hen, die voedsel van de
Centrale keuken betrekken, kunnen moei
lijk van de aardappeienkaart afstand doen.
Men vindt het een bezwaar, dat men dan
niet op Zondag, wanneer men zelf kookt,
aardappelen ban eten. Stellig zou het aan
genamer zijn, wanneer men hiertoe wei in
de gelegenheid was. Maar de Centrale keu
kens zijn onder de tegenwoordige omstan
digheden wel genoopt de geheele aard
appeienkaart te vragen. Men bedenke overi
gens, dat, wanneer men zelf zijn maal
tijd bereidende, de beschikking over an
derhalve kilogram aardappelen per week
heeft, men evenmin in de gelegenheid is
eiken dag aardappelen te nuttigen. Hierbij
komt, dat, nu de aardappelen zijn gerant
soeneerd, aai het betrekken van voedsel
van de Centrale keuken groote voordoo
ien zijn verbonden. Wel is, ten gevolge
van de rantsoeneering, de boeveelheid
aardappel in een maaltijd van de Cen
trale keuken automatisch kleiner gewor
den, maar gebracht wordt de voedings
waar le van het menu toch zooveel mo
gelijk op peil te houden en. het resultaat
van deze pogingen is geenszins onbevre
digend.
Zooals ir.en weet is de portie voedsel
als gevolg van de aardappelenrantsoenee-
ring van 12 liter tot ongeveer een liter
moeten worden verminderd Maar deze ver
mindering is gepaard gegaan met een prijs
verlaging van vijf en twintig tot twee en
iwintig en, voor de vetkaartbezitlers, van
dertien lot tien cents. Dat men voor der-
gehjke prijzen thuis een maaltijd van de
zelfde Voedingswaarde zou kunnen berei
den, moet uitgesloten worden geacht.
De samenstelling.
Juisl ter verhooging van de voedings
waarde wordt vooits de groente voor de
helft gekookt, voor de andere helft rauw
in het voedsel verwerkt. Dat de rauwe
groente van stronken ontdaan en terdege
gereinigd wordt, spreekt vanzelf. Zij wordt
bovendien uiterst fijn. verdeeld. De smake
lijkheid gaal, door gedeeltelijke aanwen
ding van rauwe groente, niet alleen niet
achteruit, maar neemt zelfs toe Misschien
heeft men enkele dagen noodig om aan
het nultigen van een deel der -groente in
rauwen toestand te wennen, maar zoodra
men er aan gewend is, zal men dit be
amen. i
Van belang is, dat de hoeveelheid
groente, die thans in een. maaltijd -jvordt
gebruikt, dubbel zoo groot is als zij vóór
de aardappclenrantsoeneering was. j
Om de spijs voldoende te kunnen bin
den, verwerkt men er voorts een kleine
hoeveelheid zoogenaamd ontsloten
aardappelmeel in. Hierbij draagt men er
nauwlettend zorg voor, dat de hoeveelheid
aaidappelmeel niet te groot wordt. Op deze
wijze wor-Jt voorkomen, dat het voedsel
een glazig waas krijgt,, dat voor sommige
menschen den aanblik minder smakelijk
zou maken.
Ter vergrooting van de smakelijkheid
worden in den maaltijd de noodige spe
cerijen, in de juiste mate, verwerkt.
Controle op voedingswaarde.
-De organisatie der Centrale keukens
onderhoudt, om de voedingswaarde van -
het verstrekte eten ten allen tijde zoo
hoog mogelijk te houden, voortdurend con
tact met het" Voorlichtingsbureau van den
Voedingsraad dat de menu's samen
stelt en met het .Centraal Instituut
voor VoeJmgsonderzoek en het Neder-
landsche Instituut voor Volksvoeding, die
geregeld 1 et vitaminegehalte van de maal
tijden controieeren. De overal in het land
gevestigde Keuringsdiensten voor waren
brengen aan de organisatie der Centrale
keukens geregeld rapport over de deugde
lijkheid van het verstrekte voedsel uit.
Hun bevindingen blijken" in den regel gun-
De afnemer5 van het eten zijn er in
het algemeen zeer tevreden over Uiten zij
klachlen, dan worden die zorgvuldig on
derzocht Blijkt een klacht gegrond wat
uit den oïird derzaak wel eens voor-
kom! de huisvrouw, in een particu
liere huishouding, heeft evenmin zonder
uitzondering alle dagen, succes dan
spreek! het vanzelf, dat - aan de klacht
wordt tegemoet gekomen.
(Vervolg rubriek Stadsnieuws pag 2).
