VRIENDSCHAPSVERDRAG
TUSSCHEN DUITSCHLAND EN
TURKIJE
Tijd, om te verduisteren
No. 22810
Gisteren te Ankara geteekend. Vooruitzichten
op economisch gebied.
De Fransche ^successen
in Syrië
Zware Britsche verliezen
bij Solloem
Clandestiene handel
94ste Jaargang Donderdag 19 Juni 1941
Gistenavond Is te Ankara door den.
Ruitsehen ambassadeur Vbp. Papen in
opdracht van de rijk'sregeenng en door
den Tuïteeh'en minister van buiten-
taidscthe zaken, Saradjogloe, namens
de Tuifcehe regeering een vriend,
sdhapsverdrag tusschen Duitschland en
Turkije onderteekend.
Het verdrag heeft den volgenden tekst:
Het Dantsche rijk en de Turksche repu
bliek, bezield door den wenstóh de betrek
kingen der 'beide landen te baseeren op
wederzïjdsdh! vertrouwen en oprechte
vriendschap, zijn, onder voorbehoud van
de tegenwoordige verplichtingen van beide
landen, overeengekomen een verdrag te
sluiten. Hiertoe heeft de Buitsche rijkskan
selier tot zijn gevolmachtigde benoemd am
bassadeur Franz von Papen en de president
van de Turidsch'e republiek den minister
van buitenlandsch'e zalken Snradjogloe, die
op grond vian de hun verleende volmachten
de volgende bepalingen zijn overeenge.
komen:
Artikel JL Duitschland en Turkije ver
plichten zich wederzijds de integriteit
en onschendbaarheid van him staatsgebied
te eerbiedigen en geenerlei maatregelen
te nemen, die direct of indirect tegen den
anderen verdragspartner zijn gericht.
Artikel 2. Duitschland 'en' Tjir|ije t ye>
plichten zich in dér toekomst' ptn jjó." atlg
Vraagstuttenj"- öie-;Ktrn' ^we&ériijdsche^- beT
langen raken, met 'elkaar in .'vriendsctiapi-
pelij'k contact te 'treden, '•'teneinde' bij' het
behandelen van* dergelijke' vraagstukken'jtot
overeenstemming te geraken.
Artikel 8. Bovensfïiand verdrag wordt
geratificeerd en de ratificatie ooikonden
zullen weldra te Berlijn worden uitgewis
seld. 1 f»|
Het verdrag treedt pp 'den dag der on-
derteekening in werking en geldt van dat
oogenblik af voor den duur van tien jaar.
De verdragspartners zullen te zijner tijd
overleg plegen over verlenging van het
verdag.
Gedaan in tweevoud, in het Duitsch en
in het Turksch, te Ankara, den 18den
Juni 1941. j i J
De economische betrekkingen
Tegelijk met de onderteekening van het
Duitsch Turksche vriendschapsverdrag zijn
de volgende nota's gewisseld door deDuit-
sehe en Turksche regeeringen oveï de
economische betrekkingen tusschen beide
landen. 1 I I
Met verwijzing naar de gelukkige slui
ting van het Duitsch-Turksche verdrag van
lieden, heb ik de eer ter kennis van uw
excellentie te brengen, dat mijn regeering
bereid is zooveel maar eenigszins moge
lijk is de economische betrekkingen tus
schen Duitschland en Turkije te bevor
deren, mei inachtneming van de moge
lijkheden, besloten in de economische struc
tuur beider landen en met als grondslag
de ervaringen, die de beide landen tot
wederzijds eb nut met elkaar in den oerlog
hebben opgedaan.
De beide regeeringen zullen weldra on
derhandelingen openen, om zoo spoedig
.mogelijk in een verdrag-de-grondslagen
neer te leggen voor dé uitvoering "van
deze overeenkomst.
Voorts is na de onderteekening de vol
gende verklaring ''door pers en radio van
beide landen gepubliceerd": Met verwijzing
naar de gelukkige sluiting van -het ver-,
drag geven de rtederzrjdSöbe geve'machtig
den uitdrukking aan dei w.sch dat de,
pers vaji beide landen, evenals de weder-
zijdschc' radio in "hun publicaties en uit
zendingen steeds rekening zullen houden
met den géést van vriendschap en weder-
zijdsch vertrouwen, die de Duitsch-Turksche
betrekkingen kenmerkt.
VANDAAG; 22.05 UUR
MORGEN; 22.05 UUR
ZONSOPGANG MORGEN 5.17 UUR
Grootste voldoening te Berlijn
Het A.N.R. meldt uit Berlijn
De onderteekening van het Duitsch.
Turksche vriendschapsverdrag heeft in
politieke kringen te Berlijn de grootste
voldoening teweeggebracht. Dit is niet
slechts een gevolg van de groote poli
tieke beteekenis, die dit verdrag uiter.
aard onder de tegenwoordige omstan.
digheden toekomt, maar vooral' ook van
het feit, dat het Buitsche publiek de
oude vriendschappelijke gevoelens je
gens Turkije h'eeft bewaard, ondanks
alle politieke gebeurtenissen en veran.
deringen van de laatste jaren. Men mag
niet vergeten, dat de Duitsch-Turksche
vriendschap historisch teruggaat tot het
midden van de achttiende eeuw en
sindsdien niet ernstig is onderbroken.
Men Wijst er gaarne op, dat naar
ook uit *-et sluiten van het verdrag
blijkt niemand er ook tegenover Tur.
Mje in geslaagd is deze oude vriend,
schapsbanden tusschen de beide vol
ken blijvend te vernietigen.
Men zal zich herinneren, dat de schep
per van het nieuwe Turkije, Kemat Ataturk,
bij het Buitsche publiek' groote vereering
genoot en "dat men zijn bevrijJingsstrijd
hier met de grootste sympathie volgde.'Ook
Atatuite,opvolger, die huidige^ president,
^feniet Ineünu, verheugt ziels "in Duitschland
nóg' in grootepopulariteit, die dateert uit
den tijd van zijn overwinningen als leger
aanvoerder en als eerste medewerker van
Atatuik. Men weet hier te waardeeren, dat
temet Ineunu de op gemeenschappelijke be
langen berustende nauwe economische be
trekkingen tusschelf Duitschland en Turkije,
waarvan de uitbreiding door Ataturk aange
vangen was, is blijven bevorderen, waar
door Duitschland tot eersten klant en eer
sten leverancier van Turkije is geworden.
■Voorts juicht men het te Berlijn met de
grootste voldoening toe, dat dezelfde staats
man ook de oude politiel^p traditie heeft
hervat en door het verdrag met Duitschland
weer een duidelijkeh, vasten toestand tus
schen de beide groote landen heeft gescha
pen, nadat vreemde elementen steeds weer
hadden geprobeerd de betrekkingen van de
beide staten te verlroebelen. Men wijst er
op, dat Duitsch!and door de ervaringen
van de laatste jaren de overtuiging heeft
gekregen dat Turkije een stabiliseerend ele
ment in het Zuidoosten en het Nabije Oos
ten vormt, dat vertrouwen verdient.
Omgekeerd, zoo meent men, heeft Turkije
zich door den Aprilveldtocht op den Bal
kan kunnen overtuigen, dat Duitschland gee
nerlei territoriale belangen in het Zuid
oosten en Nabije Oosten najaagt.
In dit verhand herinnert men in politieke
kringen alhier aan de rede van den Ftilirer
van 5 Mei, waarin hij wees op de vredes
politiek van Turkije tegenover het Engelsche
gekonkel en betoogde, dat zijn. streven ge
richt is op nauwe samenwerking, geba
seerd op doelmatigheid tusschen, Duitsch
land en zijn voormaligen wapenbroeder uit
den wereldoorlog. Op overeenkomstige wijze
heeft, naar men weet, ook de Duce onlangs
verklaard hetgeen te Berlijn "eveneens
wordt aangevoerd als feit van verslrek-
kende.béteekenis én tevens als blijk van de
evenwijdigheid van het streven der asmo.
■gendheden dat Italië tegenover Turkije
een politiek van begrip en samenwerking
wil voeren, gebaseerd op de overeenkom
sten van 1928.
Groote beteekenis hecht men in Duitsche
politieke kringen uiteraard evenals aan de
verklaring over de houding van pers en
radio in beide landen ook' aan de notawis
seling, die eveneens onder verwijzing naar
de gelukkige sluiting van het verdrag uiting
geeft aan h'et besluit de economische be
trekkingen tusschen beide' landen zooveel
als eenigszins mogelijk is te bevorderen.
Volgens fle hier heersehende opvatting gaat
men niet te ver, als men in dit verdrag
een ondubbelzinnige, definitieve zegen ziet
van de Duitsch-Turksche vriendschap op
alle pogingen om Turkije in een positie te
boegseeren, die de Engelsche belangen
dient.
Een woordvoerder van liet Fransche mi
nisterie van oorlog te Vichy heeft gister
middag verklaard, dat de militaire toestand
op het Syrische oorlogstooneel zeer be
vredigend is. Het Fransche tegenoffensief,
dat sedert drie dagen op verscheidene pun
ten van het front aan den gang is, is
over het geheel gunstig verloopen. Door af
zonderlijke aanvallen werden in het bi
zonder de verbindingen* achter het front
van den tegenstander bedreigd'. In het Zui
den van den Libanon, in bet bizonder
van Mers Ajoefh, dat door de Franschen
heroverd is, worden nog steeds verbitterde
gevechten geleverd. Daarentegen hebben
de bij Saida in den.strijd' geworpen Austra
lische troepen geen nieuwe aanvallen on
dernomen, sedert- de Britsche vloot zich
verwijderd beeft van de" libaneesehe kust
Naar de Britsche berichtendienst ineen
bericht uit Jeruzalem toegeeft, hebben de
troepen van Viehy een "zeer feilen tegen
aanval ten uitvoer gelegd Jen Zuiden van
Damascus en de plaatsen Mers. Ajoem en
Koeneitra weer bezet.
De Britsche militairewoordvoerder in
Syrië heeft meegedeeld, zoo meldt Reu
ter, dat de Britsche strijdkrachten bij hun
aanvallen in de buurt van Damascus op
„hevig verzét" stuiten.
De militaire medewerker van de „Ti
mes" verklaart, dat de tegenstand der Fran-
schen in Syrië aan het toenemen is. De
tegenstanu is „sterker dan de Britten had
den gedacht".
Het lang/ame'- vorderen van den Syri-
schen veldtocht wordt in Londen pijnlijk
gev oeld, zoo meldt de Londensche corres
pondent van „Nva Dagligt' Allehanda". In
Londen zoo schrijft de Zwcedsehe cor
respondent -- heérscht groote onrust,over
het feit, dat tot, dusver geen belangrijke
plaats ,in Svriq, t Damascus noch, /Meppo,
gcrOmcax.is,atschdéin ménlxeedsvoort-du-"
rend heeft ,hooren zeggen/vdat de beide
steden bedreigd 'werden1! Aan deiio-pndoren
kant spreekt'men 'in'Londen de, vrees uit,
dat de Britsche vloot voor de beide fronten
in Syrië en Bi bye wellicht niet voldoen
de zal zijn. Bovendien vreest men een
aanval van de Fransche vloot.
Duitsche vliegtuigen boven
Engeland
D'e Duitsche luchlactie hoven Groot-Brit-
tanniè heeft zich vannacht, naar de Engel
sche nieuwsdienst meedeelt, voornamelijk
boven Oosl-Engeland afgespeeld. Diaar zijn
bommen gevallen en is aanzienlijke schade
aangericht.
In den afgeloopen nacht hebben Duit
sche gevechtsvliegtuigen geslaagde aan
vallen ondernomen op schepen in het zee
gebied om Engeland. Een konvooi ten
Noordoosten van Cromer aan de Oostkust
van Engeland werd "hierbij aangevallen en
een koopvaardijschip van 3000 br.t. door
bomtreffers Voo ernstig beschadigd, dat het
schip onmiddemjk zonk. Een ander koop
vaardijschip van 2000 br.t. kreeg twee vol
treffers. De viiegtuigbemanning kon waar
nemen, hoe bet sohip langzaam in de
golven verdween.
In het bestek van de aanvallen der
Duit-che gevechlsvlngtuigen op belangrijke
doelen in Engeland in den afgeloopen
nacht, werden de havenwerken van Great-
Yarmouth, mot brisant- en brandbommen
bestookt. Daarbij ontstonden groöte bran
den. Een vliegveld in Midden-Engeland
kreeg treffers in barakken en op de start
banen.
bi den nacht van 17 op 18 Juni werd
Alexandria door verscheidene Duitsche ge
vechtsvliegtuigen aangevallen. Bommen van
zwaar kaliber wérden geworpen op haven-'
werken -en 'luchtdoelstellingen, -De aanval
had goed succes.
Cisteren hebben Duitsche gevechtsvlieg
liigen en duikbommenwerpers de gevech
ten van de troepen te land tegen de
nog door den vijand bezette gebieden tus
schen Solloem en Sidi Omar krachtig
gesteund. Hierbij werden talrijke voltref
fers met daarop volgende ontploffingen
en branden geplaatst, waardoor talrijke
pantserwagens en vrachtauto's vernietigd
verden. fn luchtgevechten werden boven
dien drie Hurricanes neergeschoten.
fn den afgeloopen nacht werden zes
vijandelijk: v'iegtuigen neergehaald. Boven
dien werd nog een Engelsche bommen
werper neergeschoten en werd door het
luchtdoelgeschut' nog een machine neerge
haald zoodat in totaal gisteren en van
nacht veertien toestellen zijn neergehaald.
Eigen verliezen werden niet "geleden.
Britsche troepen op hun oude
stellingen teruggeworpen
Ter aanvulling op het Duitsche weer-
maehtsbericht van gisferen, verneemt
het D.N.B. het volgende:
Op den voorgrond der gevechten staat
de slag bij Solioem, die sinds 15 Juni
is ontbrand en gisteren zijn hoogte
punt had bereikt. Het weermachtshe-
richt van gisteren maakt melding van
de volledige overwinning' der Duitscli-
Haliaansche wapenen. Het Engelsche
offensief in Noord-Afrika is met zware
verliezen ineengestort.
Ofschoon de Britten daar met supe
rieure pantserslrijdkrachten aanvielen, luk
te hun noch de ongetwijfeld met deze
operatie bedoelde doorbraak: door het
front der spilmogendheden, noch het voor
het verwerven van verdere, gunstige stel
lingen van vertrek noodzakelijke binnen
dringen, Integendeel moeten belangrijke
deelen van do Britsche pantsertroep als
verslagen beschouwd worden en komen
voot een verder gebruik niet meer in aan
merking. liet Duitsche Afrikacorps heeft
al zijn stellingen weer ten volle in de hand.
De in den strijd geworpen Duitsche en Ita-
liaansche formaties zijn superieur gebleken
aan de sterko Britsche offensieve troepen
in de verdediging en den tegenaanval.
De vijand werd op vele, verschillende
plaatsen verslagen met medewerking van
in golven optredende gevechtsvliegtuigen
en duikbommenwerpers. Deje gevechten hij
Solloem moeten worden beschouwd als
de derde slag om Solloem. Alle drie deze
slagen zijn geleverd aan gene zijde van do
grens-van italiaansch Cyrenaka, op'Egyp
tisch gebied. De eerste slag om Solloem be
gon" op 15 'September. Het was een Ita-
liaansche aanvalsslag, die leidde tot de
snelle ineenstorting van het daar opge
richte Brioche front. Ongeveer een venei
jaar lafer begon een groot Britsch ver-
lichlingsoffensicf, in liet verloop waarvan
op 9 December 1940 de tweede slag om
Solloem ontbrandde. Ondanks verbitterde
afweergeveehlen konden de Italianen
de veroverde stellingen niet hou
den. Het door do Britten veroverde gebied
ging weer verteren in den loop van liet
op S April j.l begonnen offensief van het
Duitsche Afrikacorps onder generaal Rom
mel, waarbij op 15 April ook Solloem weer
in handen kwam van de spilmogendheden.
Het schijnt, dat de sedert 15 Juni ontbran
de derde slag om Solloem voor af/ien-
baren tijd de verwachtingen der Britten be
treffende een definitieve verlichting van
hun positie aan het Suezkanaal teniet heeft
gedaan. De 'eerstvolgende tijd zal leeren
in hoeverre deze gevoelige nederlaag nog
verdere onaangename gevolgen voor de
Britsche posilic in het Oosten van de
Middellandsche Zee met zich mee zal
brengen.
Een door den Londensehen berichten
dienst bekend gemaakt communiqué van
het Britsche hoofdkwartier in Cairo
meldt, dat in Libye de Britsche strijdkrach
ten in felle aanvallen geweken zijn voor
den vijandelijken druk en zich' terugge
trokken hebben op hun oude stellingen.
Stefani meldt:
De gepantserde Britsche strijdkrachten,
die voor Solloem zijn verslagen, bestonden
uit twee Britsche divisies, welke dienst de
den bij de defensie van Engeland en zeer
kortgeleden voor Noord-Afrika waren over
gebracht. Een van deze divisies was de
bekende elfde divisie huzaren.
Hoewel men nog niet juist den omvang
kent van de zeer zware verlieren, die de
Engelschen bij Solloem hebben geleden,
raamt men het aantal Britsche tanks, dat
vernield' of in handen van de Buitschers
is gevallen bij de Duitsch-ftaliaansche om-
singelingsmanoeuvre, op ruim 200.
Uit buitgemaakte kaarten van den gene-
ralen staf blijkt, dat het oppercommando
an het Britsche Nijliegor met zijn offen
sief bij Solloem groote bedoelingen had.
Pijlen op de kaarten, die de richting van
den aanval aangeven, wijzen in de rich
ting van Tobroek en Dema.
Groote dorpslira ml.
In het Pootsche district Sokolow heeit een
door een feiten wind aangewakkerden grooten
brand binnen den tijd van twee uur" In het
plaatsje Korczew in totaal 235 gebouwen, waar
onder 42 woonhuizen en 87 schuren verwoest.
Twee derde gedeelte van het dorp wérd "een
prooi der vlammen.
Groote voorraden in beslag
genomen
Be vorige week reed L., woonachtig ta
Vlaardingcn, op zijn fiets met een pakje
achterop. Die politie hield hem aan voor
controle en toen bleek, dat in dit pakje
doozen stroop waren gewikkeld. Hij kwam
uit een winkel van moj. W. uit den Groo"-
ten Vettenoordschen Polder te Vlaardin
gcn. Voor alle zekerheid ging de politie hij
genoemde winkelierster vragen, wat L.
daar bad gedaan, en toen bleek, dat L.
stroop had verkocht voor 45 cent per
pond, terwijl de normale prijs biervan 18
cent bedraagt. De winkelierster en L. wer
den daarop naar het bureau vau "politie
moegenomen voor nader onderzoek.
Uit de verklaringen van beiden bleek,
dat L. ook aan de winkelierster doozen-
witte peper en busjes nootmuskaat hack
verkocht, eveneens tegen abnormaal liooge
prijzen. Voorts werden bij een huiszoe
king hij mej. W drie .doozen met elk 36
stuks scheerzeep, twee doozen met elk 24
stuks toiletzeep en 145 doozen luxe toilet
zeep aangetroffen, welke zij zonder bonnen
verkocht. Bij bet verdere verhoor bleek,
dat ooik door L. in thee gehandeld werd,
die hij in opdracht van den winkelier L.
te Vlaardingcn aan de winkelierster W.,
eveneens tegen reel te hoogen prijs ver
kocht had. Bij verhoor van laatstgenoem
den L. bleek, dat een partij van 1500 k,g.
thee zich te Beverwijk bevond. De ver
koopsprijs hiervan bedroeg 26 gulden per
k.g. In samenwerking met de Beverwij k-
sclie politie is aldaar een verder onder
zoek ingesteld; de thee werd in beslag
genomen. Tijdens het verhoor Invam aan
het licht, dat er nog 2'/j k.g, koffie uit
eigon voorraad verkocht was door den
winkelier L. voor f 12 per kg., aan ze
keren D., die de koffie weer verkocht
aan V. voor f 13.50 en deze weer aan
den groentenhandelaar M. voor f 15 pet
k-g-
Een „der, getuigen in deze zaak,-zekere)
D. te V1 a ardingeiv verklar ade, dat'hij in'
het bézit was yan een vat vet, inhoudende
90 k.ghetwelk hij had gekocht voor f 300
van Van O. te Vlaardingen. De/.e had het
vet weer gekocht van V. uit Rotterdam
docnr bemiddeling van V". uit Schiodam'.
Deze had het gekoeld van Van, der E.
uit Rol lei dam iooc 90 et.- per lc,g, en ge
noemde Van' 'd©T E. verkocht, hek weer
uit den voorraad van zijn patroon F., dar
menhandelaar te Rotlerdam. Van der E.
belaalde er GO ct. per k.g. voor. De winst
werd gezamenlijk gedeeld.
Bij nailer onderzoek kwam aan het licht,
dat het vet bestond uit gemalen, gezou
ten darmen, z.g. vel-elnden. In het pakhuis
van F. weiden nog 20 vaten darmen in
beslag genomen. Deze had de darmen zon
der eenige distributiebescheiden gekocht en
verkocht. Laatstgenoemde zaak wordt door
den eiisisopsporingsdienst behandeld opT
last van den officier van justitie. Genoem
de D. verklaarde- bij zijn verhoor, dat hij
in den loop van 1941 twintig halve var
kens had gekocht, tezamen met zekeren B.
uit Vlaardinger-Ambacht van zekeren B. te
De Lier. Deze is op het oogenblik voort
vluchtig. 1
De crisisopsporingsdienst had hier reeds
een onderzoek naar ingesteld, waarbij on
der de gemeente Naaldwijk ook nog drie
kaIverenliuiden in beslag werden genomen.
Bij deze ingewikkelde zaak zijn dus in
totaal in beslag genomen 46 blikken met
doozen witte peper, 24 doozen met bus
jes nootmuskaat, 108 staven scheerzeep,
48 stukken toiletzeep, 145 doozen Lux toi-'
lelzeep, 20 vaten vet en 1500 k.g. thee.
Tegen de 14 hierbij betrokken personen
is proces-verhaal opgemaakt.
Een indrukwekkende foto van bliksemstra
len, die de radiomast van het radiosta
tion van Quebec met felle grijparmen
schijnen te omklemmen.
(Atlantic, Zander).
Dm eoiitMt verschijnt, dagelijks, met uitzondering
van Zon- ca Feestdagen.
•Prijs per kwartaal f 2.10; franco per post f 2.60
Ptijs per week: 16 ets. Afzonderlijke nummers
5 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenomen
Advertentie voor het eerstvolgend nummer moeten
vöÖr elf nor aan het Bureau bezorgd zijn, 'a Zater
dag# vód# 0 uur* ^en bepaalde plaats van
ad verten ti2n wordt niet gewaarborgd.
Directie: Mr. 'H. A. oe!( sta
Hoofdredacteur: M. Staveuga, Schiedam
EERSTE BLAD
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN)
TEL. 69300 (3 LIJNEN)
Prijs der advertentiSn. van 15 regels 1.60
iedere regelmeer f 0.?1; tn het Zatcrdsgnnmmer
15 regels f 2.85, iedere regel meer f 0.36
Reclame# f 0.77 per regcL Incassokosten 5 ets.;
pottlcwitantiea" 15 et». Taxieven van advertentiën
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertenüen opgenomen d f 0.52 t/m 15 woorden
1 0.77 t/m 25 woorden. Eik woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
's "Woensdag#: Kleine AdvertentiEn tot 25 woorden
10.26, nuts vóór Dinsdagavond C uur aan het
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags: Kleine Advertentiën J 1.03, Indien
niet Vödr VrUdagavond uur bezorgd.
POSTREKENING S311
o
