P. F. van den Ende
Adverteert
GEHEIMEN VAN HET
HEELAL
BAKKERS EN SLAGERS.
SCHIEDAMSCHE
COURANT
KLEINE ADVERTENTIEN
Luchtaanvallen!
Advertentiën
Industrieschool voor Meisjes
iraai, nevels en gewone nevels. Breidt het
heelal zich nog uit?
Xerxes II S.V.V. II 01
Het Nederlands Toneel
Botferdamsche Dijk 234
Dinsdag 24 Juni 1941
EERSTE BLAD DER SCHHEDAMSCHE COURANT
Sp
Sport
Een fraaie wedstrijd
Zwemmen
Ragnhild Hveger in Duitschland
Wielrennen
Nationale wedstrijden op de
Mathenesser-wïelerbaan
R.C. „Schiedam"
Passage Theater
„IK BEN
ZEVENTIEN JAAR"
f
Adverteert in de Schied.'Courant
Schietbaanstraat 26, Rotterdam.
LERARES
IN DE
5\ie op eau möoLen zomeravond don sterrenhemel aandachtig beschouwt,
ziet mot het bloote oog althans, niet anders dau sterren. De helderste
daarvan, de sterren, van de eersto grootte kent iedereen, die zich een
beetje voor de sterrenkunde interesseert wel bij name. De meeste men:
schen kunnen ook wel de voornaamste sterrenbeelden onderscheiden, te
beginnen met d*c populaire Groote Beer, of, als het whiter is, hot ster
renbeeld On on, dat ook heel makkelijk is te herkennen, maar daarmee
houdt het dan ook op. Xe men we echter een kiemen kijker ter hand
dan schouwt ons oog nog veel meer wonderen dan we ooit hadden kun
nen denken. In de eerste plaats zijn we dan al in staat om enkele van.
de meest bekende dubbelsterren te scheiden, maar in enkele gevallen
komen wij dan ook terecht bij zwak lichtende vlekjes op sommige punten
aan den hemel. Het zijn de zoogenaamde nevelvlekken, die sinds lang
de astronomen bezighouden, wijl men van den beginne af aan de haast
intuïtieve gedachte hee.ft geliad, dat men door een nauwkeurige bestudee-
ïing van deze nevelvlekken en hun gedragingen, zou kunnen doordringen
tot een. van de diepste geheimen van het heelal namelijk het mysterie van
het ontstaan van zonnestelsels en werelden.
Inderdaad heeft deze studie belangrijke
hypothesen opgeleverd niet alleen hoe
veel zekerheden van thans zijn vroeger
niet ook hypothesen geweest? rnaar
bovendien inzicht in en bevredigend ant
woord op tal van vragen gegeven. Xler
moet namelijk weten, dat men tegenwoor
dig scherp onderscheid' maakj; tusschen
twee soorten van nevelvlekken en wel
tusschen de zoogenaamde spiraalnevels
en andere verschijningen van „nevel achti-
gen" vorm. Kaar de moderne astronomie
leert bestaat er inderdaad een fundamen
teel onderscheid tusschen de „gewone"
nevels, die verschillenden vorm kunnen
hebben en de nevels, die een d'uidelijken
spiraalvorm vertoonen. Ter meerdere ver
duidelijking zij opgemerkt, dat de laatsten
met het bloote oog heelemaal niet zijn
te zien en sommige van de gewone nevels
als flauwe lichtende plekjes aan den hemel,
ten minste als >deze volkomen helder is
en men over een scherp en geoefend oog
beschikt.
Zonnestelsels.
Hoe het zij, de spiraalnevels dan, die
alleen zichtbaar zijn in de sterkste kijkers,
blijken te zijn, naar men thans vrij alge
meen aanneemt, zelfstandige melkwegstel
sels, eins immense opeenhoopiugen van
sterren, die in één stelsel bij elkaar be-
hooTen, zooals ook ons zonnestelsel deel
uitmaakt van den melkweg, dien wij als
een lichtende band op heldere avonden
langs den hemel zien geslingerd; zulk een
melkwegstelsel, bestaande uit millioenen
en millioenen vaste sterren, zijn dus de
spiraalnevels ook. Men is er in geslaagd
iets omtrent deze nevels te weten te
komen, niet het minst door den spectros-
coop, bet tegenwoordig volkomen onmis
bare instrument voor den astronoom, dat
den aardmensch al heel wat geheimen
omtrent de sterrenwereld ontsluierd heeft.
De spectroscoop dan heeft den onder
zoekers verteld, dat deze sterrenstelsels
zich met ongelooflijk groote snelheden
van ons verwijderen, snelheden, waar
van wij ons eenvoudig geen voorstelling
kunnen maken. Bovendien heeft het
licht, dat zij uitstralen, millioenen jaren
noodig om tot ons te komen, zoodat deze
nevels zich, naar onze wijze van voor
stellen, wel aan de uiterste grenzen van.
van het heelal moeten bevinden: En toch
weten wij zeker, dat zij met ongelooflijk
groote snelheden zich steeds verder van
ons verwijderen. Hoe moet dat dan zoo
zal de nuchtere mensch vragen met
dat heelal? is dat dan oneindig groot,
of heeft het ook zijn grenzen?
Uitermate moeilijke vraag, uitermate
moeilijk te beantwoorden, omdat wij, bij
het in beschouwing nemen van het heelal,
ons gaan begeven op een terrein, waarop
onze zintuigen en ons voorstellingsvermo-
ons volkomen in den steek laten, name
lijk op het gebied van de meerdere dimen
sies. Wij, aardsche mensehen, zijn nu
eenmaal gebonden aan onze drie afme
tingen, lengte, breedte en diepte en kun
nen ons eenvoudig met indenken, dat er
ook een mogelijkheid van meerdere dimen
sies bestaat: de wiskunde werkt er mee,
zooais zij ook zonder eenige moeite met
drie dimensies arbeidt. Alleen ons voor
stellingsvermogen laat ons in den steek
en daarom zullen wij er in dit bestek ook
niet verder op in gaan Slechts zrj ge
constateerd, dat wij hiermede vlak in de
buurt zijn geweest van de bekende theorie
omtrent het uitdijende heelal, ten aanzien
waarvan onze landgenoot prof. De Sitter
zich groote verdiensten heeft verworven.
Tot zoover de geheimzinnige spiraal
nevels, die dus in feite geen nevels zijn,
waaromtrent wij dus nooit veel meer te
weten zullen komen waarschijnlijk.
„Nieuwe" sterren.
De andere nevels zijn groole gasmas
sa's en wonen, om het nu zoo maar
eens uit te drukken, veel dichter b.j
de deur, want zij behooren allemaal
tot ons eigen melkwegstelsel, waartoe
ook ons zonnestelsel behoort. Wat niet
wegneemt, dat ze toch nog dikwijls
honderden lichtjaren een lichtjaar
is de afstand, welke het licht in een
jaar aflegt van ons verwijderd zijn.
De studie van deze nevels nu, heeft
eenige bizondere feiten aan het licht ge
bracht. Het is namelijk gebleken, uit ver
schillende onderzoekingen, dat deze nevels
die inderdaad geweldig groote lichtende
gasmassa's blijken te zijn, die ergens in
het heelal ronddrijven, hoogstwaarschijn
lijk ontstaan zijn ten gevolge van het op
vlammen van een nieuwe ster, een zoo
genaamde nova.
Zoo af en toe leest men wel eens, dat
er een nieuwe ster is ontdekt, of dat een
tot nog toe heel lichtzwak sterrede plot
seling veel helderder wordt en dan soms
zelfs met het bloote oog zichtbaar wordt.
Men neemt aan, dat zulk een feit veroor
zaakt won.lt door de eon of andere cata
strofe in het wereldruim, een ontploffing
op geneldige schaal, een botsing met een
ander hemellichaam, of iets dergelijks,
waaulooi enorm hooge temperaturen ont
staan. Bij een van do jongMe no\a nu
heeft men kunnen constateeren, dat zij
zich langzamoihand met een nevelring om
hulde, -welke geregeld in omvang toenam,
totdat de nova in een reusachtigen lich
tenden nevel kwatn "te liggen.
De moeilijkheid was echter alleen, dat
men van verschillende nevels, die al
jaren bekend zijn, geen centraio ster
kende, doch toen men eenmaal op groo
te schaal fotografische platen ging gebrui
ken, kwamen die centrale sterren van die
nevels ook voor den dag: zij straalden
grootendeels ultra violet licht uit, dat,
zooals men weet door het toenschdyk
oog niet kan worden waargenomen, doch
door de fotografische plaat nel. En aan
gezien deze sterren de heetste zijn, lag
de conclusie voor de hand, dat zij ook de
jongste in de heele verzameling zijn
Zoo zijn er uitgestrekte nevels, die het
mensehehjk oog nog nooit heeft aan
schouwd, omdat zij geheel en al ultra vio
let licht uitzenden. Zoo is bijvoorbeeld de
beroemde nevel in Oiion, het groote ster
renbeeld, dat onzen winterschen heml op
luistert, veel en veel grooter, dan hij niet
den kijker schijnt te zijn. Hij blijkt een
donkere gasmassa te zijn, die weer lich
tend wordt gemaakt door eenige zeer heete
ultra violette sterren, welke er vlak in de
buurt staan.
Tijd.
Nog een enkel woord1 over die licht
jaren, de astronomische eenheid van af
stand. Als wij ons zouden kunnen ver
plaatsen naar een ster, die op 400 licht
jaren afstand1 van ons ligt en wij zouden
bovendien nog in staat zijn, om vandaar
op onze eigen aarde te blikken, dan zou
den wij natuurlijk kunnen zien, wat er
zich 400 jaar geleden op aarde afspeelde.
Het is een merkwaardige gedachte, dat
er in de wereldruimte nog plaatsen zijn,
waar wij de veelbewogen geschiedenis van
het menschelijk geslacht op aarde, nog
op den voet zouden kunnen volgen, als
het ware geprojecteerd tegen de eeuwig
heid. Ons verleden „leeft" nog ergens. Is
er dan veel fantasie voor noodig om te
stellen, dat ook onze toekomst reeds er
gens „leeft"?
Wij hadden het zoo juist over de no
va. Veronderstel eens, dat zoo'n nieuwe
ster op 800 lichtjaren van ons verwijderd
staat. Wij zien dan de ster opvlammen,
wij constateeren een catastrophe in het
heelal, doch in feite heeft die gebeurte
nis 800 jaar geleden plaats gehad...
Hitte! De menschapen in Diergaarde Blijdorp te Rotterdam mo
ge» met het fraaie weer op het buitenterras, maar de warmte
maakt dorstig en de beide chimpansee's maken een dankbaar
gebruik van de koele dronk, die oppasser Schilt hun brengt.
(Polygoon).
zebra team. Ook Barzilay en de keeper
Wieriks dienen genoemd te worden.
S.V.V. [I vertoonde een goed ploegver-
-band en voor de rust had ze zeker al
een goede voorsprong verdiend. Do rust
stand was 00.
Na de pauze werd Xerxes II sterker
en juist nu maakte S.V.V. II de goal door
een cornerbal, genomen door A. van Dig
geler, en op uitstekende wijze ingekopt
door Van 't Litli. H, Steenbergen kreeg
nog een kans den voorsprong te vergrooten,
maar de bal ketste tegen de binnenkant
van den paal het veld-weer in.
Ondanks de hitte werd van heide zijden
goed oetbal vertoont en een vlug tempo
olaeliouJen.
Onder groote spanning kwam het einde
van dezen wedstrijd. De zege had S.V.V. II
verdiend.
Voetbal
S.V.V II heeft Zondag j.l. de beide
punten uit den wedstrijd tegen Xerxes II
binnen te halen, al is het dan ook een
magere 01 overwinning geworden. Daar
door slaan de Rood-Groenen met 29 pun
ten gelijk met Feijenoord II, zoo lat een
beslissingswedstrijd tusschen die twee za!
uitmaten, wie uiteindelijk kampioen wordt
der Reserve Eerste Klasse N.V.B. Deze
strijd zal a.s. Zondag plaats vinden op
een nader te bepalen terrein.
Xerxes II verscheen in een zeer sterke
opstelling met Lagendaal als midvoor, die
nog steeds de groote tacticus is in hol
Een van de voornaamste gebeurtenissen
als onderdeel van de groote sportweek
te Leij'zig is ongetwijfeld het Internationale
Zwemlournooi voor dames. Behalve de
beste Duitsche zwemsters zooals de rugslag-
zwemsler Lisl Weber, de crawlzwemster
Lisl Bachmeyer en de schoolslagzwemster
Inge Schmidt /al ook de Deensche wereld
recordzwemster Llaguhild Hveger aan deze
wedstrijden deelnemen. Het is niet onwaar
schijnlijfc, dat de Deensche haar verblijf
in Duitschland zoodanig zal weten te rek
ken, dat zij ook nog onze landgenooten
voor de derde maal van dit jaar en thans
wederom in West-Duitschland zal kunnen
ontmoeten.
Nog steeds staat niet vast, of de Deen
sche hierna toestemming krijgt na afloop
van haar tournee door Duitschland naar
Nederland te reizen om in verschillende
plaatsen van ons land te starten.
Zooals hekend. lag het aanvankelijk in
de bedoeling nog vóór haar tournee in
Duïtschland-een bezoek te brengen aan ons
land. Daar de reisvergunning hiervoor niet
tijdig genoeg kon afkomen, moest zij dit
plan laten varen.
Zondag organiseert de It C. „Schiedam" na
tionale wielerwedstrijden op de Mathenesser-
wïelerbaan. In het voorprogramma zulten
sterke amateurs en nieuwelingen uitkomen. In
de koppelw edstryd over 200 ronden starten.
voor de eerste maal Brabantsche renners nl.
Van der Beemt uit Roosendaal en Matthijssen
uit Bieda Voorts nemen de volgende koppels
deel tVeedaVerveer, Rotterdam; Riethoven
Schutter. LeidenKouwenkovenBarzilay, Pyn-
ackei Schiedam, Khppetv d. Kaa, Rotter
dam; VerhoevenHoofd, OverschieRotterdam;
Van Vliet—Spermon, GoudaSchiedam en Hd-
gemanDe Vries, Rotterdam, i
Zondagavond streed de rennersclub „Schie
dam" m een clubonlmoetmg tegen do Haagsche
u telen erceaigtng de Spartaan. Zes Schiedam
mers plaatsten zich onder de eorste tien aan
komenden.
HoofdVerhoeven namen deel aan een kop
pel-wedstrijd op de Alexander-wielerbaaa te
Rotterdam en legden op de derde plaats be
slag.
Kouwenkoven—-Barzelay leverden een fraaie
prestatie door op de Roosendaalsche wielerbaan
te zegevieren met met minder dan twee ronden
voorsprong op het concurreerende koppel.
Beschermt U tegen de gevolgen van
Gij neemt voorzorgen tegen
brand, ziekte en natuurrampen.
Waarom dan niet tegen het
zooveel ernstiger gevaar uit
de lucht?
Leider: Cor v. d. Lugt Melsert.
DONDERDAG 7.15 UUR
opvoering van het successtuk
Toneelspel in 4 bedrijven.
Prijzen fl. 0.75 tot ft. 2.a. r. i.
Schrijfbloc 100 vel
100 enveloppen-
Kladbioc, 500 vel
Schrijfinkt
Prullenbak
Kleefpasta
25 ct.
50 tt.
25 ct.
12 ct.
79 ct.
15 ct.
1C00 gekleurde enveloppen 250 ct
1000 vel stencilpapier 325 ct.
Schiedamsch
Voordeel igsse
Kantoorboekhandel
Telefoon 68197
OPENBARK VRIJWILLIGE
VERKOOPING
door Notaris A. HOEK te Schiedam,
bij opbod op Vrijdag 27 Juni 1941, en
bij afslag op Vrijdag 4 Juli d.a.v.,
telkens des voorin. 11 uur, in het
Gebouw van den Ned. R.-K. Volks
bond, Lange Haven 71 te Schiedam,
van de volgende onr. goederen te
Schiedam
I. Het PAND, bev. afz, beneden- en
bovenwoning, met erf, open grond en
achteruitgang, aan de Sint Liduina-
s traaf no. 40 a-b, hoek Fabristraat,
groot 112 c.a. Verhuurd ben. en boven
huis elk voor f 29.50 p. m.
II. Het PAND, bev. afz. beneden- en
bovenwoning, met erf en open grond,
aan de Stationsstraat No. 73a-b, groot
83 c.a. Verhuurd ben.huis voor 15.
p. w., bov.huis voor f 5.25 p. w.
III. Het PAND, bev. afz. beneden
en bovenwoning, met erf en open
grond, en een daarnaast gelegen per
ceeltje erf met hal ven muur aan de
Stationsstraat No. 75a-b, tezamen groot
94 c.a., alsmede een perceeltje erf
met halven muur, gelegen naast het
pand Stationsstraat No. 69, groot 6 c.a.
Verhuurd ben.huis voor f 5.p. w.,
bovenhuis voor f 5.25 p w.
IV. Het PAND, bev. afz. beneden- en
bovenwoning, met erf en open grond,
aan de Arehimcdeggtraat No. 48a-b,
groot 94 c.a. Verhuurd ben.huis voor
f 4.50 p. w., bovenhuis voor f 5.50 p. w.
Aanvaarding.en Betaling der Koop
penningen: 4 Aug. 1941.
Bezichtiging als gewoon, op vertoon
van een toegangsbewijs, verkrijgbaar
ten kantore van Notaris A. HOEK,
voornoemd, Lange Haven 97.
Voor bedrijven in N.W.-DultschIan«l worden onmiddellijk gevraagd
Daarvoor komen zoowel gehuwde als ongehuwde arbeidskrachten in
aanmerking. Gegadigden dienen zich bij de Gewestelijke Arbeids-
bureaux of hunne bijkantoren aan te -melden: aldaar worden inlich
tingen omtrent de arbeids- en ioonvoorwaarden verstrekt.
De nieuwe Cursus voor opleiding tot
In de naaidvakken (Nijverheidsakte Na en Ns) begint 1 Sept. a.s.
inlicht, geeft de Directrice. Spreekuur Maandag en Donderdag 2-4 uur.
om. 15 woorden 50 cent, cm. 25 woorden 75 cent
elk woord meer 5 cent tot maximum 30 woorden
*i Woensdags Kleine advertentiën tot 25 woorden f 0.25,
mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het Bureau bezorgd
In de Zaterdagsche editie f 1.tenzij die Vrijdags reeds aan 't Bureau zijn bezorgd
KAPOKMATRASSEN,
welke te dun worden,
hebben veel te veel slij
tage Laat daarom bij ons
Uw oude matrassen tijdig
weer als nieuw opmaken.
U kunt ze dan nog jaren
gebruiken. Eigen bedden
makerij.
DE BEDDENBEURS,
Rotterdamsc'nedijk 25,
Schiedam.
ZOEKT U ELAATSING
als Huishoudster, Winkel
juffrouw, Modiste, Naai
ster, enz.? Plaatst een
annonce in dit blad.
Sehïedamsche Commissie
leidt meisjes bovenJ.4jaar
op tot
GEZINSHULP
en zorgt voor plaatsing
bij een huisvrouw.
Spreekuur: Ts Woens
dags 84.30 uur, Aibeids-
bureau Lange Nieuwstr.
135.
WAAROM
nog langer met pijnlijke
voeten te loepen? Volle
dige pijhiooze behande
ling f 1,-. Speciaal adres
voor aangemeten steun
zolen. Pedicure, voetkun-
dige en masseur.
BJANSE, Hoogstr. 107.
Gratis voetonderzoek.
WIST U,
dat het soliedste en vak-
kundigste adres voor stof-
i'Bering of reparatie van
Uw meubelen is bij H. J.
STENTLEB, Stoffeerderij
Meubelmakerij en eompl.
Meubileering, Westfran-
kelamischestraat 115, Tel.
69974. Vraagt vrijblijvend
prijs en begrooting. Stof
fen naar keuze.
Ook voor
SPORTCOSTÜUMS
naar
„DE BROEKEN-
KONING"
van Schiedam, Hoogstraat
53, Tel. 67648.
DAGMEISJE
gevraagd.
Aanmelden nh 7 uur.
Adres: Rotterdamsche-
dijk 146b.
WAAR
'is de naaimachine, die ge
repareerd moet worden;
wij geven den prijs vooraf.
Nog naalden, olie en on-
derdeelen van alle merken,
i, KUIPERS, Hoogstr. 62
ENGELSCHE
ledikanten f 13.75. Op-
Idapbedden met gezond
heidsmatras f 18.75. Om
bouwkasten vanaf 19.75.
Divanbedden f 12.75.
Nog enkele slaapkamers
voorradig in eiken, blank
eiken en Old finsh.
DE BEDDENBEURS,
Rotterdamschedijk 25,
Schiedam.
BOEKHOUDEN,
Weder enkele lesuren
beschikbaar. Spoedige
aanmelding aan te be
velen (óók voor aanvang
Sept. a.s.).
A. Cl MoBRING, Leeraar
M. O., Rubensplein 19.
SCHRIJFMACHINE
te koop gevraagd. Iets
defect geen bezwaar.
Brieven met merk en
prijsopgave aan A. BOEN -
DER's Boekhandel, Rot
terdamschedijk 54.
ADVERTENTIEN
in deze rubriek hebben
beslist succes 1
