REMBRANDT VAN RIJN
STILLE NO. 9
KLEINE ADVERTENTIÊN
AFSLAG de STROOM
Ti
Advertentiën
W. H. 1 nn den KMI W
1606 - 15 Juli 1941
net DAGMEISJE
KLEINE
ADVERTENTIËN
GROOTE SUCCESSEN
Dinsdag -8 ju[L 1.941
EERSTE BLAD DER SCHIEDAMSCHE COURANT
Een ..pelgrimage"
-r
r<
f a/33l
Kerk en School
Schadevergoeding aan kerken
DASHIELL
HAMMETT
148
H» KORVING
Accountant, Belastingconsulent
PROF. KAM. 0NNESL. 153 b,
Telefoon 63704
Adverteert bi de Sehied. Courant
0FFICIEELE PUBLICATIE VAN HET DEPARTEMENT VAN
HANDEL, NIJVERHEID EN SCHEEPVAART.
In de Westerfeerfc te Amsterdam is tegen
een der zuilen een marmeren cartouche
aangebracht, waarop men leest: „Hier ligt
begra\ en Rembrand Harmensz. v. Rijn, gob.
15 Juli 1606gest. 4 Oct. 1669". Een
voudiger en nuchterder kan het niet De
sporen van het graf zelf zijn volkomen
uitgewischt De Nederlanders weten met,
waar him grootste zoon zijn laatste rust
plaats heeft, het teebent dje situatie, en Wel-
dn ons blad van Donderdag 3
Juli hebben we een verslag opgeno
men van een overzicht, dat dr. D.
Hannema heeft gegeven Van het le
ven van Rembrandt
We laten hier nog een beschou
wing volgen over de beteekenis van
dezen grootmeester in de schilder
kunst.
Een i au de vroegste zelfportretten van
Remhrandt dat den 23-jarige voorstelt in
een ridderlijke pose met den metalen hals
berg over schouders en borst. Het gelaat
toont de fiere zelfbewustheid van een ge-
nialen jongeman bezield van geest en ener
gies
(Ontleend aan Valentiner: Rembrandt)
licht is er weinig bevreemdends in. De
„universeele" kunstenaars, zij die niet spe
len met hun genie, maar hun werk tot een
brecht maken, dragen veelal 't merkteeken
van den martelaar Zoo was het met Michel
Angelo en met Beethoven, zoo was het
met Vincent van Gogh, zoo met Rembrandt
van Rijn.
Hij zelf heeft het martelaarschap niet
gezocht, Hij had het leven lief met een
brandende, .allesomvattende liefde. Hij was
bezeten met den-drang om de diepste ge
heimen van het leven te doorgronden. Wel
nu het leven eischt van hen, die tot
zulke uitersten willen gaan, dat zij zelf
het uiterste geven. Het brandende braazn-
bosch, waarin Jalive verborgen is, ver
schroeit hun voetzolen. Arm en naakt
zoo alleen, schijnt het, is de diepste tra
giek tan de menschheid te peilen, maar
7r-> „n Wn ook is de horvat" nikking
te ver to en die een mensch' n e door
lev f i
Rembrandt's leven is een voortdurende
worsteling geweest. Men behoeft dit aller
minst tragisch* te nemen. Het is de strijd
van lederen kunstenaar om den juisten
vorm te vinden voor wat er woelt en bruist
m zijn geest. Al jong werd Rembrandt door
dien wil gejaagd. Constantijn Huygens, die
hem in zijn eerste jaren bezig heeft gezien,
wees op zijn afkeerigheid van dage hj fes ch e
genietingen. Hij vergeleek hem met een grijs
aard, zat van jaren, die alles reeds geno
ten had. Altijd, ook in zijn zonniger dagen,
aldus Jan Veth, had er iets van den duisi-
terling m hem gewoond. Men doet goed dit
niet zoo te-liezen, dat Rembrandt behoord
heeft tot het gilde der asceten, die de ver
sterving aan aale levensgenot als ideaal
stellen. Geen sprake van. Vitaal en harts
tochtelijk' als hij was, heeft ook zijn zinne
lijke natuur haar eischen gesteld. Er is
zelfs een periode van zrjn bestaan geweest,
waarin hïj het leven als een waren roes
gedronken en genoten heeft. Het was de
fcrjd van zijn huwelijk met die welgestelde
jonge en lieftallige Saskia. Waaghals en
„onderwindalgeest", die hij van nature was,
heeft hij in dit tijldvalk met een schuimen
den overmoed genomen wat het leven ge
ren kan.
Rembrandt de portrettist.
De eenvoudige maar begaafde en zelf
bewuste molenaarszoon uit Leiden werd
in het patricische Amsterdam van die da
gen al heel gauw de gevierde schilder.
Het zelfportret uit 1629, als hij drie -
en twintig jaar is, geeft hem in zijn
volle trotsche kracht: het intelligente
voorhoofd, half schuilgaand ouder de
Warrige haren en in Let midden boven
den dikken plompen neus reeds een
duidelijke zichtbare groef tusschen de
donkerewenkbrauwen, een hartstoch
telijke, maiar fher gesloten mond, en bo
venal de donkere groote oogen, die op
„verslindende kraters" lijken, zooails
Claudel schreef.
Het verraadt evengoed den toekomstigen
heerscher als den overmoedigen kunste
naar. Dit jonge, wellicht ietwat geïdeali
seerde portret, doet denken nan de jeugdige
zelfportretten van Breitner en Matthijs Ma-
ris.
Amsterdam behoeft geen twijfel te heb
ben: het bezit in zijn midden een portret
tist van gróót formaat, grooter nog dan
Thomas de Keper en Elias, die in dien
tp en vogue waren. De 25-jarige levert
zijn proefstuk in „De Anatomie van prof.
Tulp", een, compositie, waarin hij geen
moeilijkheid uit den weg gaat en waarin
hij zooals de barokke kunst dier da
gen het wil de menschen in actie, in
levendige beweging laat zien. Zoo ook schil
dert, teekent en etst hij vele malen Sas
kia en zichzelf,: een triomfantelijk paar, le
venslustig en jong, bedeeld met alle mo
gelijkheden voor een zonnig leven. Maat
schappelijk zoowel als artistiek gaat Rem
brandt's ontwikkeling in steeds stijgende
lijn. De wereld ligt voor hem open en
zij vertoont in die dagen wijdere hori
zonnen dan ooit te voren. De kunste
naar koopt een fraai groot huis midden
in "de Jodenbuurt, waar hij de Oostersche
modellen voor zijn Bijbelsche compositie's
te kust en te keur kan vinden.
Alles wat Oostersch is lokt hem De
trappenkamer in zijn huis maakt hij tot
een museum vol flonkerende schatten, die
hij in zijn werk gebruiken kan. Hij om
ringt zich met schildcrij'en en met gra
vures naar de beste uit- en inheemsche
kunst. Men" ban uit deze verzameling,
welke in de eerste plaats dient om zijn
kennis te verrijken, duidelijk aflezen, wel
ke grooten hij het liefst als zijn voor
beelden gebruikt.
„Want jiooals Veth opmerkt deze
rustelooze speurder, die verkeer had met
mannen van wereldsch aanzien en geleer
den, zoowel als met geuzen en slampaim-
.pers, en zijn, heil zoo goed bij Doopsge-
vinden als orthodoxen of ook rabbijnen
zocht, wa? ook in zijn neigingen voor
kunst en kürioziteiten vau de grootste on
bekrompenheid."
De groote wending.
Het jaar 1642 brengt den grooten keer,
de wending naar het tragische. Het is
het jaar van de Nachtwacht, dat glorieuze
enorme doek,- waarin Rembrandt als schil
der van hei; licht, maar ook als com
positeur zijn grenzen wijder uitzet dan
ooit.
Het doek wordt door zijn opdracht
gevers niet aanvaard. Dit is de eer
ste grootebotsing van den kunste
naar met de burgerlijkheid van zijn
omgeving. Uit deze botsing ontstaat
een geleidelijke vervreemding, welke
ook door cte vriendschap met invloed
rijke mensqhen niet meer is af te wen
den. En deze vervreemding leidt te
eerder tot vereenzaming, als in datzelf
de -jagr de. lichamelijk zwakke Saskia
hein ontvaji.
Hejfc huwelijk heeft slechts acht jaar ge
duurd. Gelukkig zal een Hendrickje Stof
fels zijn leven, kruisen en hem jarenlang
een troost, ensteun zijn. Wat er ook in
Rembrandt's je ven gebeurt, ziju scheppings
kracht laat zich niet nekken. Toch werkt
"hij langzamer en trager, en als het noiod-
lotsjaar, zijn faillissement in 1656, zich
heeft aangemeld, is hij, hoewel eerst op
de middaghoogte van zijn leven, plotse
ling een grijsaard'. Niet dat zijn dierbare
i v Xzr a
\of
At
«Ut»1 f
it* 4» of-W*.
kV
K
P wry
v?'
Een tcekening van Saskia van Uylenburg,
gemaakt drie dagen na haar huwelijk met
Rembrandt. Het is aan deze prachtige spon
tane teekeiiing duidelijk af te lezen, hoe
de kunstenaar zijn jonge schalksche, le
venslustige vrouwtje heeft vereerd.
(Ontleend aan Kurt Pfister: Remhrandt)
veizamojing in 'l openbaar geveild wordt,
niet dat lirj zijn mooie huis, waar hrjl lief
en leed heeft doorgemaakt, verlaten moet,
is wellicht ziju grootste smart, maar deze,
dat zijn vroegere vrienden ais hyena's azen
op den buit, om voor een appel en een
ei te koopen, wat hrj met zooveel liefde
heeft bijeengebracht.
feder echter, die iets weet van Rem
brandt's kunst, zal moeten toegeven, dat
hoe meei het noodlot den mensch slaat,
hoe meer de kunstenaaar stijgt tot de top
pen, waar niemand hem ooit heeft kunnen
volgen. Zijn kunst wendt zich steeds meer
tot het innerlijk, tot den geest. Vergelijking
van de wijze waarop hij gelijke onderwer
pen in zijn jeugd en in zijn ouderdom be
handelt opent op dit punt verrassende in
zichten. -
Rembrandt is de ,,mystische realist" ge
worden, zooals van Deyssel hem in diens
prachtigen Rembrandtbundel noemt, ver
vuld van de menschehjke mildheid van het
Christendom eu den hoogen ernst van het
Oude Testament (Just Havejaar), Inder
daad treedt hij in zijn latere zelfportretten,
maar ook in zijn compositie's eu in zijn
etsen aldus te voorschijn.
In het hnis van Remhrandt.
Het zou een eenvoudige plicht der dank
baarheid zijn. wanneer ieder jaar op zijn
geboortedag Rembrandt op een bizondere
wijze werd geeerd. Dit schijnt inderdaad in
de bedoeling te liggen. Thans volstaat men
met een plechtigheid op 15 Juli in de
Westerfcerk. Het Rijksmuseum heeft alle
Rembrandt's opgeborgen, en even zoo deed
het bestuur van d-e Stichting Het Rem-
brandthuis aan de Jodenbreestraat. Niette
mm heeft een bezoek aan dit huis, dat in
wendig door de piëteitvolle hand van De
Bazel m 1906 op fraaie wijze is gerestau
reerd, toch de beteekenis van een pelgri
mage. Mén komt, lijkt het, dichter 'bij den
menseh Rembrandt te staan, als men zija
intieme, huiselijke, omgeving leert kennen
de kamer, waar zijn etspers stond, waar
hij zijn kostbaarste gravures bewaarde, zijn
atelier en slaapvertrek.
En al kunnen de oorspronkelijke etsen
en teekeningen die dit museum rijk is
thans niet tot den bezoeker spreken, toch
geniet men ian de talrijke vaak excellente
leproductie's, en wat de conservator van dit
Huis, de heer M. Muller, daarbij te vertellen
lieeft, maakt een bezoek ook thaus nog
extra loonend.
In verband met deze Rembrandtlierden-
king is bet huis van 1 tot 15 Ju{i koste
loos te bezichtigen.
De secietans generaal van het departe
ment van financiën heeft m overleg met
den algemeen gemachtigde voor den weder
opbouw en voor de bouwnijverheid beslo
ten, de geheel vernielde kerken niet door
de Scbade-enquete-eommissie te doen be
handelen, doch voor de vaststelling van
de schadevergoeding een andere procedure
te kiezen Overwogen werd daarbij, dat de
kerken, hoewel deze juridisch privaateigen
dom zijn, toch tot op zekere hoogte als
publiek bezit dienen te worden beschouwd.
Daarom werd het'niet juist geacht bij de
vaststelling van de bijdragen alleen reke
ning te houdenmet- het besluit' op de
materieelo ooilogssehaden. Overeengeko
men werd, dat omtrent de schadevergoe
dingen voor geheel vernielde kerken door
den algemeen gemachtigde zal worden ge
adviseerd.
De algemeen gemachtigde voor .den we
deropbouw en voor de bouwnijverheid heeft
zich bereid verklaard zijn medewerking
in deze te verleenen, om, zoover dit in
verhand met de materiaatpositie mogelijk
is, tot een spoedigen herbouw ,te geraken.
Hierbij zal ieder geval op zich zelf onder
zocht worden, om vast te stellen, in wel
ken vorm de herbouw zou moeten geschie
den, waarbij de verschillende belangen in
aanmerking genomen zullen worden. Het
is de bedoeling met de betrokken kerk
besturen oveileg te plegen omtrent het
plan van herbouw en de financiering.
Faillissementen.
Samengesteld door afd. Handelsinformaties
v. d. Graaf en Co. NV", Amsterdam
Uitgesproken
3 Juli C Arden, Rotterdam, Npzemanstraat
72 Rc mr F G Schalkwijk Cur. mr J A.
Roest van Limburg, Rotterdam.
Faiilissementsstalïstiefc over de maand Jum '41.
Noord Holland (evcl. Amsterdam) 5, Amster
dam 9, Zuid-Holland (Den Haag en Rotter
dam) 5, Den Haag 7; Rotterdam 4, Utrecht
3, Gelderland 7; Noord-Brabant *7, Limburg
1, Zeeland* 1; Fnesland 5, Drente 1, Gro
ningen 1, Overijssel 4
Totaal 00 faillissementen
Totaal vanaf 1 Januari 1941 395 faillisse
menten
Totaal zelfde tijdvak vorig jaar 730 faillisse
menten.
DAT IS 'T NATUURLIJK po WEES! DANK V
MENEEB. DANK 01 WEI O 'T VOOR MIJ OP-
SCHRIJVEN. DAT IK 'T NIET WEER
T0t. TOT, ME.
VROUWTJE.
PROBEER
NU NIET
HUN GE
LT3KKKJE
HER
BENI-
GING
TE BE-
DER.
vm.
WILT V ZEGGEN DAT V
NIET WEET WIE U BENT?
D HOEFT T ME NIET TB
ZEGGEN IK. ZAL 'T D
WEL VERTELLEN I
UW NAAM
POWERS!
GESCHREVEN DOOR
GEDULDI
BLOQEN
TEEKENINGEN VAN
ALEXANDER
RAYMOND
GEVRAAGD
Aanmelden na 7 uur. v. d. MOST
Lange Nieuwstraat 23
OMZETBELASTING
op Vrijdag 11 Juli 1941, v.m. 11 uur
in het Gebouw van den R.K. Volks
bond, Lange Haven 71 alhier, van
HET WINKELHUIS met bovenwoning,
gang en erf te Schiedam, aan de Hoog
straat no. 58, groot 1 are 8 centiare.
Trekgeld f 10,600.—
Notaris P. SCHABERG.
BEGRAFENISSEN
CREMATIE
TRANSPORTEN
Door gehetl Nederland te ontbieden.
Spiegelnlsterkade 2 - Gevestigd 1867
TELEFOON 40194 - ROTTERDAM
TELEFOON 69725 - SCHIEDAM
MM
van aanmeldingen voor molest-
verzekeringen op een collectieve
stads-polls is bijna verwerkt.
Aanvragen worden nu weer met spoed behandeld. Verzekert Uw inboedel
bij de „W.O.M.A." tegen F. 0.75 per duizend, zonder polis en zegei-
kosten. Voor Uw panden en goederenvoorraad vertegenwoordigen wij
De Onderlinge Oorlogsschadeverz. Mij. Den Maag.
Assurantie-kantoor: C. WITBERG, Rembrandtlaan 12, TEL. 69949
Inschrijving schoehhersteilerg en maatschoenmakers.
De Directeur van het Rijksbureau voor Huiden en Leder vestigt er de
aandacht qp, dat schoenherstellers en/of maatschoenmakers, die zich nog
niet ter inschrijving 'bij' genoemd bureau hebben aangemeld, binnenkort
niet meer in de gelegenheid zullen zijn het door hen benoodïgde zoolleder
te koopen. 1
In verband hiermede wordt pr nogmaals op gewezen, dat reeds op 80 April
j.l. bij officieele publicatie van het Departement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart in de dag- en vakbladen Is bekend gemaakt, dat alle scboenher-
stellers en/oï maatschoenmakers, die hier te lande hun bedrijf uitoefenen,
zich voor 8 Mei j.l. bij het Rijksbureau ter inschrijving dienden aan te
melden.
Onder het begrip schoenhersteller vallen te dezen aanzien ook alle schoen-
winkeliers, die van het publiek schoenen ter reparatie aannemen en deze
reparaties in eigen-bedrijf verrichten of door derden in loon laten verrichten.
Verzoeken om inschrijving dienen alsnog ten spoedigste te worden
ingediend, daar voor de betrokkenen moeilijkheden anders niet zullen uit
blijven. De benoodïgde formulieren zijn bij de plaatselijke distributiediensten
verkrijgbaar.
Ter voorkoming van misverstand wordt er_ten slotte op gewezen, dal de
reeds ingediende verzoeken om inschrijving bij het Rijksbureau in behande
ling zijn. Voor hen, die zich al hebben aangemeld, bestaat dus geen reden
tot ongerustheid. De bewijzen van inschrijving en de vastgestelde prijslijsten
zullen binnenkort worden toegezonden. Reeds ingediende verzoeken mogen
derhalve onder geen bediug worden herhaald, daar dit slechts ver-
Warring ten gevolge zou hebbenv
KAPOKMATRASSEN,
welke te dun worden,
hebben veel te veel slij
tage. Laat daarom bij ons
Uw oude matrassen tijdig
weer als nieuw opmaken
U kunt ze dan nog jaren
gebruiken. Eigen bedden
makerij.
DE BEDDENBEURS,
Rotterdamschedijk 25,
Schiedam.
ENGELSCHE
ledikanten f 13.75. Op-
klapbedden met gezond
heidsmatras f 18.75, Om
bouwkosten vanaf f9.75,
Divanbedden f 12.75.
Nog enkele slaapkamers
voorradig in eiken, blank
eiken en Old finish.
DE BEDDENBEURS,
Rotterdamschedijk 25,
Schiedam.
Schiedamsche Commissie
leidt meisjes boven 14
jaar op tot
GEZINSHULP
en zorgt voor plaatsing
bij een huisvrouw.
Spreekuur: 's Woens
dags 8-4.80 unr. Arbeids
bureau Lange Nieuwstr.
185.
WAAR
is de naaimachine, die ge
repareerd moet worden;
wij geven den prijs vooraf.
Nog naalden, olie en on-
derdeelen van alle morkeh.
I. KUIPERS, Hoogstr. 62
ZOEKT U PLAATSING
als Huishoudster, Winkel
juffrouw, Modiste, Naai
ster, enz.? Plaatst een
annonce in dit blad.
VOOR DAMES-,
Heeren en Kinderkleeding
is Uw adres A. SLA's
Kleedingmagazijn, Tuin-
laan 50.
Verkoopuren Woensdag,
Donderdag, Vrijdag en
Zaterdag van 3 tot 7 u.
Terstond gevraagd een
flinke
JONGEN
van ongeveer 17 jaar
voor pakhuiswerk en voor
al goed kunnende fietsen.
Aanmelden hedenavond
tusschen 810 uur. S
J. J. A. v. ALPHEN,
Plein Eendracht 19a, -
Schiedam.
TE KOOT
Zeilboot met prima Tuig.
Warande 208a.
Ook voor
3PORTC0STUUMS
naar
DE BROEKEN-
KONING"
van Schiedam, Hoogstr.
58, Tel. 67648.
ADYERTENTIEN
in deze rubriek hebben
beslist succes 1
Gevraagd een flinke
JONGEN
voor booschappen en op
leiding werkplaats.
Adres: KRUIS Schrijf
machine- en Rekenmachi-
nehandel, Lange Kerk
straat 40.
WIST U,
dat het soliedste en vak-
kundigste adres voorstof-
feenng of reparatie van
Uw meubelen is bij H. J.
STENTLER, Stoffeerden;
Meubelmakerij en compl.
Meubileering, Westfran-
kelandschestraat 116, Tel.
69974. Vraagt vrijblijvend
prijs en begrooting. Stof
fen naar keuze.
WAAROM
nog langer met pijnlijke
voeten te loopen? Volle
dige pijnlooze behande
ling f 1.Speciaal adre3
voor aangemeten steun
zolen. Pedicure, voetkun-
dige en masseur.
B. JANSE, Hoogstr, 107.
Gratis voetouderzoek.
