DE BETEEKENIS VAN DE IN
SLUITING VAN ODESSA
Woensdag 20 Augustus 1941
Tijd om te verduisteren
EERSTE BLAD
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
94ste Jaargang
No. 22863
POSTREKENING £311
De positie der Sovjet-marine in de Zwarte Zee
aanmerkelijk ongunstiger geworden
Aanvallen op schepen in -de
haven van Odessa
VANDAAG: 20.56 UUR
MORGEN: 20.54 n
ZONSOPGANG MORGEN 6.31 UUR
De strijd in het Noorden
Les diables du Führer
----- tr
Luchtaanvbllen op' Malta
'Luchtgevechten boven de
Middellandsche Zee
raset
Rood - wit-blauwe fiets-
vlaggetjes verboden
Vergiftigingsmoord in Borger-
compagnie?
Het kasteel van Spangen
Op gravingen in den Spaanschen
polder
Duitsche luchtaanvallen op
Noord-Afrika
Verklaring van Roosevelt
De tijdelijke toeslag
op rente
Voorloopig uitbetaling tot
75 pet.
r Deze courant verschijn t dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen.
v P.-g9 per kwartaal f2.10; franco per postf2.60
Prija per week. 16 ets. Afzonderlijke nummers
5 ets.Abonnementen worden dagelijks aangenomen
AdvertenUSn voor bet eerstvolgend nimmer moeten
▼Mr elf uur nan bet Bnreau bezorgd zijn, 's Zater
dags vMr 9 nor. Een bepaalde plaats van
advertentiEn wordt niet gewaarborgd.
Directie: Mr. H. A. M. Roelants
Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam
Pnj» der ad verten Ufa: van I—v regels f 2.60
tedere regel meer f 0.31; m bet Zat er dagnummer
15 regelt f 1.85, iedere regel meer f 0.36
Reclames f 0.77 per regel. Incassokosten S ets.;
poslkwitanties 15 ets. Tarieven van advertentiEn
bij abonnement zijn aan het Bnreau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
AdvertentiEn opgenomen f 0.52 t/m 15 woorden
t 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer S cent tot
ccn maximum van 30 woorden.
Woensdags: Kleine AdvertentiEn tot 25 woorden
10.26, mits véór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bnreau bezorgd.
Zaterdags: Kleine AdvertentiEn f 1.03, indien
met vóöf Vrijdagavond 0 uur bezorgd.
De verwering van de Oekrajnsche ha
venstad NiKolagef en de insluiting van
Odessa door de Duitsche en verbonden
troepen heel tezatnen met den Duitsdien
öptrnjarsclh aan Dnjepr den toestand, aan de
Zwjartte Zee (beslissende "wijze veran
derd, zoo wordt nan het D.N.B. van welin
gelichte militaire zijde medegedeeld. De
Sovjetvloot op de Zwarte Zee, die iti de
eerste plaats steunt opi die ioorlogshnven
Sevastopol, wexd met Odessa en Nikolajef
herooM van haar belangrijkste stennpiun-
-ten, terwijl Odessa meer voor reparaties in
aanmerking 'kwam, beschikte Nikolajef over
cks 'grootste installaties voor den bouw
van oorlogsvaartuigen. Derh'alvle (hebben
de Sovjets door de inneming van Niko
lajef ook de mogelijkheid tot uitbreiding
voor bun vloot o(pi d'e Zwarte Zee verlo
ren. Yioor de Duitscbers en d|e met ben
verbondenen beteékent bet bezit dezer bei
de bjaivensteden en de controle over de
monding van den Dnjepr, een aanzienlijke
verbetering hunner port tip aan de Zwarte
Zee. Via» daaruit wordt in de toekomst de
verzorging der zich in de Oekraïne bevin
dende troepen aanzienlijk verlicht. Boven
dien is de bedreiging van het gebied aan
de monding der Donau definitief uitge
schakeld, •Welke zich bij het begin van den
veÊdtocht tegen die Sovjets door bet op
trekken. der Sovjettroepen naar den arm
der SiOelina ojp zeer onaangename Wijze
deed gevoelen. Alleen al tijdens de laatste
diagesn heeft het Duitsche luchtwaipen de
oorlogs- en trarisportvloot belangrijke scha
de toegebracht. Het concentreeren van alle
beschikbare schepen 'aan de Oekrainsche
kust der Zwarte Zee, waarmede de aftocht
'der'daar ingesloten Sovjettroepen over zee
moest worden tot stand gebracht, is der
halve een aanzienlijke aderlating voor de
Sovjetvloot geworden. In den. .tijd van den
Hen tot den 18en Augustus heeft het
Duitsdie luchtwapen in dat gebied acht
troepentransportscbepen van tezamen min
stens 86.000 br.t. vernietigd en 24 troa-
pentransportscbepen, tankhooten en Koop-
mardijsdi'epen van tezamen minstens
126.500 b.r,t. onbruikbaar gemaakt. Bo
vendien nog talrijke schepen en andere
vaartuigen, die als deepen in .de mondin
gen va» Boeg en Dnjepr veroverd konden
worden en waarvan de- tonnage niet in
bi zond e rh ed eir kom word en vastgesteld. Het
beeld van deze slagen aan de transportvloot
der Sovjets toegebracht, Komt ongeveer
overeen met dat van Duinkerken en Kreta
en wordt nog afgerond door de succesvol fe
aanvallen o(pi Sovjet-oorlogsschepen, die
'blijkbaar ter bescherming der transporten
daarheen gezonden waren. Tot nju toe zijn
door de luchtmacht beschadigd, een zwa
re en een lichte kruiser, Vijf torpedojagers,
een kanonneerboot en een monitor. Daar
ook het leger het tot zinken brengen
van een kanonneerboot en zware bescha
diging van een andere kanonneerboot rap
porteert, bedraagt het aantal uitgevallen
Kohonneerbooten drie.
Ia onafgebroken golven hebben Maandag
Diuitsdie gevechtsvliegtuigen aanvallen ge
daan op schepen, welke de Sovjets in de
haven van Odessa hadden geconcentreerd.
Deze koopvaardijschepen- der Sovjets
moesten gebruikt worden voor het vervoer
over.,zee van de Sovjet-troepen en hun
oorlogsmateriaal die doer de Duitscbers
omsingeld «ijn. Behalve de schepen, waar
van reeds gemeld is, dat zij ernstig be
schadigd zijn, werden nog drie vaartuigen
ran 15.000, 6000 en 1000 b.rt. cn een
torpedoboot dootr bomtreffejs zoodanig ge
troffen, dal, zij ofwel in brand geraakten of
niet-meer -kunnen-uitvaren. In „totaal be
schadigden gevechtsvliegtuigen en duikbom
menwerpers van het Duitsche luchtwapen
Maandag in de haven van Odessa een zwa-
ren kruiser der Sovjets, twee torpedoboo
ten en negen troepentransportscbepen met
tezamen ongeveer 45.000 b r.t. Dioor deze
scheepsverliezen, welke de Sovjets bij de
Duitsche bomaanvallen leden, is liet ver
voer van de te Odessa omsingelde bolsje
wistische troepen nog nauwelijks mogelijk.
Voorts meldt het D.N.B.
Met het .oprukken der Duitsche troepen
m de Oekraïne heeft de Duitsche lucht
macht haar succesvolle aanvallen ook ia
dezelfde mate. uitgestrekt tot de Zwaite
Zee. Door de hevige aanvallen van Duit
sche gevechtsvliegtuigen en stuka's, jagers
en formaties torpedovliegtuigeu op de mon
ding van Dnjepr en Boeg, de haven van
Odessa en de wateren tusschen Odessa en
de Krim, is aan de scheepvaart der Sov
jets de zwaarste schade berokkend.
Met groote inspanning poogden de Sov
jets de verslagen bolsjewistische divisies'
in de havens aan "de Zwarte Zee in te
schepen. De Duitsche gevechtsvliegtuigen
en stuka's hebben dit voornemen der Sov
jets in veel zware, succesvolle aanvallen
verijdeld en de uitvoering verhinderd.
Op het Lad og am eer woeden thans bui
tengewoon hevige stormen, waardoor een
groot aantal Sovjet-motorbooten en trans
portschepen tijdens een poging om over
het meer uil de omsingelingen te ontkomen,
zijn gekenterd. Aan de oevers van enkele
eüandjes in het Ladogameer spoelden ver
scheidene honderden lijken van bolsjewis
ten aan. Alleen al op het eiland Lumkula
werden meer dan tweehonderd lijken ge
teld'. Het zijn veelal matrozen, die v na een
mislukte landingspoging op Lnmkula en
Mantsinsaan op het meer moesten,jterug-
kc-oren. Op de veroterde eilanden komen
voortdurend bolsjewisten aan, die tot de
landingstroepen behoorden en die door den
honger gedwongen thans nit hun schuil
plaatsen te voorschijn komen.
Officieel werd gisteren te Helsinki mede
gedeeld
Het omsingelde gebied ten Zuidwesten
van Sortavala is dóór de Finsche troe
pen nog verder ingesloten. Da vijand biedt
zeer taaien tegenstand. De Finsclie artil
lerie beschiet voortdurend de vijandelijke
overland plaatsen, waar de tegens'aider
tracht ontruiming te bereiken. Die buit is
groot en omvat vrachtauto's met de volle
lading munitie, berichten-ap paraten -en an
der oorlogstuig; voorts tanks, tractors met
rupsbanden, paarden, stukken veklartil
lerie, granaatwerpers, automatische wape
nen enz. Te zijner tijd zullen daaromtrent
uitvoerige mededeehngen worden gedaan.
De oorlogshandelingen blijven gunstig ver
loopen. -Die- Finsche verliezen zijn gering.
Gisteren heeft de Duitsche luchtmacht
krachtige aanvallen' gedaan op de spoorlij
nen naar St. Petersburg, die op vele plaat
sen werden onderbroken. Talrijke kolonnes
Sovjettroepen, die in Oostelijke richting te
rugtrokken, werden succesvol met hommen
bestookt en ten deele vernietigd, naar het
D.NB. verneemt.
Zoo noemden de Franschen de S.S-
mannen, die evenals indertijd aan het
Westfront nu aan het Oostfront voor
waarts stormen en belangrijke puhtea
bezetten.
Les diables du Fuhïer. Een naam
die bewijst, hoeveel ontzag de tegen
standers hebben voor deze dapperen,
die zich hebben ingezet in het Oosten,
terwille van hun idealen en terwille
van de veiligheid van Europa
Maar het zijn niet alleen dappere
S.S.-mannen die strijden in het Oosten
tegen de henden van Stalin. De ge-
heele Duitsche weermacht, de legers
van Finland, Slowakije Roemenië,
Honganje en Italië, de legioenen van
Zweden, Noorwegen, Belgie, en
'Nederland strijden mee. Ja, ook Ne-
derlandsche xnannen hebben begrepen
dat zij schouder aan schouder met
de anderen moeten staan, omdat ook
Nederland alleen kan blijven voort
bestaan, indien het bolsjewisme vol
komen vernietigd is.
Les diables du Fulirer - De duivels
van den Fuhier. Daarmede samen
te mogen strijden tegen de Sovjets,
onze mannen van het legioen stellen
er een eer in.
En gij Nederlander, die nog steeds
geen besluit genomen hebt, waar
wacht gij op??
Voelt gij- niet hoe eerloos het is,
u te verschuilen achter argumen' en,
waarvan g weet dat'z, volkomen
valsch zijn? Gaat gij voort met
hetr bloed uwer voon aderen te ver
loochenen en durft gij jetan nog te
spreken over onze roemrijke geschie
denis, of schaart u zich" achter het
vaandel van ons legioen?
Nederiand, levert zijn aandeel in den
grooten strijd in. het Oosten ëïichet is
uw plicht uw beste krachten daarvoor
in te spannen.
Meldt u dus aan bij Jiet
VRIJWILLIGERSLEGIOEN - NEDER
LAND, j-
Ivoninginnegraclit 22/ *s Gravenbage
Gister,-u ona hebben -Italiaansche bom
menwerpers de vliegvelden Micablia enHal-
far op het eiland aangevallen, waarbij zij
honderden brandbommen neerwierpen. De
militaire doelen weiden krachtig geraakt.
Op de vliegvelden ontstonden hevige bran
den De luchtafweer was tamelijk zwak. Alle
Italiaansche vliegtuigen zijn op bun basis
teruggekeerd.
Stefani meldt uit de zone der opera
ties: Gisterochtend ontmoette een formatie
Italiaansche jachtvliegtuigen, die terugkeer
den van een aanval olp Malta, boven Kaap
Pass or o een sterke formatie Britsche vlieg
tuigen, bestaande uit twintig Hurricanes.
Niettegenstaande het feit, dat zij numeriek
in de minderheid waren, gingen onze ja
gers onmiddellijk tot den aanval over. Ver
scheidene vijandelijke vliegtuigen werden
door het nnlrailleurvuur getroffen. Twee
Hurricanes stoiften brandend omlaag. Een
deid.e toestel, dat ernstig was getroffen,
geraakte in eeu vrille en men neemt aan,
dat ook dit "toestel in zee is gestort. Al onze
toestellen zijn op hun basis teruggèkeerd.
Twee filmmaatschappijen opererren momenteel in de uitgestrekte Wie-
ringermeerpoMer. De jDuitsehc Wochenschau, welke Mij. met 100 came
ra-mannen xri 28 verschillende Euro peescha landen werken, vervaardigt
een film, die in de Duitsche theaters vertoond zal worden. Tevens
werkt er op eigen initiatief de „Ncdcrlandsche film" welke Mij. een vijf
tal cultiuirfilms in de Wieringerm eer vervaardigt, die in één film sa-
s mengevoegd, eveneens in het buiten land vertoond zal worden. De eame-
ra-ma»ne® van de beide filmmaatseh appijen bezig met hét filmen van het
wuivend!» koren. Hiervóór hebben zij hnn camera's temidden van het
koren opgesteld. (Polygoon-Kuiper).
Van bevoegde zijde wordt het publiek in
herinnering gebracht, dat het volgens een
door den commissaris generaal voor de
openbare veiligheid gegeven voorschrift
verboden is, dat de Nederlandsche natio
nale vlag (raod-wit-hlauw) voor betoogings-
doeleiaden, wordt gebruikt en dat het mits
dien aan wielrijders verboden is vlagge
tjes in deze kleuren te voeren, vermits
dit als èen demonstratie wordt beschouwd.
Begin Juli is in Borgercompagnie, ge
meente Veendam, overleden mevrouw Mole-
na, die in Mei liet leven had geschonken
aan een kind Zij had daarbij de hulp ge
had van een baker, daar ter plaatse woon
achtig, mej D., wier hulp in Juli, toen
mevrouw M zich niet goed gevoelde, we
derom werd ingeroepen Kort daarna is
mevrouw M. overleden Zeer spoedig delen
hardnekkige geruchten de ronde, dat me
vrouw Molena geen natuurlijken dood zou
zijn gestorven. Op grond hiervan heeft de
justitie een onderzoek ingesteld met als
voorloopig resultaat, dat mej D is aan
gehouden op vermoeden van vergiftiging.
De Rotterdamschj Archeologenclub ver
richt den laaisten tijd opgraungen in en
buiten de Maasstad, namelijk aan den Cool-
singel, waar de fundamenten van het vroe
gere Bulgersteyn zijn gevonden, en in den
Spaanschen polder bij de fabriek van Van
Nelle, waar men zoclit naar resten van
het kasteel van Spangen, dat in 1572
door de Spanjaarden werd verwoest De
opgravingen geschieden door een speciale
ploeg van de Diwero onder leiding van
den heer J. G N. Renaud viui liet rijks
.bureau van Monumentenzorg.
In den Spaanschen polder zijn reeds, de
fundamenten voor een groot deel bloot
gelegd. Het vroegere kasteel van Spangen
is eea belangrijke sterkte gebleken. Zwam
muurresten, zelfs tot twintig metc dit
zijp, van ,de bedekkende aarde ontdaan.
Voorts zijn scherven van aardewerk ge
vonden en ook een put is voor den dag
gekomen.
t
Duitsche stuka's hebben op 18 en 19
Augustus herhaaldelijk aanvallen gedaan
op- vijandelijke schepen. Voor Tobroek heb
ben zij een transportschip van 1500 ion
en een sleepboot van 500 ton tot zinken
gebracht. In de baai van Solloem werd
een koopvaarder van 3000 Ion zoo ernstig
beschadigd, dat hij met siag/tj bleef lig
gen. Een andere koopvaarder werl licht
beschadigd Bij de luchtgevechten, die zich
ontsponnen, werd een Britsch vliegtuig
neergeschoten
President Roosevelt heeft op de eerste
persconferentie na zijn terugkeer te Wash
ington de klachten van de Amerikaansche
pers over de aanwezigheid van Engelsche
reporters aan boord of andere zoogenaam
de geschillen „triviaal" genoemd. Roose
velt voegde hieraan toe, dat de conferentie
naa.r zijn meening de democratieën veel ge
holpen heeft; zij heeft veile kwesties op
gehelderd, zij heeft overeenstemming ge
bracht over verschillende operaties en in
het bizonder ertoe geleid, dat men het
eens geworden is over verschillende pro
blemen alsmede over het feit, welke soort
democratische landen ondersteund zuilen
worden; -
Roosevelt vertelaarde voorts, dat hij gis
teren met Beaverhrook op nieuw het waag
stuk van die behoeften aan oorlogsmate
riaal'en de hiervoor''ter' beschikking stian-
dte mogelijkheden heeft* besproken.
Blij heeft het leger en de marine opdracht
gegeven nieuwe tabellen op te stellen over
datgene, wat zij njét alleen in '1942, doch
ook' in 1943 rioodig, hebben Hij heeft de
Engelschen verzocht hetzelfde te/doen.
Nameen citaat hit Sandburg's biografie
over Lincoln te hebben- voorgelezen, vol
gens welke men, indien'de oorlogstoestand
beter schijnt te worden, niét zijn inspan
ningen mag verminderen^ dpcih' integen
deel de lendenen vaster moét omgorden,
zeïde Roosevelt nog: het weerstandsver-
mbgen van do, Sovjet-Unie maig noch in
Engeland noch in de Vereenigde Staten
tot de zelfmisleiding voeren, dat men thans
zijn inspanningen kan verminderen.
Tenslotte weigerde Roosevelt" commen-
'taar te leveren op den tegenwoordigen ge
spannen toestand met Japan.
Het besluit v,an 9 Juli 1941 van do se
cretarissen-generaal van de departemen
ten van sociale zaken en financien is op
16 Augustus j.L verschenen.
Aangezien het betrekking heeft op meer
dan 2600CK) ïoopende renten en voor al
deze gevallen een ambtelijk onderzoek noo-
dïg is, kan kan nog aan alle rechffieb-
benden onmiddellijk de volledige toeslag
worden gegeven, waarop zij ingevolge dit
besluit van Juli 1941 al recht hebben.
Van alle rechthebbenden, van wie
reeds nu kan worden vastgesteld, dat
zij voor toeslag in aanmerking komen,
wordt daarom, met welwillende mede
werking der postkantoren, op de kw'b
tantie, welke in September as. be
taalbaar is, voorloopig een toeslag
van 25 pCt. gegeven. Éénzelfde toeslag
wiorilt gegeven over de bedragen der
kwitanties van Juli en Augustus. In
totaal ontvangt ieder rechthebbende in
September dus een toeslag van 75
percent.
Mocht aanspraak op een h oogeren toeslag
bestaan, dan gaat deze eveneens Juli. 1941
in. Men wordt dringend verzocht geduld!
te willen hebben en zich niet met ver
zoeken om bespoediging tot d'e rijksver-'
zekeringsbink en tot de raden van arbeid
te wenden Al het mogelijke zal gedaan
worden om de noodzakelijke werkzaamhe
den, die uit den aard tijdroovend zijn,
zoo vlug mogelijk te doen verloopen.
0|p de renten, t oegekend na 1 Juli 1941,,
zal eveneens zoo spoedig mogelijk de ver
schuldigd'©. toeslag worden betaald. f
Personen, die in het genot zijn Van
een rente, toegekend ingevolge een door
hen krachtens art. 10 of art. 24 der ouder
domswet 1919 gesloten verzekering, en zij,
dite een vrije invaliditeits- of een vrije
ouderdomsrente fcrachteps art 93 of art.
94 der invaliditeitswet genieten, hebben
geen Techt op een toeslag.
'De president van het vredts-
gerechtshof,
Mr. dr. J. H. Garp, die benoemd is tot
raadsheer in bet gerechtshof-te 's-Graven-,
hage, en tevens tot lid vain liet vredesgo-
rechtshof, is bij een nader besluit van den
secretaris generaal van justitie van 18
Aug. j.I. benoemd is ,tot president vap."
laatstgenoemd hof.
Verbod van toepassing voor non-forro
metalen.
Bij besckijcking van den secretaris-generaal
van het departement van handel, nijverheid en
scheepvaart is bepaald, dat tin en tinlegeerin-
gen m den vorm van deklagen niet meer mo
gen worden gebruikt voor het vertinnen van
nieuwe melklransportkannen,
Tin en tinlegeenngcn voor het navertmnen
van gebruikte melktransportkannen mogen
slechts «orden aangebracht door centrifugaal-
verlmnen.
Voorts mogen nikkel, aluminium, magnesium
en hun legeermgen, in lederen vorm en iederea
graad van verwerking, ook m den vorm van
plateeringen, bekleedingen of andere deklagen,
niet meer «orden gebruikt* voor de vervaardi
ging van dynamo's voor rijwielen en magneten
voor rijwietdynamo's.
Deze beschikking treedt in werking op den
dag harer aankondiging.
De bepalingen van het algemeen toepassings
verbod vcor non-ferro metalen 1941 no 1
zijn op deze beschikking als algemeenc bepa
lingen van toepassing.
Gesloten tijd voor het vissehen met do
zalm- of elftzegen. i.
Bij beschikking van den secretaris-generaal
van het departement van landbouw en vissche-
nj, is bepaald, dat in het belang van do uit
oefening van de visscherij de gesloten tijd voor
het vissehen met de zalm- of elftzegen in 1941
zal ingaan op 30 Augustus in-plaats van IS
Augustus.
Het N.I.Y.O.
Bij beschikking van den secretaris-generaal
van het departement van opvoeding, wetenschap,
en cultuurbescherming, is» bepaald, dat in de
gemeente Arnhem zal zijn gevestigd het Nedër-
loadsck Instituut voor Volksche Opvoeding
(NIVO)
Tot leider^ daarvan is benoemd B L W.
Bossong, vvonende te Voorburg, en tot leider
van het onderwijs aan voornoemd instituut'
dr D A C Bruggeman, -wonende te Voor
schoten.
Duizend K.G. thee stond kiaar.
In zake de inbraak in een pakhuis aan de
Keizersgracht te Amsterdam, waar in beslag
genomen levensmiddelen rijn opgeslagen, ver
nemen wij nog, dat een hoeveelheid van niet
minder dan 1000 K.G. thee reeds door de
dieven m zakken was kiaar gezet, om mesge
nomen te woidcn.
Gelukkig zijn -zij in him opzet tijdig verhin
derd.
Geknoei met levensmiddelen in Marseille.
In Marsenje rijn wegens zwendel met levens
middelen talrijke vooraanstaande persoonlijk
heden gearresteerd. Zoo zijn d a. gearresteerd
de voorzitter van de Kamer van Koophandel
in VJUefranche-sur-Rhone, de .voorzitter van de
vereeniging van groenten- en fruitexporteurs, de
directeur van het abattoir te Marseille en nog
vete anderen. Onder de arrestanten bevinden
zich ook talrijke Joden. - v