SO VJET-AAN VALLEN IN
MjDDENSECTQR GESTAAKT
m
Vrijdag 12 September 1941
Tijd om te verduisteren
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE: HAVEN) TEL, 69300 (3 LIJNEN)
94ste Jaargang
No. 22883
POSTREKENING 5311
Duitsche operaties op geen enkele wijze
gestoord
De strijd aan het Pinsche front
Nieuwe luchtaanvallen op
Leningrad
Bevolking Van Lehingrdd en
Odessa gemobiliseerd
VANDAAG
MORGEN:
20.03 UUR
20.01
ZONSOPGANG MORGEN 7.10 UUR
De Amerikaansche
;ye rd ed i g i n g s wate re n
Schepen van de spil mogen er
slechts op eigen risico varen
De Führer ontvangt
Horthy
Besprekingen óver den mili
tairen en poiitieken toestand
Geen Duitsche troepen aan de
Turksche grens
STADSNIEUWS
Levensmiddelen
distributie
Nieuwe (jonnen
Voorloopig geen
eieren meer
Vier kaasbonnen toegewezen
voor vier weken
mkmm
De wijziging der
winkelsluitingswet
Treedt 15 Sept. a.s. in werking
Overtredingèn verduisterings
voorschriften
Prijzen van foto's voor
persoonsbewijzen
Dm coaiant vwhjnt <Ug«lijfc«. «it yinrwirffrinpi
vu» Zon-ea Fotttdagen.
Prij, per kwnrtnal f2.10; franco per poft f 2.60
Pine per week: 16 ett. AftoniïerUjke nummer»
6 —Abonnementen worden, degelijke aangenomen
Advert-cLirn voor bet eeretvolgend nnmmer moeten
voir elf oor om het Bureau bcroigd rijn, Zoter-
JÜ, V«r 0 nor. Een bepaalde plant» van
«Ivertentién wordt niet gwoorborsd-
Directie: Mr. H. A. M. Roelants
Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam
Prijs dei «dvertentièp: van 1- regels 1 1.60
<dere regel meer f 0.3lin het Zxtcrdagnmnmer
'1—S regdaw-fy 1.85, iedere regel meer f 0.36
Reclames f <£77 per regel. Incassokosten 5 ets.;
postkwitantsea 15 ets. Tarieven van advertentiên
bij abonnement ryn aan bet Bureau verkrijpboar. -
1 Dagelijks^ worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advert en tiEn opgenomen f 0.52 t/m 15 woorden
I 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
'b Woensdags: Kleine Ad verten ti En tot 25 woorden
10.26, mits vóór Dinndagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Ad verten tien 1 1.03, indien
niet vóór Vrijdagavond 0 uur bezorgd.
In. aanvulling óp het Duitsche weer
macht sterloh't van gisteren verneemt het
D.N.B. van miUtairc zijde het volgende:
Het Duj^sche weermaohtsbericht is in. de
afgeloopeh dagen weerzeer' terughoudend
-.geweest met betrekking tot 'opgaven over
de operalies. in het .Oosten. De reden
hiervan is weer/dat men den Sovjets geen
aanknoopingspunten wil geven over de in
feite reeds bereikte doelen. Volgens Brit-
séhe berichten' zou er éen z.j». groot óht-
lastingsóffensief/der. Sovjets van Smolèrisk
tot Gomel aan den gang zijn, om de Duit
sche bedreiging van Moskou op te heffen.
Naar aanleiding hiervan: kan worden op
gemerkt, dat, Smolensk evenals voorheen
in' Duitsche handen, is en ongeveer 70
kilometer, achter het Duitsche front- ligt.
Hetzelfde gmeldtvoor Gomel/ datnog
verder achter het Duitsche front ligt.
In Je sectoren van het front ten Oos
ten van Smolensk en ten Oosten van
Gomel hebben de Sovjets meermalen aan
vallen. met formaties van verschillende
sterkte ondernomen, welke echter zijn ge
staakt. Deze aanvallen hebben op geen
enkele wijze de groote Duitsche operalies
gestoord, die dagelijks terrein- winnen en
leiden tot-de vernietiging van vrij groole
•onderdeden der Sovjets. Bet beste bewijs
hiervoor is de omsingeling van Lenin
grad. Overeenkomstige bewijzen kunnen
binnenkort ook uit de andere deelèn van
het front worden venvaciit: De Sovjets
weten nauwkeurig; dat zij voor het aan
breken van den winterzware Duitsche
slagen kunnen verwachten, waaraan zij in
hun tegen,woordigen '^oestan^Hóf^^oM-
niet meer! zullen'.kunnen bieden.
Tijdens de gevechten der afgelcopen da
gen aan het Finsche front hebben Duit
sche troepen, naar het D.N.B. van mili
taire! zijde verneemt, een uitgestrekt moe
rassig terrein veroverd. Hierbij werdén acht
pantserwagens, 13 tractors, 415 stukken
geschut, 27 vrachtauto's, deels met aan
hangwagens. alsmede 83 andere voertui
gen, veldkeukens en platboomde vaartui
gen, buit gemaakt.
Bij de gevechten aan hét Karelisohe
front werd op 8 September, naar het
D.N.B. van militaire zijde verneemt, een
groole Sovjetformatie omsingeld. De Sov
jets trachtten in hevige tegenaanvallen de
Duitsche linies le doorbreken, om zoo
doende te kunnen terugtrekken. Onder
zware verliezen voor de Sovjets werden
deze doorbraakpogingen afgeslagen. De
Sovjets lieten meer dan, 900 dooden op het
slagveld achter. Bij andere gevechten ver
loren de Sovjets 300 dooden en een groole
hoeveelheid oor]ogsmateri,ial
Woensdag en in den nacht van Woens
dag op Donderdag hebben Duitsche ge
vechtsvliegtuigen opnieu-.v aanvallen ge
daan op het aan alle zijden ingesloten
Leningrad. In alle wijken braken groote
en véle kleine branden uit, die de Duit
sche troepen voor de stad nog lang. kon
den zien woeden.
In deii ceritralen sector van het Oostelijk
front hebben, naar het D.N.B. vemeémt,
Duitsche Stuka's uitgebreide en hevige aan
vallen 1 op; militaire' doelen ondernomen.
'RroepenconcentraÖés werden met talrijke
bommen bestookt en verscheidene stations-
emplacementen en stationsgebouwen door
goedgerichle bommen in brand geworpen
of vernield. Verder werden nog artillerie
stellingen en Sov j et-pap tsércon een tralies
inet succes aangevallen. -
Naar de F-ngelsche berichtendienst uit
Mc-slcon meldt, wordt in Leningrad en Odes-
sa de mobilisatie van de geheele bevolking
in het belang der verdediging voortgezet.
In 'n gisteren gehouden radiorede heeft
president Roosevelt o.m, verkTaard, dat
oorlogsschepen van Duitschland en Ita-
lië van nu af.aan Amerikaansche „ver-
dèdigingswaleren" sleclds op eigen ri
sico mogen, bevaren. Hij, Roosevelt,
■-.? hèeft als opperbevelhebber van leger
■en vloot het bevél gegeven deze poli
tiek terstond in de practijk té bren
gen. Die uitsluitende verantwoordelijk
heid, zoo beweerde Roosevelt, ligt hij
Duitschland'. Het zal niet tot schieten
komen, tenzij, zooals R'oosevelt zeide,
„Duitschland een crisis zoekt".
De president geloofde de Duitsche duik-
booten en handelsraiders langs de leve-
rantielijn van de Ver. Staten- naar de te
genstanders van de spil te kunnen aan
duiden als „ratelslangen van den Atlan-
tischén Oceaan" en als „een bedreiging
van den vrijen weg op volle zee. Wij heb
ben geen schietenden oorlog met Hitier
gezocht", zoo beweerde Roosevelt, om
rt. te gaan: „Wij doen dat ook thans
niet. Maar evenmin wenschen wij een
vrede, waarvoor wij zouden moeten be
talen door Ililler te vcroo-rlooven onze
vloot en koopvaarders aan te vallen, zoo
lang deze op rechtmatige wijze optreden".
Roosevelt beweerde verder, dat aanvallen
:Op. Arnerikaansche^ sell epen geen.^ pp„ zich
zelf staande" gevallen zijn" gebleven én dat
deze daden van „internationale rechteloos;
beid",de manifestatie-vormen van een" bót
d-oeling, die liet Amerikaansche volk reeds
langen tijd- duidelijk gemaaid is. Het is de
bedoeling der nazi's, zoo zeide Roosevelt,
om de vrijheid der zeeën, te vernietigen en
een absolute oontröle en beheersching der
zeeën voor zichzelf te veroveren.
Roosevelt gaf in zijn mede ook de Ame
rikaansche lezing van het incident met de
„Greer". In strijd met de officieele Duit
sche conslateering verklaarde hij, dat de
Dtuitscho duikboot het eerst, zonder waar
schuwing, op den torpedobootjager had ge
vuurd'. De Amerikaansche torpedobootja
ger bevond zich in wateren, die de Ame
rikaansche regeering had uitgeroepen tot
wateren, der eigen defensie.:/
Uit deze handeling, zoo beweerde Roo
sevelt, spreekt een politiek van ongebrei
deld' geweld tegen ieder schip, 'dat de zeeën
bevaart, -onverschillig of hét oorlogvoerend
of nieboorlogvoerend is. Het belroiF een
daad van. „zeeschuimerij". Het was niet de
eerste Duitsche zeeschuimersdaad in dozen
oorlog teger. de Amerikaansche vlag. Aan
val is gevolgd' op aanval.
Roosevelt noemde vervolgens enkele ge
vallen op.
Hij beweerde ten slotte, dat de thans ge
troffen/maatregel de «enige mogelijkheid is
om den defensiemuur. in stand té honden,
dien. de .Ver. Staten verplicht zijn rondom"
hét-Westelijk'halfrond hebben opgetrokken.
Hij maakt zich geen illusies ten aanzien
van den ernst van dezen stap.
Het D.N.B. meldt uit het hoofd
kwartier van. den Führer:
Op uitaoodiging van den Führer
heeft $e Hongaarsche rijksbestuurder,
Horthy, van 8 tot 10 Septerabef*een
bezoek aan den Führer gebracht in
diens hoofdkwartier-aan het Oostelijke
front. Horthy; was vergezeld van den
Hongaarschen minister-president en,
minister van buitenlandsclie,. zaken,
Bard-ösëy,. en den chef van,.den Hon
gaarschen generalen.: staf, luitenant
veldmaarschalk Szombathely, teiwrjl
ook de Hongaarsche gezant te Ber
lijn, luitenant-veldmaarschalk Sztojny
en de DuilschegézantleBoedapest, Von
Jagow, aan de reis deelnamen.
De, Führer en dé rijksbestuurder heb
ben besprekingen gevoerd over den
poiitieken en den militairen toestand.
Deze besprekingen waren gekenmerkt
doer den geest- van de traditioneele
wapenbroederschapder beide volken,
die thans in den gemeénschapppelijken
strijd tegen het bolsjewisme bekrach
tigd wordt.
De Führer verleendeden rijksbestuur
der in diéns hoedanigheid' van oppersten
bevelhebber der Hongaarsche weermacht
in een plechtigheid het ridderkruis van
het ijzeren kruis. Hij. eerde daarmede de
dapperheid der Hongaarsche troepen, die
in trouwe en beproefde wapenbroeder
schap scho-uder aan schouder met de Duit
sche soldaten tegen den bolsjewistischen
vijand der Europeesche beschaving strij
den.
Geruchten ovèr troepenconcentraties aan
do Bulgaarsch-Turksche grens, die in een
deel der buitenlandsche pers zijn versche
nen, in verband met do Duitscli-Turksche
economische onderhandelingen, worden ia
de Wilhelmstrasse mét beslistheid: geloo
chend, daar zij .voilroméniongegToml .zijn.
jVerliezMi-'dr-r.
Uk: laatsi-o fïa/eri-hed>I>en ''Duitsche ge
vechtsvliegtuigen meermalen met succes
een duikbootbasis der Sovjets in de Zwar
te Zee gebombardeerd en de schepen, die
daar lagen, ernstig getroffen. Ook op 9
September -werd een dergelijke aanval on
dernomen'. Er lagen toen20 tót 25 tran
sportschepen voor anker. - Een transport
schip van 4000 ton werd' totzinken ge
bracht, evenals drie duikbooten en een-
escorteschip. In de haven gingen groote
pelroleumtanks in vlammen op.
Engcjsche vliegtuigen boven Zwitserland.
De Engelsche luchtmacht heelt gisternacht bij
liaor aanvallen op Itaiiaansch gebied opnieuw
de Zwitsersche neutraliteit geschonden, naar
uit meüedeelingen van het Zwitsersche telegraaf-
agentschap en bevoegde Zwitsersche militaire
zijde blijkt. Tn beide mededcclingen wordt ge
zegd, dat in den afgeioopen nacht verscheidene
golven vliegtuigen van vreemde nationaliteit
het Westelj/k deel. van Fransch-Zwitscrland hob-
ben overvlogen, eerst in de richting Nooid-West-
Zuiu-Oost later in omgekeerde richting.
De Britsche „politieke oorlog".
Naar dc Britsche berichtendienst meldt, heeft
de Britsche minister-president Churchill, in het
Lagerhuis medegedeeld, dat er maatregelen wor
den getroffen voor een coördineering der ver
schillende organisaties, die zich met den „poii
tieken oorlog" bezig houden. Er zal een kleine
uitvoerende commissie gevormd yvórden, die den
poiitieken oorlog zal leiden.
Generaal Dcoitz.
De zoojuist uit Syrië teruggekeerde generaal
Dentz zal, naar van welingelichte zijde te Vichy
verluidt, oen belangrijke functie,; krijgen, welke
in nauw verhand zou staan met zijn ervaringen,
die hij in het nabije Oosten heeft opgedaan.
Aroor de wéék van Zondag 14 lo-t en
met Zateruag 20 September zijn als
nieuwe bonnen aangewezen: 35 voor
brjod, vleeséh en melk en 36 reserve
vooro 3 'k.g. aardappelen.
Bon 33 voor eieren blijft geldig tot
en met 20 September.
De secrelaris-generaal van het departe
ment van landbouw en vissCherij niaakt
bekend, dat in den vervolge, evenals bij
bloem e.d. het geval is, per periode, van
vier weken, vier bonnen zullen worden
aangewezen, welke elke recht geven op
het koopen van 100 gr. kaas. Aangezien
bon „34 k'ads" reeds voor het tijdvak
van 7 September tot en met 4 October
is geldig verklaard, worden thans nog drie
bonnen voor kaas aangewezen, welke even
eens tol en met 4 Oclol>er a.s. geldig
•.blijven.
In verhand met het bovenslaan.de is
bepaald, dat gedurende het tijdvak van 14
September tot en met 4 October a.s. de
met „35 kaas", „36 kaas" en „37 kaas"
gemerkte bonnen elk recht geven op het
koopen van 100 gram kaas.
De aandacht wordt' er op gevestigd, dat
het uiteraard in vele gevallen voor de
winkeliers niet mogelijk zal zijn, in het
begin van de dislributieperiodé op alle
bonnen do vereischle-hoeveelheid kaas af
te leveren. In 'verband hiermede wordt
het publiek verzocht niet dadcljjk alle aan
gewezen bonnen in te wisselen,'doch hier
mede nog eènigen tijd te wachten, dan
wel slechts een gedeelte der bonnen in
het begin, van de distributieperiode in te
wisselen, en de rest een of. tivee weken
déurna.v-,'..,:--
'Do rriet „33 ei" gemerkte - bon, wélke
geldig werd verklaard lot en met 13 Sep
lember a.s., zal voorts nog geldig blijven
tot en met 20 September a.s. Na Za
terdag 20 September zal voorloopig geen
bon meer voor het koopen van eieren
worden aangewezen. De beschikbare hoe
veelheid eieren zal voorshands uitsluitend
voer zieken e.d. verkrijgbaar worden ge
steld. In verband hiermede zijn de noo
dige voorzieningen'getroffen om den han
del in het bezit te stellen van de voor
de aflevering op bonnen voor „een ei
en toewijzingen - voor ziekenhuizen e.d. be-
neodigde hoeveelheden eieren. De aan
dacht van grossiers en detaillisten wordt
gevestigd op de desbetreffende officieele
publicatie.
Productieslag 1941. Een nieuwe uitvin
ding op het gebied van aardappe-lro-oien is
thans ook op dc zandgronden in ons land
doorgedrongen. Men heeft- «en aardappel-
lichter geconstrueerd, die cenigszins den
vorm heeft van een ploegschaar, met dien
Verstande, dat de schaar niet alleen het
rooien vergemakkelijkt, maar ook bespoedigt.
Dc lichter werkt als volgt: getrokken door
een paard, snijdt hij als een ploeg do?r
den grond ouder de aardappelstruiken door,
waardoor de aardappelen boven den grond
komen te liggen. Daardoor wordti het tijd-
roovendc rooien door handenarbeid verme
den/terwijl dé rapérs achter dén lichter aan.
do aardappelen sleehls behoeven tc^ ver
zamelen. De aardappellichtcr van dichtbij
gezien. (Pólygoon-Zeylemaker).
f Na ^zware gevechten zijn dc Duitsche 1 r-o-fepen- er in geslaagd dém spoorweg
LeningradMoskon af te snijden. Temêdden der puinhoopen staat een eenzame
wegwijzer: „Naar Nowgerod". (Hoffmann-Zander).
Onlangs werd er reeds op gewezen, dat
m verband met de wegens de slechte vee
voederpositie onvermijdelijke inkrimping
van der: pluimveestapel te weinig eieren
beschikbaar zouden komen om de distri
butie van een ei per week te kunnen
volhouden en dat het" moment, waarop
de distributie gestaald zo-u moeten wor
den, in het /icht kwam. -Dit moment is
thans gekomen. De eieren, die nóg be
schikbaar komen, zullen in de eerste plaats
worden Uestcmd voor ziekenhuizen en zie
ken. Overschotten, die hiervoor niet: da
delijk noolig -.zijn, zullen voorloopig wor
den opgeslagen en gorden bestemd voor
bizondere instellingen en bizondere om
standigheden.
Er wordt een regeling voorbereid om
de voorziening der" zieken, ook straks,
wanneer de inkrimping van den pluimvee-
stapel haar beslag zal hebben gekregen
en de éierproductie nog verder gedaald zal
zijn, zoo goed mogelijk, in de hand te
hebben. Hierbij- zal-;rekening nioeten wor
den: géliouden mét plaatselijke omslandig-
heden. en met de; ven-oersmogélijkliedeti.
Ziekenhuizen en detaillisten, die. in. de
eerstkomende weken moeilijkheden moch
ten ondervinden om van hun gewone le
veranciers de voor zieken noodige eieren
te betrekken, kunnen hun grossiers ver
zoeken, zich voor inlichtingen' tot; dé Nc-
derlaridsché centrale voor eieren en pluim
vee in Dé Bilt te wenden.
Fietsen gestolen.
Bij de politie is weeraangifte-, gedaan
van de vermissing, van drie fietsen. Van
3. G. F. is. 'een fiets gestolen, die hij
in een' portiek Van een café aart de Groote
•Markt had geplaatst: !yan A. AV. :'nns. gis
teravond.". een •fiets, die, hij. 5//minuten
te vqren- even op .'de Hoogstraathad
achtergelaten, bij terugkomst vérdwenen;
van J. W. is in de WestmÓlenstraat een
flets' gekaapt.
Onder vei-wijzing naar het reeds eerder
gepubliceerde berichtbetreffende de dezer
dagen afgekondigde wijziging, van .de win-
kelsluilingswet, verzoekt men ons,- ter voor
koming van misverstand, nadrukkelijk on
der de aandacht te brengen, dat de -wij
ziging per 15 September a.s. in werking
treedt.
Dit houdt dus in dat rtiet ingang van 15
September a.s. het sluitïngstijdstip gedu
rende de eerste vijf werkdagen te 19 uur
eu voor den Zaterdag te 20 uur zal zijn,
terwijl op dien datum tevens de verplichte
openstelling van 10—18 uur wordt inge
voerd voor hakkers-, kruideniers-, melk
en zuivel winkels, voor groente-, ardappe-
len- en fruitwinkels, voor slagerswinkels en'
voorts voor dq^kleeding- en de rijwielza
ken. - i
Met ingang van 1 Octoljer a.s., van wel
ken datum af de regeling voor lret winter
halfjaar geldt, valt - dan het sluitingstijd
stip voor de eerste vijf werkdagen van!
dc week op 18 uur en voor den Zaterdag
op 19 uur.
In de afgeioopen maand zijn nog velo
overtredingen geconstateerd niet betrekking
tot de verdüisteringsvoorschriften. In on
geveer 100 gevallen "moest proces-verbaal
worden opgemaakt, terwijl in ruim 500i'
gevallen werd gewaarschuwd.
Nu de avonden steeds langer worden ia
het thans meer dan tijd, dat men dé ver-
duisteringshiiddelêh aan een: grondig on
derzoek onderwerpt en nagaat of zij. nog
wel aan de gestelde eischen voldoen. Zulks'
voorkqnit veel ongemak en het opleggen!
van een niet-geringe boete.
Hét is ons bekend, dat vanwege»; de po
litie zeer streng tégen overtreders van do
verduisteïiugsverordcning zal worden opge--
treden.Men moet verduisteren tusschorii
zonsondergang en zonsopkomst.
Reeds eenige. maanden geleden; heeft de ge
machtigde voor. de: prijzen er voor gewaar
schuwd, dat-, fotografen voor pasfoto'sgeen
prijs mogen vragen, die hooger is dan de prijs,
op 9 Mei 1940. liet blijkt nu noodzakelijk te,
zijn, deze waarschuwing te herhalen in het
bizonder ten aanzien van foto's voor persoons
bewijzen.
Sómmigen meenden- nJ. dat de -prijs van.
foto's voor de- persoonsbewijzen wel -hooger .-
mag zjjn dan die voor pasfoto's. Deze opvat-
ting, is, "niet juist! Persopnsbèwijsfolo's moeten' - -
worden gelijk gesteld, met pasfoto's, zoodat «t
ook. geen lioogere prijs voor mag worden ge<
vraagd dan voor pasfoto's.
(Vervolg rubriek Stadsnieuws pag 2). -