Van Nook hekelt geallieerde, oorlogstactiek Waren wij waarlijk neutraal? Klassenstrijd vervangen door gemeenschapsgedachte Vrijdag 20 Februari 1942 94ste Jaargang No. 23017 Zware bombardementen op Port Darwin Ook Timor opnieuw aangevallen japanners landen op Timor/ Port Darwin gebombardeerd De strijd in Burma Batam en Samboe bezet Het Engelsche oorlogskabinet gewijzigd Engeland raakt vertrouwd met het, communisme De Grieksche voedsel voorziening Ondernemer en arbeider behooren bij elkaar Meer aan de gemeenschap geven, dan van haar vorderen- Sociale aangelegenheden in. het^ bedrijf - Het proces te Rionv begonnen Kameraden van den arbeid Nog geen wedstrijden op v Zondag a.s. ï)èv c<mr«tit verschijnt <U„etyk», -»vi uitzondering1 ▼an Zon» on Fcendopen Prijs p«r kwartaal f2.10; franco por oost 2.60. Pxfl» per week: 16 ets. Afionderlijkc^ nummert tu, Abonnementen worden dagelijks aangenomen 'Advertcnufcn voor Le* eerslvolgeod nummer moeten vóór elf uur aan liet ïiureau bc/orgd zijn, 's Zater dag» vóór 9 uur. Een bepuaUle plant» van* advcrtentiin viordt oiet gewsarborgd. TIJD.OM TE" VERDUISTEREN Vandaag 19.01 u. - Morgen 19 03.U Zon «ippano morörn ,46 uui Maan' op 11.24 uur - onder 2.01 uur BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) t JEL. 69300 (3. LIJNEN) DIRECTIE: Mr, H.'a. M.'ROELANTS, HOOPDREDACTEUR: M. STAVENGA v V s POSTREKENING S311 Tnjs der «dvertentlEm van 1—3 regels £1.60, ieders regel meer,f0.31; in het Znterdagnammef 1—S regels f 1.8S ïreïen» regel meer f 0,86 Reclamed i 0.77 pe* egel - £ne*Moko$ltn 5 ets; po4tkwttnuties 15 et» f« ricvea van a«Iwrieiilitrt hij Mbonncrnent zijn run het Bureau ver k rijg bnnr# i P"Se'^^s worden plegen voondtbeUding Ktèiue Advertenties op»ennintu d 0.52 t/m 15 woorden, I 0 77 t/m 25 noorden Bik woord meer 5 cent tot een inuxintum van 8Ü woorden. Voor brieven onder" letter of adres te bevragen Bureau blad, virdl 1(1 ct. extra iu rektnïng gebracht. Donderdags Kleine Advcrtcnticn tet 25 woorden f 0.26, mus vóór Woensdagavond O uur aan het Bureau bezorgd. 's Zaterdag»; KLkme Advertentien £1.03, milten met tóór VrUdugiuond uur bezorgd. t PKSMyiWFW - wv Volgens een bericht van „llnited Press" uit Sydney heeft de. luitenant-gouvcrneur-generaal van Nederlandsch-Indië, Van Mook, die zich naar Australië heeft begeven om te confereeren met de Australische defensie-autoriteiten onder meer verklaard: „Het is^een groote fout, dat de democratieën steeds slechts aan de verdediging denken, De politiek van het zich voortdurend terug trekken op voorbereide stellingen, kan leiden tot een toestand, waarin de geallieerden den oorlog verliezen". Van Mook zcide voorts, dat Java zoo lang mogelijk verdedigd zal worden en een bepaalden tijd ook zonder hulp van buiten zal volhouden. Indien men echter alleerf zou moeten vechten, zou dat meer 'dan een nederlaag alleen voor Nederlaadsch-Indië beteckcnen. De Japansche luchtmacht heeft haar aanval len thans ook op Timor gericht. Naar het Nedër- landsch-Indifjche' legerbericht uit Batavia -jneldt hebben Japansche bommenwerpers Koepang, op het Nederlandsche deel van Timor, In twee gol ven aangevallen. Het Jegerbericht zegt dat dit ïespectievelijk op "Dinsdagmiddag en Woensdag ochtend Is geschied en dat in de havenwijk ,",tria- terieele schade" Is" Veroorzaakt. Ook Soërabaja is opnieuw aangevallen. Het keizerlijke hoofdkwartier deelde om 13 uur mede, dat strijdkrachten 'Van leger ea vloot in nauwe samenwerking heden,bij het aanbreken van den dag landingen heb ben uitgevoerd op niet nader aangeduide punten in de nabijheid van Dllli en Koe pang, de hoofdsteden van'resp, Porfugeesch ea Nedcrlandsch Timor. Het Japansche bureau voor de inlichtingen heeft hedenmiddag bekendgemaakt, dat de re geering gedreven door overwegingen van zelf verdediging, besloten heeft maatregeleh toenemen om de Britsche en Nederlandsche troepen, die op 17 December 1941 de contröle m handen hebben genomen over Portugeesch Timor zon der de toestemming van de Portugeesche auto riteiten, te 'verdrijven. "J Jrr Hieraan wordt echter toegevoegd, Hat de re- geerng het voornemen heeft de territoriale in tegriteit van de Portugeesche bezitting In Oost- Azie te waarborgen ea de Japansche strijdkrach ten terug te trekken, zoodra hun doel is bë- icikt en zoolang Portugal een politiek van neu traliteit aanhangt. De Japansche ministerraad is hedenochtend om 10 uur bijeengekomen in de ambtswoning van den eersten minister. Tijdens-, de vergade ring gaf de.minister van buitenlandsche zaken, Togo, een uiteenzetting van de militaire rede nen, die gekid hebben tot de landing op Por tugeesch Timor en de keizerlijke houding ten aanzien van genoemde operaties. Gistermorgen is de Australische marinebasis Port'Darwin aangevallen door 72 twee-motori- ge Japansche vliegtuigen, die door jagers werden bescherimh Omstreeks het middaguur had een aanval plaats door 21 bommenwerpers, Minister president Curtin heeft verklaard,,dat de Austra lische regeering dezen „aanypl .met dén groot- sten ernst beschouwt". Een .zware slag heeft Australië- getroffen., Dit^is de eerste slag op Australisch grondgebied, Curtin .weestenslotte er op. dat ook andere plaatsen van Australië dergelijke aanvallen te verduren zouden kun nen krijgen, Berichten van'de „United Press" uit Tsjoeng- king melden, dat in centraal en Noord-Burma geallieerde strijdkrachten 'Samengetrokken wor den voor een".bcsSisscnden slag. De Japansche opmarsch naar de Selwien was niet onverwacht gekomen, aangezien verscheidene factoren er voor pleiten, dat de slag om Birma niet in liet gebiec! van Rangoon, maar in centraal en Noord-Burma zal worden uitgevochten. De be zetting van Singapore door de Japanners heeft de Golf van Bengalen voor de geallieerde scheepvaart practisch onhoudbaar gemaakt. Door deskundigen in"s Tsjoegking wordt ver klaard, dat een nieuwe ravitailleeringsroute via Bombay1 en Calcutta door Burma gevormd en behouden kan worden, mits Noord-Burma in handen blijft van de geallieerden. Volgens Domei hebben Japansche strijdkrach ten de eilanden Batam en Samboe, ten Zuiden van Singporc gelegen, bezet. Bij de landing op het eiland Batam hebben de Japansche troepen vijftien petrokumreser- voiis in beslag genomen, terwijl op Samboe twintig petroleumreservoirs in bezit 'werden ge nomen. Op beide eilanden "woeden nog hevige branden, daar de Britten, overeenkomstig hun politiek van de „verschroeideaarde" overal brand hebben gesticht.' Percival, de opperbevelhebber van de Brit sche strijdkrachten op 'Malakka1 en de opper bevelhebber van de Australische strijdkrachten, Bennet, zijn in de vesting Tsjangi geïnterneerd, waar intusschen bijna 60.000 man vijandelijke troepen ondergebracht zijn.' Britsche officieren, uit Singapore aldaar aan gekomen, deden aangrijpende verhalen van den harden strijd. Volgens hun verklaringen liggen ongeveer 4000. gewqnde Britten in de zleken- hulzen te Singapore. Een aantal Britsche' ver pleegsters is achtergebleven .voor de verzorging van deze gewonden. Deze officieren, die denstrijd op Malakka' en te Singapore hadden doorleefd, verklaarden nadrukkelijk tegenover dén correspondent van Associated Press, dat de Japanners de bepalin gen van 't volkenrecht en de internationale on- derscheidingsteekens, als b.v. van bet Roode Kruis, ten volle eerbiedigen. Te iLonden is de vallende officieele verklaring vei strekover de wijziging in het kabinet. „Dekoning beeft den aangenamen plicht de volgende benoemingen'goed te keuren: minister president, eerste lord van de schatkist em mi nister van verdediging: Winston Churchill; mi; nister voor de dominions: Clement Attiee; lord- zcgolbewaardcr en voorzitter van het Lager huis: sir Stafford Cripns;' voorzitter .van den staatsraad: sir John Anderson; ministervan buitenlandsche zaken: Anthjmy Eden; minister van staat: Oliver Lyttleton; minister van- ar beid en nationale dienst Ernest Bevin. i Attloe zak ook - fuhgeeren als vertegenwoordiger van den minister-president. Bovengenoemde ministeis vormen, te/amen het oorlogskabinet". - 4 De uit Engeland teruggekeerde correspondent van dc „Nya Dagligt Allehanda" schrijft, dat men in Engeland stemmen voor een communis- tischen staat hoort opgaan. -In het algemeen kon men zeggen, dat de toenemende populariteit van het bondgenootschap met de Sovjet-Unie heeft geleid tot een tolerantie jegens het com munisme, die zich ook uitstrekt tot kringen, wel ke vroeger uiterst afwijzend daar tegenover ston den. De Grieksche minister president heeft voor een vergadering van arbeiders te Athene een rede gehouden Daann zeide hij o.m.: Ook ons land moest de verschrikkingen van den thans woedenden oorlog ondergaan. De genen, die voor dit onheil verantwoordelijk j«jn,zullen-;eens voor het volk .verantwoor ding afleggen. 'Thans kunnen wij ens echter niet mot hen bezighouden. De strijd, die wij thans voeren is een hcihgo strijd om on/.e generatie" van den hongerdood to redden. Velen beweren, dat de bezettingsautoriteiten zich daar om niet bekommeren, «loch dal is een ver gissing Zij bobben steeds volledig begrip en groote belangstelling voor het Grieksche volk getoond De moeilijkheden zijn bijna onover komelijk, eonerzijds door de blokkade, ander zijds door- het gebrek aan transportmiddelen! Ook hebben velen beweerd, dat wij niet met alle ons ter beschikking slaande middelen de belangen van het land verzorgen en dat wij onzen plicht verzuimen, alleen om onze po sitie te behouden en '"den vreemdelingen wel gevailig te zijn.' Gtien regeering zou hebben kunnen doen, wat wij voor bet volk hebben gedaan. De regeering heeft zich sedert den hetfst, enorme, inspanningen getroost en niet opgehouden zich moeile te geven! Daarbij komt, dat zij 'zich ook 'voortdurend tot de andere zijde heeL gewend, opdat het graan uit Austra lië zou worden gcfcoiTdeh, dat fnêt het zweet vau het Grieksche volk is betaald en alleen dat volk toebehoort. Een waardevollen bemiddelaar hadden wij ook in den aartsbisschop van Athene, die zich richtte,tot do. bezettingsautoriteiten en de En gelsche' regoerin'g. Op, dezelfde wijze hebben fatsoenlijke Grieksche patriotten, die met het land meevoelden, zich gericht 'tot de zich op eigen gezag zoo noemende Grieksche regeering to Londen, opdat deze zich bewast zou "wor-„ den, van den toestand en zich haar verplich ting jegens het Grieksche volk zou, herinne ren. De bezettingsautoriteiten hebben grootmoedig toegestemd in de levering van het graan'uit Alexandria en toegestaan, dat stoomschepen nn.ir Alexandrie zouden gaan om liet to halen. Do Engelsche regeering en de Grieken te Lon den hebben dit voorstel van "de hand- gewezen. Eenigo dagen geleden werd gemeld, 'dal de Engelschen een herziening van lnm onmen- sclielijk besluit overwogen en zich menschcüjk zouden willen toonen tegenover het Grieksche volk. Den dag daarop sprak Tsoodoeros -.voor do radio, maaT hij maakte met geen woord melding van dit vitale probleem van onze ravitailleering. Daarmede heeft hij ondubbel zinnig en duidelijk bewezen, dat het hem weinig kan schelen öf het Grieksche volk sterft of niet. De bladen tc Athene publiceeren zie vol gende bekendmaking: „De ravitnilleering van de Grieksche bur gerbevolking heeft in den afgeloopen tijd op nieuw groote moeilijkheden ondervonden, daar hot vervoer als gevolg van sneeuwstormen cn andere invloeden niet op tijd kon plaats heb ben.' Om de broodvoorziening voor do eerst komende dagen te waarborgen, hebben de Buit- sche cn Italiaansche weermacht uit baar voor raad meel engraan ter. beschikking gesteld. De spilmogendheden doen alles om groote hoe veelheden graan voor Athene, de provincies en'de eilandenaan te-voeren. Dit dit- Griekschb .communiqué blijkt nog eens opnieuw overduidelijk dat de Grieksche voedselpositie niet moeilijk js, omdat d*^ asmo- gendheden aan de voorziening met levensbe hoeften hinderpalen in den weg stellen, maar juist het,tegendeel. Het Grieksclio volk, dat ten gevolge van politieke intriges "een prooi van den oorlog is goworden, ondervindt thans steun van zijn voormalige Vijanden, terwijl zijn ver meende vrienden het niet alleen in don steek laten, 'doch zélfs de internationale Roode-Kruis- aclie te zijnen behoeve dwarsboomen. Engeland ként geen. ander belang don zijn eigenbelang; dit moet steeds opnieuw, worden vastgesteld! Toen de ooito» over Nederland kwam, op dien hefa.imdcn lOea Mei 1940, dio ons allen in hot geheugen is gebrand, toon gevoelden wij ons overvallen en overrompeld,» als was er, oen storm over ons losgebroken, die dooi geen' enkel voorteeken aangekondigd .was. 7,eker, som migen onzer wisten, dfttecu groot deel der Nederlandsche openbare meeding \;m Britsche tendenzen was doordrenkt; wij ga\en ons er eveneens rekenschap -van, dat een met onaan zienlijk deel van onze., peis er, zacht gespro ken, moeite mee had, /3a berichtgeving om trent -Duitschland on Ralio, behoorlijk objec tief te verzorgen,en er waren bladen, wie zal lietloochenen, dio niets lo dol achtten, zoo men "ons volk slechts tegen nationaal-socialls- mo en fascisme opzetten -kun. Ten deelc uitte zich ojp deze manier .een. geest wan provincia lisme, die alios wantrouwt vvat nieuw is, ten deelc speelden door dit alles heen molloven rap meer raffinement, factoren van partij- en eigen belang. Maar welk Nederlander zou toen reeds tot da erkenning zijlij gokemóh, rlat cwk in re- gceringskring'en een "aiiü-pip.tschc'gèest naar middelen zoeltf, óm da""geallieerden leriyko'sle vari het ;Duit«che rijk te ,$otiadeelen? In 'zijn rede van 27 'juli 1940 zinspeelde de Rijkscommissaris hierop, toen liij zeide: „Do Nederlanders geloofden, "p(f liever beweerden, neutraal (e zijn geweestik.Maar Wat beteekent eigenlijk neuliaal? Als.groole-,volken een strijd óp leven eh dóód beginnen,* kim dó' neutrali teit niet -als-een- formeèl. begrifi behandeld wor den. In elk geval kunnen'«tij Duitschers geen neutraliteit erkennen, wannéérton land een Verzamelplaats van alle emigranten on vrjandon van het Buitsch'e volk, vvordt f-wanneer een land toestaat, dat in zijn pers 'dagelijks met vuil wordt geworpen naar alles '.Wat ons heilig en dierbaar is; wanneer ■een"' dêfe'nsiesysteemuit sluitend tegen het - Ömtscbo ''rijk woelt gericht on wel al» ^voortzetting.-, y.ni' jle Fransche en Belgische "'v erdedigüigsiinïc-s; ".;eu wanneer in dat land zelfs eer 'samenzwering tegei. hot leven van den Fuiirer m.ogcHjk is" Velen zal het Jaatstè deel. ,van deze passage uit de rede van deii Rijkscoramisaris^it het ge heugen zijn gegaan. "Wij leefden toen, nog zoo kort na de capitulatie,tri een onrust en een verwarring, welke-dit wettigden. Naar aanlei ding van de diplomatieke, documenten, waar over wij' in het blad vanl gisteren een D.N.B.- tcricilt, publiceerden wi) bedoelen dc docu menten van De Vitrollcs, -voormalig Fransch ge zant te Den Haag kan het zijn nut hebben, een en ander in ons geheugen terug te roepen. Voor ons begrip staat in' het" middenpunt van deze geheele aangelegenheid de gebeurtenis, wel ke zich destijds aan de grens nabij Venlo heeft afgespeeld, waarbij behalve een lid van den Bnt- schen Intelligence Service ook een officier van den Nederlandschen/generalen staf door Duit- scherr werden gevangen- (gnomen.. In verband met deze gebeurtenis moest reserve-gcneraal-nia- Joor Van Oorschot aftreden; hij' werd door lui tenant-generaal Fabius vervangen. Deze gebeurtenis heeft destijds in Nederland heel wat verontwaardiging gewekt; onze grens zou door een brutaal Duitsch optreden zijn ge schonden, Opmerkelijk was echter, dat over deze dingen van hoogerhand een sluier werd uitge breid; pers noch-volksvertegenwoordiging kregen de verlangde opheldering over de eventuecle po litieke achtergronden van dit alles. Ook destijds leefden wij in Nederland onge woon snel; de ,eene gebeurtenis verdrong de an dere; ovei ons allen lag de druk van den nieu wen oorlog; de dreiging, van wat mogelijk bok over ons eigen vaderland zou heenstormen.- Het D.N.B.-bericht, hierboven genoemd, sluit bij deze affaire van- de Venlosche grens aan, het laat thans een schel licht vallen op veel dat aan de groote masa van ,bns volk totaal ver borgen bleef. De inhoud, van het document-Dc Vitrolles is verbijsterend; wij vertrouwen bij de lectuur ervan onzeu zintuigen .niet! Heeft men in Den Haag zóó men onze «Nederlandsche be langen gespeeld? Eén .ding is zeker: Nederland heeft dit niet geweten; het boet thans voor een schuld, waaraan het.ivolk -als geheel part noch deel heeft gehad. Het boet la Europa voor de consekwehties van een beleid, waarop he1, on danks het z.g, democratische stelsel, practisch geen invloed heeft kunnen uitoefenen, gelijk het ook boet in, de Oost, waar een kortzichtige po litiek van Londen en Batavia ons rijke vader lijk erfdeel voor een verkeerd begrepen ideaal heeft opgeofferd. Inderdaad, wij hebben dat al les niet gewild; wij hébben het, uit zorgeloos heid of naieviteit, evenmin kunnen verhinderen. Thans rest ons niet anders, dan de,/ tanden op elkaar te zetten en'te.strijden voor de laatste mogelijkheden, die de toekomst ons biedt: het deelgenootschap aan een herboren, hcreenigd Europa. Dit doel is waard, er ook de laatste krachten voor in te zetten! Op verscheidene plaatsen m don lande worden do laatste dagen door het N.V.V. bijeenkomsten gehouden voor libn, die-aan hel hoofd van een onderneming staan of ais bedrijfsleiders werkzaam /.ijn De he- doding is „den officieren in het be- drijlsleven" iets mec .te _deelen omtrent, den nieuwen geest, die in de bedrijven moet gaan hoerschen, om de oude tendenz van „allen tegen allen" te vervangen door de J gemeenscïiapsgedachte. In de Uivit-ia-hai van Dicrgiarde Blij-Dorp is gistermiddag eajidergelijke bijeenkomst van loiaers van de bedrijven .in. het district Rot terdam" gehouden; ongmeer 600 personen had den aan de mUiwRgLngtegenwoordig le zijn, gehoor -gegeven. Da.artpe,- behoorden d,e bvget meesters van Rotterdam en Schiedam,, ir. dr. F. E. Muller eo dr. D. G- Draaijer; d» direc- tour van het Ncd.Havenbedrijf, de heer E, II. Kusen, en 'n aantal Duitsche functionarissen, w.o. de heer F. Schneider,Ovlsgruppenleiter van het Arbeitsbereich der N.S.D.A.P. (te Schiedam. Do Harmonie van de N.H.B. had ophet po dium plaats genomen ',n speelde bij het. begin éu'ëhrde der,.bijeeak'-:nst opgewekte muziek. De distnclsbesiiuirdcrvan het N.V.V. te Rotiordam, 'do, heer A. Jordaans, 'sprak een kort openingswoord en beetle in het bizon- 1 der welkom den gevolmachtigde van den. Rijks commissaris te Rotterdam, dr. C. Vólckers, en den commissaris van tót, N.V.V.,.den heer 11. J. Wloudenbeig, die heiden hel woord zouden voeren. Dr. C Volckcrs deelde mee ook reeds vóór 1933, als bemiddelaar van liet rqksmiiii sterio van arbeid, dagelijks te hebben gewerkt m het belang van den socialen vrede in hel Duit- scbji bedrijfsleven. Het sociale, probleem van dien tijd was met Óen woord te kenschetsen Een strijd van allen iegen allen! Loonvraag- stukken waien nauwelijks opgelost, of er oub stond opnieuw oniust in het bedrijf, lervvijl dat toch groole behoefte had aan lust en stahih tcit. Die voortdurende wagring was het gevolg van "de verhouding tussehen olidörneniqr "cn ai beider: de klassenstrijd en had ellendige gev olgen. Toon de nood op hot hoogst was, giecp de Ftihrer, Adol fHitlei, doeltreffend in. Op 2 Mei 1933' nam het nationaal-socialisme de vakver ecnigmgen over, zonder" ergens tegenstand "le ontmoeten. En tocli beduidde dit overnemen van de vakverecnigingen eenrevolutie' want zij maakte een eind aan het tot dusver gevolgde sociaal politieke systeem. Ook de ongeorganiseerden ud hot hedrijls- leven, derhalve ook do ondernemers, dienden in het algemeen verband le worden opgenomen Drie wegen om daartoe te geraken, stonden open.Eén daarvan was oen voorloopig alge trieen verbod van oprichting van nieuwe poli tieke en vakverecnigingen; de ander was naar liet fascistische voorbeeld aparte vak organisatie'» in te richten voor arbeiders "ton beambten-eonerzijds en van, ondernemers an derzijds en de derde, mogelijkheid was éón prganlsiatio van arbeiders' en ondernemers, ge grondvest oip de gedachte van sociale eer en Vvelvoeglijkhcid. In één 'organisatie Gisteren is het proces tegen dc personen, die voor de Fransche nederlaag verantwoordelijk zijn, door den, president van het opperste ge rechtshof te Rioiu, Caous, geopend. Bij het begin der zitting legde generaal Game- lin een verklaring af, dat hij zou zwijgen om de verantwoordelijkheid en de eer van het Fran sche leger te bewaren. Leom Blum i heeft de geheele verantwoorde lijkheid op het militaire ..commando afgewenteld. Hij wees erop, dat het 'gerechtshof eigenlijk de verantwoordelijkheid voor de militaire nederlaag moet vaststellen. Daar Gamelin de eenige mili taire ^beklaagde is, valt automatisch de voor naamste verantwoordelijkheid op hem terug. 'Gamelin heeft echter door zijn zwijgen gewei gerd de verantwoordelijkheid op zich te nemen. Als dit proces er een tegen de republiek is, dan zal Blum op zijn post blijven en zich ver dedigen. Daladier zeide, dat de „gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije en in Polen den oorlog on vermijdelijk hadden gemaakt". Daarop dreigde de president met het sluiten der deuren, waarop Daladier zich ertoe beperkte een overzicht te geven over de bewapeningspolitiek van Frank rijk sedert 1933. Hij verklaarde o.a. tc zijner tijd met getallen en door militaire getuigen den toestand der bewapening van Frankrijk te zul len bewijzen op het oogenblik, dat hij het mi nisterie van oorlog overnam. Hij zeide zijn plicht tegenover het vaderland te hebben ge daan. f Om zes uur werd de zitting tot vandaag ver daagd. I - Do nieuwe gedachte was, dat ondernemer en arbeider bij elkaar behooren; dat het bedrijfs leven een volk slechts dienen kan, als uit de bedrijven zelf elkie gedachte aan klassenstrijd verbannen vvordt en daarvoor in de plaats komt het. kameraadschappelijk samenwerken van ondernemer en arbeider. Was eonerzijds deze weg gevaarlijk, revoluti onair eil moeilijk, daar stond tegenovci, dat ondernemer ,en arbeider hun geloof in.de tot dus ver bestaande partijen en organisaties ver loren hadden. De kameraadschap, de gemeen schapsgedachte, was reeds gedurende den we reldoorlog aangekweekt. Steeds zullen er belangentegenstellingen' blij ven bestaan tusschen afzomleihjke individuen. Maar het gaat niet aan, dat men van de ecne groep offeis verlangt om een andere groep hoo- ge dividenden te kunnen* uitkeeren, evenmin mag de ondernemer uit zwakheid alle verlan gens van de arbeiders inwilligen en daardoor het bestaan van de onderneming zelf in gevaar brengen. Ondeinemers en arbeiders m éi'u Arbeidsfront beteekent bet wegnemen van scheidsmuren, die gedurende 10 tallen jaien tot schade van het bedrijfsleven hebben bestaan; het beteekent een liquidatie van den klassenstrijd! Het probleem van de massa - Reeds voor 1911 zijn m Duitschland ver scheidene stemmen opgegaan om den klassen strijd to lieëindigenT Daarna brak een periode aan van veel leed, zooals de geschiedenis nog niet gekend had. Het vcrdiag van Versailles had op het leven van het Dnitsche volk een veel grooleren invloed, dan buitenslaandeis zich kuni.on voorstellen; zoowel materieel als geestelijk. Do staten jn West-Europa konden niet het probleem van den nieuvVen tijd, liet probleem van do massa, nog niet klaar komen; dat was slechts in Duitschland mogelijk waar de gewel dige verschuivingen allo bindingen verbroken hadden en de bittere nood om een oplossing schreeuwde. Dikwijls genoeg heeft men toen in Duitschland aan den rand van den afgrond gés taan. In dozen tnd moest de gemeenschaps- gedachlo in liet Duitsche vólk wel wortel schieten en do doorbraak nair den nieuwen tijd had plaats. Daardoor werd ook de oplos sing van do sociale vraagstukken, gezien van uit een nieuw gezichtspunt, en van dè nieuwe grondslagen van do gemeenschap, mogelijk," Van de heerschappij van de ongebreidelde massa naar de volksgemeenschap; van den klas senstrijd naar liet Arbeidsfront, dat is de weg, die het Duitsche volk gegaan is en dat is ook het geheim, waardoor Duitschland weer in aanzien en eero is gekomen. Het belang! qkslo is altijd de daad cn dc daad bestond hierin, dat het probleem opgelost werd. Niomand in Duitschland wenscht den klasse- strijd lenig. Wie meent,, dat de oplossing misseh'en goed voor Duitscidand is, maar niet voor Nederland, vergist zich, want geheel Europa zal het pxo- bleom van de massa moeten oplossen De oude t tijd en do oude vormen zulten nooit terug- keeren. Op nieuwe grondslagen Daarom moet ook" m Nederland de -arbeid nieuwe grondslagen vv'ordcn opgebouwd;-, er zijn'hier tad van problemen op te lossen, wereldgebeuren achteloos voorbijgaan. Geen. volk "cn geen bedrijWeider kan aan bet Duitschland is ook nog niet gereed, maar de' slrijd van allen legen alien is voorbij en men is op ceri nieuvvóa weg,' die* voor de toekomst rijkia beloften inhoudt. Economie en sociale politiek zijn niet van elkaar te schelden, maar ,dcor het nomon van sociale maatregelen vvorlt .liet bedrijfsleven en daardoor het geheele volk gediend, liet Duitsche Arhoitsfront -staat ook don ondernemer met raad en daad terzijde. Boven den gezamenlijke» arbeid m tót Ar- beitshont" staat het woord: Gemeenschap gemeenschap van ondernemer cn arbeider. Wlij vvcnschen geen slaafsche navolging, al dus besloot spr., maar we zijn rotsvast over- tuigd dat dc gcmecnscliapsgedachte in het be- dnjfsleven marcheert en* met is tegen le hou- den. Do oplossing vvordt niet bereikt door liet overnemen van oen bepaald plan, maar doo-r de scheppende daad. Als dat hier geschiedt, werkt men mee aan de komst van een nieuw Europa De lieer 11, J. Woudenberg had tot on- dervverp; Het bedrijf en het N.V.V. - He! Nederlandsche Volk, aldus spr., is ge- diond met blocrende bedrijven. Gij zijt, met uw. arbeiders, kameraden -van den atbeid en moet ii den ocretilel: „arbeider" niet laten'/ ontnemen, zeide spr. N -In Duitschland is, zoouis dr. Vólckors be- toogdc, het probleem van dc massa opgelost, mede door de vorming vah een Arbeidsfront. WÜ staan in Nedetlarul ook voor het schep pen "van een nieuwe economische en socialo ordo liet Marxisme 'heeft gegrepen naar den in de 19=- oéóvv opgekomen vierden stand, dien van het proletariaat Tegenover het Marxisme - stond het liberaal-kapitalisme. Than'' geldt ihNedeiland een stakingsver bod, maar daarmee 'is de klassenstrijd nog niet opgeheven. Daarvoor is oa. noodig, dat er een grondige wijziging komt in de verhou dingen in de bedrijven' Ce naam werkgever voprdien, die aan het hoofd van een bedrijf staan, is feitelijk"' cm'- juist, want alleen de. volksgemeenschap is de werkgever s Lotsgemeensch'ap in -het bedrijf - Do Duitsche arbeider moet ook werken, maar •tiij doet dat gaarne, omdat hg zich -voelteen 1 deal van liet 'bedrijf en bovendien een deel van zijn 'volk. Oók bier moet het besef van i een ioksgemeenschap bij aileri, die in het zelf- do bedrijf werkzaam zijn, sterker - worden.Dat het bedrijf floreert is zoowel het belang van den arbeider als van den ondernemer. In liet liberaal kapitalistisch lijdperk was geld, dividend en productie, primair en de mensch secundair. Nu gaat de gemóenschap voor, waarbij de .bodrijfsleider de verantwoordelijkheid Blijft dra gen voor een goeden gang van .zaken in 'het bedrijf. De levende mensch moet echler voorop. staan; niet het getdmaken. Erkenning Do werkende mensch vraagt naar de vi lich ten van zijn arbeid, maar ook'naar erkenning van zijn arbeid. Daarom kunnen de socialb vraagstukken ook hel best in de bedrijven wor den opgelost. Daarbij behoeven- vv e hier niet te óxperimen- teeren, want we hebben liet Duilccl.e voor beeld. Daar bestaat aan het- front h ich in de bedrijven een tegenstelling tusschm offi cieren en soldaten. - - Ieder, die bereid'is meer aan de gemeen schap te geven dan van haar te vorderen, is socialist Het manna regent met meer van den hemd; als we een plaats in het nieuwe Europa willen innemen, zullen we moeten werken, wer ken, werken i Dat is geen sombere, integendeel, dat is een blijde boodschap 1 De rost van vóór den oorlog is verdwenen !n den giooten strijd, die op drie contingenten is ontbrand, moet Europa winnen. Wie iels andCrs wenscht, loopt met zelfmoord-plannen rond. De slrijd gaat ons allen aan, want m dezen oorlog wordt" ook beslist over het lot van het Nederlandsclio volk. Do beste socialisten zijn zij, die thans gehée! vrijwillig deelnemen aan den* strijd aan bet Oostfront(applaus) Wijhebban nog een kans, dat wij, wonend in het Westen, straks zullen schitteren aan de kroon van Europa. Bedrijfsappèls De heer Jordaans sprak - een Slotwoord en riep de 'medewerking in van de aanj\ ezigc bedrijfsleiders, om door het N V.V in hun ondernemingen zg. bedrijfsappèls te mogen hou den, waarin de gemeonschapsgedachte zal wor den uitgedragen. Gok voor Zondag a.s. zijn de wedstrijden voor voetbal, hockey, korfbal en handbal alle afgelast. - «v

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1942 | | pagina 1