Van Nook hekelt geallieerde,
oorlogstactiek
Waren wij waarlijk
neutraal?
Klassenstrijd vervangen door
gemeenschapsgedachte
Vrijdag 20 Februari 1942
94ste Jaargang
No. 23017
Zware bombardementen op Port Darwin
Ook Timor opnieuw aangevallen
japanners landen
op Timor/
Port Darwin gebombardeerd
De strijd in Burma
Batam en Samboe bezet
Het Engelsche oorlogskabinet
gewijzigd
Engeland raakt vertrouwd
met het, communisme
De Grieksche voedsel
voorziening
Ondernemer en arbeider behooren bij elkaar
Meer aan de gemeenschap geven, dan
van haar vorderen-
Sociale aangelegenheden
in. het^ bedrijf -
Het proces te Rionv begonnen
Kameraden van den arbeid
Nog geen wedstrijden op v
Zondag a.s.
ï)èv c<mr«tit verschijnt <U„etyk», -»vi uitzondering1
▼an Zon» on Fcendopen
Prijs p«r kwartaal f2.10; franco por oost 2.60.
Pxfl» per week: 16 ets. Afionderlijkc^ nummert
tu, Abonnementen worden dagelijks aangenomen
'Advertcnufcn voor Le* eerslvolgeod nummer moeten
vóór elf uur aan liet ïiureau bc/orgd zijn, 's Zater
dag» vóór 9 uur. Een bepuaUle plant» van*
advcrtentiin viordt oiet gewsarborgd.
TIJD.OM TE" VERDUISTEREN
Vandaag 19.01 u. - Morgen 19 03.U
Zon «ippano morörn ,46 uui
Maan' op 11.24 uur - onder 2.01 uur
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) t JEL. 69300 (3. LIJNEN)
DIRECTIE: Mr, H.'a. M.'ROELANTS, HOOPDREDACTEUR: M. STAVENGA
v V s
POSTREKENING S311
Tnjs der «dvertentlEm van 1—3 regels £1.60,
ieders regel meer,f0.31; in het Znterdagnammef
1—S regels f 1.8S ïreïen» regel meer f 0,86
Reclamed i 0.77 pe* egel - £ne*Moko$ltn 5 ets;
po4tkwttnuties 15 et» f« ricvea van a«Iwrieiilitrt
hij Mbonncrnent zijn run het Bureau ver k rijg bnnr#
i P"Se'^^s worden plegen voondtbeUding Ktèiue
Advertenties op»ennintu d 0.52 t/m 15 woorden,
I 0 77 t/m 25 noorden Bik woord meer 5 cent tot
een inuxintum van 8Ü woorden. Voor brieven onder"
letter of adres te bevragen Bureau blad, virdl 1(1 ct.
extra iu rektnïng gebracht.
Donderdags Kleine Advcrtcnticn tet 25 woorden
f 0.26, mus vóór Woensdagavond O uur aan
het Bureau bezorgd.
's Zaterdag»; KLkme Advertentien £1.03, milten
met tóór VrUdugiuond uur bezorgd.
t
PKSMyiWFW - wv
Volgens een bericht van „llnited Press" uit
Sydney heeft de. luitenant-gouvcrneur-generaal
van Nederlandsch-Indië, Van Mook, die zich
naar Australië heeft begeven om te confereeren
met de Australische defensie-autoriteiten onder
meer verklaard:
„Het is^een groote fout, dat de democratieën
steeds slechts aan de verdediging denken,
De politiek van het zich voortdurend terug
trekken op voorbereide stellingen, kan leiden
tot een toestand, waarin de geallieerden den
oorlog verliezen".
Van Mook zcide voorts, dat Java zoo lang
mogelijk verdedigd zal worden en een bepaalden
tijd ook zonder hulp van buiten zal volhouden.
Indien men echter alleerf zou moeten vechten,
zou dat meer 'dan een nederlaag alleen voor
Nederlaadsch-Indië beteckcnen.
De Japansche luchtmacht heeft haar aanval
len thans ook op Timor gericht. Naar het Nedër-
landsch-Indifjche' legerbericht uit Batavia -jneldt
hebben Japansche bommenwerpers Koepang, op
het Nederlandsche deel van Timor, In twee gol
ven aangevallen. Het Jegerbericht zegt dat dit
ïespectievelijk op "Dinsdagmiddag en Woensdag
ochtend Is geschied en dat in de havenwijk ,",tria-
terieele schade" Is" Veroorzaakt. Ook Soërabaja
is opnieuw aangevallen.
Het keizerlijke hoofdkwartier deelde om
13 uur mede, dat strijdkrachten 'Van leger
ea vloot in nauwe samenwerking heden,bij
het aanbreken van den dag landingen heb
ben uitgevoerd op niet nader aangeduide
punten in de nabijheid van Dllli en Koe
pang, de hoofdsteden van'resp, Porfugeesch
ea Nedcrlandsch Timor.
Het Japansche bureau voor de inlichtingen
heeft hedenmiddag bekendgemaakt, dat de re
geering gedreven door overwegingen van zelf
verdediging, besloten heeft maatregeleh toenemen
om de Britsche en Nederlandsche troepen, die
op 17 December 1941 de contröle m handen
hebben genomen over Portugeesch Timor zon
der de toestemming van de Portugeesche auto
riteiten, te 'verdrijven. "J Jrr
Hieraan wordt echter toegevoegd, Hat de re-
geerng het voornemen heeft de territoriale in
tegriteit van de Portugeesche bezitting In Oost-
Azie te waarborgen ea de Japansche strijdkrach
ten terug te trekken, zoodra hun doel is bë-
icikt en zoolang Portugal een politiek van neu
traliteit aanhangt.
De Japansche ministerraad is hedenochtend
om 10 uur bijeengekomen in de ambtswoning
van den eersten minister. Tijdens-, de vergade
ring gaf de.minister van buitenlandsche zaken,
Togo, een uiteenzetting van de militaire rede
nen, die gekid hebben tot de landing op Por
tugeesch Timor en de keizerlijke houding ten
aanzien van genoemde operaties.
Gistermorgen is de Australische marinebasis
Port'Darwin aangevallen door 72 twee-motori-
ge Japansche vliegtuigen, die door jagers werden
bescherimh Omstreeks het middaguur had een
aanval plaats door 21 bommenwerpers, Minister
president Curtin heeft verklaard,,dat de Austra
lische regeering dezen „aanypl .met dén groot-
sten ernst beschouwt". Een .zware slag heeft
Australië- getroffen., Dit^is de eerste slag op
Australisch grondgebied, Curtin .weestenslotte
er op. dat ook andere plaatsen van Australië
dergelijke aanvallen te verduren zouden kun
nen krijgen,
Berichten van'de „United Press" uit Tsjoeng-
king melden, dat in centraal en Noord-Burma
geallieerde strijdkrachten 'Samengetrokken wor
den voor een".bcsSisscnden slag. De Japansche
opmarsch naar de Selwien was niet onverwacht
gekomen, aangezien verscheidene factoren er
voor pleiten, dat de slag om Birma niet in
liet gebiec! van Rangoon, maar in centraal en
Noord-Burma zal worden uitgevochten. De be
zetting van Singapore door de Japanners heeft
de Golf van Bengalen voor de geallieerde
scheepvaart practisch onhoudbaar gemaakt.
Door deskundigen in"s Tsjoegking wordt ver
klaard, dat een nieuwe ravitailleeringsroute via
Bombay1 en Calcutta door Burma gevormd en
behouden kan worden, mits Noord-Burma in
handen blijft van de geallieerden.
Volgens Domei hebben Japansche strijdkrach
ten de eilanden Batam en Samboe, ten Zuiden
van Singporc gelegen, bezet.
Bij de landing op het eiland Batam hebben
de Japansche troepen vijftien petrokumreser-
voiis in beslag genomen, terwijl op Samboe
twintig petroleumreservoirs in bezit 'werden ge
nomen. Op beide eilanden "woeden nog hevige
branden, daar de Britten, overeenkomstig hun
politiek van de „verschroeideaarde" overal
brand hebben gesticht.'
Percival, de opperbevelhebber van de Brit
sche strijdkrachten op 'Malakka1 en de opper
bevelhebber van de Australische strijdkrachten,
Bennet, zijn in de vesting Tsjangi geïnterneerd,
waar intusschen bijna 60.000 man vijandelijke
troepen ondergebracht zijn.'
Britsche officieren, uit Singapore aldaar aan
gekomen, deden aangrijpende verhalen van den
harden strijd. Volgens hun verklaringen liggen
ongeveer 4000. gewqnde Britten in de zleken-
hulzen te Singapore. Een aantal Britsche' ver
pleegsters is achtergebleven .voor de verzorging
van deze gewonden.
Deze officieren, die denstrijd op Malakka'
en te Singapore hadden doorleefd, verklaarden
nadrukkelijk tegenover dén correspondent van
Associated Press, dat de Japanners de bepalin
gen van 't volkenrecht en de internationale on-
derscheidingsteekens, als b.v. van bet Roode
Kruis, ten volle eerbiedigen.
Te iLonden is de vallende officieele verklaring
vei strekover de wijziging in het kabinet.
„Dekoning beeft den aangenamen plicht de
volgende benoemingen'goed te keuren: minister
president, eerste lord van de schatkist em mi
nister van verdediging: Winston Churchill; mi;
nister voor de dominions: Clement Attiee; lord-
zcgolbewaardcr en voorzitter van het Lager
huis: sir Stafford Cripns;' voorzitter .van den
staatsraad: sir John Anderson; ministervan
buitenlandsche zaken: Anthjmy Eden; minister
van staat: Oliver Lyttleton; minister van- ar
beid en nationale dienst Ernest Bevin. i Attloe
zak ook - fuhgeeren als vertegenwoordiger van
den minister-president. Bovengenoemde ministeis
vormen, te/amen het oorlogskabinet". -
4
De uit Engeland teruggekeerde correspondent
van dc „Nya Dagligt Allehanda" schrijft, dat
men in Engeland stemmen voor een communis-
tischen staat hoort opgaan. -In het algemeen
kon men zeggen, dat de toenemende populariteit
van het bondgenootschap met de Sovjet-Unie
heeft geleid tot een tolerantie jegens het com
munisme, die zich ook uitstrekt tot kringen, wel
ke vroeger uiterst afwijzend daar tegenover ston
den.
De Grieksche minister president heeft voor
een vergadering van arbeiders te Athene een
rede gehouden Daann zeide hij o.m.:
Ook ons land moest de verschrikkingen van
den thans woedenden oorlog ondergaan. De
genen, die voor dit onheil verantwoordelijk
j«jn,zullen-;eens voor het volk .verantwoor
ding afleggen. 'Thans kunnen wij ens echter
niet mot hen bezighouden. De strijd, die wij
thans voeren is een hcihgo strijd om on/.e
generatie" van den hongerdood to redden. Velen
beweren, dat de bezettingsautoriteiten zich daar
om niet bekommeren, «loch dal is een ver
gissing Zij bobben steeds volledig begrip en
groote belangstelling voor het Grieksche volk
getoond De moeilijkheden zijn bijna onover
komelijk, eonerzijds door de blokkade, ander
zijds door- het gebrek aan transportmiddelen!
Ook hebben velen beweerd, dat wij niet met
alle ons ter beschikking slaande middelen de
belangen van het land verzorgen en dat wij
onzen plicht verzuimen, alleen om onze po
sitie te behouden en '"den vreemdelingen wel
gevailig te zijn.' Gtien regeering zou hebben
kunnen doen, wat wij voor bet volk hebben
gedaan. De regeering heeft zich sedert den
hetfst, enorme, inspanningen getroost en niet
opgehouden zich moeile te geven! Daarbij komt,
dat zij 'zich ook 'voortdurend tot de andere
zijde heeL gewend, opdat het graan uit Austra
lië zou worden gcfcoiTdeh, dat fnêt het zweet
vau het Grieksche volk is betaald en alleen
dat volk toebehoort.
Een waardevollen bemiddelaar hadden wij
ook in den aartsbisschop van Athene, die zich
richtte,tot do. bezettingsautoriteiten en de En
gelsche' regoerin'g. Op, dezelfde wijze hebben
fatsoenlijke Grieksche patriotten, die met het
land meevoelden, zich gericht 'tot de zich op
eigen gezag zoo noemende Grieksche regeering
to Londen, opdat deze zich bewast zou "wor-„
den, van den toestand en zich haar verplich
ting jegens het Grieksche volk zou, herinne
ren.
De bezettingsautoriteiten hebben grootmoedig
toegestemd in de levering van het graan'uit
Alexandria en toegestaan, dat stoomschepen
nn.ir Alexandrie zouden gaan om liet to halen.
Do Engelsche regeering en de Grieken te Lon
den hebben dit voorstel van "de hand- gewezen.
Eenigo dagen geleden werd gemeld, 'dal de
Engelschen een herziening van lnm onmen-
sclielijk besluit overwogen en zich menschcüjk
zouden willen toonen tegenover het Grieksche
volk. Den dag daarop sprak Tsoodoeros -.voor
do radio, maaT hij maakte met geen woord
melding van dit vitale probleem van onze
ravitailleering. Daarmede heeft hij ondubbel
zinnig en duidelijk bewezen, dat het hem weinig
kan schelen öf het Grieksche volk sterft of
niet.
De bladen tc Athene publiceeren zie vol
gende bekendmaking:
„De ravitnilleering van de Grieksche bur
gerbevolking heeft in den afgeloopen tijd op
nieuw groote moeilijkheden ondervonden, daar
hot vervoer als gevolg van sneeuwstormen cn
andere invloeden niet op tijd kon plaats heb
ben.' Om de broodvoorziening voor do eerst
komende dagen te waarborgen, hebben de Buit-
sche cn Italiaansche weermacht uit baar voor
raad meel engraan ter. beschikking gesteld.
De spilmogendheden doen alles om groote hoe
veelheden graan voor Athene, de provincies
en'de eilandenaan te-voeren.
Dit dit- Griekschb .communiqué blijkt nog
eens opnieuw overduidelijk dat de Grieksche
voedselpositie niet moeilijk js, omdat d*^ asmo-
gendheden aan de voorziening met levensbe
hoeften hinderpalen in den weg stellen, maar
juist het,tegendeel. Het Grieksclio volk, dat ten
gevolge van politieke intriges "een prooi van
den oorlog is goworden, ondervindt thans steun
van zijn voormalige Vijanden, terwijl zijn ver
meende vrienden het niet alleen in don steek
laten, 'doch zélfs de internationale Roode-Kruis-
aclie te zijnen behoeve dwarsboomen.
Engeland ként geen. ander belang don zijn
eigenbelang; dit moet steeds opnieuw, worden
vastgesteld!
Toen de ooito» over Nederland kwam, op
dien hefa.imdcn lOea Mei 1940, dio ons allen
in hot geheugen is gebrand, toon gevoelden
wij ons overvallen en overrompeld,» als was er,
oen storm over ons losgebroken, die dooi geen'
enkel voorteeken aangekondigd .was. 7,eker, som
migen onzer wisten, dfttecu groot deel der
Nederlandsche openbare meeding \;m Britsche
tendenzen was doordrenkt; wij ga\en ons er
eveneens rekenschap -van, dat een met onaan
zienlijk deel van onze., peis er, zacht gespro
ken, moeite mee had, /3a berichtgeving om
trent -Duitschland on Ralio, behoorlijk objec
tief te verzorgen,en er waren bladen, wie zal
lietloochenen, dio niets lo dol achtten, zoo
men "ons volk slechts tegen nationaal-socialls-
mo en fascisme opzetten -kun. Ten deelc uitte
zich ojp deze manier .een. geest wan provincia
lisme, die alios wantrouwt vvat nieuw is, ten
deelc speelden door dit alles heen molloven rap
meer raffinement, factoren van partij- en eigen
belang. Maar welk Nederlander zou toen reeds
tot da erkenning zijlij gokemóh, rlat cwk in re-
gceringskring'en een "aiiü-pip.tschc'gèest naar
middelen zoeltf, óm da""geallieerden leriyko'sle
vari het ;Duit«che rijk te ,$otiadeelen?
In 'zijn rede van 27 'juli 1940 zinspeelde
de Rijkscommissaris hierop, toen liij zeide: „Do
Nederlanders geloofden, "p(f liever beweerden,
neutraal (e zijn geweestik.Maar Wat beteekent
eigenlijk neuliaal? Als.groole-,volken een strijd
óp leven eh dóód beginnen,* kim dó' neutrali
teit niet -als-een- formeèl. begrifi behandeld wor
den. In elk geval kunnen'«tij Duitschers geen
neutraliteit erkennen, wannéérton land een
Verzamelplaats van alle emigranten on vrjandon
van het Buitsch'e volk, vvordt f-wanneer een land
toestaat, dat in zijn pers 'dagelijks met vuil
wordt geworpen naar alles '.Wat ons heilig en
dierbaar is; wanneer ■een"' dêfe'nsiesysteemuit
sluitend tegen het - Ömtscbo ''rijk woelt gericht
on wel al» ^voortzetting.-, y.ni' jle Fransche en
Belgische "'v erdedigüigsiinïc-s; ".;eu wanneer in
dat land zelfs eer 'samenzwering tegei. hot
leven van den Fuiirer m.ogcHjk is"
Velen zal het Jaatstè deel. ,van deze passage
uit de rede van deii Rijkscoramisaris^it het ge
heugen zijn gegaan. "Wij leefden toen, nog zoo
kort na de capitulatie,tri een onrust en een
verwarring, welke-dit wettigden. Naar aanlei
ding van de diplomatieke, documenten, waar
over wij' in het blad vanl gisteren een D.N.B.-
tcricilt, publiceerden wi) bedoelen dc docu
menten van De Vitrollcs, -voormalig Fransch ge
zant te Den Haag kan het zijn nut hebben,
een en ander in ons geheugen terug te roepen.
Voor ons begrip staat in' het" middenpunt van
deze geheele aangelegenheid de gebeurtenis, wel
ke zich destijds aan de grens nabij Venlo heeft
afgespeeld, waarbij behalve een lid van den Bnt-
schen Intelligence Service ook een officier van
den Nederlandschen/generalen staf door Duit-
scherr werden gevangen- (gnomen.. In verband
met deze gebeurtenis moest reserve-gcneraal-nia-
Joor Van Oorschot aftreden; hij' werd door lui
tenant-generaal Fabius vervangen.
Deze gebeurtenis heeft destijds in Nederland
heel wat verontwaardiging gewekt; onze grens
zou door een brutaal Duitsch optreden zijn ge
schonden, Opmerkelijk was echter, dat over deze
dingen van hoogerhand een sluier werd uitge
breid; pers noch-volksvertegenwoordiging kregen
de verlangde opheldering over de eventuecle po
litieke achtergronden van dit alles.
Ook destijds leefden wij in Nederland onge
woon snel; de ,eene gebeurtenis verdrong de an
dere; ovei ons allen lag de druk van den nieu
wen oorlog; de dreiging, van wat mogelijk bok
over ons eigen vaderland zou heenstormen.- Het
D.N.B.-bericht, hierboven genoemd, sluit bij
deze affaire van- de Venlosche grens aan, het
laat thans een schel licht vallen op veel dat
aan de groote masa van ,bns volk totaal ver
borgen bleef. De inhoud, van het document-Dc
Vitrolles is verbijsterend; wij vertrouwen bij de
lectuur ervan onzeu zintuigen .niet! Heeft men
in Den Haag zóó men onze «Nederlandsche be
langen gespeeld? Eén .ding is zeker: Nederland
heeft dit niet geweten; het boet thans voor een
schuld, waaraan het.ivolk -als geheel part noch
deel heeft gehad. Het boet la Europa voor de
consekwehties van een beleid, waarop he1, on
danks het z.g, democratische stelsel, practisch
geen invloed heeft kunnen uitoefenen, gelijk het
ook boet in, de Oost, waar een kortzichtige po
litiek van Londen en Batavia ons rijke vader
lijk erfdeel voor een verkeerd begrepen ideaal
heeft opgeofferd. Inderdaad, wij hebben dat al
les niet gewild; wij hébben het, uit zorgeloos
heid of naieviteit, evenmin kunnen verhinderen.
Thans rest ons niet anders, dan de,/ tanden op
elkaar te zetten en'te.strijden voor de laatste
mogelijkheden, die de toekomst ons biedt: het
deelgenootschap aan een herboren, hcreenigd
Europa. Dit doel is waard, er ook de laatste
krachten voor in te zetten!
Op verscheidene plaatsen m don lande
worden do laatste dagen door het N.V.V.
bijeenkomsten gehouden voor libn, die-aan
hel hoofd van een onderneming staan of
ais bedrijfsleiders werkzaam /.ijn De he-
doding is „den officieren in het be-
drijlsleven" iets mec .te _deelen omtrent, den
nieuwen geest, die in de bedrijven moet
gaan hoerschen, om de oude tendenz van
„allen tegen allen" te vervangen door de
J gemeenscïiapsgedachte.
In de Uivit-ia-hai van Dicrgiarde Blij-Dorp
is gistermiddag eajidergelijke bijeenkomst van
loiaers van de bedrijven .in. het district Rot
terdam" gehouden; ongmeer 600 personen had
den aan de mUiwRgLngtegenwoordig le zijn,
gehoor -gegeven. Da.artpe,- behoorden d,e bvget
meesters van Rotterdam en Schiedam,, ir. dr.
F. E. Muller eo dr. D. G- Draaijer; d» direc-
tour van het Ncd.Havenbedrijf, de heer E, II.
Kusen, en 'n aantal Duitsche functionarissen,
w.o. de heer F. Schneider,Ovlsgruppenleiter van
het Arbeitsbereich der N.S.D.A.P. (te Schiedam.
Do Harmonie van de N.H.B. had ophet po
dium plaats genomen ',n speelde bij het. begin
éu'ëhrde der,.bijeeak'-:nst opgewekte muziek.
De distnclsbesiiuirdcrvan het N.V.V. te
Rotiordam, 'do, heer A. Jordaans, 'sprak
een kort openingswoord en beetle in het bizon-
1 der welkom den gevolmachtigde van den. Rijks
commissaris te Rotterdam, dr. C. Vólckers, en
den commissaris van tót, N.V.V.,.den heer 11.
J. Wloudenbeig, die heiden hel woord zouden
voeren.
Dr. C Volckcrs deelde mee ook reeds
vóór 1933, als bemiddelaar van liet rqksmiiii
sterio van arbeid, dagelijks te hebben gewerkt m
het belang van den socialen vrede in hel Duit-
scbji bedrijfsleven. Het sociale, probleem van
dien tijd was met Óen woord te kenschetsen
Een strijd van allen iegen allen! Loonvraag-
stukken waien nauwelijks opgelost, of er oub
stond opnieuw oniust in het bedrijf, lervvijl
dat toch groole behoefte had aan lust en stahih
tcit. Die voortdurende wagring was het gevolg
van "de verhouding tussehen olidörneniqr "cn
ai beider: de klassenstrijd en had ellendige
gev olgen.
Toon de nood op hot hoogst was, giecp de
Ftihrer, Adol fHitlei, doeltreffend in. Op 2 Mei
1933' nam het nationaal-socialisme de vakver
ecnigmgen over, zonder" ergens tegenstand "le
ontmoeten. En tocli beduidde dit overnemen
van de vakverecnigingen eenrevolutie' want
zij maakte een eind aan het tot dusver gevolgde
sociaal politieke systeem.
Ook de ongeorganiseerden ud hot hedrijls-
leven, derhalve ook do ondernemers, dienden
in het algemeen verband le worden opgenomen
Drie wegen om daartoe te geraken, stonden
open.Eén daarvan was oen voorloopig alge
trieen verbod van oprichting van nieuwe poli
tieke en vakverecnigingen; de ander was
naar liet fascistische voorbeeld aparte vak
organisatie'» in te richten voor arbeiders "ton
beambten-eonerzijds en van, ondernemers an
derzijds en de derde, mogelijkheid was éón
prganlsiatio van arbeiders' en ondernemers, ge
grondvest oip de gedachte van sociale eer en
Vvelvoeglijkhcid.
In één 'organisatie
Gisteren is het proces tegen dc personen, die
voor de Fransche nederlaag verantwoordelijk
zijn, door den, president van het opperste ge
rechtshof te Rioiu, Caous, geopend.
Bij het begin der zitting legde generaal Game-
lin een verklaring af, dat hij zou zwijgen om
de verantwoordelijkheid en de eer van het Fran
sche leger te bewaren.
Leom Blum i heeft de geheele verantwoorde
lijkheid op het militaire ..commando afgewenteld.
Hij wees erop, dat het 'gerechtshof eigenlijk de
verantwoordelijkheid voor de militaire nederlaag
moet vaststellen. Daar Gamelin de eenige mili
taire ^beklaagde is, valt automatisch de voor
naamste verantwoordelijkheid op hem terug.
'Gamelin heeft echter door zijn zwijgen gewei
gerd de verantwoordelijkheid op zich te nemen.
Als dit proces er een tegen de republiek is,
dan zal Blum op zijn post blijven en zich ver
dedigen.
Daladier zeide, dat de „gebeurtenissen in
Tsjecho-Slowakije en in Polen den oorlog on
vermijdelijk hadden gemaakt". Daarop dreigde
de president met het sluiten der deuren, waarop
Daladier zich ertoe beperkte een overzicht te
geven over de bewapeningspolitiek van Frank
rijk sedert 1933. Hij verklaarde o.a. tc zijner
tijd met getallen en door militaire getuigen den
toestand der bewapening van Frankrijk te zul
len bewijzen op het oogenblik, dat hij het mi
nisterie van oorlog overnam. Hij zeide zijn
plicht tegenover het vaderland te hebben ge
daan. f
Om zes uur werd de zitting tot vandaag ver
daagd.
I -
Do nieuwe gedachte was, dat ondernemer en
arbeider bij elkaar behooren; dat het bedrijfs
leven een volk slechts dienen kan, als uit de
bedrijven zelf elkie gedachte aan klassenstrijd
verbannen vvordt en daarvoor in de plaats
komt het. kameraadschappelijk samenwerken van
ondernemer en arbeider.
Was eonerzijds deze weg gevaarlijk, revoluti
onair eil moeilijk, daar stond tegenovci, dat
ondernemer ,en arbeider hun geloof in.de tot
dus ver bestaande partijen en organisaties ver
loren hadden. De kameraadschap, de gemeen
schapsgedachte, was reeds gedurende den we
reldoorlog aangekweekt.
Steeds zullen er belangentegenstellingen' blij
ven bestaan tusschen afzomleihjke individuen.
Maar het gaat niet aan, dat men van de ecne
groep offeis verlangt om een andere groep hoo-
ge dividenden te kunnen* uitkeeren, evenmin
mag de ondernemer uit zwakheid alle verlan
gens van de arbeiders inwilligen en daardoor
het bestaan van de onderneming zelf in gevaar
brengen.
Ondeinemers en arbeiders m éi'u Arbeidsfront
beteekent bet wegnemen van scheidsmuren, die
gedurende 10 tallen jaien tot schade van het
bedrijfsleven hebben bestaan; het beteekent een
liquidatie van den klassenstrijd!
Het probleem van de massa
- Reeds voor 1911 zijn m Duitschland ver
scheidene stemmen opgegaan om den klassen
strijd to lieëindigenT Daarna brak een periode
aan van veel leed, zooals de geschiedenis nog
niet gekend had. Het vcrdiag van Versailles had
op het leven van het Dnitsche volk een veel
grooleren invloed, dan buitenslaandeis zich
kuni.on voorstellen; zoowel materieel als
geestelijk.
Do staten jn West-Europa konden niet het
probleem van den nieuvVen tijd, liet probleem
van do massa, nog niet klaar komen; dat was
slechts in Duitschland mogelijk waar de gewel
dige verschuivingen allo bindingen verbroken
hadden en de bittere nood om een oplossing
schreeuwde. Dikwijls genoeg heeft men toen in
Duitschland aan den rand van den afgrond
gés taan. In dozen tnd moest de gemeenschaps-
gedachlo in liet Duitsche vólk wel wortel
schieten en do doorbraak nair den nieuwen
tijd had plaats. Daardoor werd ook de oplos
sing van do sociale vraagstukken, gezien van
uit een nieuw gezichtspunt, en van dè nieuwe
grondslagen van do gemeenschap, mogelijk,"
Van de heerschappij van de ongebreidelde
massa naar de volksgemeenschap; van den klas
senstrijd naar liet Arbeidsfront, dat is de
weg, die het Duitsche volk gegaan is en dat is
ook het geheim, waardoor Duitschland weer
in aanzien en eero is gekomen.
Het belang! qkslo is altijd de daad cn dc daad
bestond hierin, dat het probleem opgelost werd.
Niomand in Duitschland wenscht den klasse-
strijd lenig.
Wie meent,, dat de oplossing misseh'en goed
voor Duitscidand is, maar niet voor Nederland,
vergist zich, want geheel Europa zal het pxo-
bleom van de massa moeten oplossen De oude t
tijd en do oude vormen zulten nooit terug-
keeren.
Op nieuwe grondslagen
Daarom moet ook" m Nederland de -arbeid
nieuwe grondslagen vv'ordcn opgebouwd;-,
er zijn'hier tad van problemen op te lossen,
wereldgebeuren achteloos voorbijgaan.
Geen. volk "cn geen bedrijWeider kan aan bet
Duitschland is ook nog niet gereed, maar de'
slrijd van allen legen alien is voorbij en men
is op ceri nieuvvóa weg,' die* voor de toekomst
rijkia beloften inhoudt. Economie en sociale
politiek zijn niet van elkaar te schelden, maar
,dcor het nomon van sociale maatregelen vvorlt
.liet bedrijfsleven en daardoor het geheele volk
gediend, liet Duitsche Arhoitsfront -staat ook
don ondernemer met raad en daad terzijde.
Boven den gezamenlijke» arbeid m tót Ar-
beitshont" staat het woord: Gemeenschap
gemeenschap van ondernemer cn arbeider.
Wlij vvcnschen geen slaafsche navolging, al
dus besloot spr., maar we zijn rotsvast over-
tuigd dat dc gcmecnscliapsgedachte in het be-
dnjfsleven marcheert en* met is tegen le hou-
den. Do oplossing vvordt niet bereikt door liet
overnemen van oen bepaald plan, maar doo-r
de scheppende daad. Als dat hier geschiedt,
werkt men mee aan de komst van een nieuw
Europa
De lieer 11, J. Woudenberg had tot on-
dervverp; Het bedrijf en het N.V.V. -
He! Nederlandsche Volk, aldus spr., is ge-
diond met blocrende bedrijven. Gij zijt, met
uw. arbeiders, kameraden -van den atbeid en
moet ii den ocretilel: „arbeider" niet laten'/
ontnemen, zeide spr. N
-In Duitschland is, zoouis dr. Vólckors be-
toogdc, het probleem van dc massa opgelost,
mede door de vorming vah een Arbeidsfront.
WÜ staan in Nedetlarul ook voor het schep
pen "van een nieuwe economische en socialo
ordo
liet Marxisme 'heeft gegrepen naar den in
de 19=- oéóvv opgekomen vierden stand, dien
van het proletariaat Tegenover het Marxisme -
stond het liberaal-kapitalisme.
Than'' geldt ihNedeiland een stakingsver
bod, maar daarmee 'is de klassenstrijd nog
niet opgeheven. Daarvoor is oa. noodig, dat
er een grondige wijziging komt in de verhou
dingen in de bedrijven'
Ce naam werkgever voprdien, die aan het
hoofd van een bedrijf staan, is feitelijk"' cm'-
juist, want alleen de. volksgemeenschap is de
werkgever s
Lotsgemeensch'ap in -het bedrijf -
Do Duitsche arbeider moet ook werken, maar
•tiij doet dat gaarne, omdat hg zich -voelteen 1
deal van liet 'bedrijf en bovendien een deel
van zijn 'volk. Oók bier moet het besef van i
een ioksgemeenschap bij aileri, die in het zelf-
do bedrijf werkzaam zijn, sterker - worden.Dat
het bedrijf floreert is zoowel het belang van
den arbeider als van den ondernemer. In liet
liberaal kapitalistisch lijdperk was geld, dividend
en productie, primair en de mensch secundair.
Nu gaat de gemóenschap voor, waarbij de
.bodrijfsleider de verantwoordelijkheid Blijft dra
gen voor een goeden gang van .zaken in 'het
bedrijf. De levende mensch moet echler voorop.
staan; niet het getdmaken.
Erkenning
Do werkende mensch vraagt naar de vi lich
ten van zijn arbeid, maar ook'naar erkenning
van zijn arbeid. Daarom kunnen de socialb
vraagstukken ook hel best in de bedrijven wor
den opgelost.
Daarbij behoeven- vv e hier niet te óxperimen-
teeren, want we hebben liet Duilccl.e voor
beeld. Daar bestaat aan het- front h ich in
de bedrijven een tegenstelling tusschm offi
cieren en soldaten. - -
Ieder, die bereid'is meer aan de gemeen
schap te geven dan van haar te vorderen, is
socialist Het manna regent met meer van den
hemd; als we een plaats in het nieuwe Europa
willen innemen, zullen we moeten werken, wer
ken, werken i Dat is geen sombere, integendeel,
dat is een blijde boodschap 1 De rost van vóór
den oorlog is verdwenen !n den giooten strijd,
die op drie contingenten is ontbrand, moet
Europa winnen. Wie iels andCrs wenscht, loopt
met zelfmoord-plannen rond. De slrijd gaat
ons allen aan, want m dezen oorlog wordt"
ook beslist over het lot van het Nederlandsclio
volk. Do beste socialisten zijn zij, die thans
gehée! vrijwillig deelnemen aan den* strijd aan
bet Oostfront(applaus) Wijhebban nog een
kans, dat wij, wonend in het Westen, straks
zullen schitteren aan de kroon van Europa.
Bedrijfsappèls
De heer Jordaans sprak - een Slotwoord
en riep de 'medewerking in van de aanj\ ezigc
bedrijfsleiders, om door het N V.V in hun
ondernemingen zg. bedrijfsappèls te mogen hou
den, waarin de gemeonschapsgedachte zal wor
den uitgedragen.
Gok voor Zondag a.s. zijn de wedstrijden
voor voetbal, hockey, korfbal en handbal alle
afgelast. - «v