De wereld in afwachting
i
Vrijdag 27 tart 1942
De luisterbijdrage -verhoogd -.
94ste jaargang
No. 23047
Buitenlandsch - weekoverzicht
Australië of Britsch-lndië? Sofia en Ankara
De bedreig ing van
Britsch, ïndie
Verlies der Andamanen nieuwe
tegenslag
Gemeenschapszin
Van f 9.-~ tot f 12.— per jaar. De omroep
vordert groote bedragen
Churchill ziet geen eind
van den tegenspoed
Critiek dreigt over de schreef
te gaan
De toestand in Birma wordt
ernstiger
Zuid Libye is vrij van vijanden
Von Papen te Berlijn
De economische aspec-
ten van dezen oorlog
Rede van mr. M. M. Rost van
Tonningen
Bricschè -aanvallen op' bezet
Fransch gebied
Koning Gustaafs toestand
bevredigend
ücïc courant vewclüjnt dn^cHjkt, met uitomdcciog
vfln. Zoo- en Feestdagen.
Prijs per kwartual t'2.10; franco j»er post 2.60.
Prijs per .week: 16 ets. Af/.oudcrlijko nummers
5 ets.'Aboimementen wonleu dagelijks aaxtgenouicn
Advertentitn voor liet eerstvolgend nummer inoefen
vóór elf uur nno bet lluretio bc?orgd v.ijn, Zater
dag* vóór 9 uur. Keu libpnaUlt: plant* van
fidvpttcuticn ivordt nfe? peu-aar borg tl.
TIJD OM TE VEROUISYE55ËN
Vandocg 20,04 u, Horgen 20.05 u.
ZonwDoan? mo- ;n 28 uur
Maan op 5,35 uur - onder 15,24 uur
SCHIEDAMSCHE COURANT
BUREAU LANCE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 <3 1!|MEN)
DIREGTiE: Mr. H. A, M. R0ELANTS, HOOFDREDACTEUR: M, STAVENGA
POSTB.EKEmUG £311
Prijs der advertentiën: van ,1—5 regels f 1.60,
iadere regel meer f0.3l; in het Zuterdognummer
1—S regels i 1,03. iedere regel meer f 0.36.
Reclames 1*0.77'per regel. Incassokosten 5 ets;
pofltkmtantics 15 ets. Tarieven van advertcntlcu
hij abonnement rijn «an liet Harcmi verkrijgbaar.
Dagelijks worden icgeti. vooruitbetalingKleine
Advertenties opgenomen n f0.52 t/m 15 woorden,
f0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 3 cent tot
een maximum van 30 woorden. Voor brieven onder*
letter of adres tc bevragen Bureau blad, wordt 10 et.
extra in rekeuing gebracht
's Woentdugs: Kleine Advcrtenticn tot J5 wuoiden
fo.26. mits vóór Dlnsdiignvoud 0 illtr "«O bet
Bureau bezorgd.
Zaterdags: Kleine Advcrtenticn fl.03, iudien
niet vóór Vrijdagavond (5 uur bezorgd.
Niets is wellicht voor do ménschlicid zoo
moeilijk to doorworstelen als ccn periode van.
overgang en kentering. Allereerst is or de oorlog
'op 'zichzelf, om. dit tie hewijzen, doch nog
zwaarder dan de stormvlagen der gro'ote on-
dcrncmingen en offensieven, waarin alles, wat
zenuwen bezit, gespannen is, zijn du wéken
van wat men zou kunnen noemen „stnilogischo
windstilte",' van voorbereiding. Men voelt den
do dreiging van het onbekende in de atmosfeer
tangen, put zich uit in allorloi verondorslclliri-
goh, teneinde .ecnige houvast voor zijn zoekend
vol's land tc ,h ebben en wordt- inlnsschen,
zoo vol tegenslrijdighedpn is nu eenmaal onze
natuur, door zijn ongeduld verteerd. Liever
-ziet men oen nieuwe catastrofe.losbarsten, dan
dat liet benauwde afwachten zich zou rekken.
'•In zulk* een overgangs- en kontcringstijd
Schijnt de wereld lliaus opnieuw te verkeeren.
De snelle overrompeling van A'ederlandsch-Indië
heeft blijkbaar de. Japanners ertoe v genoopt,
hun krachten te hergToepeoron, alvorens zij een
volgend krijgsfeit van beteokenis .kiiniién gaafS
ovornemcii. Mogelijk is het ook,dat zij iu hun j
openings-opèraties' tegen Niémv-Gumea en-Noord
Australië Veertigen tegenslag hebben oiiderveh-
den, gelijk die 'bij ondernemingen op zulk <?en
tnlgébreidér schaal niet immer is, 'te voorkó
men. De Japanschjo bewegingen ton .opzichte
van Birma en Dritscb-Indië blijven zich even
eens in bet stadium van de voorbereidingen
honden, al mogen de Japansdie vorderingen iu
Birma niet. ivorden onderschat, on moet inen
ook bet feil van boteekenis achten dal da eilan
dengroep der Andamanen. .in de Dolf van
Bengalen, als voorpost tegen Ceylon en Madras,
van Brilscli. iu Japansch bozit is overgegaan.
-Maar hij dit alles, welk detaillistisch belang
het overigens ook moge bezitten, blijft de vraag
open: Wint zal do volgcutle Japanse lie' 'zet op
het' internationale schaakbord zijn? Want Nip
pon heeft ziclh in dit opzicht nog niet dui
delijk vastgelegd. liet 'kan Australië wezen,
dat onder zijn nieuwen bevelvoerder, Mac Ar
thur, den slag zal moeten opvangen; ook
Britsch-liulië, parol aan de Engolsch'e rijks
kroon, zou in hel gedrang kunnen komenten
slotte rest. dc mogelijkheid, dat do Japanschë
strijdkrachten naar béide zijden gelijktijdig hun
greep wagen; om door het omverhalen yan de
beide'1 hooftlzuilen van liet. Empire dezen trot-
sclicn bouw, gelijk Simson dat met den Dagon-
lenipei der Filistijnen deed, met één inspan
ning inyc-n le. doen storten.
Het Europeesche Oostfront
Ileeren wij onze aandacht van de slrijdloo-
imelen in hét. ..gebied.van Oost-Azië af, dan
is bet. hot Enropoesche OoSIfront, hetwelk in
luui plaats de gedachten tof. zicli trekt, til Oost-
Europa hangt bet'minder vim menschen en hun
insnummigeii, dan wel van de. geweldige krach-
ten der aaluur af, welke de onze zoo ver le
boven gaan, of de tiliihenkainp wederom fel
zal oplaaiendanwel. nog eeni'gen tijd zal
moeten rioorsinoulen.- De Eiibrer beeft onlangs
verklaard, dat de Russische u'inlev ditmaal
strenger on langduriger is geweest, dair siitds
140 jaar. het geval was, hetgeen dus 'zeggen
wil dat Napoleon minder Inet den tegenslag
van vorst en sneeuw van doen hoeft gehad,
dan hijzelf.
Desondanks is de Dtrilsche,tocht naar Mos
kou lot op heden gunstiger vorloopen dun die
van den vermaarden Coraicann, hetgeen o.a.
uanfoon.l,- dat. or tusschen toen on nu heel
wat veranderd is, zoowel in de middelen, waar
mee men elkander hekampl, als. in de slralcgië,
welke men daarbij aanwendt. Maar, boe lang
hot barre klimaat ginds ook. zijn woord moge
meespreken, het zal nu tpch .niet zoo heel
.lang nicer kunnen duren,..of. de.sloppen van
Oost-Europa leveren wéder een vasten bodem
voor dé bewegingen der gemechaniseerde wa
pens op, De vraag dringt zich. naar vovgn, wat
wjj dan ginds' te.Nzieil' zpl/lea; krijgen? Vrij
algemeen wordt verondersteld, dat liet .nieuwe
offensief,,door belangrijke bevriende strij'dfcraoh-
len zal worden ondersteund. De linnen en
de Spanjaarden zullen vermoedolijk geen gro'o-
ler bijdrage tot den strijd kunnenleveren,
dun lot op lieden hét geval is geweest; beide
volken hebben ineen voorafgaanden - oorlog
reeds zóóveel bloed verloren, dat hun de nood
zaak is opgelegd, zich verder te ontzien. .De
Roemenenhamen ook reeds I vpriaf den -BSsten
Juni van. lietvorige jaar volledig aandeel aan
do' worsteling; - anders eclifer was' ihèlv met
de Hongaren en vooral met do Bulgaren ge
steld.- Men zou, ovor dozen sprekende, wel
licht eerder over een symbolische dan een
practischo deelname aan den strijd kunnen
reppen. De positiekeuze van Sofia, hè', vorige
jaar, ging trouwens gepaard, gelijk men zich
herinneren zal, niet bedenkelijke geruchten in
zake Turkije. Gevreesd werd destijds, dat zoo
het Bulgaars'cho zwaard (onvolle uit de scheede
ging, ook' bot Tnrksche zich als irt eeu flils
zou ontblooten. Echter is op dezo spanning
toen de opluchting van eon before Tnrksch-
Dulgaarsche verstandhouding gevolgd, en het
is niet uitgesloten to achten, dat'het bezoek
netgeen dc Bulgnarsche koning Boris in dc
afgeloopen week aan Hitier, Gëring en Rib-
benlrop heeft gebracht, inderdaad in verband
moet worden gebracht mot c'c'n vergroote Bul-
gaarsche militaire inspanning.
Hot staat wel buiten kijf vast, dal. rnëu in
Londen en Washington niet ongaarne zou zien,
dat Ankara en Sofia omtrent deze aangelegen
heden in ernstig krakeel zouden geraken, met
tenslotte de Turken." als nieuw hulpvolk, in
gevoegd in' het Anglo-Amenkaans'che frout. "De
tegenovergestelde eventualiteit;- n.l. dat' dcTur
ken',;: met hun oude Duitsclie wapenmakkers
opnieuw schouder, aan schouder zouden gaan,
zou voor hen' min dér rooskleurig wezen, aan
gezien' dan zoowel de KaukasuS, als Syrië
en de overige Arabische landen, ouder een
nieuwen druk zouden komen .te liggen.
Men heeft nu' in Anglo-Amérikaausche krin
gen de geruchten,, oyer een wapenbroedersehap
met de Turken laten verstommen. Daarvoor in
de plaats vertelt men thans gaarne,dat zoo
wol Japan, door middel van het Vatieaan, als
Turkije, op'vrede zouden aansturen, laatstge
noemd land danvermoedelijk gedreven door
zijn beduchtheid, nogeens midden in een nieu
wen draaikolk van krijgsrumoer Ie zullen ge-
rake^.
Ta Berlijn trekt men, bij liet aanhooren van
dezo geruchten, dc schouders op. Men 'is er
zich vyn zijn kracht bewust en weet, dal.de
leidende Duitsclie kringen ook thans weder
nietszullen hebben verzuimd, om de nieuwe
oorlogsperiode, welke komende is, tot een suc
ces' te maken. Men Averkt er, zoolang het dag
is, in het besef dat-niét het goud of do wel
sprekendheid, maar do arbeid ea deze alleen
'den lauwer zal wegdragen.' De arbeid wordt
dan, ook, ovoral in ons werelddeel waar, hél
Duitsclie prganisalievcrmogen thans de. leiding
hééft, volgens nieuwe denkbeelden tot ontwik
keling gebracht, lïeh naarstig wérkend con
tinent, zal zoowel dc zenuwspanning van do
afwachting, ,alsden jhoogth'uk.van een ïiiouw
Offensief, energiek weten Ie-dóórstaan.;
Naar .„United Press" meldt, zouden do
voorstellen van sir Stafford Cripps aan de
Britsch-lndische partijleiders door dczeti
„zonder geestdrift" -zijn ontvangen.
Verder wordt uil Ncw-Delhi bericht; dal
Cripps vandaag Gondii) zal. ontmoblcn.
la New-Delbi heeft bovendien een. ge
heime zitting van den l'ndischen staatsraad
plauls gehad, lrij vvelko golegenlieid generaal
Wavoll con verklaring over de verdediging
van Indië heeft afgelegd.
Naar Domei meldt, verklaart men'in Japan-
scbe militairekrm'gen, dat de bezetting van
Port Blair, door do Japanners de eerste stap
op den weg naar verovering van don Indisclien
Oceaan is. De Andamanen vormen do oenige
hindernis tusschen M.alakka, Ceylon en Britsch-
Jmlië.
De geslaagde landing van-Japansclie strijd
krachten op dn eilanden der Andamanen wordt
door de Japansclie bladen als'een operatie vim
vér 'strékkende betcek'enis,- zeergroot, opge-'
ipakl gepulilieeerd. De i.blnden. sctirijven eon-
stemmig, dat doze operatie, hot oenige juiste en
verstaanbare- antwoord isb'op liet intrigcerendo
spel van Cripps in dniMë/'-en wijzen er .vervol-
gens op, dat door 'do verovoriag van de Ahda-
manen do druk: op Indiö ,- aanmerkelijk is ver
zwaard, Engehmds -zorgeii om zijn kroonko
lonie' Indië zullen hiermee' dus aanzienlijk stij-
,gc'ii: Hot bozitvandeze';eilanden is voor de
verdere operaties in de gr>I£van Bengalen on
in den geheelen Indisclien Obejiah"van beslissen
de beteekenis.'
Do eerste buitenpost vaii Britsch-lndië is
daarmee reeds in Japansclie handen gevallen.
DO Brifsclie minister vaa-kidtonlatidsclie za.'
"ken Eden, heeft in liet'Lagei'luiis liot verlies
van do Andamanen bevesfigd, waarbij blij: sprak
over het „terugtrekken" van liet kleine garni-
zoea"! De conservatief- Herbert,' Williams ver
klaarde daarop, dat. dit een zeer ernstige toe-
stand deed ontstaaii. Hij wenschto do verzeke
ring te -krijgen; dat „dit nieuwe en vreeselijkc
gevaar voor Indië", op behoorlijke wijze het
hoofd zou worden geboden.
Edon antwoordde: „Ik kan daarover in bot
openbaar niets zeggen.Ik heb alleen een
bicioto me'dedeeling van de feiten gegeven en
kan -niet verder gaan".
.Naar wij vernemen hoéft; de -Nederlundsdlo
Bank te Amsterdam aan Winterhulp Neder
land een gift van f 50.000 doen tockomon. Ook
door dit. bedrag zaL Winterhulp Nederland in de
gelegenheid, zijii rin velo ;gezfijion do -rrcugde
van-do nieuwe lento te".brengoii.'
ln.de warcniiuizcn té Zwaag (N.-H.j wordt óp
Üet oogenbiik een nieuwe groente gekweekt, n.l,
de koolrabi, een groente waarvan alles gegeten
ka» worden. De knol is gelijk aan koolraap, ter-
de stelen en het blad smaakt naar kool,
Rvitj. 1* dc warenhuizen uitplanten van deze.
nieuwe groente-plantjes. -
- V.P.B.-Polygoon-Kuiper-m)
Do luisterbijdrage, die door- de P.T.T.
wordt gevorderd van allen, die een luislcr-
vergunning hebben, zal met ingang van 1
Mei a.s, worden verhoogd van ;f 0.75 tot
f 1.— per maand. -Dat komt" dus neer op
eonbijdrage van f 12 per, - jaar, al zal
deze over' 1942 nog f 11 bedragen, n.l.
do eerste 4 maanden f 0.75 'en do laat
ste 8-maanden.,f 1. - - -
Voor de aangeslotenen hij de lladio Cen
trales is een gunstige uitzondering 'ge
maakt 1 Noor hen zal het abonnementsgeld
worden verminderd mét het. zelfde bedrag,
waarmoe dé. luisterbijdrage wordt, vermeer
derd. Tot nu toe betaalde een aangeslo
tene op het net van de-Radio Centrale
f 18 abonnemeenlsgeld per jaar nn f 9
luisterbijdragemét ingang van T Mei wordt"
dat resp. f 15 en f 12.
De directeur-generaal van dén Ne tl. Om
roep, dr. ir. IV. Af Herweijer, heeft do ver-
hooging vafi- de luisterbijdrage uitvoerig ge
motiveerd.
Vroeger bestond hier te iandc liet systeem
van de vrijwillige;bijdragen,! dat- -zeeronbil
lijk werSctó, -.limSat'' IvèlW* zich7-:'aaityi-litin:i' Vér:'
plichting onttrokken. De verschillende vcreeni-
gingen genoten zeer aanzieniijkè -haten lilt dp
oxploilatie van -dé óihroepbladon. 1,1:.;,
In April.. 19,10 ...werd door-don toenjnaii^Oh-
minister van .waterstaat eeu wetsontwerp" in-
godiend om-,te komen tot oen verplichte luis
terbijdrage, -maar dat ontwerp heeft-"'hét; niet
tot wet gébracht.
•Het óyotigr- jaar is- -toch -dés vorpliclite luis
terbijdrage, rihgëv.oerdjXdicgedeeltelijkten. góede
yaiv don I^.T.T.-dicnst ón 'gedeeltelijk teu gcode
van. dén Ncd.-Omvoëp;,:konit.'De l'.Ï.T,zorgt
vooi' .-dó iiëhders endc gbhcele tecliniscJie
outillage zij hóeft het héiieér over de 'Radio
Contraïës en. bekostigt ook lieDwefenschappelijk
Qnderzp'ékingswerk op het gebied van ile ra
dio, oïa.'Ópok voor rvat de televisie belréft.
Do Ned. Öihrdép is belast met 'uló eigen-
Iijke: uitzendingen./ ;-/"/-/-
Do. inkomsten uit;- do luisterbijdrage het
progriunmahlad levéit. goon winst en geen. vér-
li(» op zijnonloeréikend voor een be-
hoorlükcL'éxplonatïè van het goliëélé omroep
bedrijf:*'
1 De onkosten 'ó/-:
RekOsligd:; moateilNo/af rvordon liet gebruik
van do twlm/ middcl-gplf'zeddeTS,' Hilversum 1
en IIon 'dp.'tiUrakóftegöltzeuder, die iii 1 hoófd-
ziiak uitzeiidt .voór .Oóst-Azië en voor het" pres
tige van. Nederland; iri. dénvreemde Van/ groot
belang is.
De Radio Contrales^ zulten gecentraliseerd
worden tof écn uil een centraal'.punt geleid
bedrijf.
Dègelicole ladio omtopp. zal, innnt.-sócia-
lislischen "geest wórden opgebouwd,
De 'steeds voortschrijdende tóchnlck vordert,
dal. .snel woisjt afgesohrovon.
- Do Ned. Omroep .heelt oen staf van onge
veer 900 .personen. Dat lijkt vool, maar wil
men het- goheoie terrein, waarop de onrtoep
zich beweegt; bestrijkeri, dan TB een uitge
breid personeel /npödig. Bijdó vroegere om-
roepvercenigingen doniineerde de administratie;
nu ligt bij 'dó Ned. Omroep, iiet zwaarlëpnnt
bij dc progiamma's, dus bij de kunstcmw
De salarissen en sociale voorzieningen voor
het personeel zijn verbeterd; die waren hij en
kele omroepvereonigiugen heel slcclil.
Door viermaal per week een der groole,
vrije symphonic-orkeslon voor de microfoon' van
den Ned.Omroep te talen spelefi, steunt deze
organisatie de orkoslcn. De kunstenaars, die
aan den. omroqp los meewerken, worden goed
betaald. Aan lipnorarla geeft de Ned. Omroep
per jaar moor dan een millioon uitri
Via de auteursrechten genieten de schéppen
de kunstenaars bovendien nog inkomsten van
de radio.
Voor wio van de oude omroepveréeuigingen
niet kondon worden overgenomen, is een wacht-
gnldrégeling getroffen.
Eén van de noodzakelijke voorzieningen,- die,
zoodra de mnteriaalpositio is verbeterd, nu»et
'worden getroffen, is het slichten van. oen
centraal oniroepgebonw te Hilversum. Hét bo-
drijf is thans in verscheidene gehouwen 'on
dergebracht.
Voor fl per maand wordt door den Ned.
Omroep veel geboden op" het..gebied van voor
lichting; en ontspanning. '.Hoog.--is. die bijdrage
voor dc luisteraars nog 'niet, als men be
denkt, wat men daarvoor krijgt en dat de
fbijdrage in Duitschland f 18 -per jaar is!
Het aantal luisteraars bijna 1A mlllioen
Do -directeur-generaal van de P.T.T., ir. W.
L.; Z. van der Vegte, deelde mee, dat do
stijging van hel. aantal luisteraars den Iaat-
.sten tijd geremdwordt door hef gebrek aan
radiotoestellen; eeir vecrschijnsel, dat zich ovoral
in de wereld,ook in Engeland en Amerika,
voordopt. Ér zal echter naar gestreefd wor
den de Radio Centrales zooveel mogelijk to
helpen om nieuwe aansluitingen tot stand te
kunnen brengen.
Do vrijstelliiig van liet betalen dor luister
bijdrage voor personen met zeer weinig in
komsten, blijft gehandhaafd. Hot. maximum aan
tal vrjjstellingen magdó- 10 pet. van
liet totaal aantal luisteraars, niet overschrij
den. Maar die limiet Is nog niet bereikt.
Er wordt, een nieuw zegel van fl aan
gemaakt, dat van '1 Mei af gebruikt zal moe
ten worden.
.Enkele luisteraars hebben reeds -Imn bij
drage voor hel gohcelo jaar, n.l. f9 betaald;
dat bedrag zat nog met 2 gecomplelecrd
möotcn worden.
\Ilet aantal uitgeioikto luisjervcrgunningen be
draagt ongeveer 1.450.000; op de Radio Cen
trales zijn in den lando 265.000 aansluitingen.
Tot voor kort stoog Uot 'aantal luisteraars
nog mét 10.000, 'pér maand.
Ér is overwogen bij het bepalenvan de
luisterbijdrage u-kening to honden .met don
welstand van den betrokkene, zooals ook hij
do belastingheffing geschiedt. Men is echter
tot do conclusie gekomen, dat aan dat systeem
gvooto bezwaren zijn verbonden. Iemand die
een brief verzendt Of een telefoon aanschaft,
betaalt hot vnstgesteldo tarief, onafhankelijk van
zijn welstand.' Bovendien kon niot worden ont
kend, dat wio or Óen radiotoestel op na houdt
of aboiuté is vano een Radio Centrale, zich
een. zékere Ageo pormitleerl.
Naar do Britsclie nieuwsdienst meldl, heeft
Churchill.in een toespraak tot dcu raad van dc
conservatieve partij verschillende kwesties der
aclueele politiek -besproken.
Ilij onderstreepte, dat hij „thans geen waar
borg ervoor kan bieden"; dat Engeland aan
hot eind vair zijn „tegenspoed" is aangekomen.
Churchill.sprak erover, dat het afgeloopen jaar
een „somber" jaar geweest is on dut „vele
beproevingen" den geallieerden nog te wachten
staan. Hij gaf als zijn mecuing le kénnen, dat
Engelunds oorlogspositie in zooverre „verbe
terd" is, dal hot oon jaar geleden nog alleen
stond, terwijl thans drie wereldmachten verbon
den zijn.
Mot betrekking tot de uitgeoefende kritiek
verklaarde Churchill o.a.: „Het is ons gelukt
de vrijheid van' liet '.voord, een parlementaire
ïogecrmg en de persvrijheid In bewaren, maai
er beslaat con grens, en ik moet den eisc-h
stellen, dat daarmee rekening gehouden wordt.
Ik kan niet toelaten,- zoolang ik.de vómntwoor.
(lelijkheid voor dc propaganda draag, dat tiet
leger verstoord wordt, of dat' hot vertrouwen
van Engeland en vair hotleger in de bekwaam,
hoid on -hél karakter van ons corps officieren
ondermijnd wordt.Herhaaldelijk heb ik ver
zocht, moer tijd, en aandacht te besteden aan
den wederopbouw voor den tijd na den oorlog.
-Waj moeien bij machte zijn, alle kwesties zorg
vuldig .te behandelen, opdat niels onze ge
dachten ot onze" volledige energie afleidt van
do - taak van het nationale zelfbehoud en van
do -.verplichtingen onder de- geallieerden, welke
verplichtingen ons opleggen, dat wij voor on
bepaalde» lijd alles, wat wij geven kunnen,
in den meest volledigen zin, aan die taak
besteden".
Vorder heeft Churchill Singapore hel tooneol
genoemd van een der grootste catastrofes in
de Britsclie goscluedenis. Omtrent het verloop
van den strijd op den. Atlanlisclién Oceaan zei de
hij, dat' deze zich weder ten ongunstc had
gekeerd. Hij kon niet garandeeren, dut de pnge.
lukkige tijden voor Engeland voorhij waven.
Tenslotte was hij van mécniug, dat den gealli
eerden zelf schuld trof, wanneer' zij don oor.
iog zouden verliezen.
In hot in Nicuw-Dclhi uitgegeven entnmn-
niuqé over den toestand in Birma, wordt, vol
gens den Britschen nieuwsdienst medegedeeld,
dat liet vliegveld van Toengoe, -dat twaalf kilo-
"nielor-"ten noorden van deze stad -ligt/ thans
in Japahsche handen is.
Duizenden fiirniecscho vrijwilligers zijn- le
Rangoon, naar do „Vomiocri Sjimhoen" uil
die plaats meldt, door de Jajiaiiucrs tol af-
declingcu verecuigd. Den 'Jósten-Maart vond een
défilé dezer vrijwilligers plaats, waarna zij naar
liet noordelijk front vertrokken, onder geest
driftige .toejuichingen dor bevolking.
Hot. GG3e Italiaansclie weennachlshericht luidt
Saluirischc afdrelingcn, die haar verkenning
tol de woeslijnzono in Zuid-I.ihyc hebben uit
gestrekt, hebben de totale afwezigheid van
vijandelijke elementen vastgesteld.
Slcrke Duitsclie luchtfonnalies hebben vol
treffers geplaatst op een lichten kruiser^ en
een vrachtschip in de haven van La Vnletla
en herhaaldelijk werken pi installaties van 'de
vliegvelden Hnlfar, Micah.'i cn Ginl.ia getroffen.
Bij luchtgevechten werden twee Spitfires neer
gehaald, terwijl op den grond .twee toestellen
werden vernield.
Engolsché vliegtuigen hebben hoven enkele
plaatsen in Noord Ilaliü gevlogen, o.a. horen
Milaan cn Turijn, zonder bómmen tc werpen.
Ecnige hiclitafwcerbattorijen zijn in actie ge
komen.
Naar men verneemt, is de Duitsclie ambassa
deur tc Ankara, Voii Papen, te Berlijn aatige-
kotiien.
In dewerkplaatsen van den Plnatsclijkcn Telc-
fooudienst. tc Rotterdam zijn monteurs druk
bciig met het voor de nieuwe munten .geschikt
maken van dc telefoon-automaten, afkomstig uit
Openbare spreekcellen, Zoolang dc dubbeltjes
nog niet uit het 'geldverkeer genomen zijn, wor
den dc omgebouwde automaten voorzien van
een metalen plaatje met het opschrift: „Alleen
nfeuw-type dubbeltje". Een dcc monteurs
bezig met het instellen van liet automatische
telefoontoestel op het nieuwe dubbeltje, hetgeen
een zeer precies werkje is.
(V.P.B.-Polygooiv-Hof-m)
Voor do af dealing politie van den kring
Amsterdam van hol rechtsfront hectt deprest-'/
dciit-directcur van de Ncderlandsche Bank, rat'.
M. M. Rost van Tomiingen, gesproken over liet'
nieuwe Europa, waarbij spr. in hoofdzaak de
economische aspecten daarvan zoowel als van
don huidigen oorlog belichtte.
Teruggaande iu dc geschiedenis van de laat
ste twintig jaren, noemde mr. Rost van Tou-
ningen als wezen van dezen oorlog den strijd
tegen do Joden.
Hetgeen spr. in Oostenrijk heeftgezien cn
meegemaakt, noopte hem, nationaal-socialist te
worden.
Spr., die iu zijn fuiielie allo vergaderingen
•van jJcn Volkenbond to Gcnève meemaakte,
kwam daar tot do kennis, dat allo grondstof-,
ten in handen vanJoden waren. Met sarcasme
uitte spr. zich over dc bijéénkomst der eco
nomische kopstukkeu in 1928 to Geneve, die
na twee jaar' vergaderd le hebben, lot de con
clusie kwamen, dat een tekort aan goud de
oorzaak was van do economische wereldcrisis,-
eeu conclusie, welke aan waanzin grensde.
Een ergernis was het spr., dat mr. Trip dezo'
conclusies onderschreef, /.es jaren later zou bij
een teveel aan goud do oorzaak van het euvel
noemen! In werkelijkheid was dit alles een
reusachtige zwendel, waul. - in Venezuela lig
gen onmetelijk rijke goudvelden, welke evenwel
door do Joden zijn lamgelegd, wijl anders de
goudprijs zou vallen, hetgeen do- Joden aan
zienlijk zou schaden.
Nadat iu 1933 Duitschland den Volkenbond
had verlaten, kwam do conferentie le Stresa en
de stemming iu liet Snargêbiod, dat trots de
pogingen dor geestelijkheid, zich met 9L pCt.
der stommen voor .aansluiting hij Duitschland
verklaarde, hetgeen spr. aldus formuleerde: Als
de kerk zich logen het bloed stelt, legt do
kerk liet af.
Toon h.egreep liet Jodendom, (lat do doods
klok over hun wereldheerschappij begon le
luiden. Het binnenrukken- van Duitsclie troe
pen in Tsjccho-Slowakije werd het sein voor
de beslissing te Londen om oorlog te voeren.
Duitschland moest eronder.
Duitschland had gebrek aan alle zeldzame
metalen'; een doorbraak was dus onvermijdelijk.
De grondscoffenpositie
Met dc bezetting van l'olen kwamen rcnsacU-
ligb kolen- en ijzerbekkens in Duitsclie handen,
alsmede grondstoffen voor synthetische olies
en benzine en de oliereserves van Duitschland
waren in het voorjaar van HUO reeds gun
stiger dan die van Engeland. De oorzaak van.
den' iin'm al op Noorwegen lag in de Zweed
se he ijzercrlsmijnen, de rijkste van Europa,,
welker bezetting rigor Engeland dreigde, het
geen Duilsclilrind moest voorkomen.
Met het losweekcu van Roemenië uit de
Engelsèlio garantiesfeer kwamen de rijkste Euro-
pcesche oliebronnen eve iceus in Duitsclie han
den.
Spreker giug vervolgons dc groiulsloffeupo-
sitie na, zooals die thans, na liet intreden
van Japan in den oorlog, is. Wat de kolcu-
prnduclie betreft, beschikt Duitschland thans
over -f"2(i million ton, plus 70 millioon ton
uit liet Donets-hekken, legen Engeland en
Noord Amerika samen 580 million Ion. Do
ijzerpositie van heide partijen is nagenoeg ge
lijk. Duitschland kan dus de opsnijders aan
den overkant rustig afwachten.
Van de meer zeldzame metalen is de Rus
sische maiigaanproduclie reeds iu hoofdzaak
in Deutsche turnden; (lie in den Tvaukasus zal
niet la tig moer op zich laten wadden.
In den Oeral bezit Rusland een belang
rijke ijzer- en chmomproduclie, doch wanneeer
hel daar straks geen kolen meer krijgt, is
de Russische hewn pen ingsproductie vleugellam
geslagen. Hetzelfde getril voor de 'zeer rijke
oliebronnen in den ICaukasus.
Wanneer Japan Brilscli tniliö kan 'bezetten'en'
door (le Perzische -golf de hand reiken aan
de Duitsshe troepen, in dcu Kaukasus, is
de Angelsaksische wcre'dlieersclinppij ten einde
cn de blokkade omgekeerd.
Spr., die erop wees. dat wij moeten leerea
te denken iu conilineiilale verhoudingen, zag'
in de toekomst drie conlincntenhet Euro-
peqsch-Afrikaansche continent,' onder Duitsch- -
lands leiding, het JapaascbGroót-Azialischéhlok
en, Jiet. Anicrikaansciic blók..
Veel hooien .wij spreken over Nederlands
zelfstandigheid en 'onafhankelijkheid, maar voör;
spreker is er slechts één ding: dat de Ncder
landsche inenscli zijn plaats zal krijgen in
het komende Gerniaansche rijk.
Spr. wees erop, dal, als straks, na den
oorlog de enorme rijkdommen van Oost-Eu'rö-
pa zullen': worden ontsloten, de Oostzee mis-
sehicii wel. de drukst bevaren zee ter we-,
reld zat worden. Langs'do gehecle kust van:
West-Europa zal-.één groot- havengebied ont
slaan. -'••
tiet, na'tiönaal-socialislisch -.economische sys-:
teem heeft -eén voorwaarts .stormendepolitiek:
producccren, voor de hnhocflen der volkeren
en (lib behoeften zrjn oneindig. Een alge-
nieene óvcrp'roductic is volgens spr. dan. ook."
nonsens.
Wij krijgen in West-Europa in*de toekomst:
geen concurrentie di.v. tusschen Rotterdam' en
Antwerpen, 'maar dc meest; iiitensjevp samen-:
werking zal noodzakelijk zijn. om het enorme-
verkeer meester te. kunnen worden.
Britsche aanvallen in den nacht vair Woens-i
dag op Donderdag op woonwijken in het be-
zette Fransdie gebied hebben, naar het- D.N.B.
van bevoegde zijde verneemt, negentien doodeu,-
cri een grootaantal gewonden onder; debur-',
gers'gecischt. Elf Britsche bommenwerpers wer- -
den neergeschoten. -
Do gczondhcidslocMand van 'koning Glis'.aat.
van Zweden, die IS dagen geledén .een óperalio
heeft ondergaan, is-thans bcvic'lige.ul. Volgens,
liet officicele bulletin lieeft. de genezing zoo
goede vóidci'ingen .gemaakt,dat'koning Tluslanf
een der komende dagen het Rood,- Kruis zie,
henhuis zat mogen- verluien."