.MANDALAY bezet baandag 4 Mei 1942. m füü Hctat een slechte raadgever 95ste Jaargang No. 23077 De vroegere hoofdstad van Birma is"thans een ruïne Engeland en de val van Mandalay Tsjoengkings levensader afge sneden- Japanners" bombardeeren Akiab Is: &m. Zware bolsjewistische verliezen aan Moer- mansk-front De Anglo-Amerikaaosche N scheepsverliezen in April Hevige verliezen _der Britsche luchtmacht in^e laatste week van April Roosevelt naar Londen? x; Staurting overjeden Bekendmaking Levendige actie in Cyrenaica Bombardementen op Malta voortgezet De Führer dankt Rijksorgani- satiele.ider dr. Ley Brandbommen op Hamburg Japansche propaganda, in Ned. Indie Nat. Soc. yornriings- bijeen komst te Leeuwarden Redevoeringen van Hauptdienst- leiter Schmidt en den leider der N.S.B. Deza cuuwui .vrnsomjot rtuv;olijU«. mor .uiUond erin*» von Zon- ci« Feestdagen Prijs per kwarinal f 2.10; fmócc» j»c. j.o»i 2.60." Prijs p«r tvc^cls* t\l?.i>ni!»*rlijke nummers 5 ota. Abonnementen worden dngriijke aangenomen AdvwtcntiFn voor het eerstvolgend tmnuuer moclon vóór elf uur «nu het Bimtuu'btr/orgd zijn, Zater dag* vóór -9 uur. Een bepaalde plaats van advertentie» wordt niet gcHuurhorgti. TSJÖ OM TE VERDUISTEREN. Vandaag 21.09 u. Morgen 21.11 u. Zonso.iaan.i morsen 0.03 uur Maan" op. 1.22 uur - onder 10.14 uur 'BUREAU LANGE HAVEN 141" (HOER KORTE HAVEN) TEL. 6930© <3 LIJNEN) DIRECTIE: Mr. H. A. M. ROELAHTS. HOCFÜREDACTEUR: M, STAVENQA POSTREKENING £111 Prys dw Advert «li ftu; van 1Ï5 min f2.25; iedere 'mm BMr .f9.Ui ia'hel ZatcrdagaVmmeT 1—15 mm f2.5S, iedere mtoaieor f0.16. Reclames f0.35 per mu. I«OftU*kutcu 5 ots; pnücxvi tan ties 15 cte. Tarieven r*a «dvert&uliün by ubsanemeut xijn aaa bet Bureau 'verkrijgbaar. Dagelfyk* Horden tegen vooriiiLbet<dia{ Kleine Ad verten tiëu opgenomen u f0.62 t/m 15-ty«orden. 10.92 tfm 25 woorden. Kik woord 'meer 6 cent tot ecu maximum van 30 woorden, Voor brieven «der loiter of a'dre* te bevragen Bu reau blad, wordt 10 cent extra in rakooing gcbrachL. r-e» Wocttsdx-r: Kitiue Advertentie» tot 15 woorden f0.51, uuu vdJr Düudagavond 6 uur nan het Bureau bezorgd. Zaterdags: Kleine Advertentie» f 1.2^, indien niet w£6r Vrijdagavond 6 uur bezorgd. Hot keizcriijko Japansche hoofdkwartier h»eft Zaterdag officieel den val van Man dalay op 1 Mei bekend geinaakt. Militaire kringen te Tokio wezen daarbij op do groote beléekenis van do bozetling van Mandalay. Daarnjcdo is, naar men. vaststelde een operatie tot een geslaagd einde gebracht, die zich in enkele weken or»r rond achthonderd kilometer uilslrck- l». Aan de andere zijde moesten de Ja- p&nners niet alleen rekening houden met Engolsche strijdkrachten, doch ook met, Iroepen van Tsjoenglcing, tor sterkte van rond 60.000 man, die tot hot de, Ge en 18o leger behoorden en don Japanschen opmarsch tot staan trachtten te brengen. Do bezetting van Mandalay boteckent voorts, dat do verbinding, dia Tsjoengking tot stand had „willen brongen lusscheu Brifsch-Indiü on Tsjoengking over Man dalay en Koenining, verbroken is. .Daar mede is do levering van oorlogsmateriaal naai- Tsjoengking ook langs dezen weg onmogelijk geworden. Ook alle steunpunten van militairen en stra- logischen aard in en toiiG Mandalay zijn in handen der Japanners gevallen. De tegen stand van do Engolsche en Tsjoengkiiieescho troepen kon 'overal worden gobrokon. Een oorlogscorrespondent' van Domei, die Mandaiay met de- eerste Japansche troepen is binnengetrokken, meldt, dat do staf] een hui veringwekkende aanblik biedt. x Do ïsjoengkineescho troepen,'die Mandalay bezet hadden gehouden, hebben voor hun ver trek de stad volkomen in do ascli gelegd. Reeds op den weg naar de stad warén zij mét hun vernielingswerk begonnen. De sta len 'bruggen op de wegen ivaren alle ver nield. In de stad zelfj zijn kilometers ver slechts rookende puinhoépon. te zien. Nergens ziet men oen-levende ziel.Op den* berg Mandalay ziet men beneden zich liet halfverkoolde histori sche koninklijke slot en dc uitgebrande be: roemde gouden -pagode, die. zooveel vreemde lingen beeft gelokt naar do beroemde oudé residentie, dp tweede..stad des Ia,nds in# grootte. Do val van do jnalstc belangrijke slr.itegische basis der Britten in Noimi-Birma, Mandalay, die amper twee dagen na dien van Lasjio kwam, heeft een verpletterende uitwerking gehad op liet .Engolsche publiek, ofschoon de militaire Correspondenten dor verschillende bladen zich do laatslc (1 agon hadden beijverd om liet Brit- sclio volk voor to "bereiden op d|o inconstorling van bet Britsch-Cliinccsclie front in Noord-Birma Militaire deskundigen' ïe Londen erkennen thans, dat van liet „stevige" front in Birma niets meer over is. De gevaren voor Engolsch- Indië zijn* thans reusachtig geworden. De stort vloed der Jajiflnsche troepen dreigt Bengalen te overspoelen. Omtrent liet lot der Brilselie contingenten, die in Noord-Birma te snelslo terugtrekken-naar do Indischo grens, meent men in militairekringen to Londen,dat deze hoogstens nog in den vorm van een. guerilla-;verzet.. Icu-mien Gieden. Maar dit.as, dan aai) dónpprintiglischen kant. Do verovering vnii Mandalay door do Ja panners, wordt in de Wilhelmstrasso beschouwd als do beslissende overwinning- 'der strijdkrach ten van. den Torino op don Biriimweg. Da veldtocht in Birma wórdt te Berlijn-als oen militaire prestatie van den eersten rang gekenmerkt. Met de inneming- van Mandalay en dien van Lasjio is hol strategische doel van Japan, den* levensader .van bot China van Tsjftng Kai Sjok af to snijden, praciiseh bereikt. Japansche niiiriiicviiegtiii;-,on hebben Zaterdag bij het aanbreken van'den dag-de belangrijke stad Akiab aan de westkust van Birma lievig gobombai.deerd. Ondanks .Imt lievige afweervnur plaatsten do Japansche toestellen voltreffers op liet vliegveld. Op verscheidene plaatsea braken branden uil. Alle viuigtuigen zijn be houden op hun basis tcruggekeeixl. Gevaarlijkc rietbosscn... De camouflage van een Duftsche verkcnningsafdccliiig nan het Oostfront (V.P.B.-Scherf SS-PK Möbius, Atl.,-Z.) Hoofdkwartier vim den Fiihror, 2 Mei. (D.N.B.). Hot opporborol der Duitsché weer- m*cht jnaakt bikcèd: - A au hot ooatolijko front werdon bij ge slaagd» eigon pinatselijko aaayailon talrijko- - 'gorangoneu gemaakt en 31 kanoimon bnitge- nuvakt Vorscheicloae vijazuiolijko aanvaUcn mislukten. Aan het front van Moermansk werden vrij krachtigo fianvailen van' den rijand na v<«;bitterdo govechtan ondór zwa- r« blusdig» verliezen voor don vjjsnid-ofgc- 'slagen. ■In Noord-Alrika aau ivecrszijdan leven dig» vcrkenningaactiviteit. Do vliegvelden van hot ailand Malta werden inet succes gehonihardoerd. Gftvechtavliegludgen vielen in dan nacht van Donderdag op Vrijdag havennaukwr au rftvitMIlaennge-iiistailaties ran Port Said m«t kraclitigo uitwerking mot birisamt- en brand bommen aan. Een gjioot koopvaardijschip werd i ri brand geworpen. Lichte Dultsjho govochtsvliogtuigen ver nielden bij eon aanval overdag op oen vlieg veld ia Zuid-Engeland met bommen en boordwapons 9 vijando.ijke Vliegtuigen éii schoten aan do Engclscho Zuidkust"oen bc- wakingsvaartuig in brand. In luchtgevechten boven de kusten van de bezette gebieden in hot westen schoten Duitscho jagers gisteren overdag 13 Spit fires rieer. Dé ravilflillecringsschoepvaart van Groot- Brittannic cm de Vereen.' Slater! leed in do'maand April een'totaal"verlies van meer dan 585.000 b.r.t.' Do marine bracht' 81. koopvaardijschepen, tezamen 565.000 b.r.i. tot' zinken, waaronder 76 schepen van trp- zamen 538.000'Cl>.r.t. door duikboóteii, en do luchünaclit G vijandelijke.koopvaardij- x schepen van tezamen 19.305 b.r.t. alsmede een schip van onbekende tonliage. Voorts brachten Dnilsche duikk'ooten uit .- het. Brilacke-rawl^llfetadngsverkccr d'l' - dé. 4 Mlddellandsclie Zee 13 tmiispor: zeilschep eu. en voor een haven der-Vereen. 'Staten een uil. -1 vaartuigen beslaande sleep'.Int 'zin-' ken. Bovendieu beschadigde de luchtmacht nog 14 koópvaardijschepen docr bomtwffers. zwaar. Kapitein Priller beliaahle gisteren in het westen zijn 70e overwinning in de lucht. Hoofdkwiulicr van den Pührer, 3 -Mei. (DNB). .Hot opperbevel van de Dnilsche 'weermacht maakt bekend: Aan liet Oostelijke front luidden, eigen aan- valsondernemingon sucfces. Verscheidene plaatselijke aanvallen van den vijand wer den ..afgeslagen. Aan het front van,'Moer- anansk; mislukten do aanvallen van vrij sterke vijandelijke strijdkrachten. In lucht- govcchten werden gisteren overdag 33 vijan- deljjkè vliegtuigen zonder eigen verliezen neergeschoten. In Noord-Afrika levendige activiteit aan weerszijden van verkenning en' artillerie. - Bij aanvallen op concentraties vracht auto's, tentenkampen en opslagplaatsen 'in do Marmarica- leed de vijand gevoel igo verliezen aan materiaal. De aanvallen op Britsche vliegvelden van liet eiiand Malta werden overdag en des nachts met goede uitwerking voortgezet. Lichio Duitsche gevechtsvliegtuigen brach ten voor de Oostkust van Engeland twoo in konvooi varende koopvaarders mot te- zamon 3500 b.r.t.® tot zinken en hesdia-"" digden een anderen koopvaaider door bom- treffers. Een- verkenningsvliegtuig bracht in de wateren van do Shetland-eilanden eon tankboot van 800 b.r.t. tot zinken. In den tijd- van 21 tot 30 April verloor d» Britsche luchtmacht 209 vliegtuigen, waarvan 68 in do Middellaudscbe Zee en in Noord-Afrika. In hotzelfde talvak gin- jan -er in-eten strjjd togen Groot-BritlanniB.. 45 aijen vliajluigen verloren. Britaclio gavcclitsvliegtuigen, die in ilen nacht van 3 op 3 Mei probooiden naaf ..het kustgabted ran Noord-Duitsclilaiid te vliegen," werden gonoodzaukt terug U kec- reu. Gistercu behaalden aan hel Oostelijke front- luitenant Koeppea zijn 80c tot 84e; luite nant Grif zijn 70a tot 70» an Feldwebel Sleinbalz zijn 44e tot 49e overwinning m de lucht. -,- Het Stockholmscbe blad Aftontidningen meldt uit Londen, dat daar geruchten in T omloop zijn, vólgens welk president Roosevélt .het voor nemen zou hebben binnenkort naar- Londen I.» komen. - - De Dftensclio ^minister-president, Tfiorwakï Stauning, is gisterochtend op 89-jarigen leeftijd aan do gevolgen svun eon ongeval gcslorvcn. Thórwild Stauning, die goboran werd als zoon van can utrigonmakcr én zelf liet sigaren- makersvak heeft uitgoocfcnd, boa/t 151/j jaar lwig liet srubl van minister-president van Doiie- mtukeki bokloed. Als vertegenwoordiger van do sociaal-dcnidcralische partij, waarvan h§ in 1910 voorzitter werd, kwam hij voor het eerst in 1910 in d® regaering. In 1924 vormde liij zijn etusló kabinet, dat .duurde tot' 1918, toon ile Kociaal-deniocraton dom*erderheid kwijtraakten. In .1929 kwam Stauning ten tweeden, male aan de leiding dor rcgcering, welk* hij sindsdien onafgebroken behouden hcoff.' 's-Gravenhagc, -1 Mei, Het, bureau van den bevelhebber der Weermacht In Nederland maakt bekend: Voor een Duitsche Krijgsraad ia Nederland zijn verschillende processen gevoerd tegen de leidersgroep ccncr geheime organisatie, die zich in haar werkzaamheid en - haar oogmerken en doeleinden richtte tegen de Duftsche bezettings macht cn die bovendien gepoogd heeft verbin ding te krijgen met de ooflogstegenstanders van Duitschland. Daarbij zijn thans reeds 79 Nederlanders aan begunstiging van den vijand, - spionnage, ver boden bezit van wapens en ontplof bare stoffen en" voor een deel ook aan'.'liet verbreken van het cercwóord als officierschuldig bevonden en op grond daarvan ter dood veroordeeld, 72 van deze doodvonnissen zijn met den kogel ten uitvoer gelegd, slechts In 7 gevallen is de doodstrafdoor hét vetleenen van gratie gewijzigd in levenslange tuchthuisstraf. Hul Itnliiiansclie wccrmaciitebericht van Zater dag luidt als volgt: Aan liet front in da Cyrenaica lévendige ac tiviteit van de vijandelijks artillerie. Onze artil lerie nam doeltreffend vijandelijke pantserwa gens onder vuur, waardoor dezo gedwongen werden terug te (rekken. Tijdens een vijandelijke 'luchtaanval op Beng hazi werden conigc gclioiriveu'-beschadigd. Er vielen geen slachtoffers,^1 vT7 Bij een actie.- mer een uitgestrokt gebied -werd Port Said dour Ualiaaiischo en Duitsche vliegtuigen aangevallen. Ef ontstonden groole branden in do doelen, dié verscheidene rnalsn werden getroffen. Diiitscho en Italiaunscbé formaties vliegluigen liebbcn 'overdag en 's nachts do vliegveld en vloolinstallalics op Malta' opnieuw aangevallen. Tijdens (alrijke luchtgevechten,! mgt vijandelijke jagers - hebben Duilscho- vliegtuigen drie Spit fires neergeschoten.'- Andere' Engelscho vliegtui gen werden op den grond iii brand geschoten en vernield. In z.ijn .wecrniachlsbericiit van gisteren maak Ie-licit Ilaliaanscljé opperbevel bet volgende be kend: "Di Cyrenaica hebben Dai('ïcD,e goveclitsviieg- luigeii.-'een-g'ionto coileénliaiAighiiSéchanise'erdo strijdkrachten van 'don vijand aangevallen, waar- onder! zich lal .van pantserauto's bevonden. Een groot deel daarvan werd ernstig getroffen on e'enige tierilnlleir geraakten in brand. Tijdens een luchtgevecht werd een Curtissmachine neer geschoten. Do bombardementen op Malta werden voort gezet. Een Spitfire werd omlaag gehaald. Do vijand ondernam dos nachts oen aanval op liét eiland Rhodus cn bet eiland Leros. Er werd lichte schilde veroorzaakt. Niemand werd ge deerd. Een Brilsch. vliegtuig werd getroffen en viel in zee ten zuidoosten van Leros. In do zone van den Piraeus en in de omgeving van Athene liet een Engolsch vliegtuig oveneens een klein aanlal hommen vallen, Eeriige hui zen worden beschadigd. Ken burger, werd ge dood,'vijf werden gewond. Naar aanleiding van de bijeenkomst van, de iijksarbeidskamér heeft rijksorganisatieieider dr. Ley den Fiihrcr een telegram gezonden, waarin Hij erop wijst, dat do productiestrijd vun dc Duitsché bedrijven gedurende den oorlog golieel in dienst vau de bewapening staat. Er zal alles ivorden gedaan en niets nagelaten wor den opdat de Dnilsche soldaat steeds wat ér ook moge gebéuren -.de beste wapens in voldoende en rijkelijke hoeveelheid ontvangt. Do Fühvor antwoordde den rijksorganisatieiei der hierop niet een boodschap, waarin hij dr. Ley en alle werkende mannen en vrou- jven voor, de,'lot h»m gerichte betuigingen van trouw en „voor da belofte, dat rusteloos zal-worden gewerkt ten behoeve van ons strij dende-front en daarmede, voor hot bevechten van do overwinning on den rredo. Hetvader land heeft zich door zijn rljjt en offervaardig beid, alsmede, door de voorbeeldige houding, dio liet ook in kritieke stitualiés staeds weer getoond heeft, liet heldendom onzer soldaten waardig, getoond." De FfJhrér wijst er in zijn boodscliap op, dat do 1 Meidag thans voor onze soldalen aan liet front cn voor onz» werfcendo' bovolking in't vaderland 'n da'd rau bezinning is goweest, doch ook van vastbeslotooheid om to vochten en rusteloos"te werken tot de vrjjhoid én sociale toekomst van ons volk gewaarborgd ziju. Ik weet, datdaarbij het Duttecbe vaderland on in het bizondcr al zija weckende monnan en vrouwen dosoldaten aan het -front nooit in den steek zullen dalen. D* oorlog, dien wij gedwongen zijn te toeren, ia voor ons volk een strijd, om het zaa- of met-zijn. De over wirming, die wjj zuiten behalen, zal daarom ook oen ovcrwinniug tan het jaheole volk zijn Britsche boimnenwei-p«rs hebben, naar aan het DNb - gen.Ud wordt, in den afgeJoopen nacht bran.ibommen geworpen op wooriwijkea in Hambiug. Er ontstond schado en verliezen. Volgeiifl tot dusver ontvangen belichten zijn zes der aanvallende toestellen neergcscliélcn. To Batavia is volgens 'd« Asahi onder do inlieemschq bevolking esn grooto Japansche pro pagandacampagiia op toun gezet. Déze streeft naar hot horstel vari. djtn „Aziatischen geest en bewustzijn" onder d» berolking vun Nc- (lerlandsch-lndië. Ecii der. nieuwe maatregelen is ds invoe ring. vau clo Jnpansche tijdrekening 'op Java „en Madoera met ingang vaa gisteren. Ook do vier -gvoofo Japansche nationale feestdagen' zul len- voortaan in Ned.-Indi* worden gevierd. Gisteren hebben dc. N.S.D.A.P. cn de N.S.B. in dc Harmonie te Leeuwarden een gemeen schappelijke scholingsdag georganiseerd. De vergadering werd geopend door den districtsleider der N.S.B. Van Wepereri. Als eer ste sprak Hauptdienstfeiter Schmidt. C u tschlönd wil Nederland niet onderwérpen Het Duitsclie nationaal-socialisme, aldus spr., kan alleen samenwerken met diegenen, die hun eigen vaderland liefhebben en bereid zijn het so cialisme in eigen kring te brengen en samen te werken in een geordend Europa. Spreker schilderde vervolgens de gemeen schapsidee, uitgaande van de familie. Door re formatie cn de hieruit voortvloeiende dertig jarige oorlóg raakte de socialistische gemeen schapsidee- op den achtergrond. De Fransche revolutie liet wederom deze idee naar voren komen.. Door dc geschiedenis loopt tevens de roode draad in_het vraagstuk van den arbeid. - De jonge boerenzoons vonden op het land geen wérk meer én gingen naar de stad om in de fabrieken te werken. Toen de stoom machine werd uitgevonden nam ook het groot kapitalisme zijn vlucht. Toen had de beste uit het volk op moeten staan om de arbeidersmassa den weg te wijzen naar het werkelijke nationale socialisme. Het was evenwel de Jood Marx, die de kracht van den arbeider zag en wist te ge bruiken. We kunnen het onzen grootvaders cn ouders niet kwalijk nemen, dat zij zich' door -zijn leer lieten verleiden, want cr was niets anders. Het nationaal-socialisme is ontstaan toen Duitschland niets meer bezat. Uit de armoede van het land ontwikkelde zich een eenheid, een nationale cn sociale gemeenschap. Hét nationaal-socialisme heeft in Duitschlarïd een werkelijke welvaart tot stand gebracht. Ten slotte is het sterke Duitsche leger niet anders dan de bescherming van dezewelvaart. Het nationaal-socialisme wil, dat de arbei der sneller dan tot nu toe in het genot komt van de uitvindingen. Een voorbeeld hiervan is de volksauto. .Een ander voorbeeld is het werk van Kralt durch Frcude. Bewust zijn hierdoor de kapitalisten in de gehcele" .wereld uitgedaagd Spreker merkte vervolgens: op. dat Duitsch land Nederland niet onderwerpen wil. Het. kan dit niet eens, want het is nationaal-so- cialistisch. Ook wil liet van den Nederlander geen Duitscher maken: de wég, wélke beide landen zijn gegaaii, 'is te verschillend ge weest. Beide landen kunnen trotsch zijn op hun geschiedenis. Deze verschillende wegen staan evenwel de Groot-Gerinaansche ge meenschap niel^ in ,den weg. Reeds staan in het Oosten de strijders van alle Germaan- sche landen aangetreden in den strijd voor liet nieuwe Europa. Spreker hoopt en ver wacht, dat hier de gemeenschap van de Gciw maansche landen geboren zal worden. Ir. Mussert aan de macht, wanneer de Führer het wil Vervolgens nam de 'leider der N.S.B. het woord: Hij verklaarde, dut men zich nu, met de op richting van de verschillende fronten e.d. wel eens afvraagt, waarheen dit leidt. Dé leider derN.S.B. gaf -een kort overzicht van de geschiedenis der beweging tot 1935. In dat jaar organiseerde de gehecle wereld zich tegen hel natioriaal-sociulisme. Nederland -wist onder Colijn zijn plaats in de democratische rijen in te nemen, de N.S.B. moest hier verdwijnen: in 1940 kwam de afrekening. Thans- kon het nationaal-socialisme zich ont plooien. Velen, die in hun hart reeds vroeger tot de N.S.B. behoorden, traden toe en in een jaar tijd telde de beweging 100.000 leden. De formaties werden gevormd. Dit was de eerste phase. Nu komt de tweede phase, de be weging moet leeren het volk te leiden. Hiertoe zijn de formaties der beweging in het volk noo- dig. De derde phase, welke hierna zal komen is het bestaan van de nationaal-socialistische -bewe ging aan de eene zijde en het bestaan van een nationaal-socialistischen staat aan den anderen kant. Spreker behandelde vervolgens liet onder werp van het aan de macht komen van den leider der beweging. Het tijdstip, waarop dit zal komen is het oogenblik, dat de Führer het wil en dit oogenblik zal vermoedelijk eer- .der komen, dan men in Engeland wel wil gelooven. Onze voorouders waren gedwongen hun on derhoud te zoeken buiten de grenzen'van Europa. Thans wordt een nieuw Europa gevormd en het is" duidelijk, dat zij, die buiten het conti nent van Europa groote belangen hadden hier groote offers moeten brengen. De wereldgesthiedenis laat zich niet tegen houden; onze taak Is thans hier in Nederland een nationaal-socialistischen staat te vormen, opdat we tezamen onze plaats vinden in het nieuwe. Europa. Alles staat cnvalt met den uitslag van den strijd in het Oosten. Rede scholingsleider der N.S.D.A.P.' Kuhlmarn Nadat de deelnemers -aan den scholingsdag gemeenschappelijk een éénpansmaaltijd hadden genuttigd, sprak de plaatsvervangend scholings leider der N.S.D.A.P. Kuhlmann. f Hij zette uiteen, dat dc nationaal-socialisti sche revolutie werd geboren uit het protest van hel volk tégen het auti-volksche. De vijanden hebben ook thans nog niet inge zien tot welke krachtsontplooiing het volk in St22t tei In het verleden heefthet.Duitsclie volk zich in tijden van nood aaneengesloten, doch wan neer het góéd' ging,' werd dit weer vergeten. Thans heeft liet Duitsche volk front gemaakt tegen zijn vijanden om ze definitief te slaan. Ook de andere Gcrmaansche volken, die de speelbal zijn geweest cn Amerika moéten zich thans opmaken om aan dezen strijd deel." té nemen. Ook den Nederlander móet thans dui delijk gemaakt worden, dat hij thuishoort in dc Germaansche MeVensruimte. Do liefde lot het vaderland is de laatste jaren over 'tulgernocu versterkt; het ''.interna tionalisme, dat de uiterste llnkscho partijen pre dikten, heeft aanmerkelijk 'aan terrein verloren. Men kun echter een goed vaderlander zijn en' toch beseffen, dat in dc verhoudingen, zooals dio vóór Mei 1940 bestonden, een grondige wij ziging is gekomen, die zich na don oorlog zal consolideeren in een nieuw-Europa. Andere Nederlanders verwachten niels van een nieuw-Europa, waarin ons land als getijk- gercchligde een plaats zal kunnen innemen. Zij luiken naar wat eens was en meencn aan hun vaderland verplicht to zijn do zijde te kiezen van do vijanden v-an den bezelter, niet alleen' geestelijk, maar ook materieel, wat dan leidt tot bevordering vau de belangen van de legen- slander's van Duitschland. Wio zich daarmee bezighoudt, weet echter, -- dat. hjj mei vuur speelt, want er is niet alleen mei woorden gewaarschuwd, maar van r Maart 1941af zijn ook voorbeelden gesteld. Toen zijn de eerste doodvonnissen in Nederland 18 in getal voltrokken. t?a dien zijn nog andere gevolgd, doch dat heeft cou groep per- eonen, die hebben behoord lot de actief dienen- de'officieren in liet'Nederiandsche legér, lot het corps reserve-officieren en tot de eerste inlol- lectueele kringen, niet tot leering gestrekt. Zij liebbcn samengespannen (ogen het Diütscha gezag en .de Duitsche weermacht,- zijn" ontdekt eri werden 'ter dood veroordeeld. Van de 79, wien dit vonnis trof, zijn 72 terecht gestold; voor 7 is de doodstraf gewijzigd in levenslange -- tuchthuisstraf. De mannén, die hun leven hebben verloren, zulten vermoedelijk' door een deel van ons volk als martelaren beschouwd worden, dio alles hebben geofferd min het. vaderland. We kennen'in onze geschiedenis martelaren zoowel onder de Protestanten als onder de Koomscli Katholieken en liet hangt er grootcn- deels van af, wat men zelf is, Prolestaut of Roomsch-Katholiek om de daad van een .bepaalden martelaar' als heldhaftig of als noo- deloos oHer te beschouwen. Waarmee we maat zeggen willen, dat men voorzichtig moet zijn hij hel bewiorooken van." liet martelaarschap. Teen de Nederiandsche weermacht in Mei 19-10 gecapituleerd'.'Iirid, zijn-alle krijgsgevan genen na korten tijd wcoi:,; vrijgelaten, iet3 wat v lot nu toe in de geschiedenis nog niet was voorgekomen. De officic-rni hebben echter hun eerewoord moeien geven, niets tegen de Duit sclie weermacht te zullen ondernemen, .wat men niet als een onredelijke voorwaarde van deu overwinnaar kan beschouwen. Een deel der Ne deriandsche officieren licefl later meegedeeld, het gegeven woord niet 1e kunnen houden, ea deze zijn loon - weer gevangen genomen om te voorkomen, dat zij do Duitsclie belangen zouden schaden. Deze handelwijze -was van beide be trokken partijen eerlijk en correct.'1 Anders staat de zaak ten aanzien van do officieren, die ook hun cerewoórd hebben ge geven, maar dat niet hebben gehouden, door deel te nemen aan een complot, dat zich ten doel stelde spionnage te bedrijven ten gimsté" der vijanden van üuitscliland, wapens te ver zamelen; 1e vluchten naar. liet buitenland om aan Engelschon kant aan den strijd deed te nemen; gewelddaden Ie "plegen tegen leden van de Duitsclie weermacht; -daden van sabotag'e to ondernemen, enz. Zij, dio zich mei dergelijke dingen inlaten, weten, dal zij met hun leven spelen'en heliben do gevolgen van hun daden- te aanvaarden. Het waren, zooals uit hel. gepubliceerde com» muniquó blijkt, niet alleen officieren,die deel uitmaakten van het complot, maar ook intel- lectueelen uit de oersle kringen. Na het begin van den veldtocht tegen Sovjet-Rusland is oen versterkte communistische actie ook in ons. land aan den dag getreden; de. nu veroordeel den behoorden echter niet tot de communisti sche groep. De leden ran het complot zullen wellicht tot het laatst het gevoel hebben gehad, goede vaderlanders te zijn geweest; z\j hebben iets willen doen voor hun vaderland, maar van het Duitsche standpunt uit bekeken kan men zich voorstellen, dat de bezettende macht niet kan dulden haar veiligheid in gevaar te zien gebraclit en dat' nog wel dóór mannen, die hun eerewoord hadden gegeven niets legen de Duitsche weermachtte zullen ondernemen of die een vooraanstaande' eii invloedrijke positie' innemen. V j Dat -met een nederlaag van Duitschland d# belangen ryjfh; Nederland niétworden'gediend,- doch veeleer worden geschaad, zullen niet allen inzien,omdatzij niet«eloovéa' in de' moge», lijkheid' van een nieuw-Europa,-"waarin .pok-de' verhoudingen - .vau de volken wel ..heel» anders zullen zijn .daii, vóór 1949.hniaar'wanriii' naast elkaar tóchgelukkige volken .zulién kunnéir* teven. Afgescheiden .van-deze opvatting is liét schier niet te verdedigen,' 'dal' 'men zijn ccrc woord' breekt: en dén .bezetter langs ipridergrondsché wegén"1 tracht' jtè'.'b'erindéélejL Blinde- haat' is''in het leven -altijd eenslechte t raadgever .'gelde-' keril,Die. haat wordt niet, gecompénsocrd door vaderlandsliefde, welke zich :op. de/.o wijze fiit. Wio; -de,: vijanden vair Duijschlaud !op y een of andere .wijze lracht-,te helpen, uteet; dat hij lioo; speb speelt:, hij 'sjiöt- met zijn leven »n! helpt <1 hannes niet zijn', vaderlandI

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1942 | | pagina 1