Woensdag 16 September 1942
Het Britsché operatieplan bij
\;-:-:':'-:.Tobroek;:/:
Daar is wat grootsch
te doen!
95ste Jaargang
No. 23191
Engelschea wilden havenwerken beschadigen
Het Afrikaansche Dieppe.
j Teg e n stand ;d er Sovjets
in Stalingrad
zeer hardnekkig
Deze week is de
yerduisteringsweek
Verbitterde huizengevechten"
De strijd aan Het Oostelijk front
Eikenloof met zwaarden en
briljanten r
De strijd op Madagascar
Italiaansch protest te Londen
De 'toestand,in Brltsch-Indië
uiterst ernstig
Ook Ertgelsche jeugd in.
èén bond?
Amerikaan.sche oorlogsproductie
raakt achterop
D^ WtcttDt itnèlt^Bt fogdipu, out fritzcnderiiijj
tvb ïa&- .Foatdapcn. -
Prij» yv tvirto«l f MO; f»oco p«r poal Ü.60.
?*tj« par wek j 16 at*. AfxooderUjko
«u. Abnnnemtnlcn »onkn d»g»|ijkt laugennmeè
AüwxrteatiHj voor hel wntvolgtod naniaiermootcoi.'
WMlr elf uor aan lie» Uoreiti» Krrot-cd rijn.'Zatef*
Ja-u .r«» 9 otir, E*o bepioluo- plaot» van
idTfftroUb wordt niet cewufltl)iirj{<l-
flJD OM TE VERDUISTEREN
Vandaag 19,55 u -'Morgén 19.51 u.
ZonsoDflana mcrncn (.16 uur
Maan op 15.06 'uur onder 13.59 uur
SUJKEAU LANGE HAVEN 141 <HOËK KORTE HAVEN^^ TEL. 69300 (3 LIJNEN) POSTREKENING f311
DjREeTIE: Mr. H.JLE ROELftMTS.iHOOFClREDACTEURj M. STAVESQA
- PHjj der AdwtenüSat vao 1—15 mm (X.25; leder»
mm meer f0.14} in'het Za ter dagnummer I—JS com
JUS, tedere tam meer fÓ.16. Reclame* f0.35
per mm. Inrantakniten 5 ctü; postkwieanlfé* IS el*.
TaWewn vad advenectiSn h{j «hou nemen? tijrt'ftn
hei Ünrtód verkrijgbaar. Du»eiijk*~ «order irj;tn
vooruitbetaling v Klein ei Advert*nii?n rtpj»i»oainieo iï
f0.62 t/m '15 voorden» .'0.92 t/m 25 w»ontenl Rfk
woord meer 6 cent tot ecu. maxirouju van 3d woorden,
Vbof brfcrcn^ooder lette; of ndre» to Hevragen tri#*
reat; Mad, wordt 10 cent ntra In tokening gebroeht,,
Woemd*g»t Kinine Advert ontiEn tut 15 woorden
I 0^1, mita v46t Olntdagivomi 6 uur aan het flor cao
-bcxargd. Zaterdag* t Kleine Advertentïfei
IndtVh niet wJd» IVfji/acfUfttrJ 6 «tor lirzorgd
Het hoofdkwartier «Ier Diutsriie
ww-maeM ru-eidd© gistermiddag hotvol-
g©j!<k> ©xtra-bcriehh
„He Bi'iisdi-o troepen, dl© in den
Bacht van 13 op 14 Soptember met go-
iiraikmaking van lucht- en vlooistrijd-
krachtcn bij Tob rock ge'and waroa, zijn
in nauwe samenwerking tusschen Duit
sche en Italiaanselu- strijdkrachten na
eeii Kwarcn, saellrcm strijd vernietigd of
geyaiigon genomen. V i
He - vijandelijke oorlogsschepen wee-
den door kuslbatterijen èn luchtduelge-
schut onder een welgericht vuur getib-'
men,waarbij - drie torpedojagers, ©eni
ge korvetten en talrijke landingsbowtea
tot zinbén werdcu gebracht. He daar
na: in oostelijke richting wijkende sche-:,
peil werden aangevallen door aïdeelin-
gea van de Duitsche en do Itaiïsan-
fscke luchtmacht, die twee kruisers, ©en
torpedojager en verscheidene motortofr-
pedobooten tot zinken brachten. Ander©
kleiner© schepen werden zwaar bescha?
scbadigd. Duitsche niijnvegers brachten
een Brilsche motortorpedoboot met
117 gevangenen in dc haven van To
bruch. Negen vijandelijke bommenwer
pers werden neergeschoten. In totaal
werden 571» gevangenen gemaakt, on
der wie 34 officieren. Bovendien ver-
loor dé vijand «en grant aantal docdcn.
Een omvangrijke hoeveelheid oorlogs-
materiaal werd baitgemaakt. Onder de
gevangenen bevinden zich talrijke schip
breukelingen van de tot zinken ge
brachte Brilsche oorlogsschepen. He
eigen verliezen zi-a geringd*
Hot Ilaliaansche wcermachtsbcricht van gis.
teren 'luidt; -
He in don nacht van 13 op -1-1- September
mot 1 aan zienlijke 'lucht- cn vlootalrijdkrachtcn
ondernomen landingspoging bij 'lobroek is te
negen uur dc3 -ochtends volkomen tenietgedaan.
Ho door- vlootstrij&krachicrt on vliegtuigen aan
Jand - gebrachte troepen .werden., binnen yijt uur.
volkomen tcmi eligd of gevangen genomen. Hoor
het onmiddellijke ingrijpen van het bataljon
San Marco onder bevel van luitenant ter zee
lste klasse Giacomo Cototto' en andere afdoe-
dingen, die door Duitsché strijdkrachten uit
do vesting Tobroek dapper gosteuml werden,
werden do vijandelijke hoepen, waaronderook
valschermjagers, die er ir. geslaagd waren, vas
ten voet te krijgen, na' korten," verbittordoc
strijd overweldigd.
Kast- etv luchtdoolbattcrijen der Italiaanschc
on Duitsche verdediging namen' do vlootstrijd-
krnchlen, vvelko do'landingsoperaties steunden,
onder een welgericht vuur en brachten drie
torpedojagers, ccnige aviso's en tairijkc landings,
hooien tot zinken.
De, vlöotstrijdkrachlen, did dxh naar het
Oosten terugtrokken, werden vervolgens aange-
•valloTi door Itaiiaanseho en Duitsche afdeclingen
gevechtsvliegtuigen en bommen (verpers, die een
kruiser, een torpedojager en verscheiden "mo-
iortorpedoboolon tót zinken brachten en een
lichten kruiser en andere kleinere schepen
-zwaar beschadigden:
Bij deze gevechten -dwelt .zich de 13o ,gé-
vochtsgrocp, onder bevel van den majoor dér
vliegers Itengo. Vlak bizpnder onderscheiden.
,Wij -maakten 576 gcvringmicn,ónder wie 34
officieren. Het aantal docxlcn c-n gewonden be
draagt verscheideno lionderden. -Een aanzien-'
Üjko hoeveelheid ooriógsinafccriaalwerd hmtge-
- maakt. Het grootste deel van d.o schipbreuke
lingen der tot zinken gebrachte schepen werd
door onze 'vlootslrijdkraebten met veel moeite
gered, Onzo' verliezen zijn naar verhouding
bescheiden.
Goibkti|digc aanvallen van lichte Dritscho
pan Isörwagens, op vJiegvé'don -indo orr^eving
mislukten door het ónmiddcllijko ingrijpen der
plaatselijke garnizoenen, die'(alrijke auto's ver-
nieligden cn '©enige gevangenen rnaaktén.
-Naar-, olfjdoèl- (e llöme .is meegedeeld, was
...volgons de" bij do, gevangenen gevonden ope-
/raliebevelen hct doêl vaiv' de jBritsche actie' bij
Tóbroek-een* gelijktijdige" landing - ten Oosten
cm ten \Vc3ten. vjtn de haven. De Engelschen
Wilden daarna -van woerskanten do reëde van
^Tobroek bereiken, zooveel inogolijikr schade loe-
brengon aan 'dé havenwerken en de in dc haven
liggend|si schepen r.ict speciale middelen lot
zinken brengen.
Voor zoover op hot oogenblik vaslslaat, werd
a:ui do actie deelgenomen:.door twee kruisers,
vor.Hcl.cidön jagers en duikbooten cn een aan
zienlijk ge lil corvotten en niotorlorpedobooten.
Dé poging had dus hot karakter van een aan
zienlijke gecombineerde operatie. Zij werd voor
afgegaan door een zeer heftigen luchtaanval, die
van Zondag 21 uur tot Maandag 3.30 uur duur.
de.. Daarbij-lieten de Engelschcn niet i minder
dan Ö110 bommen vallen; terwijl de vijandelijke
schepen haven- en stad onder vuur namen.
Kort daarop volgdon de landingen in de baai
vaiiruMUrsa el Ao-erin, westelijk van Tobroek,
on in de baai van Marsa cl bjiaoese, oostelijk
van To brook. Do wostelykó groop werd -oiimid-
déllijk togcngeliiouden doOrl de plaatselijke ver-
dedigtag,- terwijl do oostelijke groep, die goede
larnlingsiriogülijkheden had, over c-cu kleinen
afsland kon oprukken. Toen. echter werd deze
hfdeeling overweldigd, waarbij zjj gevoelige ver-
Jiezen leed. De overlevenden werden gevangen
genomen.
vliet eerst trad het marinebataljon San Marco
Legen do Engelschen op. Dit ontving weldra
steun van: andere .marinotrocpcn on Italiaan,
sche en Dnitechó troepen Uit Tobroek. Volgens
het verdedigingsplan worden ook per auto hoe
pen aangebracht; die ochter iiiet in don strijd
hokoefden te worden geworpen.
Do Duilsch-ltaliaanscho ku3L- cn luchtdoel-
hattorljcn namen onmiddellijk dc vijandelijke
schepen ónder vuur. Er werden' 3 jagers cn
7, aviso's tot' zinken gebracht; één kruiser
en 2 aviso's beschadigd. Toen de schepsn
ziclh 'Lo 0 uur terugtrokken, werden zij ach
tervolgd door IlaUaanscho en Djutsclic' vlieg Lui-
gon,'die. epn kruiser, ee>n jager on verschoidon
aviso's Lot zinken brachten. Een lichte kruiser
werd beschadigd:
Onder do gevangenen -bevinden zich een ka
pitein ter zoe. cn een Ataierlkaanschen journaU'sl.
Do landingspoging lieaft. tot -gevoelige .ver-
liraïn yoór do reeds sterk geslonken. Engelseke
st^dlijiachtön' geleid,- Twee kruisers, vier tor-
petfojagcrs, verscheiden iorpedobootc-n,eónige
corvotten on talrijke londingabeotea zijn niet
meer beschtküaar voor verdere vijandelijke ope.
ral iea in do Middel I an dsche Zee.
"'•'Om trarit de':vcrTjileld(é ^Htschovtendlngspoging
bij' Tohroc-kjverschaft' eén bizondere córroa-
poiuleefc :van Stefani-:hog de .-volgon.de: bizonder-1
hoden:". Sinds Augustus had het Brilsdtc com.
inando voor doze actio. troepenMnheden uitge
zocht, die reeds-aan de verdediging van To-
broélf hadden deelgenomen en derhalve met het
terrein bekend waren.' De* uit' twee grocpsn
beslaandje landingsafdeclihgcn hadden lot' op
dracht fretgebied 'omj <lè .haven te veroveren
cüi zich daar ter verdediging 'te. nestelen,'Ion
hinde don Brltsclwii zocstrijdkrachlcn hel bin.
ne-ndrjngen in de iiavon mogelijk te'maken.'Ver
volgens zouden in een gecombineerde actio
van land en zee- af alle havenwerken, do ka-
dén, opslagplaatsen van benzine,, dé-kust- en
luchtóoolbattèrijen vernield, worden. Aan £ee-
strijdta-achtïii werdén,aan Brilsche zijde, gebruikt
twee kruisers, veie., torpedojagers alsmodc lat
van andere eenheden ials. duikbooten, corvotten
on torpeflomotörboóten,
Tijdens :de voorbereidende luchtaanvallen,die
verscheidene liren duurden, konden reeds de
corslis tcekonen van dc Brilsche landingspo
ging worden waargenomen*. Ten Oosten cn ten
Westen .'van do vesting 'pruhesrden Brilsche
slrijdkiachhvi'in "vier opeenvolgende golven ,on-
dsl." het vuur derkusiliattorijen, die haar
kanonnen reeds op de voor do haven.liggende
Britscho schepen gericht hadden, op liet land
vlisten voet te krijgen, Ilaliaansche afdoclingen
infanterie, uitgerust niet' machinegeweron en
andero liotdo wapens, brachten cvchwel de Brit
scho landingsbooten tot zinken,zoodat van de
groalo Britsclie strijdkrachten slechts -een ge
ring aantal aan land kon .homen cn Rechts
een kort 'eind.-.kon optrekken,' waar het door
andere .afileelingcn infanterie, Overweldigd, werd,.
Tegolgkcrjud- probeerden Britscho tDrpedoboo-
ten. volgens tiet ptaii de haven binnen te Varen,
welke poging ovenwel mislukte door het onvér-
wfjlió optreden .van 'de Ilalinansctie kleine
vtooteenheden,
Het flinke optreden van de Duitsche en
Italiaanschjo vordcdigorS, maakte liet. 'gebruik
vnn-dogereed staande reserves onnoodig. De
correspondent-. besluit als volgt: tiet Afrfkaan-
sciio.' Dieppe" zal' ztóh "steeds' herhalen,'"'wanneer:
do vijand'- probeért -onze 'stellingen aan te
vallen. - S>
In militaire kringen - te- Berlijn zegt men
van dc situatie bij Stalingrad, dat dó bolsjc-,
wisten in dit .gebied op - het oogenblik een
grootcr terrein bezet..houden i dan de Duit
schors, die daar in drie wiggen zijn doorge
drongen.'
Steeds weer wordt erop gewezen hóe ivan-
bopig deze. stad wo? dt verdedigd door de
bolsjewieken en men verklaart, dal de stag om
Stalingrad ongetwijfeld; ecu der grootste en
verbitterdste, en daarmee ook bloedigste, in
'dozen oorlog is.
Als de inneming van-.Stalingrad al niet. zoo
vlug gaat als men V tvöUiclih in leekonkringen
heefti-verwacht; dan ligt.'dit-.aan de zorgvul
digheid, waarmee dé;Duitspho.' leiding baar troe
pen in den' - strijd; heeft ^geworpen, om zooveel
mogelijk rnenschen jè j'spa ren. -
De tegenstamL" der bolsjewieken in Stalin
grad is dusdanig,-, dat ..de Russen letterlijk stuk
voor' stukdoodgeslagen'"! moeten worden. Daar
'do bruggen - naar -deii- óóstólijken, oever van de
Wolga-zijn a(ge-broker»,.kuruieri de bolsjewieken
hoogstens nogprobecrén zich zwemmend "in
veiligheid to bréngen,iniai'r' dan zouden zij zich
blootstellen non"do machinegeweren van. hun
karneradc-n op den .uo'stclijkeii oever.
De bolsjewieken staan derhalve voor do keus
door do Duitsche of /door hun eigen, kugols
te,vallen, --Ar
_In verband mót het'bituicn. atzienbaren tijd
te verwachten eindó v'aii'den strijd om Slatin;
grad 'orasclnrijft' ihen vin. militairekringen dc
doeleinden van het-Duitsche ■zoiheroffensici van
dit jaar aldus, dat men' in .do eerste plaats, dd
veroyering van hei -geheekt-Dangobied en van
de rest der Oekraïne op j het oog had, waar
het vruchtbare gebied der zwarto aarde voor
de voeding dor bolsjewisten van zeer bizon-
dere heteekenisis,Oak \vas men voorncmons
alte industrioeiég'rondsletfen en de, wapenin
dustrie van deze waardevolle gebieden met in
begrip van Stalingrad tri; Duitsche handen, te
krijgen.
Als het- tweede óógmérk van het Duitsche
zomeroffensief .no'emoiii-df militairen do beroo-
ving 'der boisjewisten'c'yari hun Kaukasische
oiio. Daaraan voegt men toe,'dut deze gebieden
ten slotte niet alleen- èninoiueii wörden aan
dén togenslaader, maar' hbvendieu nog., worden
ingelijfd bij het-Duitsche bewapeningspotenticeh
Indien men "criii -slaagt, aldus de Wilbehn-
strasse, den gcbeelen Itaiikasus, jdie oven groot
is ais hot oude -Duitsahé rijk, van den romp
der Sovjet-Unie- ai'te'-'scheiden, kan iricn zeg
gen, dat de otfeusieve' kracht der bolsjewisten
tióogstwaarschijnlijkis ilitgeschakeld voor dezen
oorlog. t
Over. do mogrdijkhedeh jet gobruik der Duit;
sche 'engeallieerde traUln," dievrij komen--na
den' val -vah SlalirfgraA, hult men 'zich in
zwijgen.
Niet alleen voor .U, maar ook voor Uw
medeburgers of dorpsgenooten dient gij te
zorgen, dat Uw woning 's avonds goed
verduisterd Is. Wij leven in eer. tijd van
oorlog, - d-t. een tijd van .sterk vergroot;
levensgevaar.
Goed verduisterd. Goed beschermdl
De ring qm Leningrad blijft gestoten. Geen oogenblik verliest de post aan den
xwaren mijtrailleur de vijandelijke,:stellingen, .waaruft-ptotseling, zóoalstreedt vele.
malen geschlcdcle, de Bolsjewisten hun massale «anyaSlen tegen da DuUsc.he linies
Intnnén ondernemen. uH het oog SS PK NüszbaurneV-O H-P H m
'De verbilterde hUizcngcvcditcii:.ill. Stalingrad
hebben gisteren -den4 gehecicn, dag voortge
duurd. Hof verdere succesvolle oprukken vari
de Duitsche troepen binnen .het, vcstïnggehicd
vverd door sterke tormalies van- de. luchtmacht
in aanzienlijke -mate gesteund,-.welke met .duik
bommenwerpers, jachtkruisors-eh, slagvliegtuigoa
do bolsjewistische -strijdkrachten, die jgosoncen-,
tveerd waren om ontlaSlingsaanvailcu te' onder
nemen, in ononderbroken aanvallen in schccr-
vlüclit on met ..de boordwapens bestookten,
- Vooral ih het .noordwestelijke, doel van - Sta
lingrad werden de bolsjewisten, dóór bommen
'van zwaar kaliber getroffen,- waardoor, zij zware
verliezen aan menschen, tanks en zware wapens
I talon.
Inzake "do., gevechten' in den contraion sec
tor van. het' Oostelijk front t deelt het .opper
bevel, van' do Duitsche weermacht noghet
volgende mede:
TenZuidoosten van Kaluga en ten Noord
westen van Medyn ondernamen" do,.bolsjewisten
op" 13. September slechts onbelangrijke' plaatse
lijke aanvallen op- do Duitsche .stellingen, die
allo Afgeslagen 'worde.'!;- In het. gebied' van
Ilzjef déden dé bolsjewisten na.hevige, vóor-
beréiding door de-1artillerie - vrj stej$o .aan-
.vallen', op de Duitsche linies. Zij,''probeerden'
'door een massaal optreden;,.yan - de luchtmacht
hun aanval' een- ovornricht te verschaffen.Ter
wijl, vrij omvangrijke Jbolsjeyistischo concén-
tralios en -'-batterijsteilingen iecds in, het ,af-
wcérruur van de Duitscho artillcrio ón door
aahvailën, van gevechtsvliegtuigen en duikbom
menwerpers verslagen kondèn worden, gelukte
liet den vijand slechts op één plaats oen Duit
scho stelling binnen; to dringen. Door hot con-
cenlreeren van 60 tot 70 tanks 'brachtendc
bolsjewisten hun infanterie-naar -voren en kon
den zij terrein van siechts plaatselijke bc-tee-
kenis veroveren, Eén Duitsch infanterie- en pio-
nicr3bataljon,- alsmede oen - afdebling wielrijders
sloten onmiddellijkdo bres, na een hevige
ivorsteling. Tijdens do gevochten werden in den
sector van een mfanteriecorpsl67 bpisjcivisli-
scho tanks stukgeschoten, waarvan 43 door
een divisie. j
Bij 'een. Duitse,lie stpOilroepaélio-werden door
infanteristen cn pioniers 8 vijandelijke --lease-
mallen -buiten govcchtgesteld en oen aantal
gevangenen- gemaakt. Duitscho jagers schoten
10 bolsjewistische vliegtuigen neer. Vier andere
werden door do luchtdoolartillorio neergeschoten.
Do .Fulirer hfioft' de hoogste Duitsche omlep-,
sdica.ding -voor dappoxhold,,.,heteikenloof 'mót.
dó zwaordeiikoii.'b.ritjitnteh bij', hot 'ridderkruis,
'van 'hot ijzeren kruis, mui listen hntehant ilierj
nrnnn ,,0raf als vijfden, .officior dor Duitsche.
weermachtverieclldj
;Graf: ftoeft niet T72 ovÓrwinningcu' in de-ducht
van do jachtviiogora yiin alta lijdon cn landen
liét groots te oiuital vJii^luigen .noergesehoteii.
Hg is Üions -escadriilé.k'apitein'fin bist; jaclitcs-
Icader van majoor Gollob, di© mot 150 'over
winningen, eveneens drager van deze hoogste,
onderscheiding is. v. I
Maar officieel - to Vichy wordt medegedeeld,
bobben do Brilsche, strijdkrachten op Madagas
car do plaats Móraotava ontruimd. Door hel
hevige verzet van de Fransche troepen maakt
de \Britscho opmarsch sléchts „langzaam vor-,
deringen. Om iedercn meter grond-wordt lie
vig - gestreden. Maandagmiddag echtcr; slaagden
de - Britten erin; de hoogtevan Antsiafabositra
'op' 280 kilometer-, ten.,Zuiden van Tananarivo,
lo bezetten.-
In bevoegdo kringen te Vichy. vestigt „men
opnieuwden nadruk op het heldhaftig verzot,
dat, do Fransche troepen in. samenwerking met
de inboorlingen aan den Britschcn aanval
hicilcn.
Do - doorde Engelscho pers pptketondó earn-
pagne omFrankrijk te verwijten dat het ori-
geachikt is voor kolonisatie,.;, wordt in dozelf-
da kringen met verontwaardiging van dó hand
gewezen. Niets kan beter het Engelscho op
treden karakioriséeren dan het citaat van een
Engelsch blad in Mei van dit jaar,waarin
„geconstateerd" werd, dat Madagascar met zijn
rijkdommen aan mineralen cn landbouwproduc
ten -geëxploiteerd, moest - worden.-
-
Dc liuliuauscho regcering heeft, naar van be
voegde zijde wordt medegedeeld, wegens het
tot zinken brengen van* liet Italiaanschc lios-
pilaalschip, waarvan officieel melding is gó
maakt, een formeel en in zeer scherpen tooa
gesteld protest aan "de Britscho. regcering gezon-,
den., liet protest, waarin do schending van de
bepalingen van do* internationale Geneefsctié
Hoodo Kruisconventio van 1939 in'alle vorm
wordt geconstateerd, is door de Zwitsorscho
aan do Brilsche regeering overhandigd,
Dc;. Ilaliaansche regcering behoudt zichvoor
allo tegenmaatregelen, welke, haar gepast voor
komen, té- nemen.
V Volgens déu:' Britsclien ljeriehténAieiist hoeft
Ao Britóêfj.lmEsehtr jninislor van binncnlandsche
zaken,-Sir- Reginald Maxwell, in',de wetgcvènde.
vergadering to Mow-Dellii verklaard, dat de (oc-
sland iii Britschdhdid'wérkelijk-uiterst ernstig
is.. Do onlusten staan van Ro groote steden
naar het omliggende gebied over. in deze stre
ken slaat het treinverkeer voor een groot doel
stil; Bengalen is geruimen tijd bijna geheel
van hol-Noorden van Indie afgesloten geweest.
Maxwell vesligdo de aandacht op dc zijns
inziens zoor opvallende omstandigheid, dat de
aanslagen C|p spoorwegen in vor van elkaar
liggende slrekon vrijwel op hetzelfde oogenblik.
waren begonnen.- V
Naar-de Engelscho nieuwsdienst inotdf, heeft
een studiecommissie van de Engelscho conser
vatieve partij ziclh piezig gehouden met de
kwesti» der lichamelijke opvoeding vain de
jeugd en daarover een. communiqué uitgegeven,
waarin wordt voorgesteld, alle jougdveroonigin-
geti, waartoe meisjesen jongens - belmoren in
den leeftijd van 14 1 tot 18 jaar, samen 'te
Vatten in oen onder toezicht van dc regoering
slaanden hond.
Met het- oog »p dó omsfruldigheid, dat in
thiitscldand en Italië al.'j-> kwesties van 'op-
voedin goh iicliaamsoefeiüngen in hijnden van sn er 'rich "in te ^tton "voor
den slaat zijn, noemen de Engelscho bladen
dit' communitjué vanbeteèfconia. ,;;U' L
Het zesde rapport over dc leen- éri» pacht
wet is. door- president Roosevelt aan hot .Con
gres voorgelegd. Hierin wordt, geconstateerd,
dat. de Amerikaansche hs wapeningsi adustri e, in.
do laatste driemaanden slechts ongeveer- do
iielft dor vastgestelde hoeveelheid oorlogsma
teriaal heeft-, geproduceerd.
- Inde tabakscentrate te Diepenveen/waar
rnien zith 'belast'met het lermenteeren
van tabak onder deskundige léiding yan
den' -oud-Dóli-tabaksplantér, - de'ni heér
;i G. Weveling. korrit men thans handen:
te kort bij het. wegen en sorteeiten der
talrijke zendingen, welke uit alle deeten
- van het land blnnenstroomeii ;r-
VNP-Zeijlemak'er-Pox (ollarid m
Boerenleider Roskam is dezer dagen terug-
gekeerd van een studiereis naar dc Oekraino
en heeft opnieuw do aandacht gevestigd op
de problemen en perspcclicven, welke het Oost-
land oplevert. Ooslland is oen oud, historisch
gegroeid begrip, hetwelk; van dc zesde tot
omstreeks 'do zestiende eeuw, nauw met do
geschiedenis van den Nederiandschcn stam waa
vervlochten. Ic die tang vervlogen lijden vond
de overvloedige levens- en schepppingsdrang.
van Duilscher en Nederlander een uitweg on
werkingssfeer in do Slavische gebieden tussclsoji'
Wezcr 'en Elbe, Holstcin, Brandenburg, enz.
Ontelbare huisgezinnen van ons bloed cn on
zen aard votgdon don roep, die toen wc«r-
klank vond in het.liod; „Naar" Ooslihnd. wil
len wij rijden I" Do ridders van do Duitscho
Ordo sctiiepen met het zwaard in gindschc stre- -
ken orde en veiligheid, cn waar deze dobc
hen waren tot stand gebracht, daar volgden:
do booroti,.ook'uit Noord-Nederland en Vlaan
deren zij vestigden zich op den rijken bodem
en wisten daar in waarheid to kolonisccrcn.
Tengevolge van dc economische en politieke
lotswisselingen in. de vijftiende en zostienda
eeuw is deze draad afgebroken; niet langer!
do budo koppigo boerengocst, doch do han
delsgeest nam toen in onze gewesten 'do lui
ding. Ooslland geraakte op den achtergrond
eii werd vergeten; onze expansiedrang richtte
zich overzee, on met trots mogen"wij vast
stellen, dat wij ook ginds, ia Oost cn West,
aan onzen aard zijn trouw gebleven. .Wat- Ne-
dcrlandschc arbeidszin in tropische gewesten
tot stand bracht, -mocht gezien worden en zal
iet licht worden vergeten.
Ons volk is thans op een niouw historisch
keerpunt aangekomen;het moet opnieuw ilcn
blik naar het Oosten van het eigen wocolddcol
lichten, cm een nilwog voor zijn energie ie
vinden. Wij mogen ons golukfcig prijzen, dat
wij op eeri tijdstip, waterop wij oris 'ovcrzecsdic
gebiod zijn kwijt geraakt, nog over genoeg
ongebroken kracht beschikken, om de toekomst
onbevreesd in (lo oogon te kunnen zien. Dit
maal zal het opnieuw onze oude, taain boeren
stand wezen, die daarbij Let baanbrekend©
werk zal kunnen, verrichten, v
- Onzo.;- landstand, -was geleidelijk' ver-
armd. De afstammelingen der groote erf-
boeren moestenzich" tevreden stellen met be-
(tr:v[jej van soms slechts enkele hectaren vcieri
hunner kwamen ook -zélfs daaraan, niet iniwr
toe, Tririwoge. het' gebrek' min grond en ver
huisden als melkboeren,, arbeiders; on klein© f
lia.ndolaars naar do steden.
Tbaiis is echter- tiet oogenblik aangebroken^
dat hun larboidfikracht in Ooslland kan worden
ingezet. Ons - overbevolkte vaderland met zijn
omstreeks '270 inwoners per vierkanten kilo
meter kan voor zijn zonen woonruimte vria-;
non in het Europees cho Oosten, waar rijk©
bouwgrond 'op inlcnsiove exploitatie wacht, waar
een bevolking, die nog; achterlijkis in haar
Icefwijzo óti arboidsmethoden, hchocife heeft
aan organisatie, .inzicht en leiding. V- -
Voor do atdeeling Landbouw van de Neder- -
liindseh-e Oostcompagnie hooit Boerenleider Ros- j
kam dé Oekraïne bezocht, om den Nederland-'
schon Landstand to helpen inschakelen bij de -
groote dingen,d:o 'ginds.- gaan gebeuren. Mea
vindt daar gindsnog, o.a, in Choriitza, aistatn-
rnelingen van onde- Rederlaridsche heerenge-
slachteo, die na eeuwen arbeid iri den vreemd©
eigen haard on zeden hehbori bewaard; -Wat; is:
er mooier, dan, bij deze traditie aan te sluiten I
do vüoiseivpor-
zioning van ons eigen werelddeel? - •-
Do 'landbouwvlakten van Öost-Eüropa Uiédón
thans nog het beeld van ooa éihdoloózo en 'ziel-
loozo steppemvureld,arm aan machines, paar
den en alles, wat tot vestiging van een waarlijk
EuropeeBcho: cultuur uobdig is. Toch "is-men ér
reeds, ondanks' de lïjdsotnsteudighoden; "in. ge--
slaagd, "een zoodanige oogat binnen* téhSlon';
dat do vrees voor hongersnood mede hier-."
door bezworen is, Het volk daar denkt niet aan
tegenwerking of sabotage, maarwerkt;.;, voor
honderd procent, .mee, verheugd nis het- is,
aan den Sovjetdiuk -te zijn ontkomen, en,, ook
'zelf., weer land iu bezit te krijgen. :.f?\
Naar deze stréken trokken Alums de Neder-
landscliD bnereii'.en landarbeiders, om er met
hun degelijke vakkennis leiding té geven. Er
zijn enkele.',proefbedrijven, waar 'deze., landge-
noóteh'-éenigén'"t.ijd: een sppeiale, aelióimg 'onder
gaan,; om. li cn-, vpór hun; verantwoordelijke taak;
'gereed^ (e maken,jEoii -bedrijf :.vah:-32Ü H.A.,
'orii' eons ccii enkel' voorbeeld te g'cyép, wórdt
daar'., thansbeheerd door pen. manj.' ..die liier
'eenvoudig:.boerenarbeider, wast -U;;.
Het.- gaat in het -Oosten '.nog' niet- dadSijk.
om eigen kolonisatie; .die tijd'..kómt''later. Nu;
geldt hel,, den landbouw 'ér wpderiUp' gang
leólbrfiiigen/^ïyaof juist ié .deze;:' dagen van,-
oorlog moét ér alloréerst wprdcn'fgêpróducocrd,
^onèuidéfjjïetfievcn' op gang to:;-huud'en. Doch.
daarna zal"do tijd aanbreken, dat.'ook Neder-'
land zijn gerechte' 'aaiideel zal-'ontvangen van
den in* gindsche streken beschilt^areh cultuur
grond. Dan zat vestiging op' groote - schaalkun*
■tien - plaats .vindenvan ''-Nedérlandsclié hóefen,
Rio' liuii aandeel' hebben '.geloveril. 'op 'dïti spé4
jciale ouderJee! - der niéuweÉurppéescfielier-
'ord,(irilng,':.Rtennetr';'dit^.(vezen*.zaij'L
de N.edcrlandscho-'Boorcnteitter, ons in rustig,ver
trouwen, dat zat -de toekomst ioeren, Mea
moet geloof hebben in do levenskracht van ons
volk!
