Schiedams kunstbezit
15
In 1953 kocht de toenmalige direkteur van het Stedelijk Museum, Daan
Schwagermann, in de Zwitserse kunsthandel een schilderij aan, dat van
bijzonder belang was voor Schiedam, omdat het geschilderd was door
Gerrit van Vucht, een Schiedams stillevenschilder van omstreeks 1650.
Van deze schilder is maar weinig bekend. Wel weten we dat hij in 1658
was ingeschreven in het Schiedamse schildersgilde en dat hij vanuit het
St. Jacobsgasthuis (nu Stedelijk Museum begraven werd in 1697.
De belangrijkste bron is Jan Sysmus, die in het schildersregister van
Amsterdam van 1669 -1678 schreef: "Gerrit van Vucht, in stillevens,
keukens, fruitasie, bloemen, redelijk, Schiedam, floreerde 1650, 1669
was hij al out". Verder weten wij dat de Rotterdamse kunsthandelaar
Volmarijn in 1648 5 7 schilderijtjes van deze schilder naliet. Geen
geringe produktie
Het in 1953 verworven "fruitstuckje" toont tegen een bruin grijze
achtergrond, op een massief houten tafel, voor het grootste deel bedekt
met een rood fluwelen, in dunne, kreukelige plooien opgeschort kleed,
een ronde mand met gele peren en een tros rode druiven.
Een gebladerd peretakje steekt tussen het fruit. Aan de druiventros zit
nog een wijnrank. De mand staat scheef omdat hij vanachter steunt op
een paar losliggende peren. Rondom liggen trossen witte druiven.
Opvallend is het licht, dat in een schuine baan links van boven komt en
een deel van de voorstelling in de schaduw laat.
Deze schaduwpartij ondersteunt de diagonaalsgewijs opgebouwde com
positie. De plooibehandeling getuigt van een zekere onhandigheid.
De charme van het schilderij wordt vooral bepaald door het afgewogen
kleurgebruik, de harmonieuze compositie en de manier waarop de
zilverachtige zachtheid van de pereblaadjes, het bedauwde van de
druiven en het broze van de ranken voelbaar gemaakt is.
Kunsthistorisch gezien is dit schilderij vooral belangrijk, omdat samen
met een schilderij in Poznan, Polen, dit de enige voluit gesigneerde wer
ken van Gerrit van Vucht zijn. Met behulp hiervan konden een groot
aantal andere schilderijtjes worden toegeschreven (24) aan de Schiedamse
meester. (B. Haak, "Gerrit van Vucht", een stillevenschilder in Schiedam"
OUD- HOLLAND LXXII, II, 1957). Deze waren meestal gesigneerd met
het monogram G. V., soms per abuis gelezen als G.H. Sommigen waren ook
wel toegeschreven aan Pie ter S teenwij k, waar het werk erg op lijkt, of
aan Heda. Een tentoonstelling van die "nieuwe" schilderijen van
Gerrit van Vucht 12nrs) werd in 1966 in het museum gehouden.
JOSINE BOKHOVEN