Bij een toeschrijving aan Elias van Nijmegen zou de datering van de
Schiedamse decoratie vervroegd moeten worden. Elias sterft in 1755.
Dit zou betekenen, dat de behangschildering reeds ter plekke was, toen
de twee huizen nog niet tot één waren samengevoegd. Wij zagen dat dit
pas na 1764 gebeurde. Dat zou betekenen, dat de opdrachtgever voor
het behang niet Jan van Capel geweest is. Wie het dan wel was, valt
moeilijk te bepalen, omdat beide panden tussen 1731 en 1755 een groot
aantal eigenaren gekend hebben. Om na te gaan wat er van al deze
personen bekend is, zou een onderzoek vergen dat voorlopig buiten dit
bestek valt.
ONTWERPTEKENINGEN
Er is nog een tweede argument om het Schiedamse behang toe te schrij
ven aan Elias van Nijmegen. Nog niet zo lang geleden heeft het Rijks
prentenkabinet een grote verzameling ontwerptekeningen voor interieur
decoratie verworven en gepubliceerd, die in hun geheel afkomstig zijn
uit het atelier van Elias en Dionijs van Nijmegen (Drs. J. W. Niemeijer,
'De ateliernalatenschap van het Rotterdamse schildersgeslacht van
Nijmegen" in het Bulletin van het Rijksmuseum, 17e jg., nr. 2, juni 1969.)
Het zijn voornamelijk ontwerptekeningen voor decoraties die ook wer
kelijk zijn uitgevoerd.
Op vele bladen staan preciese afmetingen in hoogte en breedte genoteerd,
terwijl bij de plafonds soms de plaats van de schoorsteen excentrisch is
of één der wanden schuin verloopt. In deze verzameling bevinden zich
b.v. ook de ontwerp schetsen voor de zeven doeken uit het Rotterdams
Museum. Het zijn snelle, gewassen pentekeningen in kleur en we treffen
er weer andere overeenkomsten met de Schiedamse taferelen in aan,
zoals b. v. het theatrale gebruik van een gordijn bovenaan in de scene
en het omhoogwapperen van een gewaad.
In deze collectie heb ik gezocht naar een mogelijke ontwerptekening
voor het Schiedamse Jozef-behang en tot mijn vreugde vond ik inderdaad
een schetsblad, kennelijk van de hand van Elias van Nijmegen, dat er naar
mijn idee absoluut mee te maken heeft. Het is een blad met twee vluch
tig geschetste taferelen waarvan de één het opschrift draagt"Joseph
en Putifar", de andere stelt waarschijnlijk voor: "Jozef voor Farao",
De schetsen zijn uitgevoerd met potlood en penseel in grijsbruine inkt
en slechts ten dele met de pen in bruin opgewerkt.
Zijn dit de ontwerpen geweest voor het Jozef-behang? Dat geloof ik
niet. De scene van Jozef en Potifar komt niet eens voor in de Schiedamse
reeks. Terwijl van het verhaal van Jozef en Farao een ander moment is
gekozen in het behang dan in de schets. Toch herken ik in beide gevallen