Schiedams Kunstbezit
12
De "Vereniging Vrienden van het Stedelijk Museum Schiedam" heeft
het museum een bord geschonken van Delftsblauw aardewerk met een
voorstelling van de markt van Schiedam erop. Het bord is van groot
belang voor de historische collectie van het museum.
Thans wordt het tesamen met drie andere Delftsblauwe borden waarop
een stadsgezicht van Schiedam afgebeeld staat, in een vitrine in de kelder
van het museum tentoongesteld.
Het door de "Vrienden"aangeboden bord is ovaal van vorm, 44 x 53
cm., en dateert uit het eind van de achtiende, begin negentiende eeuw.
Het onderschrift van de voorstelling luidt: "Gesigt van het Stadhuys,
met het Marktveld, der Stadt Schiedam". Het bord heeft een geschulpte
rand met een afwisselend bloem- en guirlande motief. Het geheel is in
een zacht blauwe tint geschilderd.
Op het bord staat het stadhuis nog afgebeeld in haar oude verschijnings
vorm, van vóór de verbouwing in 1872. Een prachtig gebouw, opgetrok
ken in laat gotische stijl met renaissancistische elementen. De voorgevel
van witte natuursteen, boven de vensters kleine spitsboogjes, hoog aan
de gevel een klok en aan de rechterzijde een klokgeveltje.
Bij de verbouwing in 1872 metselde men een bakstenen laag tegen de
witte gevel. De witte natuursteen en de detaillering verdwenen achter de
baksteen, het klokgeveltje aan de rechterzijde werd afgebroken. Het stad
huis verkreeg toen haar huidige verschijningsvorm.
De markt wordt op de voorstelling omgeven door huizen met fraaie trap
gevels. Op het marktplein zelf zien we een grote bedrijvigheid: spelende
kinderen, groepjes pratende mensen en een man met een fustenslee,
getrokken door een paard. Op de achtergrond staat de inmiddels afge
broken Oostmolen.
De voorstelling op het bord is gecopieërd naar een opticaprent van
Isaac van Haastert uit eind achtiende eeuw (coll. Sted. Mus. Schiedam).
Zo'n opticaprent moest door een speciale opticaspiegel kijkkastje met
een hellende spiegel) bekeken worden. Dan zag men een enorme diepte
werking in de voorstelling.
De prenten werden speciaal voor dit doel gemaakt. Vandaar dat de
prenten, met het blote oog bekeken, perspectivische vertekeningen
vertonen.
De plateelschilder heeft bij het beschilderen van het bord de prent vrij
wel letterlijk, mèt haar perspectivische vertekeningen, gecopieerd.
Het was heel normaal dat plateelschilders reeds bestaande voorstellingen
copieërden.
Bovengenoemde opticaprent van Isaac van Haastert heeft ook model
gestaan voor een voorstelling van het marktplein van Schiedam op een
