Benen mesheft
13
In de tweede week van augustus trof ik tijdens een wandeling in de
Brandersbuurt een pas gegraven rioolsleuf aan in de Prinsensteeg.
Zoals altijd kon ik het niet nalaten er even in te duiken, om te zien of er
nog sporen van middeleeuwse bewoning in het profiel zichtbaar waren.
De sleuf was gemiddeld twee meter diep en de oudste be woningslaag
rustte op een zware kleilaag. Het bevatte veel organisch afval, zoals bot
ten, schelpen, stro, mest etc. De scherven die erin voorkwamen dateren
mijns inziens uit de eerste helft van de 14e eeuw, o.a. een met bruin-
paarse engobe 1bedekt fragment van een drinkbekertje van vroeg steen
goed.
In het profiel waren de restanten van twee fundaties aanwezig, die be
stonden uit kloostermoppen, formaat 28 x 13 x 6,5 cm. en 26 x 12 x 6,5
cm. Zo te zien waren de stenen secundair verwerkt. 2)
Verder waren zichtbaar de restanten van houten fundaties en een grote
veldkei van 0 40 cm. De afvallagen werden soms onderbroken door zand
lagen, die als ophoging dienden. Uit de aanwezigheid van de fundaties en
de afvallagen op de plaats van de huidige Prinsensteeg zou kunnen wor
den geconcludeerd, dat deze steeg in de 14e en 15e eeuw nog niet bestond.
Uit een afvalput, die zich door het aanwezige schervenmateriaal liet da
teren uit de 15e eeuw, rolde na een beetje peuteren een benen mesheft,
dat na te zijn schoongemaakt, zeer fraai versierd bleek te zijn.
Het lemmet is helaas afgebroken, zodat daarvan de vorm niet meer te
reconstrueren is.
Het is het heft van een tafelmes, bestaande uit een ijzeren plaatangel3
en twee benen beslagplaten, lengte 90 mm., breedte bovenaan 18 mm.,
taps toelopend naar 13 mm. De dikte is 10 mm. met een rechthoekige door
snede. De beslagplaten zijn op 4 plaatsen doorboord; diameter van de
gaten 7 tot 8 mm. Hierin zijn platte schijfjes barnsteen aangebracht op
een ondergrond van bladzilver, waarvan restanten nog zichtbaar zijn.
Aan iedere kant ontbreekt een schijfje barnsteen, waardoor de restanten
van harsachtige kit zichtbaar worden, waarmee de schijfjes hebben vast
gezeten.
De versiering bestaat verder uit een grote hoeveelheid zgn. puntcirkels.
21 op iedere beslagplaat, en gegroepeerd rond de schijfjes barnsteen.
Het uiteinde heeft de vorm van een gestileerde kroon en de versiering
wordt gecompleteerd door 5 messing nageltjes aan de ene en 4 aan de
andere zijde. De beslagplaten zijn met 3 ijzeren nageltjes aan de plaat-
li engobe - sliblaagje van geelbakkende klei vervolg Op pag. 22
2) secundair - na sloop wederom gebruikt
3) plaatangel - gesmeed bevestigingsdeel aan het lemmet
4) beslagplaten - de twee los bevestigde delen van het heft
