18
De 'Drie Koombloemen' was toen, evenals de 'Vrijheid' en het grootste
deel van de andere molens, een brandersmolen, terwijl de 'Vrijheid' nu
een bakkersmolen is.
BRANDERSGEMAAL
Het brandersgemaal hield in, dat er gemoute gerst en rogge, en later ook
maïs, tamelijk grof gemalen werd om uiteindelijk van dit grove meel in
de branderij het beslag te kunnen maken.
Omdat het grof werd gemalen, was het mogelijk een gemiddelde dagpro-
duktie te halen van circa dertien ton. Let wel: gemiddeld, dus een dag
geen wind hield in, een andere dag het dubbele.
Produktiehoeveelheden van zo'n veertig ton per dag moeten geen uitzon
dering zijn geweest. Vergelijken we dit met het bakkersgemaal met een
produktie van zo'n dertien ton per week als de 'Vrijheid' nu, dan zien we
niet alleen het verschil, maar tevens de noodzaak van acht man op een
brandersmolen. Wel moet het malen voor de bakkers veel fijner en vergt
bijgevolg meer energie, terwijl het droge mout voor de branders veel mak
kelijker maalde dan de tarwe en de rogge voor de bakkers.
Maar terug naar de historie van de 'Drie Koornbloemen'.
Nadat deze molen ongeveer vijftig jaar als brandersmolen had gewerkt,
werd zijn funktie gewijzigd tot bakkersmolen.
De zo typische inrichting voor een brandersmolen veranderde en zo kreeg
deze molen de inrichting, zoals deze nu nog ongeveer is: de stenen niet
meer op de maalstoelen 1op de maalzolder (dit is de zolder ter hoogte
van de stelling of balie), maar een zolder hoger, de vroegere stortzolder.
Op die manier kwam er op de maalzolder meer ruimte om de zakken
meel tijdelijk op te stapelen.
In die jaren is er ook een pelsteen in de molen aangebracht voor het pel
len van rijst. Ook schijnt de molen nog een inrichting voor het zagen van
mahoniehout gehad te hebben. Van dit laatste is echter niets meer terug
te vinden.
Toen in 1857 de belasting op het gemaal - vijf gulder per mud tarwe -
werd opgeheven, stopte de molenaar met zagen en pellen en maalde weer
lustig voor de bakkers. In het volgende gedichtje stak de molenaar zijn
vreugde hierover niet onder stoelen of banken, als hij schrijft:
1) Balkenconstructie, waarop de molenstenen rusten.
