Reclamekaarten
23
Toen rond de eeuwwisseling de ansichtkaart in gebruik kwam, was er tevens een
enorm kommunikatiemiddel in het leven geroepen. Talloos zijn de kaarten die
sindsdien verzonden zijn en eveneens talloos de mededelingen achterop de kaar
ten. Uit die teksten zou beslist een interessante bloemlezing te publiceren zijn,
want naast de bekende vakantiecliché's - 'mooi weer, we genieten dan ook' -
en de versleten felicitaties - 'nog vele jaren voor u en de uwen' - komt men
soms zeer persoonlijke en daardoor interessante teksten tegen.
Dat het zakenleven al snel de mogelijkheden van dit - toen nog - nieuwe
medium ontdekte, lag voor de hand. Het duurde niet lang, of er verschenen
kaarten die reclame maakten voor bepaalde produkten, of die afbeeldingen
vertoonden van hotels, winkels of fabrieken, uiteraard met nadrukkelijke ver
melding van de naam.
Ook in Schiedam zijn dergelijke kaarten wel uitgegeven, o.a. door Daniël Visser
en door gisthandel-distilleerderij M. Kranen. De afbeelding toont de bedrijfs
panden aan de Vellevest, resp. op de hoek van de Kethelstraat/Noordvest.
Niet altijd echter had de afbeelding te maken met het bedrijf. Zo maakt ene
Ber Janse reclame voor zijn slijterij 'De Romein' (met vestigingen in de Putters-
hoeksestraat en de Boterstraat) op een kaart van de Damlaan met het Hermes
D.V.S.-terrein; niet helemaal onverklaarbaar gezien de banden van de Janse's
met deze voetbalclub.
Soms zelfs waren het goedkope buitenlandse kaarten, duidelijk afkomstig uit
een opruiming. Boterhandel 'De Welvaart' uit de Kethelstraat bijvoorbeeld
prijst zijn koffie (70 ets. per pond) en thee (vanaf 25 ets. per ons) aan op kaar
ten met dorpsgezichten uit Oosteuropese landen.
Tot ver na de oorlog - en misschien nu nog wel? - is van deze methode gebruik
gemaakt. Nog in 1966 stuurt de VVD een ansichtkaart met het interieur van
het raadhuis aan jonge kiezers die 'Een fris, vrij en jong beleid wensen' met het
advies op lijst 4 te stemmen. En in de 50-er jaren nog verzoekt Visser Co
('De Vink') zijn klanten hun emballage voor of na de vakantie terug te sturen,
waarna zij op hun beurt verzekerd zijn van tijdige toezending van het augustus-
rantsoen (jenever werd toen nog gedistribueerd).
Het fraaiste voorbeeld echter is de reclameboodschap die hiernaast gereprodu
ceerd staat. Daarom zo fraai, omdat het verhaal bedrieglijk veel lijkt op een
werkelijk handgeschreven tekst. En de geadresseerde zich maar afvragen, wie
toch wel die 'vriend' mag zijn die hem ongevraagd zulke goede raad verschaft!
Cees van der Geer
