Boekennieuws
Florence W.J. Koorn
Begijnhoven in Holland en Zeeland ge
durende de middeleeuwen, Assen 1981,
250 biz., ill., f 35,-.
Vorig jaar verscheen als proefschrift een
studie van Florence W. Koorn over de
begijnhoven in Holland en Zeeland.
De reden, dat wij dit boek vermelden,
is dat, zij het terloops, ook het Schie
dams begijnhof aan de orde komt
(in totaal nog geen twee bladzijden
van de 185 bladzijden eigenlijke tekst).
Over het Schiedamse begijnhof zal men
ook weinig nieuws vinden. Dit is geen
verwijt, omdat de schrijfster zich vooral
op andere begijnhoven richt.
De waarde van het boek is wat Schiedam
betreft vooral hierin gelegen, dat een
vergelijking met andere begijnhoven mo
gelijk wordt.
In Holland en Zeeland overheerste het
hof als huisvestingsvorm voor begijnen;
een vrouwenbeweging ontstaan aan het
eind van de 12de eeuw, die de nadruk
legde op een vroom leven zonder kloos
terling te worden.
Het Schiedamse begijnhof past dus in
dit patroon.
Ook in Schiedam kenden de begijnen
een aparte kerkelijke en stedelijke posi
tie. Zij hadden bijvoorbeeld vrijstelling
van accijns op bier (de volksdrank uit
die tijd).
Het begijnhof alhier was achter het Oude
Kerkhof. De straat, die Bagijnhof heet,
is een laatste herinnering. Het hof was
vrij klein: zeven huizen en een kapel.
Gesticht in de dertiende eeuw, begun
stigd door Schiedams stichteres, Aleid
van Holland, ging het ten onder tijdens
de Reformatie.
Aan de hand van Koorns studie laten
zich de nodige vragen formuleren voor
nader onderzoek naar het Schiedams
begijnhof, bijvoorbeeld: Hebben de
Schiedamse begijnen geleden onder het
pauselijk verbod in 1317 en de daarop
volgende vervolgingen? Hoe zat het erf
recht in elkaar? Hoe de interne organi
satie? Uit welke maatschappelijke groe
pen waren ze afkomstig (adel, gewone
volk)? Hoe voorzagen zij in hun levens
onderhoud naast het bidden voor het
zieleheil van de doden? enz..
Wie weet pakt iemand deze draad nog
eens op! (HN)
In maart is verschenen: W. Brouwer,
'Geschiedenis van Schiedameen uitgave
van Interbook International B.V. Schie
dam. Formaat: 17 x 12 cm, ingenaaid,
79 pagina's, 25 foto's en afbeeldingen.
Prijs: f 16,95.
Het boekje is een ongewijzigde fotogra
fische herdruk van de uitgave verschenen
bij G. Odé, Schiedam, in 1897. Zelfs
het formaat is hetzelfde. Alleen is nu
extra een 25-tal foto's uit die tijd opge
nomen. Deze herdruk kwam tot stand
met de medewerking van het gemeente
archief. In het boekje is onder andere
een afbeelding opgenomen van de schrij
ver Meester W. Brouwer (1849-1907),
'Hoofd eener school te Schiedam'.
(RWP)
83
