weer een slechte ligplaats. Door de
deining, die tot in de binnenhaven
doorliep, werd veel schade aan de
schepen toegebracht.
De ondiepe haven heeft jaren lang
veel ongerief met zich meegebracht
en was de oorzaak van vele strandin
gen in de buitenhaven. Dit was dan
ook een reden voor diverse Scheve-
ningse reders om naar andere haven
plaatsen uit te wijken. Ook was de
haven voor de omvangrijke Scheve-
ningse vissersvloot te klein om alle
schepen ligplaats te bieden. Vooral
in de winter openbaarde zich dit
feit, daar de haringvisserij een sei-
zoenbedrijf is en van december tot
half mei niet werd uitgeoefend. Het
grootste gedeelte van de vloot werd
dan opgelegd en daar was dan ook
geen ruimte genoeg voor.
3) Zoals reeds opgemerkt moesten de
bomschepen op het strand landen.
In 1895 werd een begin gemaakt
met het aanleggen van de Delflandse
hoofden voor de kust van Scheve-
ningen en werd het landen van bom
schepen een zeer riskante bezigheid.
Na 1895 landde er slechts om die
reden sporadisch een bomschuit op
het strand. In 1894 werd bewezen,
dat het strand geen veilige ligplaats
voor de bomschepen meer bood.
Weliswaar werden de bomschepen in
de winter hoog op het strand tot
onder de duinen getrokken, maar op
de dag voor kerstmis 1894 werden
bij een zware storm 25 bomschui
ten totaal vernield en 64 zwaar be
schadigd (op een totaal van 325
bomschepen).
4) Om genoemde redenen moest derhal
ve het grootste deel van de Scheve-
ningse vissersvloot een toevlucht in
andere havens zoeken. Dit waren voor
al Maassluis, Vlaardingen, Schiedam
en Delfshaven. Vooral in Vlaardingen,
de belangrijkste vissershaven in het
Nieuwe Watergebied, vonden vele
Scheveningse loggers en bommen een
toevluchtsoord. Het was daar soms
zo druk, dat men over de schepen
heen van de Oosthavenkade naar de
Westhavenkade kon lopen. De tot
standkoming van de Kon.Wilhelmina-
haven tussen 1895-1904 bracht daar
gelukkig wel verbetering in. Er wa
ren dagen, dat er honderden loggers
en bommen in Vlaardingen lagen,
vooral in de wintertijd.
5) Het betrekkelijk lage havengeld te
Schiedam speelde eveneens een rol
van betekenis, hoewel latere verho
gingen dit voordeel grotendeels te
niet deden.
Een en ander bracht dus de Scheve
ningse reders er toe om van de Schie-
damse havens gebruik te maken.
Opvallend is de teruggang na 1919
(zie statistisch overzicht). Dit had
een direct aanwijsbare oorzaak. De
vanouds zeer belangrijke afzetgebie
den Duitsland, Oostenrijk en Rus
land waren na afloop van de Eerste
Wereldoorlog verloren gegaan. 60
Procent van de gehele haringaanvoer
werd in betere tijden naar deze lan
den uitgevoerd. Men bleef in 1920
met enorme voorraden haring zitten
en dit had ernstige gevolgen. Talloze
minder kapitaalkrachtige rederijen
werden opgeheven en vele schepen
werden opgelegd. Voor de overge
bleven Scheveningse rederijen was
er geen noodzaak meer om van Schie
dam gebruik te maken, daar er genoeg
ruimte in Scheveningen en Vlaar
dingen was.
Economische gevolgen voor Schiedam
Juiste gegevens omtrent de bedragen, die
de Scheveningse reders in Schiedam
moesten besteden om hun schepen
in bedrijf te houden zijn mij niet be
kend. Wij zullen het dus met, hoe ge
vaarlijk dan ook, veronderstellingen
moeten doen. Naar mijn mening zullen
er zeker diverse bedrijven en winkels
van geprofiteerd hebben. Immers om
loggers en bomschuiten zeilklaar te ma
ken zijn vele soorten goederen nodig.
Om er maar enkele te noemen: pro
viand, bestaande uit zeekaak (hard
12
