De binnenplaats van het Proveniershuis.
slechte(!) vesting; in München was het
de Enghsche Garten en in ons eigen
Leeuwarden de Prinsentuin. Deze laatste
was eerder de besloten tuin van de stad
houder geweest. Ook op de verdedigings-
wallen van Harlingen werd een wandel
plantsoen aangelegd: het Engelse park.
En in Franeker plaatste men idyllische
theekoepeltjes op de wallen.
Met andere woorden: Schiedam was
ook wat deze niet-politieke zaken be
treft goed bij de tijd. Het is goed dat
te weten. Het is goed dat te (kunnen)
zien.
Molens
Maar...de molens. Voor rnjj ligt een re-
produktie van de Molenkaart van Schie
dam uit 1770-1810, getekend door
B.P. Koster. Er staan 20 molens op.
Merendeel zgn. walmolens. Ze staken
ver boven het 'stadsgewoel' uit, gedach
tig aan het: hoge molens vangen veel
(Foto: J. F. H. Roovers.)
wind. Er zijn er vier over. Ze zijn weer
in touw. Maar ook zij zijn stenen ge
tuigen. Niet alleen door hun zwarte
aanslag. Ook en vooral als bewijsmateri
aal dat Schiedam in de periode vóór
de industriële revolutie die revolutie
toch eigenlijk heel actief en heel attent
heeft helpen voorbereiden. Noodzakelijk
maken. En zodoende toch een aandeel
heeft geleverd tot de bevrijding, de hu-
manisatie van het lot van de branders
knechts!
Ik ben me ervan bewust dat ik in de
bovenstaande regels niet veel meer heb
kunnen doen dan u met de losse pols
hier en daar wijzen op een opening
naar het verleden. Een opening; ope
ningen die mogelijk hier en daar de
bekende zwarte aanslag toonden. En
daardoor minder zicht op dat verleden
boden. Rest de vraag: heeft dat bekij
ken van het verleden zin?
Voornamelijk voor alle op afbraak be-
8