dat er een goedkopere kracht
kon worden aangesteld. Degenen
die aandrongen op verwijdering
van de fascist, werkten er aldus
aan mee, dat gegaan kon worden
in de richting van loonsverla
ging. De fascisten zijn geen
moordenaars. Het gaat hen om
een betere samenleving. Daartoe
moesten kapitaal, intellekt
en arbeiders samenwerken.
Vervolgens behandelde hij nog
een aantal schriftelijke vragen.
Aan het eind kondigde de voor
zitter aan, dat het Wilhelmus
zou worden gezongen. Hij ver
zocht hen, die daarbij niet
wilden opstaan, de zaal te ver
laten. Er zaten enkele tegen
standers van de ANFB in de
zaal, want enkele personen ver
lieten daarop de zaal.
Na het zingen van het Wilhel
mus, het driewerf "Leve de
Koningin" en het zingen van
het fascistisch strijdlied werd
omstreeks 11 uur de vergadering
gesloten. De leden van de Rot
terdamse afweertroep, een man
of 40, marcheerden in rijen
van 2 of 3 naar het beginpunt
van lijn 8, alwaar zij in de
tram gingen. Enkele jongens
riepen hen toe: "Moordenaars!".
De politie joeg hen uiteen.
Een man op de Koemarkt die zich
niet wilde laten verwijderen,
kreeg een sabelklap op de schou
der. Bij het pompstation op
de Rotterdamsedijk stond een
motorbrigade van de Rotterdamse
politie. Er hoefde niet inge
grepen te worden. Tevreden kon-
kludeerde de Schiedamsche Cou
rant: "De pogingen van de kwa
jongens, om relletjes te veroor
zaken, zijn glansrijk mislukt".
(6).
1933 was ook het jaar waarin
de HEMA zich in Schiedam zou
vestigen. Dit verwekte nog be
roering. Vooral onder de midden
stand, die vreesde in deze toch
al zo moeilijke krisistijd
sterk onder de konkurrentie
van een warenhuis te zullen
gaan lijden. De ANFB sprong
hier op in. Begin juli zond
de afdeling een schrijven aan
het kollege van Burgemeester
en Wethouders waarin geprotes
teerd werd tegen het verlenen
van een vergunning aan de HEMA
voor het inrichten van een
warenhuis. Voor vele zakenlie
den, zo betoogde de afdeling,
was de toestand toch reeds
benard. De HEMA zou de nood
van de handeldrijvende midden
stand nog verder vergroten en
velen te gronde richten.
De Schiedamsche Courant kon
niet nalaten een kommentaar
te geven op het adres. Volgens
haar was de adressant slecht
op de hoogte. Voor het op- en
inrichten van een winkel was
immers geen vergunning van B
en W nodig! "De oplossing van
het probleem van de concentra
tie in het winkelbedrijf 'is
niet zoo eenvoudig als de Schie
damsche fascisten zich blijk
baar voorstellen!" (7).
De Nieuwe Schiedamsche Courant,
die hetzelfde had gesignaleerd,
ging om toelichting vragen.
De heren, aldus de editie van
deze krant op 10 juni 1933,
deelden mee, dat het niet om
de letter van het protest ging,
maar om de geest. Hen was ook
bekend, dat er geen eigenlijke
vergunning voor het openen van
60
