de NSB ook in Schiedam groeide,
blijkt uit het feit, dat nog
geen jaar later de kring Nieuwe
Waterweg (het gebied van Schie
dam tot Hoek van Holland omvat
tend) de behoefte had aan een
centraal punt, een kringhuis.
Dat werd gevonden in een groot
herenhuis, vlak bij het zwart
huis, nl. het pand Lange Haven
90.
Het kringhuis was door de NSB-
leden zelf zoveel mogelijk in
orde gemaakt. Het bevatte o.a.
een vergaderruimte, een buffet,
een kantoor voor de administra
tie, een kamer voor de W.A.
(de weerafdeling), een vertrek
voor de Nationaal Socialisti
sche Werknemers Organisatie
(NSWO) en een woongedeelte voor
"de commandant. Deze laatste
beheerde en onderhield het
pand, daarbij bijgestaan door
een aantal werkloze leden. (14)
Op 17 mei 1934 opende Mussert
het Kringhuis, dat hij door
een haag van in zwarte hemden
gestoken lieden die de fascis-
tengroet brachten, betrad. Na
de officiële opening vond er
nog een vergadering in het
Passagetheater plaats. (15)
Schril bij deze groei van de
NSB stak de neergang van de
ANFB af. Niet dat tussen deze
beide ontwikkelingen een direk-
te oorzaak bestond. Faktoren
als slechte organisatie en on
derlinge verdeeldheid leidden
de ANFB naar de ondergang. Onge
veer tegelijkertijd met het
openen van het kringhuis ver
dween het zwarthuis.
Na allerlei interne strubbe
lingen en omstreeks dezelfde
tijd, dat de eerder genoemde
Corporatieve Concentratie
strandde, verdween ook de ANFB
van het toneel. Een deel van
de ANFB trachtte onder leiding
van jhr. Groeninx van Zoelen
tevergeefs een nieuwe organisa
tie op te bouwen.
Meer sukses had de in Oister-
wijk woonachtige Arnold Meijer,
die uit de ANFB-restanten van
beneden de grote rivieren een
nieuwe beweging "Zwart Front"
opbouwde. Op 5 mei 1934 vond
hiervan de oprichting plaats.
Ook de Schiedamse afdeling ging
ter ziele: "De heer J. Baars
bleek niet de leiderscapacitei
ten te hebben, noodig om een
landelijke organisatie te lei
den en het gevolg is dat de
ANFB en ook de afdeeling Schie
dam zo goed als verdwenen zijn.
De meeste A.N.F.B.'ers hier
ter stede zijn naar de N.S.B.
overgegaan. Binnenkort wordt
het zwarte huis ontruimd". (16)
Baars was intussen uit de bewe
ging. gestapt en trachtte twee
dagen na de oprichting van
Zwart Front een "Nederlandsche
Fascistische Beweging" van de
grond te krijgen. Tevergeefs
overigens. Ondanks het feit,
dat de meeste Schiedamse ANFB—
leden naar de NSB waren over
gegaan, had Baars ook in Schie
dam nog zijn aanhangers. Zo
trad de huisbewaarder van het
zwarthuis toe tot Baars' nieuwe
partij. Huisbewaarder B. verzet
te zich er tegen, dat S., die
commissaris materiaal was, iets
weg wilde halen uit het zwart
huis. B. maakte zich daarover
zo kwaad, dat hij een pook greep
en S. daarmee zo'n klap op de
wang gaf, dat een kies van S.
in zijn mond rolde. Het was
65
