DE ALGEMENE NEDERLANDSCHE
FASCISTENBOND IN SCHIEDAM
H. Noordegraaf
Fascisme in Nederland
Eind oktober 1922 marcheerden
de fascisten met hun zwarte
hemden naar Rome. Toen, in de
ontstane krisissituatieMusso
lini door de koning eindelijk
werd aangezocht om minister
president te worden, nam deze
de nachttrein om zijn troepen
achterna te reizen. In de mor
gen van 30 oktober kwam hij
in Rome aan, en begaf zich di-
rekt naar de koning: het fascis
tische regime was begonnen.
Deze machtsgreep in het gisten
de Europa inspireerde ook el
ders mensen fascistische organi
saties op te richten. Zo ont
stond in december 1922 als eer
ste fascistische organisatie
in Nederland het "Verbond van
Actualisten" (WA). Een enigs
zins deftige club, bestaande
uit intellektuelen en semi-
intellektuelen. De eerste uit
een reeks van vrijwel allemaal
kleine groepjes en partijen,
waaraan het Nederlandse fascis
me zo rijk was.
Het waren H.A. Sinclair de
Rochemont en Alfred A. Haightor,
die naast anderen, tot de moto
ren van het Nederlandse fascis
me behoorden. Zij zorgden er
voor, dat op 9 december 1927
het eerste nummer van "De Bezem.
Fascistisch Weekblad voor Neder
land" verscheen. Het was het
eerste blad in Nederland, dat
zich openlijk fascistisch noem
de. Vanaf het begin richtte
het zich tot de "kleine man".
Ruim een jaar later, op 15 de
cember 1928, werd een "Vereeni—
ging 'De Bezem'" opgericht.
Deze eerste echt-fascistische
organisatie, die er niet voor
terugdeinsde om agitatie toe
te passen, was erop gericht
een 'massa-organisatie' te wor
den. Iets waarvoor het WA vol
strekt niet toe in staat was
gebleken. Het was aan de voor
avond van de grote ekonomische
krisis die het radikale anti-
demokratisme een forse duw in
de rug zou geven.
Naast Sinclair en Haighton trad
Jan Baars als leider op. Doch
weldra ontstonden er allerlei
ruzies tussen deze lieden. Deels
van persoonlijke aard (o.a.
onderlinge jaloezie) en deels
gebaseerd op verschillen in
politiek inzicht. Ik bespaar
u daarvan het overzicht. Eén
van de resultaten was, dat op
een door Baars bijeengeroepen
vergadering op 29 juni 1932,
Baars tot leider werd benoemd
van een nieuwe organisatie,
de "Algemeene Nederlandsche
Fascisten Bond" (ANFB), die
zich als de voortzetting van
de Fascistenbond "De Bezem"
beschouwde. Vanaf 9 juli ver
scheen als orgaan het weekblad
"De Fascist", dat - om de konti-
nuïteit aan te duiden - de jaar
gangnummering van "De Bezem"
voortzette
52
