de vatbaarheid en het in de
hand werken van niersteenvor
ming. Een gebrek aan vitamine
D kan tot Rachitis ofwel Engel
se ziekte leiden. (8). Tenslot
te schrijft Ten Bokkel Huinink
dat het voor veel zieke werk
lozen onmogelijk was om hun
dieet uit de ondersteuning te
bekostigen. (9). Het was de
taak van de Dienst voor Maat
schappelijk Hulpbetoon om bijv.
diabetici en tuberculosepatiën
ten van versterkende middelen
te voorzien. Het was de taak
van Ten Bokkel Huinink om te
bepalen wie recht op verster
kende middelen had. Hij wijdde
bijna een compleet hoofdstuk
aan de dagelijkse praktijk van
zijn beslissingen hieromtrent.
Omdat ze zo kenmerkend zijn
voor de tweeslachtige houding
t.o.v. de werklozen wil ik u
enkele opmerkingen uit dit
hoofdstuk niet onthouden. Hij
had zeker geen principiële be
zwaren tegen het verstrekken
van extra versterkende midde
len, maar er diende voorkomen
te worden dat er ook maar een
liter melk teveel werd uitge
deeld. Verder was hij absoluut
tegen het verstrekken van extra
financiële middelen ter bestrij
ding van de kosten van een di
eet, omdat hij vreesde dat men
dat geld op een andere manier
zou besteden. Die vrees was
waarschijnlijk niet ongegrond,
maar hij vroeg zich geen moment
af of dat misschien iets te
maken kon hebben met te lage
steunuitkeringen. Als klap op
de vuurpijl verklaarde hij zich
tenslotte tegen een steunverho-
ging, over steunverlagingen
repte hij wijselijk niet. (10).
Het cijfer van 2569 calorieën
is een gemiddelde. Wanneer we
de overzichtslijst nog eens
bekijken zien we grote verschil
len tussen de verschillende
gezinnen. De voedingstoestand
van de gezinnen was kennelijk
mede afhankelijk van een aantal
toevallige factoren. Een kost
ganger in huis betekende al
een aardige opsteker voor het
gezinsinkomen en dus voor de
voedingstoestand, zie de gezin
nen onder nummers 2, 28 en 33
die een manwaarde van respectie
velijk 2890, 3302 en 2857 calo
rieën scoorden en die alle meer
calorieën per dag gebruikten
dan het minimaal benodigde aan
tal. Iets dergelijks gold voor
gezinnen met oudere en tevens
werkende kinderen. Gezinnen
met jonge kinderen hadden het
al wat minder en de gezinnen
met oudere, maar werkloze kin
deren waren er over het alge
meen het slechtst aan toe.
De gezinnen met jonge kinderen
waren er overigens nog slechter
aan toe dan in de overzichts
lijst is aangegeven. De gege
vens die Ten Bokkel Huinink
heeft gebruikt kloppen over
het algemeen aardig met moderne
cijfers, behalve de energie
behoefte van jonge kinderen,
die door Ten Bokkel Huinink
veel te laag is ingeschat. Zo
heeft een tienjarige jongen
met een gewicht van 29 kg. vol
gens Ten Bokkel Huinink een
energiebehoefte van 1559 calo
rieën en volgens moderne cij
fers een energiebehoefte van
zo'n 2200 calorieën per dag.
Hoe ouder de kinderen hoe klei
ner deze verschillen, totdat
ze tenslotte verdwijnen. Ten
Bokkel Huinink heeft de energie
behoefte van kinderrijke gezin
nen dus altijd veel te laag
becijferd. (11).
107
