50 JAAR AUTOMATISCH TELEFONEREN
C. Pluym
Na lange en moeizame onderhandelingen was het eindelijk in 1890 zo ver dat door de
Nederlandse Bell Telephone Maatschappij in Schiedam een telefoonnet tot stand was ge
bracht en met een aantal van 51 geabonneerden van start ging.
Op 1 juli 1890 werd het telefoonkantoor officieel geopend en nog in datzelfde jaar
werden er 12.131 verbindingen gemaakt. Het nieuwtje van het telefoneren was er snel
af, want over het gehele jaar 1891 werden slechts 16.756 verbindingen tot stand ge
bracht. In de daarop volgende jaren ging het aantal gesprekken langzaam oplopen.
In 1895 werd het abonnementsgeld verlaagd van 60,- naar 40,- en deze verlaging
ging gepaard met een verdubbeling van het aantal abonnees. Het was niet mogelijk
om de abonnees van het Schiedamse telefoonnet toe te laten tot het internationale
verkeer, omdat de 199 geabonneerden in 1904 door middel van een enkelvoudige
draad met het Centraal-Bureau verbonden waren. Pas in 1906 werd het gehele tele
foonnet omgebouwd, zodat alle aangeslotenen door middel van 2 draden aan de tele
fooncentrale waren verbonden. Vanaf deze periode ging het aantal aansluitingen
sterk omhoog. Werden er in 1906 met 242 aansluitingen gemiddeld 6.500 verbin
dingen per week gemaakt, in 1910 was dit aantal opgelopen totl4.000 gesprekken,bij
een aantal van 326 aansluitingen. Toen de exploitatie van het telefoonnet krachtens
de tussen de partijen gesloten overeenkomst op 1 januari 1916 door de Staat der
Nederlanden ter hand genomen werd, waren er 473 telefoonabonnees en werden er
gemiddeld 20.000 verbindingen per week tot stand gebracht. De concessie tot exploi
tatie van het telefoonnet tussen de Gemeente Schiedam en de particuliere telefoon
maatschappij was slechts voor 15 jaar aangegaan. Juist in de jaren 1914-1918 groeide
de vraag naar een telefoonaansluiting enorm. Direct na de Eerste Wereldoorlog kwa
men er plannen om het telefoonnet te moderniseren. Wegens schaarste aan materiaal
kon pas in het laatste gedeelte van 1920 een zeer moderne telefooncentrale in bedrijf
worden gesteld.
Omdat het na een aantal jaren steeds meer als een bezwaar gevoeld werd dat een te
lefoongesprek tussen Schiedam en Rotterdam als interlokaal gesprek moest worden
afgewikkeld en betaald, werd door het oprichten van een Coöperatieve Telefoon Vereni
ging en door enkele aanpassingen in de telefooncentrale daar in 1925 verandering in
gebracht. In november 1920 was het mogelijk gemaakt, dat de Rotterdamse abonnees
de Schiedamse rechtstreeks konden bellen en dat omgekeerd de Schiedamse aange -
slotenen door tussenkomst van een telefoniste in Schiedam en een telefoniste in Rot
terdam onmiddellijk verbinding konden krijgen met de Rotterdamse aangeslotenen.
Voor de gesprekken tussen Schiedamse abonnees onderling bleef de tussenkomst van
een telefoniste een vereiste. De Coöperatieve Telefoon Vereniging heeft 5 jaar goed ge
functioneerd. Bij de liquidatie in 1930 kreeg de Vereniging tot Bescherming Zuigelingen
in Schiedam 100,-, de afdeling Schiedam van de Zuid Hollandse Vereniging Het
Groene Kruis f 75,--, de vereniging Nazorg f 75,— en de Vereniging tot bestrijding van
Tuberculose f 150.-- aangeboden uit het batig saldo van de telefoonvereniging.
Naarmate het aantal abonnees groeide - in 1929 werd de 1.000ste abonnee aange-
80
