Het is bekend dat, en we gaan weer even een stukje in de tijd terug, ook Duitsland kel-
derflessen maakte. En waarschijnlijk werd in Engeland en Noord-Amerika ook dit
type gemaakt. Naar Noord- Amerika, een van de grootste afnemers van jenever, werd
enorm veel op fust geleverd. Na 1860-1865 stagneerde dit door binnenlandse moei
lijkheden. En omdat vanaf die tijd juist ook verzending in kelders toenam, werd het
aantal kuipers in Schiedam kleiner. De eerste kistenfabriek wordt in 1863
vermeld.
Overigens is het opvallend dat, ruim 40 jaar voordat een Schiedamse distillateur een
eigen glasfabriek had, al in 1861 van Hoytema Co. te Culemborg zijn eigen flessen
maakte. Van Hoytema was een van de grootste jeneverexporteurs van Nederland.
In het curieuze boekje uit 1883 'Hollands and Holland' verhaalt een Engelsman van
zijn tocht langs Nederlandse jeneverstokers. Zo komt hij ook bij Blankenheym
Nolet te Rotterdam, waar men hem vertelt over de eigen glasfabriek te Schiedam.
Over de fabriek is niets bekend maar misschien hadden Blankenheym en Nolet een
belang in de oudste glasfabriek te Schiedam.
Denk niet dat er alleen maar kelderflessen werden gemaakt. Uto leverde whiskyfles-
sen aan Engeland tot in 1916 Duitsland verklaarde dit als contrabande te zien.
Uto heeft ook een oven voor kristalglas gehad. Na de le wereldoorlog toen de
jeneverexport niet meer werd wat het geweest was en er een algemene crisis uitbrak in
1921, zijn in korte tijd alle glasfabrieken verdwenen, op één na. Maar de hoofdoor
zaak, naast de conjuncturele schommelingen was toch wel de technische ontwikke
ling.
De chronologische lijst die nu volgt is gebaseerd op een artikelserie van J. de Pater,
aangevuld met gegevens uit de verslagen van de Kamer van Koophandel.
1854 Eerste glasfabriek onder de naam Jacobus Sirks Co Buitenhavenweg 122
('Oude Hut').
1872 Naam wordt: Van Deventer Co.
1884 Directeur A.M.F. van Deventer overlijdt en wordt opgevolgd door 2 zoons.
1886 Tweede hut gebouwd onder de naam 'Groenzaak'.
1897 N.V. Glasfabriek 'de Schie' opgericht.
Buitenhavenweg 146. De hut heet 'Oude Schie'.
1899 Tweede hut van 'de Schie' gebouwd nl. 'De Oranjeboom'
1900 C.A. van Deventer (van 'de Schie') overlijdt en wordt opgevolgd door zijn zoon
AM.F. van Deventer.
1902 Derde hut van 'de Schie' gebouw: 'De Palmboom'.
1905 Distilleerderij J.J. Melchers Wz bouwt een glasfabriek.
1906 Firma Van Deventer Co. omgezet in N.V. Van Deventer's Glasfabrieken.
1907 Vierde hut van 'de Schie' gebouwd: 'De Balletent'.
1907 N.V. Van Deventer wijzigt weer zijn naam: N.V. Van Deventer's Glasfabrieken
Schiedam-Delft.
55
