Verkiezingsresultaten NSB
Landelijk
Schiedam
abs.
perc.
7.94%
4.22%
3.89%
abs. perc.
Provinciale Staten 17.4.35 294.596
Tweede Kamer 26.5.37 171.137
Provinciale Staten 19.4.39 159.872
1678 6.15%
903 3.05%
733 2.21%
De verkiezingen van 1937 waren een grote klap voor de NSB, die ook als zodanig er
varen werd. 'Geslagen, maar ongebroken' was het commentaar van Mussert in Volk
en Vaderland. Men besefte nu dat de meerderheid van het volk voorlopig niet te win
nen was. Het ging er nu vooral om om de kern te behouden.
Dat de stemming ook bij de NSB in Schiedam niet best was, ervoer de reporter van de
Schiedamsche Courant. Op de gevel van het kringhuis had men de dag voor de ver
kiezingen reeds een bord gehangen om de uitslag bekend te maken. Het bord werd
echter niet of nauwelijks gebruikt. Om elf uur in de avond arriveerden twee bussen bij
het kringhuis. De leider commandeerde 'Hier nog één bij 'Opschieten'. 'Rijden!'. Op
vragen waar men naar toe ging, gaf hij aanvankelijk geen antwoord aan de passa
giers. 'Naar Monopole!' zei hij tenslotte toen de tweede bus ging rijden. Op de vraag
van de reporter waar het nachtelijk transport heenging, antwoordde de leider tot
tweemaal toe: 'Neen!' om de deur voor de neus van de journalist dicht te
smijten
Uit een bewaard gebleven nummer 'Schoon Schip!' van 22 mei 1937 kunnen we op
maken welke thema's de NSB aansneed. In dit extra verkiezingsnummer voor Schie
dam, dat een oplage had van 15.500 exemplaren, wees men ook op het in Schiedam fa
lend 'democratisch stelsel'.
Een hoofdopzichter bij de plantsoenendienst misbruikte zijn positie door bovenop
een 'dik salaris' en een 'flink extraatje' dat hij ontving als leraar van een tuinbouwcur-
sus, particulieren diensten te leveren. Terecht beklaagden de bonafide bloemisten en
tuinlieden zich over deze oneerlijke concurrentie. Voorts vond men de bij de politie
doorgevoerde reorganisatie niet deugen, want hoe vatte men daar het gezag op?
Samenvattend kunnen we stellen dat de neergang van de NSB zich ook in
Schiedam doorzette.
Propaganda-avonden na de verkiezingen van 1935
De tot lid van Provinciale Staten gekozen H.C.Nije uit Voorburg sprak op 3 juni 1935
in Musis Sacrum. Na deze bijeenkomst volgden nog propagandavergaderingen op 7
november 1935 (Van Duyl en Boddé - deze laatste was eveneens uit Hilversum afkom
stig), op 19 december 1935 (A. Roskam en C. van Geelkerken, die de zieke Mussert
vervingen), 6 februari 1936 (C.Stet uit IJmuiden), 2 april 1936 (nu kwam Mussert wel),
6 mei 1937 (het Eerste Kamerlid Graaf de Marchant et d'Ansembourg). De thema's
die deze lieden aansneden, waren gelijk aan die we eerder tegenkwamen. Wel wordt
de toon scherper. Men keert zich fel tegen de pers, andere partijen en wetgeving, die
de NSB het leven zuur maken. Uitdrukkelijk probeert men de indruk te vermijden dat
52
