SCHIEDAM IN OUDE FOTO'S 18
W.P. Rook
Het is dit jaar 50 jaar geleden dat ons land meegesleurd werd in de ontstellende reeks
gebeurtenissen die in de geschiedenis staan geboekstaafd als Wereldoorlog II. Deze
zwarte bladzijde in het verhaal van de mensheid begon al op 1 september 1939 toen
de Duitse legers Dantzig beschoten als een inleiding op hun inval in Polen. Vanaf die
datum raakte niet alleen geheel Europa maar bijna heel de wereld in de ban van die
oorlog. De gebeurtenissen waren van dien aard dat er genoeg aanleiding gevonden
kon worden om ongerust te zijn of het te worden. Op 9 april 1940 vielen de Duitse le
gers Denemarken en Noorwegen in en vanaf die tijd was de grote vraag 'wanneer
wij?'. En de daarop volgende vraag 'hoe?'.
En wat daarna? Al die angstgevoelens leefden niet alleen bij de gewone bevolking
maar ook en juist bij de autoriteiten. En hoewel men geruststellende woorden liet ho
ren probeerden zij er wel toch wat aan te doen. Zo werden er in het Kader van de
Luchtbeschermingorganisaties al bijeenkomsten georganiseerd waar over de mo
gelijkheid van luchtaanvallen werd gesproken. Ook werd in de gemeentebegroting
voor 1940 de post 'luchtbescherming' verhoogd met 12500 gulden ten koste van ande
re posten. In de Schiedamsche Courant van 22 februari stond vermeld dat de Ge
meentelijke Woningdienst er 32 leden van de Vrijwillige Vrouwenhulp bijkreeg ter
voorbereiding van eventuele evacuatie's uit gevaarlijke gebieden. Hiertoe werden de
volgende stadsdelen gerekend: Gorzen en Maasdijk door de nabijheid van de Werf
Gusto en Singelkwartier met Parallelweg door de nabijheid van spoorlijn met Sta
tion. In al deze gebieden zou het gezamenlijk om 4500 gezinnen ofwel 18000 perso
nen kunnen gaan.
Hieruit mag voldoende blijken dat men niet geheel onvoorbereid was. Zelfs wist men
waar de knelpunten zouden komen te liggen. Dat men zich hierin niet heeft vergist
zal in het verdere verhaal duidelijk worden.
De tactiek van de Duitsers was bekend. Een plotselinge en op een onverwacht tijdstip
ingezette aanval, gevolgd door een zo snel mogelijke bezetting van belangrijke pun
ten of zelfs wel hele steden. In de ontstane verwarring zou het gemakkelijk zijn om
door te stoten naar andere lokatie's zodat een volledige bezetting al heel gauw tot
stand zou zijn gebracht. Mocht dit niet geheel naar wens verlopen dan had men nog
wel andere mogelijkheden om de gestelde doelen te bereiken.
Op 10 mei 1940 was het zover, 's Morgens rond 4 uur was de oorlog een feit. Zonder
een oorlogsverklaring vielen zij ons land binnen en probeerden op de hiervoor ge
schetste wijze belangrijke woongebieden onder controle te krijgen. En de Rotterdam
se agglomeratie was zo'n woongebied. Hier de havens en industrie te beheersen zou
voor de Duitsers een enorme steun in de rug betekenen.
Voor Rotterdam waren dus dezelfde plannen ontwikkeld. De grootste strijd ging zich
afspelen rond de Maasbruggen. Maar niet alleen daar. Ook in de randgebieden pro
beerden de Duitsers te infiltreren. Met name in de Spaanse Polder werden groepjes
Duitse parachutisten waargenomen en hiermee hadden de Nederlandse soldaten
55
