Met een stel vrienden gingen we de stad in. Onderweg zag je de mannen van de Bin
nenlandse Strijdkrachten, gestoken in hun blauwe overall met om hun arm een oran
je band. Er werden foute Schiedammers gearresteerd en moffenmeiden kaalgescho
ren. Persoonlijk vond ik dat laatste niet zo'n verheffende gebeurtenis.
Het doel van mijn vrienden en van mij was de Koemarkt. Want daar zouden onze be
vrijders langskomen. Dat kon niet anders als ze vanuit Rotterdam Schiedam zouden
bevrijden. Maar dat zou een enorme teleurstelling worden.
Waar blijven ze zou.
Wij waren niet de enige die naar de Koemarkt waren getrokken. Heel Schiedam stond
er. Sommigen konden hun ongeduld maar moeilijk de baas en liepen alvast een stuk
je de Rotterdamsedijk op in de richting van het Marconiplein. Wij, de jeugd, hadden
postgevat op de schuilkelder op het Koemarktplein. Daar waar nu de kiosken staan,
turend in de richting Rotterdam.
Na een lange dag wachten nog steeds geen Canadees te zien. Zo ook de dagen daarna.
Maar na drie dagen-de belangstelling was lang zo groot niet meer-kwam er vanuit
Rotterdam een figuur op een motor aanrijden.
'Daar komen ze', ging de mare door het publiek. De stip kwam steeds dichter bij en
warempel, daar was de eerste bevrijder. Een verkenner, dachten wij, de rest zal zo me
teen wel komen. De man reed rond het Koemarktplein, maar kon ongeveer ter hoogte
van de Passage niet verder. Hij werd ingesloten door een uitzinnige menigte. Hij werd
gekust en op z'n schouders geklopt, maar toen het publiek hem ook nog op de schou
ders wilde nemen vond hij het wel genoeg zo. Hij strooide met gulle hand sigaretten
om zich heen.
Iedereen dook op die gulle gave, waarna de weg vrij kwam voor de Canadees om zich
weer in volle vaart richting Rotterdam te begeven.
Later kwamen de Canadezen wel naar Schiedam, maar toen was de roes van de over
winning bij de bevolking al weer achter de rug. Toch stonden nog honderden Schie
dammers iedere dag rond het Koemarktplein. Maar dat was met een geheel ander
doel. Zij stonden te wachten op familieleden die terugkeerden uit Duitse con
centratie- en werkkampen. Met vrachtwagens werden deze Schiedammers tot aan
het Koemarktplein gebracht.
Daar hebben zich droevige toestanden afgespeeld. Velen kwamen terug, maar ande
ren nooit meer.
Ik heb daar dagen op mijn vader staan wachten, die in november 1944 met vele ande
ren naar Duitsland was afgevoerd na de razzia. Mijn angstig wachten werd gelukkig
beloond. Zijn terugkeer was mij eigenlijk meer waard dan al die Canadezen die toch
niet kwamen...
96
