De werf kwam in moeilijkheden en de huisbankier De Rotterdamsche Bank probeer
de het bedrijf aan Wilton te verkopen. Maar Wilton, wegens de slechte algemene toe
stand, kon of wilde niet kopen en de indruk bestaat dat zij daar later spijt van had.
Een bedrijf met 3 droogdokken en bovendien niet ver van haar eigen terrein!
De Rotterdamsche Droogdok Mij werd toen weer benaderd en op 14 januari 1925
nam zij alle aandelen over. (In 1922 waren er ook al eens besprekingen met de R.D.M.
geweest). De Engelse direktie trad af en het pijnlijke voor veel mensen was juist dat zij
weer bij hun oude werkgever in dienst kwamen, want de N.W. had vooral bij de
R.D.M. veel mensen weggekocht.
Van 30 juli tot 2 september 1925 werd op beide werven gestaakt omdat de vakbonden
tegen aanpassingen van de werkmethoden van de N.W. aan die van de R.D.M. waren.
Tot vlak na de 2e wereldoorlog zijn er schepen gebouwd en het bedrijf werkte als re
paratiebedrijf vrij zelfstandig, met een eigen klantenkring en een eigen sfeer. In de
jaren 70 is een deel van het grote terrein nog benut om, in R.S.V. verband, grote
offshore eenheden te bouwen, waar toen een goede markt voor was.
De algemene crisis in de scheepsbouw en reparatie trof ook de NW: in 1978 werd de
werf gesloten. Van de hoop een deel van de klantenkring voor de R.D.M. te behouden
kwam weinig terecht.
Een merkwaardigheid is dat, ook nu nog, veel Schiedammers nog spreken over de
'Fumess' terwijl dit bedrijf nooit zo heeft geheten en slechts ruim 10 jaar onder Fur-
ness heeft gewerkt.
Wilton en Fijenoord
Wilton, opgericht door Bartel Wilton aan de Baan (Rotterdam) in 1854 ging zich
voornamelijk op reparatie van schepen toeleggen. In 1876 koopt hij een terrein aan de
Westzeedijk en later, 1898, in Delfshaven waar vanaf 1904 het bedrijf geconcentreerd
was. In 1907 kom het eerste drijvende dok. Al in 1916 werd in Schiedam een terrein ge
kocht en mede op aandringen van de Holland Amerika Lijn is deze lokatie sneller
dan aanvankelijk de bedoeling was ontwikkeld en als een van de eerste objecten
kwam het dubbel- nieuwbouw dok gereed.
De HAL vond dat Wilton ook grote schepen moest kunnen bouwen en repareren en
gaf Wilton een zeker voorkeursrecht. Tot dan was Wilton reparatiebedrijf en bouwde
slecht weinig kleine schepen. De komst van het grote reparatiedok in 1921 en de af
bouw van de Statendam in 1927, waarvoor het casco door Harland Wolff was ge
bouwd gaven de ontwikkeling van Schiedam een stimulans en versterkte het
zelfvertrouwen.
Fijenoord, uit 1823, was de creatie van een krachtig en inventief persoon: Gerhard
Moritz Roentgen.
Deze had ook enkele uitvindingen op zijn naam staan. Het bedrijf begon als techni
sche afdeling van de Ned. Stoomboot Mij (NSM) en het laatste restant van het rederij-
bedrijf heeft men pas in 1895 verkocht: de bekende Batavier lijn - door Müller tot een
succes gemaakt. En ook toen pas werd de naam 'Mij, voor Scheeps- en Werktuigbouw
'Fijenoord" (naar de Rotterdamse wijk waar het gevestigd was).
De afdeling 'Etablisement Fijenoord', de werf werd al in 1826 zo genoemd was al
162
