De eerste vrouw van Koning Willem de Derde was Sophia Frederika Mathilde, ge
boren Prinses van Würtemberg, een zeer begaafde dame. De verstandhouding tussen
beide echtgenooten was echter in die dagen, naar algemeen gezegd werd, niet couleur
de rose. Wij kinderen wisten daar gelukkig niet van; wij zongen uit volle borst voor
Willem en Sophie!
Van de algemene viering te Schiedam kan ik weinig vertellen. Wel weet ik nog heel
goed, hoe de schoolkinderen erbij betrokken werden. De kinderen van alle scholen
bij elkaar werden onthaald in de Stadsdoelen op de Noordvest. Daar had men de be
schikking over een grote, van de straat afgescheiden ruimte. In de eerste plaats was er
De Schuur, een prozaïsche naam voor een onesthetisch-gebouw, in gebruik bij de
dienstdoende Schutterij. Zitplaatsen warén er niet; het zou dus een staande receptie
worden. Door grote deuren stond De Schuur in verbinding met een uitgestrekt plein,
zeer geschikt bij goed weer voor verpozing in de open lucht.
In de morgen trokken de leerlingen van alle scholen, openbare en bijzondere, onder
geleide van het onderwijzend personeel, naar De Doelen. Dat was wel feestelijk, die
stoeten kinderen in Oranjedos.
De vlaggen waren niet vergeten. En het gezang van 'Op den twalefden Mei was niet
van de lucht!
In De Doelen werden de feestvierenden door het Comité ontvangen. Een toespraak,
een gemeenschappelijk lied. En daarna moesten ze zichzelf maar amuseren met op
tocht houden en zingen, in De Schuur en op De Plaats. Herrie en lawaai genoeg! Ter
afwisseling volgde tractatie bij groepen. Tractatie op krentenbroodjes en stukken
koek. En ter smering van de door het zingen droge kelen opschrik niet!op wijn,
met water verdund. Als zo iets in de tegenwoordige tijd zou gebeuren, stonden de
kranten vol ingezonden stukken. Ach en wee zou erover geroepen worden. Maar
toen? Toen vond men dat heel gewoon.
De leuze geen alcohol, niet voor volwassenen en allerminst voor kinderen! was nog
onbekend. Het woord 'alcohol' had nog geen burgerrecht: 't was een vakterm, zonder
enige afschrikwekkenden klank. Wat had U dan gewild? Chocolademelk voor al die
kinderen? Neen, limonade! Ja, limonade, dat had gekund. Maar daaraan hebben we
niet gedacht, aan die zoete stroop.
Als ik me wèl herinner, vond ik het niet lekker. Veel kinderen vonden het niet lekker.
Anderen schenen ervan te smullen. Ik heb tenminste gezien, toen het op het eind liep
en de orde bij verschillende groepen heel veel te wensen overliet, dat grote brutale jon
gens op de grond lagen, de mond onder de kranen van de fusten, slorpend van den
wijn. Dronkaards in de dop!
'Op mijn vijfentwintigjarig feest zie ik mij aan het hoofd van een trouw en gelukkig
volk, en de hecte band, door onze geschiedenis gewezen, die heden, zo innig als ooit te
voren, mijn Huis en mijn Volk verbindt, boezemt allerwegen eerbied in.
Aldus 's Konings proclamatie op 12 mei 1874.
Op den twaalfden Mei
Is een ieder zoo blij,
Dan vieren wij feest,
Als 't nog nooit is geweest.
Voor wie, voor wie?
Voor Koning Willem drie!
Voor wie, voor wie?
Voor Willem en Sophie!
171
