- De interrogatieboeken van de baljuw (1799- 1811))17. De interrogatieboeken bevat
ten verslagen van de zeer uitgebreide verhoren van verdachten in extraordi-
narisproces.
De serie is inkompleet, want dit soort verhoren werd al ver voor 1700 af
genomen.
- De procesdossiers)18. Er zijn nog enkele bewaard van de vele honderden procesdos
siers die moeten hebben bestaan.
- Eén instruktie van de baljuw uit de periode 1708- 1732) en één van 2 mei
1797)20. 21
- De instruktie van de onderschout van 13 januari 1804)
Opzet studie
Deze studie kent, na deze inleiding, drie hoofdstukken.
Hoofdstuk II behandelt de 'politijcke' strafrechtspleging. Onder afzonderlijk para
grafen worden respektivelijk behandeld: het kollege, de procedure, de delikten, de be
slissingen van de vonnissen en cijfermatige gegevens.
Hoofdstuk III betreft de 'judiciële' strafrechtspleging. Het kent dezelfde paragrafen
als hoofdstuk II.
Hoofdstuk IV bevat een nabeschouwing over het voorafgaande.
II 'Politij ck'
1Het Kollege 22
Het kollege van burgemeesters bestond sinds 1704 uit drie leden.) De burgemees
ters en na hen het Comité van Algemeen Welzijn, Waakzaamheid en Veiligheid en
hun verdere rechtsopvolgers spraken recht in het raadhuis van de stad. Deze recht
sprekende kolleges hadden alle een vaste sekretaris. Evenals de baljuw en de sche
penbank bedienden zij zich voorts van de 'stadsdienaars', bode en enkele
deurwaarders.
2. De procedure
Van de wijze van proceduren in het 'politijck' proces is geen reglement gevonden. De
ze berustte kennelijk op nooit op schrift gesteld gewoonterecht. Aan de hand van de
notulen)23 is echter de volgende procesgang gerekonstrueerd.
De verdachte werd met een dagvaarding, uitgebracht door een deurwaarder, op het
stadhuis gesommeerd. Verscheen hij niet, dan kon hij bij verstek worden
veroordeeld.
Maar soms werd hij in geval van niet-verschijnen door de stadsdienaars opgepakt en
gevankelijk voorgeleid.
Als de verdachte, al dan niet onder begeleiding van de sterke arm, op het stadhuis ver
scheen, dan volgde een verhoor. Het bewijs tegen de verdachte werd geleverd op
grond van dit verhoor en mede op grond van getuigenverklaringen. Bij het verhoor
was geen sprake van tortuur, zoals die bij de 'judiciële' strafrechtspleging soms werd
aangewend)24. De procedure duurde in de wandeling niet langer dan één zitting. De
vaststelling van het vonnis geschiedde bij meerderheid van stemmen) De vonnis
sen werden niet publiek uitgesproken.
55
