€\i®
HERMAN JANSEN,
Ijk êtk jftistjens.
MARK
SCHIEDAM.
$tst &iMtfjt$tnrsn
is mmattti urn sMjof ftifnf manh
takt
lij is allttttlitk t$i inftitn anrsfgJjrfi
tab* 8»ossi»n b«i bbb oafs
atmanbi Btmk
Sot rtrlitkt Sntstht ^tntlitt is tocirti
fn iti)B stBttiB trnt larrr ttert smarife
otiit appettiMitWMk.
Hi) is tnatr tgt mtl stgWs tnlit Oootsirn
Ban ottse itatttt,
Hjastkamp Co.
#cijiebam.
Je krijgt hier sterk de indruk dat de fabrikanten eikaars inspirator waren wat etiket betreft. Er zijn van
die modes, ook in de drankwereld, die weer voorbij gaan. Zo was er na de oorlog een periode dat vele
Schiedamse distillateurs met een 'Echte Friesche oude genever' op de markt kwamen en deze soms in
vierkante flessen brachten. Dit kwam waarschijnlijk door Bokma die na de oorlog marktleider voor
oude jenever op de Nederlandse markt was geworden. (Voor de tweede wereldoorlog was Bokma vooral
bekend in Nederlands-Indië). Het bedrijf besteedde, zonder het recept prijs te geven, wel eens het stoken
uit aan Schiedamse bedrijven. Bij Hollandia kocht zij de moutwijn van eigen recept.
Opmerkelijk is dat bedrijven buiten Schiedam dikwijls meer omzet maakten dan de grotere bedrijven
die hier gevestigd waren. De Schiedamse industrie was zeer versnipperd, er zijn hierjarenlang ongeveer
40 distillateurs geweest.
Een verhaal apart is de oude Amsterdamse Bols (hoewel er sterke twijfels bestaan over de door haar ge
hanteerde stichtingsdatum). Behalve enkele tijdelijke oplevingen is dit een relatief klein bedrijf ge
bleven tot omstreeks 1910 toen een nieuwe direktie aktief de boer op ging, vooral in het buitenland. Zij
had zo veel succes dat in sommige landen haar naam soortnaam voor jenever dreigde te worden waar
zij zeer onder leed. Op het ogenblik is er nog in Brazilië een bedrijf dat, naast andere produkten, een
'Bolsvoert. Voor de oude likeurfabrikant maakte voor de tweede wereldoorlog haar oude jenever, wat
zij vanaf 1820 eerst op bescheiden schaal maakte, een groot deel van haar omzet uit.
In 1975 speelde zich een merkwaardig proces af. Bols maakte bezwaar tegen de naam van een sinds
1973 op de markt zijnd schoonmaakmiddel 'Klareinimmers Bols voerde al lang de naam 'Claeryn
voorjonge jenever. Bols werd in het gelijk gesteld. Motivering: 'Verwarrend' en 'vermindering van aan
trekkingskracht van het merk'.
Het bedrijf had in Schiedam een paar branderijen gekocht (van A. de Koning) en heeft tot 1986 hier
haar eigen moutwijn gemaakt. Thans betrekt zij moutwijn bij een fabriek van een concern waarmee zij
nu verbonden is. Bols is in het laatste kwart van de vorige eeuw begonnen jenever te verpakken in
kruiken waarvoor zij in het begin bronwater kruiken (hergebruikte. Later werden in Duitsland spe
ciaal jeneverkruiken besteld. Veel mensen associëren nu kruiken met jeneververpakking.
17
