gold,dat men eerste of tweede rang kon zitten al naar gelang de hoogte van de toe
gangsprijs. Er werd voornamelijk met vertalingen van stukken uit het buitenland
gewerkt, al glipte er een enkele maal een 'spel' van Nederlandse makelij tussendoor,
zoals dat van J.H. Desseaur: 'De drie gesluierde Dames'.
In de zomermaanden vond er in Schiedam elk jaar een kermis plaats, er kwamen dan
vele artiesten en 'kunstemakers' naar de stad. Ze sloegen hun tent, die ze onverander
lijk 'welingerigt' pleegden te noemen, op in het oude stadscentrum of vonden onder
dak voor hun voorstellingen in de St. Joris Doelen en Musis Sacrum. De prijzen voor
het gebodene varieerden sterk. Musis Sacrum behoorde steevast tot de duurdere gele
genheden. Was het niveau in Musis dan ook hoger dan dat op andere plaatsen?
In bepaalde gevallen was dit aan twijfel onderhevig. Bijvoorbeeld, toen we in de
Schiedamsche Courant van 13 juni 1850 lazen, dat B. Bosco 2 keer zou optreden, een
programma verzorgend, dat zou bestaan uit Egyptische toverkunst en handbehen
digheden. gescheiden door een pauze van 45 minuten.
In het begin van de jaren 50 van de vorige eeuw, waren er niet alleen de gebruikelijke
leesvergaderingen van het Nut', doch bood het pand aan de Lange Haven tevens het
gezelschap 'Physica' de mogelijkheid om voorlezingen te organiseren ter verspreiding
van de inzichten van de natuur- en scheikunde. Dr. Adrianus Maas, toentertijd een
bekend medicus, beweerde in dit kader, dat deze wetenschappen niet alleen als wen
selijk, maar ook als noodzakelijk voor de welvaart van de maatschappij moesten
worden gezien. 'Physica' had met één en ander echter geen blijvend succes. De
belangstelling was al snel tanende, wellicht was de materie voor de meesten toch te
ingewikkeld2. Al het eerder genoemde viel, hetzij soms met enige moeite, onder de
noemer van bevordering van de fraaie kunsten en wetenschappen te brengen, de vol
gende activiteiten evenwel deden in dit opzicht enigszins vreemd aan.
Op 4 mei 1850 kwamen 's avonds om 7 uur in het gebouw van Musis korenwijnsto-
kers uit Schiedam, Delfshaven, Rotterdam en Delft bijeen om de plannen te bespre
ken, die waren ontworpen om te komen tot de oprichting van een vereniging tot ver
koop van hun gist. Met andere woorden, hier werd een poging gedaan tot oprichting
van een gistkartel. (Zag men dit als het in de praktijk uitoefenen der economische
wetenschap?)
En op 11 oktober 1850 stemde men er om een opengevallen plaats in de Provinciale
Staten van Zuid-Holland opnieuw te kunnen bezetten. (Politieke wetenschap in de
praktijk?)
In dezelfde maand van het jaar 1860 moesten sollicitanten naar de functie van hoofd
onderwijzer bij de Stadsarmenschool in Musis een vergelijkend examen afleggen2.
(Zouden de fraaie kunsten en wetenschappen tot de examenstof hebben behoord?)
Het is duidelijk, het onderkomen van Musis Sacrum werd voor meerdere doeleinden
gebruikt dan die van de gelijknamige vereniging. De oorzaak hiervan? Wellicht lag
die in de beheersvorm van de bezittingen van Musis, die ontstond op grond van arti
kel 15. Maar dat is een ander verhaal,waarvoor de gegevens vooralsnog ontbreken en
dit verhaal is uit.
50
NOTEN
1. Scyedam 13ejaargang/4 (1987) p. 133
2. Scyedam 12ejaargang/5 (1986) p. 155
3. Scyedam 13e jaargang/5 (1987) p. 186
