Na enkele mutaties in de leiding werden de fabrieken te Schiedam en Delft in septem
ber 1926 overgenomen door de bekende N.V. Vereenigde Glasfabrieken (United
Glassworks). Deze overname betekende opnieuw een stap op de weg van sanering
van de glasproduktie in ons land.
N.V. Glasfabriek 'De Schie' (1897)
Het jaar 1897 was voor de Schiedamse glasindustrie een belangrijk jaar omdat toen
door Christiaan Anthonie van Deventer, een broer van J.C. van Deventer, directeur
van Van Deventer's Glasfabrieken, een tweede geheel zelfstandige glasfabriek werd
opgericht onder de naam N.V. Glasfabriek 'De Schie'.
De lezers weten wel dat het woord Schie komt van Sché of Scye, hetgeen scheiding be
tekent. Later zou blijken dat tussen beide fabrieken een flinke scheiding bestond, na-
meljk een hoge muur en een moordende concurrentie. Wanneer men bij de muur wat
nieuwsgierig was, werd het advies gegeven 'kijk niet over die muur want grif gooien ze
je een fles naar het hoofd'.
De oprichtingsakte van 'De Schie' dateert uit 23 juli 1897. Het beginkapitaal be
droeg f 75.000,--, verdeeld in vijftien aandelen van f 5.000,-- Directeur was Christiaan
Anthonie van Deventer, commissarissen H.M. de Kuyper, P. Loopuyt en S.A. Maas.
Geen onbekende namen in Schiedam!
In 1899 werd de fabriek uitgebreid met een tweede hut, bekend als 'tweede fabriek' of
'De Oranjeboomeen naam die verband houdt met de plaatsing van een oran
jeboompje op de gereedgekomen koepel van de oven. Kort na de ingebruikneming van
de tweede oven ontstond er een slapte in het bedrijf waardoor men genoodzaakt werd
om de andere week te gaan werken.
In 1900 overleed directeur C.A. van Deventer. Hij werd opgevolgd door zijn zoon,
A.M.F. van Deventer, 'mijnheer Antoon' genoemd op Buitenhavenweg 146. De aan
deelhouders en commissarissen stelden vertrouwen in de 'jonge heer', die voordien
de administratie voerde in het bedrijf van zijn vader.
In 1902 volgde de bouw van een derde fabriek, bekend als 'De Palmboomeen naam,
op dezelfde wijze ontstaan als die van de tweede fabriek. Hoewel de vierkante kel-
derflessen het hoofdprodukt vormden, gingen langzamerhand ronde flessen een
woordje mee te spreken. Men begon met de export van ronde flessen naar
Engeland.
Op terrein van 'De Schie' kwam in 1909 de vierde fabriek tot stand; deze was weer gro
ter dan de drie vorige. De vierde fabriek werd 'Balletent' genoemd. Deze naam, niet
minder dan een scheldnaam, heeft vermoedelijk te maken met het vele slechte glas
dat tijdens één der eerste vuren na de bouw werd gesmolten. Het was gewoonte dat de
glasblazer ten bewijze dat het glas moeilijk te bewerken was, aan zijn blaaspijp een
soort ballon of bal blies. Waar dit aanvankelijk als gevolg van de ongunstige toestand
van het glas veel voorkwam, zou de fabriek de naam 'Balletent', verbasterd tot 'Balie-
tin' ontvangen hebben.
Kon 'De Schie' door deze vier hutten reeds op een omvang van betekenis bogen, in
1913 werd de produktie nog belangrijk uitgebereid door de bouw van een zogenaam
de machinale fabriek, waar een grote Siemens-wanoven werd geïnstalleerd voor de
voeding van twee Owen's flessenmachines. De fabriek werd op oudjaar 1913 in wer-
121
