Groepje meisjes uit de fabriek. Op de kist staat 'Hulde aan onzen directeur en op de achtergrond,
heel vaag, op een soort schilden "1859en "1909 collectie GAS)
gen en dan opwrijven.
De "supra-kaarsen" werden gewreven met de spiritus, de "gewone" kaarsen werden
gewreven met een flanellen doek. Dan was het nog zo dat de hoofdjuffrouw (met wit
schort om) de "kerkkaarsen" altijd zelf deed. De volgende taak bestond uit het feit dat er
blauw papier (chemises genaamd) om de kaarsen heen werd gedaan en werden de kaar
sen met 4 of 6 stuks bijeen opgestapeld met 3 rijen naast elkaar en dan deden 4 meiden ze
allemaal in blauwe dozen. Dan werden er op de paktafel etiketten op geplakt en werden
er stokjes tussen gedaan opdat ze niet aan elkaar vast zouden gaan zitten. Al deze werk
zaamheden gebeurden staande. Om 7 uur n.m. ging de fabriek uit. Zij ging daarna nog
naar de Avondschool tot 9 uur n.m.. Dat was in de Blauwhuisschool waar zij handwerken
en naaien leerde. Na 5 jaar in de fabriek te hebben gewerkt ging zij "dienen", en wel op
de Hoogstraat bij een bakker met een gezin van 12 kinderen. Zij moest beginnen om half
7 v.m. en ging dan pas om 9 uur 's avonds naar huis ('s zaterdags pas om 11 uur 's
avonds klaar). Ook zondags werken tot half 6. Zij verdiende 1,75 per week. Heel hard
werken moest zij daar. Koperen gewichten poetsen, de kamers boenen,de gang boenen
en alcoof. Er lag nl. door de weeks geen kleed op de vloeren. Het waren alle houten vloe
ren in de kamers en de meerdere gangen. Alleen des zondagsochtends werd een vloer
kleed gelegd, een zwart met rood kleed. Een werkster deed de bakkerij. En als deze laat
ste 's zaterdagsavond om 11 uur of om half 12 weg ging, ging zij ook naar huis. Na een
paar jaar dienen daar is zij overwerkt geraakt en toen weggegaan. Vorengenoemde bak
ker heette als ik het wel heb verstaan Koks en deze was gevestigd op de plaats waar voor
heen de muziekhandel van Hakkert was gevestigd. Hij was van geloof r.k. Zij is toen
gaan werken bij jodenmensen op de Hoogstraat, die daar een manufacturenwinkel had
den dichtbij of tegenover de boekhandel van Rebers. Deze man werd met een bijnaam
"De Vlinder" genoemd. Dit echtpaar had geen kinderen, wel een meisje intern daar, met
de naam Menko of Menco.
22
