LANGE HAVEN 74 - 76 "DE GEKROONDE BRANDERS
KETEL"
Ronalt Osterholt en
Siem Rosman
De panden Lange Haven 74 - 76 hebben al sedert het einde van de achttiende eeuw de
bestemming branderij en distilleerderij gehad. Op 28 februari 1985 brandde het com
plex, al jaren niet meer in vol bedrijf, deels uit terwijl de rest veel waterschade opliep.
Van de kroonlijsten, de erker van 74 en het metselwerk van de zolderverdiepingen was
weinig meer over.
De calamiteuze gebeurtenissen in 1985 betekenden niet het einde voor deze eeuwen
oude branderijpanden, doch werden integendeel startpunt van een betekenisvolle - bij
de oorspronkelijke functie - passende bestemming Dit is te danken aan de inspanning
van velen. De Stichting De Gekroonde Brandersketel slaagde erin een werkbaar plan
op te stellen en voor de uitvoering daarvan de nodige fondsen te verwerven. Daardoor
werd het mogelijk èn deze panden aan de Lange Haven te restaureren èn aan de her
stelde panden een passende bestemming te geven. Daarmede zijn derhalve niet alleen
de panden als zodanig gered, maar werd tevens een kader geschapen voor een perma
nente presentatie van een stuk Schiedams industrieel erfgoed. Dit initiatief en de zeer
zorgvuldig uitgevoerde restauratie waren voor de Historische Vereniging Schiedam
reden om de Stichting De Gekroonde Brandersketel op 14 september 1996 te eren met
de toekenning van het 'Scidam'-schildje, met bijbehorende oorkonde.
Introductie.
Historisch Industrieel Erfgoed. De Stichting 'De Gekroonde Brandersketel' werd in
1986 op initiatief van een aantal distillateurs en de Gemeente Schiedam in het leven
geroepen.
Oorspronkelijke doelstellingen: behoud van het ambacht van moutwijnbrander en het
stimuleren van de produktie van moutwijnjenever. Eén van de middelen om deze doelen
te verwezelijken was het stichten van een werkende traditionele moutwijnbranderij. In
een later stadium is daar het stichten van een museum aan toegevoegd.
Beoogd werd te komen tot een gedistilleerd museum met werkende branderij. Er werd
enkele jaren gestudeerd op de vraag hoe dit idee uit te werken. Daarbij bleek het moeilijk
een opzet voor een dergelijk project te maken zolang niet een geschikte toekomstige
behuizing was gevonden. In eerste instantie is door architect Ir. Ronalt Osterholt een stu
dieproject gedaan waarbij een aantal mogelijke lokaties onder de loep waren genomen.
Nadat voor verschillende panden voorlopige ontwerpen waren gemaakt, kwam uiteinde
lijk de lokatie Lange Haven 74 - 76 uit de bus als één die geschikt werd geacht om een
plan voor uit te werken. Daarmee werden twee vliegen in een klap gevangen: realisering
van het beoogde doel en het behoud en herstel van een historisch belangrijk complex.
Historie.
Lange Haven 74 en 76, De Locomotief. Laatstgenoemd pand staat vermeld op de
Rijksmonumentenlijst. De panden waren anno 1985 in bedrijf deels als distilleerderij en
112
