DE PROTESTANTSE SPIJSKOKERIJ OF HET SOEPHUIS
H. Sondermeijer
Toen ik in 1967 op zoek was naar een geschikte locatie als werkplaats en opslagruimte, werd
mij door de heer Martijnse het pakhuis aan de Prinsensteeg 7 aangeboden.
Ik heb dat toen gekocht en het leek mij interessant om op het gemeentearchief de geschiede
nis van dit pand na te gaan. Het bleek me toen dat het lang geleden een belangrijke maat
schappelijke functie heeft gehad als spijskokerij, ook wel soephuis genoemd. Mijn belang
stelling was gewekt en het resultaat van verdere naspeuringen is als volgt.
Op 5 november 1735 verkoopt de weduwe van Jan Schippers aan Jan Vett 'het huis en Erve
gelegen aan de Steeg achter de Teerstof op no 573' voor de prijs van 450. Omdat het in die
tijd niet gebruikelijk was oppervlaktes te vermelden is het niet duidelijk hoe groot dit perceel
was. Uit andere stukken blijkt evenwel dat het pand ook onderdeel is geweest van een aan
grenzend perceel dat ene Jacob Bergman op 8 oktober 1768 verkocht aan Barthelomeus
Kerstenmakers. Het pand liep toen door tot aan de Sluis. Het werd ook duidelijk dat het als
branderij gediend heeft.
In 1856 zoekt de Commissie uit de Protestanten, belast met de uitdeeling van warme spijzen
in den winter, een geschikt pand om als spijskokerij te dienen. Deze commissie staat onder
voorzitterschap van Dr.A. Maas, lid van de provinciale geneeskundige commissie in Zuid-
Holland en lid van gemeenteraad van Schiedam; secretaris is de griffier A.W. Mulder en
penningmeester A.F. Pigeaud, eveneens lid van de gemeenteraad en tevens brander.
Op 19 december van hetzelfde jaar stelt C. Ris het pand Prinsensteeg no. 7, dat hij kort ervoor
door een erfenis voordelig had verkregen, tijdens de wintermaanden gratis ter beschikking van
de commissie. De opzet van de vereniging is om gedurende 16 tot 18 weken tijdens de winter,
voedsel te verstrekken. Daarvoor wordt de beter gesitueerde Schiedammers de mogelijkheid
geboden spijskaarten te kopen en deze aan de behoeftige ouden van dagen en alle andere
welke aangewezen waren op particuliere liefdadigheid te verstrekken.
Zo vinden we onder anderen de namen van notabelen als de Hervormde predikanten ds. J.F.
Asma, ds. L. Bouman, ds. F. HaverSchmidt en ds. F.C.A. Pantekoek; de burgemeesters P.J.
van Dijk van Mathenesse en L.C. Knappert; dr. G. Brillenburg, rector van de Latijnse School
(Gymnasium); advocaat en notaris mr. K.A. Poortman; directeur van de Gasfabriek J. Brijan;
leden van bekende Schiedamse families als Heijligers, Van der Schalk, Schieveen, Legner,
Rijnbende, Roelants, Mak, Van der Most, Poort, Slavenburg, onderwijzer P. Sanders, de
scheepsbouwers gebr. Gips, en vele anderen. Onder hen Lutheranen, Doopsgezinden, Oud-
Katholieken (die op verzoek als kerkelijke gemeenschap vanaf de oprichting al meedoen) en,
uiteraard, Nederlands Hervormden.
Allen kopen spijsportie-kaarten voor negen cent per stuk en geven deze aan behoeftige Schie
dammers die dan op dinsdag en donderdag soep en op woensdag, vrijdag en zaterdag wortelen
met zuurkool kunnen halen bij de spijskokerij in de Prinsensteeg op nummer 7.
175
