Hoekse- en Kabeljouwse tw isten
Met het overlijden van graaf Jan I van Holland, zoon van Floris V, sterft het Hollandse huis
uit. Jan van Avesnes van Henegouwen, de oudste zoon van vrouwe Aleida, erft daarop, zoals
wij hiervoor al zagen, het graafschap Holland. Het bestuur van diens opvolgers Willem III en
Willem IV wekt veel verzet en de Hoekse en Kabeljouwse twisten ontstaan. Deze beginnen
rond 1350 en duren tot het einde van de vijftiende eeuw. Het begin ligt na de dood van Willem
IV. Dan wordt er een successiestrijd gevoerd tussen diens zuster Margaretha en diens zoon
Willem V. Verder speelt de strijd tussen de adellijke geslachten, gelegen in veten die uitge
vochten werden, een rol. De inzet was vaak het verkrijgen van profijtelijke betrekkingen in het
bestuur of aan het hof. Op 4 juli 1351 vindt in de Maasmond een gevecht plaats tussen de
Hoekse vloot van gravin Margaretha en de Kabeljauwse vloot van graaf Willem. Willem
wordt overwinnaar en de Kabeljouwen vallen vervolgens de burchten van de Hoekse edelen
aan. Vanuit het Kabeljouwse Delft trekt men op om met de kasteelheren af te rekenen. In de
omgeving worden in 1351 de kastelen Hodenpijl (Schipluiden) en Starrenburg verwoest,
terwijl ook Huis te Riviere ernstige schade oploopt. Daniël van Matenesse verbeurt het omdat
hij de partij koos van Margaretha en tegen Willem V is. In 1355 krijgt hij zijn bezittingen
weer terug en de toestemming van de graaf om het kasteel te herstellen. Het kasteel Spierings-
hoek wordt gedurende de twisten eveneens verwoest.
Beveiliging van Schiedam tegen aanvallen van buitenaf
Intussen had Margaretha op 2 augustus 1346 Schiedam het recht verleend om 'eenen veste
ende eene grafie te maicken omme onse poorte'. Aan de oostzijde werd tussen 1350 en 1360
de Corte Vest gegraven, later Broersvest geheten en in een halve cirkel rond de bestaande
stadskern groef men de Lange Vest, later Noordvest en Vellevest genoemd. De aldus gevorm
de stadsplattegrond is sindsdien in hoofdvorm blijven bestaan (zie bijvoorbeeld de kaart van
Jacob van Deventer pag. 60/61). In 1385 komen de stadspoorten in de wallen met duidelijke
wegen naar de havenmond, het Hoofd, Vlaardingen, Rotterdam, Kethel en Delft.
Verdere vererving van het kasteel
In 1376 laat Daniël van Mathenesse het kasteel na aan zijn zuster die gehuwd was met Kers-
tant van den Berge. Het kasteel blijft dan een leen van de familie Matenesse tot 1574. Uit het
huwelijk van Daniel's zuster en Kerstant van den Berge wordt dochter Elisabeth geboren die
huwt met Jan Vlaming, alias Van der Goude. Via dit huwelijk komt het huis aan hun zoon
Wouter van de Goude. Nadat hij 'Riviere' en de erfenis van de Matenesse's verworven had,
noemt hij zich Wouter van Matenesse. Van hem vererft het Huis te Riviere met regelmatige
tussenpozen gedurende een periode van 250 jaar, negenmaal van vader op zoon, die steeds
Adriaan, Wouter of Johan genaamd zijn. Ook van de familie van Matenesse komen we een
aantal namen in de geschiedenis tegen. Zo wordt burchtheer Adriaan van Mathenesse in 1434
baljuw van Schiedam en Willem Simonszoon van Matenesse is van 1434 tot 1458 abt van het
klooster te Egmond.
52
