De ontwikkeling van de haven
Schiedam kampt in het midden van de veertiende eeuw met het probleem van de verzanding
van de Buitenhaven die feitelijk tot het gebied van Matenesse behoort. Om de concurrentie
van Rotterdam het hoofd te bieden, koopt de stad in 1390 van de heer van Matenesse het
Noort, een stuk grond dat door aanslibbing tegen de dijk van Nieuw-Matenesse is ontstaan.
Dwars door dit gebeid wordt een nieuwe buitenhaven gegraven die het Noort in een oostelijk
en westelijk deel splitst. Op het Westnoort ontstaat dan het Hoofd als het zuidelijkste punt van
Schiedam. Hertog Albrecht van Beieren, sedert 1389 graaf van Holland, verleent in 1394 aan
Schiedam de jurisdictie over de haven en over de 50 gaarden (5000 roeden of 50 hectare)
verder in de Maas. De heer van Matenesse stond twee jaar later zijn recht op de haven aan de
stad Schiedam af. Ook Delft wapent zich tegen de concurrentie van Rotterdam en krijgt van de
ruwaard4) Albrecht verlof tot het graven van een Schie-arm naar de Albrechtskolk. Zo ontstaat
Delfshaven, toen de haven van Delft, thans een deel van Rotterdam.
Intussen had Rotterdam zich door bevoorrechting van de graaf onbelemmerd kunnen uitbrei
den en zich een beslissende voorsprong, als haven- en handelsstad, boven Delft en Schiedam
weten op te bouwen.
Toch blijft ook Schiedam in die tijd belangrijk, want het kan bijvoorbeeld in 1396 aan hertog
Albrecht 25 schepen ter beschikking stellen voor zijn tocht tegen de Friezen. Het aandeel van
Rotterdam bedroeg - ter vergelijking - 45 schepen.
Opnieuw de Kabeljouwse of Hoekse twisten
Rond 1425 veranderde het karakter van de Hoekse en Kabeljauwse twisten. De centrale vraag
werd of men vóór (Kabeljouws) of tegen (Hoeks) het Bourgondische Huis was. Niet alleen
adellijke geslachten bestreden elkaar, ook de
regerende geslachten in de steden kozen de ene
dan wel de andere partij.
Een grafsteentje in de noordmuur van de Grote
Kerk herinnert aan de strijd tussen de partijen.
Jonker Frans van Brederode had het plan op St.
Valentijnsavond in 1489 het Kabeljouwse
Schiedam door een list te veroveren. De list mis
lukte en de aanval werd afgeslagen.
Op het grafsteentje staat: "Int iaer ons Heere
MCCCC en LXXXIX op sinte Valentynsdach
wart doot ghescoeten Wybrant Jabobsz van Am-
stelda Bit voor die siel".
De regerende Bourgondiërs hadden in de vijf
tiende eeuw de maatschappelijke structuur in
middels zo weten te veranderen dat partijschap-
53
