archief, waar de klanten uit de 1000-en voorbeelden konden kiezen. Alles werd getekend en
ontworpen door tekenaars in dienst van het bedrijf.
Het gietwerk aan de veranda is van hoge kwaliteit en zeer fijn uitgevoerd. Vooral de sierlijst
langs de dakrand is bijzonder fraai. Deze is als model nog terug te vinden in de modelboe
ken van Braat, waar er nog enkelen van bestaan. Het vermoeden bestaat dat het gietwerk
aan de veranda is uitgevoerd rond 1870-1880. Bij de restauratie is gebleken, dat vooral de
kolommen die de balkonconstructie ondersteunen, ernstig door roest waren aangetast en
veel scheuren vertoonden. De gietijzeren bogen zijn als losse ornamenten tussen de kolom
men geplaatst.
Aan de voorzijde van het pand bevindt zich een aantal raamhekken van opmerkelijke uitvoe
ring. Deze zijn gegoten in zink, met een ijzeren binnenkem. Ook deze zijn exact afgebeeld in
het modellenboek van Braat. Hierbij moet opgemerkt worden dat Braat deze betrokken heeft
van de fa. Kunz uit Duitsland, een beroemde zinkgieterij uit de 2e helft van de vorige eeuw.
Het probleem bij de restauratie van de raamhekken was, dat het ijzer als binnenwerk zeer
sterk door roest was aangetast, waardoor het zachtere zink door het uitzetten van het roest
totaal kapot was gedrukt.
De firma Braat te Delft had begin deze eeuw zo'n 40 smeden in dienst, die het werk uitvoer
den in de werkplaatsen. Veel beroemde stukken zijn daar gemaakt zoals een aantal Wilhel-
minafonteinen (Zutphen, Schiedam-Plantage), een toegangshek voor Villa Rams Woerthe in
Steenwijk, etc. In de dertiger jaren liep de vraag naar kunstsmeedwerk sterk terug. Het
bedrijf is toen overgegaan tot de produktie van stalen ramen en deuren.
Opmerkelijk bij het pand Lange Nieuwstraat 101 is, dat zich in het pand een hekwerk bevindt
als afsluiting van de voormalige kluisruimte, dat gesmeed is door de Firma Vincent te
Schiedam. Ook deze firma had grote faam verworven met het maken van hoogstaand smeed
werk. Veel is nog te vinden in Den Haag, o.a de fontein op het Binnenhof, Rotterdam en in
Dordrecht.
Van het pand Lange Nieuwstraat 101 te Schiedam is met zekerheid te zeggen, dat de twee
grootste smederijen van rond de eeuwwisseling hier hun producten hebben geleverd.
Tot zover de zeer gewaardeerde bijdrage van meestersmid Rombout.
Inmiddels wordt door schilders, timmerlieden, stucadoors en metselaars het pand onder
handen genomen.
De ontdekking: een ijskelder!
Aan de zijkant van het pand is in het verleden tot op ongeveer 3 meter hoogte een stuclaag
aangebracht op het metselwerk. Er komen namelijk zouten door de stenen naar buiten. De
zouten hebben ook de stuclaag aangetast. Zodoende wordt besloten de stuclaag te verwijderen
om vervolgens met speciaal materiaal een nieuwe laag aan te brengen.
Als de laag verwijderd is, komt een aantal dichtgemetselde ingangen aan het licht. Onder
andere een ingang, die in vroegere tijden waarschijnlijk als dienstingang gefunctioneerd heeft.
128
