Aan de binnenkant bevindt zich namelijk nog een aantal stenen treden. Dan, aan de achterkant
van het pand bevindt zich de vloer van de veranda. De natuurstenen vloer meet ongeveer 2
meter bij 13 meter en steekt 80 centimeter boven het maaiveld uit.
Het zijstuk van 2 meter bij 0,80 meter was ook gestuct. Na verwijdering van de stuclaag blijkt
er zich tussen de gele gemetselde ijsselsteentjes een met rode stenen dichtgemetselde ingang te
bevinden.
Gegrepen door het ongewisse besluiten metselaar Harteveldt en Jan van Stigt Thans de rode
stenen te verwijderen. Na flink wat gehak kunnen ze zich naar binnen wurmen. Er bevindt
zich een ruimte over de gehele lengte van 13 meter en breedte van 2 meter. De ruimte is
volgestort met puin en aarde. Het plafond is gewelfd van vorm. Er resteert ongeveer 150
centimeter loopruimte. Helemaal achterin bevindt zich een vernauwing. Aan ijzeren hengsels
hangt een volledig verrot restant van een houten deur. Een halve meter verder weer restanten
van een andere deur. Daarachter bevindt zich een keurig gemetselde ruimte van 2.50 meter
lang, 2 meter breed en 2 meter hoog. Op wat puinbrokken op de vloer na lijkt het of deze
ruimte pas nog is schoongemaakt.
De schilder heeft als eerste door dat dit een ijskelder is. In vroegere tijden beschikte men
vanzelfsprekend nog niet over ijskasten. Op buitenplaatsen bouwde men wel eens een ijskel
der, een ruimte meestal onder de grond en zeer goed geïsoleerd. In de winter werd ijs uit
bevroren sloten gehakt en opgeslagen in de ijskelder. Door de isolatie kon men tot ver in de
daaropvolgende zomer over ijs beschikken: een ongekende luxe.
129
De ijskelder onder de veranda van Lange Nieuwstraat 101. (Foto: J. van Stigt Thans)