HET STANDAARTORGEL IN DE (V.M.) JULIANAKERK
TE SCHIEDAM
Siem Rosman
Het orgel van de in 1988 gesloopte Julianakerk was het meest uitgebreide orgel in een Schie
damse kerk. De heer W.A. Houtman (van de orgel- en pianohandel aan de Singel) treedt bij
de bouw op als adviseur. Men was bepaald ambitieus, want het orgel zou in de gedachte
omvang niet alleen het grootste van de orgels in Schiedam zijn, het was ook één van de
grootste instrumenten in een gebouw van de Gereformeerde Kerken in Nederland.
Op 15 juni 1931, besluit de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk van Schiedam om de
bouw van het kerkorgel op te dragen aan N.V. Standaart's Orgelfabrieken te Schiedam.
Kosten fl. 15.000,--. Ingebruikname van het instrument: 9 maart 1932 in een dienst met aan
het orgel de vaste organist W.A. Houtman. In 1968 wordt de heer W.A. Houtman als vaste
organist opgevolgd door de heer C.(Kees) Passchier, voordien vaste organist in de Plantage-
en de Goede Havenkerk. Hij blijft dit tot aan de sloop van de Julianakerk in 1988.
Het betreft een drieklaviers-orgel, systeem: elektro-pneumatisch.
De dispositie van het orgel staat aangegeven bij de interieurfoto van de kerk.
In 1971 is de speeltafel vervangen door een nieuwe. Deze werd niet, zoals de oude geplaatst
op de orgel gaanderij in het front van de kerk, maar op één van de zij-gaanderijen.
Omstreeks 1938 was er voor de N.C.R.V.-radio een cyclus orgelbespelingen onder de titel
"Organist van de maand". Hiervoor werden representatieve oude en nieuwe instrumenten uit
gekozen, waarop de (vaste) organist alle facetten van het orgel aan de luisteraar kon demon
streren. Dit in een serie van vier met een frequentie van een maal per week. Organist W.A.
Houtman viel de eer te beurt het instrument in de Julianakerk dat als het modernste van die
tijd gold, te bespelen.
Veel bekende organisten hebben op het orgel geconcerteerd o.a.: Feike Asma, Piet van
Egmond, Piet van den Kerkhoff, Adriaan Engels, Simon C. Jansen, Bernard Bartelink, Ben
van Oosten, André Verwoerd, Stoffel van Viegen, Aad van der Hoeven, Jacq. P. Bekkers,
Dirk Jansz. Zwart en Koos Bons.
De concerten werden georganiseerd door een commissie gevormd door enkele leden van de
Gereformeerde Kerk van Schiedam en de organisten W.A. Houtman, P.J. Baris en C. Pas
schier. De belangstelling was in het begin overweldigend. Bij het eerste concert gegeven door
Piet van den Kerkhoff, organist van de Nieuwe Zuiderkerk te Rotterdam, waren circa 900
bezoekers. In een later stadium kregen ook andere Schiedamse orgels de aandacht (Grote
Kerk, Oud-Katholieke kerk, Liduinakerk, Aula Stedelijk Museum, Lutherse kerk) en werd bij
toerbeurt in de verschillende gebouwen gemusiceerd. De naam van het 'Comité tot het geven
van concerten in Gereformeerde Kring' wijzigde toen in Concertcomité 'Schielandkring'.
100
