Toen de oorlog '40-'45 uitbrak moest Joop
Walvis onderduiken. Gelukkig keerde hij na
de oorlog terug en speelde tot 1954 weer in
het Passage Theater. Zijn werk werd overge
nomen door Henk Breton en later door Cor
Standaart, zoon van de orgelbouwer. De laat
ste organist van het theater was Gerard Bres-
sers.
Toen het slecht ging met het bioscoopbezoek
moest er bezuinigd worden, onder andere op
de hoge personele en onderhoudskosten van
het prachtige bioscooporgel. Het werd niet-
meer aangekeken. Zo werd er voor de film
voorstelling en in de pauze niet meer gespeeld
en viel er een ijzige stilte in het theater.
Ruim 40 jaar nadat het Passage Theater was
gebouwd moest het nodig verbouwd worden,
vond de gemeente Schiedam, die inmiddels
eigenaar van het complex was geworden. Het
bezoekersaantal liep terug en men vond dat
het theater niet meer aan de eisen van de tijd
voldeed. In 1973 besloot men tot een algehele
verbouwing.
Dat ging de gemeente een aardige duit kosten, maar er werd een potje gevonden en met enige
zuinigheid en een te lage begroting is men toch begonnen. Een toneeltoren hoefde eigenlijk
niet meer, maar die is toch gebleven. De filmprojectiemachines van voor de oorlog waren
niet geschikt om de nieuwste films te vertonen, dus daar werd aandacht aan besteed, enzo
voorts. Maar dat oude orgel uit 1933, dat hoefde niet meer, dat was alleen maar een onkos
tenpost. Er waren er die zeiden: gooi dat ding er maar uit, knip de bekabeling maar door en
weg er mee. Pijpen en trommels, orgelkamers, alles dat zo mooi was opgesteld en met zorg
gebouwd door de firma Standaart..., weg er mee, meenden ook Schiedamse bewindslieden.
Het wordt toch niet meer gebruikt en het staat al dik onder het stof.
Figuurlijk gesproken: het orgel stond met één been in het graf.
HET WEL...
Gelukkig was in 1970 in Amsterdam de Nederlandse Orgel Federatie opgericht, een vereni
ging, die zich ten doel stelt de nog weinige overgebleven theaterorgels te behoeden voor de
ondergang. Sinds dat jaar steekt de NOF de handen uit de mouwen. Diverse technische
teams, allemaal bestaande uit vrijwilligers, hebben inmiddels veel ervaring opgedaan betref
fende restauratie en vernieuwing van versleten onderdelen. De NOF heeft gelukkig een groot
aantal leden die allemaal theaterorgelfan zijn. Daaruit zijn rond een aantal orgels technische
teams ontstaan, die inmiddels kunnen bogen op grote kennis en vakmanschap, verkregen uit
88
Joop Walvis
(foto C. Breur; coll. GAS)
