Jan van Riebeeck geboren. In 1622 wanneer Jan van Riebeeck 3 jaar oud is, vertrekt het
gezin naar Schiedam, waar zijn vader als chirurgijn gaat praktiseren.
Schiedam
Deze Zuidafrikaanse tekst komt van de Universiteitsbibliotheek van Stellenbosch Zuid-
Afrika.
Dr. E. C. Godée Molsbergen het in sy goed gedokumenteerde biografie wat in 1912
verskyn het, slegs een paragraaf aan Jan van Riebeeck se jeugjare gewy. Daarin het hy
onder meer geskryf „Misschien vertoefde bij zijn geboorte zijn moeder bij haar vader
thuis, terwijl haar echtgenoot op veldtocht of zeereis was.1' In sy verwerking van die
biografie wat in 1937 verskyn het, voeg hy daaraan toe: „Ook is het misschien waar, dat
Jan's moeder Elizabeth Govertsdochter van Gaesbeeck in 1629 te Schiedam stierf en daar
begraven werd. Bewijzen hiervoor zagen wij niet.2> Dat hy die bewyse nie in Schiedam
gaan soek het nie, blyk uit 'n voetnoot waarin hy ons meedeel dat die Barbarakerk in 1654
afgebrand het en dat ook elders baie doop-, trou- en sterfboeke ontbreek.3' Gelukkig het die
doopregisters en ander boeke in die argiewe van die Hervormde Gemeente van Schiedam
in die gemeentelike Argief aldaar bewaar gebly en het baie gegewens aan die lig gekom
wat in Godée Molsbergen se tyd nog onbekend was.
Uit al herdie gegewens blyk dat Schiedam inderdaad 'n groot rol gespeel het in die lewe
van Anthony van Riebeeck en sy gesin. Hul dogtertjie is daar gebore en staan in die
doopboek van die St. Janskerk van Schiedam onder 3 Februarie 1623 ingeskryf as ,,'t kint
van Mr. Anthony genaemt Geertruit".4) Hierdie dogter, Jan van Riebeeck se enigste suster,
sou later 'n belangrike rol in sy lewe speel, veral toe sy saam met haar man, Pieter van der
Stael, na die Kaap gekom het.
Die volgende aantekening in die doopboek wat betrekking het op die gesin van Van
Riebeeck verskyn op 7 Augustus 1626, waar vermeld staan dat Meester Anthony 'n seun
laat doop het aan wie hy die naam Comelis gegee het. As doopgetuies het opgetree „Hu-
brecht Comelis ende Johannis Hemius, Heijnderich Comelis en Geertgen Govers".5' Nog
'n seun word in 1628 gehore, naamlik Pieter van Riebeeck. By sy doop het as getuies op
getree „Adriaen Bolleyt, Joflfou Annetgen Morgan en Grietgen Ariens".6'
Comelis en Pieter is jonk oorlede7' en spoedig sou ook hul moeder, Elisabeth Govertsdr.
E.C. Godee Molsbergen: De stichter van Hollands Zuid Afrika jan van Riebeeck, 1618-1677,
p.7
2) Ibid., p. 8
3) Ibid., p. 168
4) Gemeente-archief, Schiedam, Doopboek nr. 2, 3 Februarie 1623
5' Ibid., 7 Augustus 1626
6' Ibid., 24 September 1628
7) P.J.W. Beitjes: "Levensschets van Jan van Riebeeck" in Jan van Riebeeck zijn voor- en nage
slacht, p. 19
41
