Om konftig Minerael - water te maeken.
85
Etiket van gemberbier. Hoe het bier werd ver
pakt is niet bekend, maar waarschijnlijk in een
fles. In Engeland, waar gingerbeer van 1820 tot
aan de Tweede Wereldoorlog zeer populair was,
werd het meestal verkocht in speciale stenen
kruikjes met opdruk.
Menfchende welke geene gelegentheyd hebben om de
Miaeraele-wateieu by de btoaaen felfcte gaea diiukeaca
het Bron-water, dat men overal te koop vindmeeftaltytl
ver val R zynde, doen beter dit Konjlig Minerael-water te
gebruyken Neemt VVynfteenen het Zout van Glaux
of Melk-kruydvan ieder eene once; rivier of fonteyn-
yvater, thien ponden; doet dit te faemen koken dat het op
een vyfde deel verminderd is; neemt dan den pot van het
Vlier, en'laet dit water dry uren lang (laen linken. Laet
dit leken door eenen dry dobbelen doek, en bewnerd dit
in toegellopte lleffchendie men in eene koele plaetfe
moet letten De qualen waer voor het goed is tilt water,
te drinken; is een bleek koleur, oplloppinge der maend-
fionden, en alle ongemakken die uyt een verdikt flymach-
tig bloed ontfiaen Men drinkt daer van des morgens
in 't nuchteren dry glafen vol lauw; het eene glas een half
quartier naer het ander, en dan moet men daer op eene
vvandelinge gaen doen; maer menfchen die Iwak en vol-
borftig zynmoeten het niet gebruyken.
Mineraalwater werd al lang kunstmatig gemaakt. Afgedrukt is een recept uit 1794. Het komt uit
"Den volmaekten brandewijnstooker en distillateur", in het Licht gegeven door J.K.B.P., ervoeren
Brandewijn- stooker en distillateur. Derde druk uitgegeven te Maestricht. Dit boekje is misschien wel
een verder verbeterde druk van een boek, oorspronkelijk in 1736 te Amsterdam uitgegeven en
geschreven door J.K.B. Er was al in 1763 te Amsterdam een bewerking door Polyhistor verschenen.
De bestanddelen Glaux (=galax?) en melkkruid ("goed voor het zog") zijn planten. Opmerkelijk dat
de auteur denkt, dat het aangeboden bronwater "meest altijd vervalst" is en dat een wandelingetje
óók bij de kuur hoort.
Drinkwater
Maar wie kon zich dit water veroorloven?
Driekwart van de bevolking was "onvermogend" en betaalde geen belasting. Schiedam had
maar een kleine bovenlaag. Er zullen best mensen zijn geweest, die zich regelmatig echt
bronwater in stenen kruiken, gevuld bij de meestal buitenlandse bron, konden veroorloven,
of regelmatig de geneeskrachtige wateren uit de apotheken dronken. Maar