GENEESKRACHTIGE DRANKEN UIT DE APOTHEEK Wim Snikkers De geschiedenis van de apothekerij is de geschiedenis van de leveranciers van geneesmid delen op recept. Want al eeuwen geleden is er een splitsing gekomen tussen geneeskundi gen die bepaalde geneesmiddelen voorschrijven en apotheken die geneesmiddelen bereiden en verkopen. In de afgelopen eeuw is de vervaardiging van geneesmiddelen overgenomen door de farmaceutische industrie en wordt de apotheker een verspreider op kleine schaal van geneesmiddelen op recept. Vroeger werden sommige producten, die wij nu als genots- of voedingsmiddelen kennen, als geneesmiddel beschouwd. De bereiding daarvan viel dan aan de apothekers toe, evenals veel producten, waarvoor een chemische kennis noodzake lijk was. Ook in Schiedam zijn er apotheken geweest met een uitgebreid scala aan nevenproducten. De Arabieren vonden de situatie, dat de arts ook zelf de geneesmiddelen maakte onge wenst en omstreeks 760 werd in Bagdad de eerste apotheek geopend. Na 1240 kwamen in veel landen in Europa afsplitsingen tussen apotheken en artsenij tot stand, nadat de koning van Napels en Sicilië dit al in een verordening had bepaald. Maar nog heel lang kende men, dikwijls volgens stedelijke ordonnantiën, inspecties door doktoren van apotheken op kwaliteit en juiste bereiding van geneesmiddelen. De Egyptenaren wisten al 2000 jaar voor Christus veel van geneeskunde. Zij hadden een gedegen kennis van scheikunde en kenden geneeskrachtige gewassen als jeneverbes, granaatappel, knoflook. Maar ook pijnstillers als bilzekruid en opium. De Egyptische kennis en ervaring hadden grote invloed op de Griekse en Romeinse geneeskunde. Magie en religie speelden hierbij ook een rol. Later bereikte via Arabieren, die ook weer hun eigen bijdrage hadden, de kennis van geneeskunde en farmacie Europa. Distilleren Uit de toenmalige Arabische wereld rond Alexandrië is al in de tweede eeuw een distilleer- toestel bekend, waarbij het distillaat in een glazen flesje werd opgevangen. De Arabieren maakten uit vers geplukte rozenblaadjes rozenwater. Niet alleen als parfum, maar versterkt met andere ingrediënten ook als geneesmiddel. De westerse wereld maakte in de 12e eeuw kennis met de alchimisten. Religie en mystiek werden op geheimzinnige manier vermengd met scheikunde in een zoektocht naar goud. Zij begonnen uit wijn "aqua vitae", levenswa ter te distilleren. Zij wilden de kennis van distilleren, van oorsprong afkomstig uit Arabië, aanvankelijk voor zichzelf houden. Maar op den duur lukte dat natuurlijk niet. Via artsen en kloosters werd de kennis meer algemeen. In de Middeleeuwen hielden kloosterlingen zich bezig met de bereiding van geneesmiddelen. Bij de kloosters behoorden soms krui dentuinen. Later gaan apothekers langzamerhand de bereiding van geneesmiddelen op zich nemen. Daarbij behoort ook distilleren, waarbij immers de "krachten", de werkzame bestanddelen, werden geïsoleerd. Apothekers krijgen soms van de overheid het monopolie voor de verkoop van wijn, waardoor ze soms meer het karakter van een wijnhuis krijgen. Zij gaan ook zelf meer aan de slag om wijn te distilleren, te branden, 76

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Scyedam | 2003 | | pagina 4